Voor het laatst aangepast:
Ex-minister Jeanine Hennis over de aardbevingen in Groningen in de NRC:
Hennis zegt: “In Bagdad heb ik al drie keer een aardbeving van vijf punt zoveel meegemaakt en dan halen de mensen hun schouders op. Begrijp me niet verkeerd, het was hoog tijd dat er iets voor Groningen werd gedaan. Ik zeg alleen: we hebben het hier goed.”
NRC
Er heerst een hardnekkig misverstand over de aardbevingen in Groningen. Dit betreft de schaal van Richter. De bevingen in Groningen zouden niet gevoeld worden en geen schade veroorzaken.
Ook journalist Harald Doornbos legt zichzelf geen enkele beperking op en heeft zijn mening al snel klaar.
Als de bevingen dan zo licht zijn en geen schade veroorzaken, hoe kan het dan dat 200.000 Groningers schade hebben, en 100.000 mensen meervoudige schade (dus dat er nadat schade is gerepareerd, weer nieuwe schade ontstaat)?
Er zijn een aantal bronnen die duidelijk uitleggen hoe het zit met de aardbevingen in Groningen en de schaal van Richter.
14 juli 2020: Een seismoloog van het KNMI legt uit:
Ga naar het facebook artikel van Jan-Willem Start Op waar bovenstaand filmpje vandaan komt.
Sam Gerrits, een geoloog / onderzoeksjournalist zegt er het volgende over:
In hetzelfde draadje zegt Sam Gerrits:
Ik zeg het nog maar eens: Richter is hoe hard de klap uitgedeeld wordt, Mercalli is hoe hard de klap aankomt.
Het Staatstoezicht op de Mijnen zegt:
Waarom voelen omwonenden relatief kleine bevingen?
Aardgas wordt uit een laag op 3 km diepte gehaald. Daar vinden de bevingen dus plaats. Voor aardbevingen is dat ondiep. Dat is ook de reden waarom ze goed gevoeld worden door omwonenden. Natuurlijke aardbevingen komen namelijk meestal voor op dieptes vanaf 10 km. Als aardbevingen plaatsvinden in een gebied met veel klei en veen, zorgt dit voor extra trillingen boven de grond. Daardoor leiden de aardbevingen in Groningen tot relatief veel schade.
Hieronder vind je allerlei bronnen:
- NOS filmpje: uitleg op Youtube
- NOS filmpje: uitleg op eigen NOS–site
- NOS artikel: “Waarom een Limburger doorslaapt en een Groninger wakker ligt van 3,2”
- Staatstoezicht op de Mijnen (SodM)
- Staatstoezicht op de Mijnen in een reactie op een tweet van weervrouw Helga van Leur
- Kijk Magazine, korte heldere uitleg
- NRC, Waarom kun je een aardbeving in Groningen niet vergelijken met een beving in Indonesië?
- De Stentor met een citaat van M. Sintubin, geodynamics
- Blog van M. Sintubin
- Uitleg op Sikkom
- Uitleg op OnderGroningen.nl
- Uitleg door Follow The Money (betaalmuur)
- Een tweet van Sam Gerrits (geochemicus)
- “Waarom klopt de schaal van Richter niet” – Universiteit van Nederland, Geoloog Bernd Andeweg (Vrije Universiteit Amsterdam) (Zonder verder Groningen te noemen)
- Over hoe Japanners aardbevingen weergeven (uitleg, Engels)
- Tables explaining the JMA Seismic Intensity Scale (Engels)
- Een goed artikel met de geschiedenis erbij op Houd Groningen Overeind
Citaten uit de artikelen
Hier volgen een paar citaten uit de artikelen die hierboven genoemd zijn:
NOS filmpje
Een gedeelte uit de explainer-video van de NOS:
NOS artikel
Waarom een Limburger doorslaapt en een Groninger wakker ligt van 3,2
“Dat heeft allereerst met de diepte te maken waarop de beving plaatsvindt”, vertelt Läslo Evers, seismoloog bij het KNMI. “Een beving van 3,2 op 3000 meter, zoals in Groningen, voel je veel duidelijker dan in Limburg, waar de beving op 12.000 meter diepte was.”
[…]
Magnitude zegt niks over schade
Een beving zo zwaar als die in Roermond zou, hypothetisch gezien, in Groningen veel ellende kunnen veroorzaken. De geschiedenis leert dat een lichte beving zware schade kan veroorzaken. En dat een zware aardschok juist nauwelijks voor ellende zorgt. De kracht van de beving zegt dus niet automatisch iets over de gevolgen.
NOS, Waarom een Limburger doorslaapt en een Groninger wakker ligt van 3,2
Staatstoezicht op de Mijnen
Bij de toelichting op de schaal van Richter staat dat aardbevingen met magnitudes tot 2,9 op de schaal van Richter vrijwel nooit schade veroorzaken en aardbevingen met magnitudes tussen 3,0 en 3,9 op de schaal van Richter hooguit lichte schade, zoals wat losse dakpannen. In Groningen leiden de aardbevingen als gevolg van de gaswinning echter tot veel meer schade. Dat heeft twee oorzaken: de aardbevingen zijn ondiep en de Groningse bodem bevat veel klei en veen.
Staatstoezicht op de Mijnen (SodM)
Kijk Magazine
De schadetabellen bij de schaal van Richter gaan over ‘gemiddelde’ aardbevingen. In Groningen maken twee omstandigheden de situatie echter uitzonderlijk: de aardbevingen zijn ondiep, en de Groningse bodem bevat veel klei en veen.
Kijk Magazine
De Stentor
[…]er is meer dan de schaal van Richter, legt Manuel Sintubin desgevraagd uit. Hij is hoogleraar geodynamica aan de gerenommeerde Katholieke Universiteit van Leuven. Niet alleen de kracht van een aardbeving speelt een rol, maar ook de intensiteit. Die is mede afhankelijk van diepte en het dempende vermogen van de bodem, maar ook de staat van de gebouwen.
De Stentor, M. Sintubin, geodynamicus
Blogpost
Bij ondiepe aardbevingen zijn de effecten aan het aardoppervlak doorgaans groter dan bij diepere aardbevingen. Gewoon omdat de vrijgekomen seismische energie veel minder gedempt is voor ze het aardoppervlak bereikt. Vandaar ook dat in Groningen – waar de aardbevingshaarden op 3 km diepte gesitueerd worden – de effecten van de kleine geïnduceerde aardbevingen onverwacht zwaar uitvallen.
M. Sintubin, geodynamicus
Follow The Money
Hoewel de materiële schade aanzienlijk kan zijn, zou er in principe dus geen direct gevaar voor mensenlevens moeten zijn. Maar in Groningen is er sprake van cumulatieve schade — iets dat vooral speelt bij boerderijen die in de oude stijl gebouwd zijn. Door de daklast in deze boerderijen worden de wanden bij elke beving verder uit elkaar gedrukt. Daardoor kunnen de dakbalken hun ondersteuning verliezen, en kan er tijdens een aardbeving een moment van bezwijken ontstaan.
Follow The Money, auteur Sam Gerrits
Sam Gerrits, geochemicus
De #earthquakela toont weer mooi aan waarom nieuwsmedia mbt Groningen eigenlijk altijd de Mercalli-schaal zouden moeten gebruiken, zoals de latimes dat doet. De Richter 7.1 beving van gisteren was Mercalli-4 in Los Angeles, Huizinge 2012 was Mercalli-6!
Sam Gerrits, geochemicus
Verdere achtergrondinformatie
- Invloed van aardbevingen op overstromingsrisico’s – TU Delft
- Crook, Th. de en Wassing, B., 2001, Voorspelling van de opslingering van trillingen bij aardbevingen, Geotechniek, 5e jaargang, nr. 2, pp. 48-53.
- “Vergessen wird dabei allerdings, dass induzierte Beben, anders als tektonische, relativ dicht unter der Oberfläche stattfinden. Daher werden auch bereits leichte Stöße deutlich wahrgenommen und haben ein höheres zerstörerisches Potenzial”
Juridische achtergrondinformatie: https://twitter.com/nmaccentaigu/status/1215605815761154048
