1
00:01:03,410 --> 00:01:06,160
goedemorgen

2
00:01:10,540 --> 00:01:15,200
goedemorgen goedemorgen meneer de waal

3
00:01:13,190 --> 00:01:16,640
van harte welkom bij de parlementaire

4
00:01:15,200 --> 00:01:19,700
enquêtecommissie haat gaswinning

5
00:01:16,640 --> 00:01:22,060
groningen ook begeleiden heet ik welkom

6
00:01:19,700 --> 00:01:25,010
weer boomsma

7
00:01:22,060 --> 00:01:27,140
we weten dat 60 jaar gaswinning

8
00:01:25,010 --> 00:01:28,910
nederland veel heeft gebracht

9
00:01:27,140 --> 00:01:30,800
maar dat het ook zeker voor gedupeerden

10
00:01:28,910 --> 00:01:32,450
schaduwkanten bracht de commissie

11
00:01:30,800 --> 00:01:34,640
onderzoekt hoe deze schaduwkanten hebben

12
00:01:32,450 --> 00:01:36,830
geleid tot het besluit de gaswinning in

13
00:01:34,640 --> 00:01:38,479
groningen te stoppen wij willen weten

14
00:01:36,830 --> 00:01:40,610
hoe de besluitvorming op cruciale

15
00:01:38,479 --> 00:01:42,170
momenten is verlopen

16
00:01:40,610 --> 00:01:44,450
hoe werkt een publiek en privaat de

17
00:01:42,170 --> 00:01:46,220
partijen samen bij de aardgaswinning en

18
00:01:44,450 --> 00:01:48,259
onderzoeken de aardbevingen en de

19
00:01:46,220 --> 00:01:49,490
ontwikkeling van kennis daarover

20
00:01:48,259 --> 00:01:51,259
de afhandeling van schade die

21
00:01:49,490 --> 00:01:52,820
veroorzaakt wordt het beringen

22
00:01:51,259 --> 00:01:56,149
het proces van het versterken van

23
00:01:52,820 --> 00:01:57,950
gebouwen in de provincie groningen

24
00:01:56,149 --> 00:01:59,690
en vandaag heeft de commissie een aantal

25
00:01:57,950 --> 00:02:02,090
wetenschappers opgeroepen

26
00:01:59,690 --> 00:02:05,060
die al sinds de jaren 90 van de vorige

27
00:02:02,090 --> 00:02:07,300
eeuw actief onderzoek verrichten naar de

28
00:02:05,060 --> 00:02:10,610
relatie tussen gaswinning bodemdaling

29
00:02:07,300 --> 00:02:12,740
aardbevingen en schade aan huizen en we

30
00:02:10,610 --> 00:02:14,480
beperken ons vandaag eigenlijk vooral

31
00:02:12,740 --> 00:02:16,849
tot de vroege fase

32
00:02:14,480 --> 00:02:19,520
tot het moment in het najaar van 2012

33
00:02:16,849 --> 00:02:22,700
naar de beving in huizingen waarin ook

34
00:02:19,520 --> 00:02:24,410
het sodm dat nieuwe inzichten komt als

35
00:02:22,700 --> 00:02:26,420
het gaat om de reacties op die inzicht

36
00:02:24,410 --> 00:02:28,030
in wat daarna gebeurt dat zullen we na

37
00:02:26,420 --> 00:02:31,160
de ze om hem weer uit die

38
00:02:28,030 --> 00:02:34,880
het verhoor met u zal worden afgenomen

39
00:02:31,160 --> 00:02:36,890
door mijn vrouw van de graaf en de heer

40
00:02:34,880 --> 00:02:39,020
quint en mogelijk dat ik zelf op het

41
00:02:36,890 --> 00:02:40,940
eind ook nog een enkele vragen

42
00:02:39,020 --> 00:02:44,209
het helder ja heel goed duidelijk

43
00:02:40,940 --> 00:02:46,190
dan geef ik het woord aan mevrouw omgaan

44
00:02:44,209 --> 00:02:51,379
neer wel een wij ontzorgen jaar iets

45
00:02:46,190 --> 00:02:53,870
belangrijk dat is ja ik dacht na de

46
00:02:51,379 --> 00:02:55,870
eerste dag gaat er vanzelf maar ik moet

47
00:02:53,870 --> 00:02:58,550
u nog wel onder ede het ja tuurlijk ja

48
00:02:55,870 --> 00:03:00,380
dat gaan we doen

49
00:02:58,550 --> 00:03:03,380
en u heeft zegt voor gekozen om de

50
00:03:00,380 --> 00:03:04,790
belofte af te leggen en daarmee de

51
00:03:03,380 --> 00:03:08,209
waarheid en niets dan de waarheid te

52
00:03:04,790 --> 00:03:11,299
zeggen en nu staat al ik nou ja en ik

53
00:03:08,209 --> 00:03:12,799
vraag u om mijn laten zeggen dat beloof

54
00:03:11,299 --> 00:03:14,239
ik dat belooft

55
00:03:12,799 --> 00:03:15,549
staat hier nu onder heeft gaat u zitten

56
00:03:14,239 --> 00:03:18,290
denken

57
00:03:15,549 --> 00:03:20,480
en dan geef ik het woord aan mevrouw

58
00:03:18,290 --> 00:03:23,750
hem gaf

59
00:03:20,480 --> 00:03:26,840
midden wel vanaf de jaren 70 bent u bij

60
00:03:23,750 --> 00:03:28,430
het aardgas sociaal betrokken als expert

61
00:03:26,840 --> 00:03:30,319
op het gebied van bodemdaling door

62
00:03:28,430 --> 00:03:32,599
gaswinning

63
00:03:30,319 --> 00:03:35,060
het onderwerp van uw promotie ook bij de

64
00:03:32,599 --> 00:03:35,930
tudelft ja klopt eerst was je betrokken

65
00:03:35,060 --> 00:03:38,540
als onderzoeker bij het

66
00:03:35,930 --> 00:03:40,700
onderzoekslaboratorium van shell en

67
00:03:38,540 --> 00:03:43,700
vanaf 2009 als adviseur bij het

68
00:03:40,700 --> 00:03:45,230
staatstoezicht op de mijnen

69
00:03:43,700 --> 00:03:48,139
vandaag willen we met u hebben over

70
00:03:45,230 --> 00:03:49,370
bodemdaling door aardgaswinning en uw

71
00:03:48,139 --> 00:03:51,799
ervaringen bij shell en het

72
00:03:49,370 --> 00:03:55,069
staatstoezicht

73
00:03:51,799 --> 00:04:00,109
dan beginnen we bij dit verhoor bij uw

74
00:03:55,069 --> 00:04:02,780
baan bij shell ja in 1977 dan bent u net

75
00:04:00,109 --> 00:04:05,720
afgestudeerd in de experimentele

76
00:04:02,780 --> 00:04:07,310
natuurkunde en gaat u werken bij het

77
00:04:05,720 --> 00:04:09,650
koninklijke shell exploratie en

78
00:04:07,310 --> 00:04:11,510
productie laboratorium in rijswijk en

79
00:04:09,650 --> 00:04:13,280
over dat laboratorium hebben we een

80
00:04:11,510 --> 00:04:15,319
aantal vragen

81
00:04:13,280 --> 00:04:17,120
en de eerste vraag is waar deed at shell

82
00:04:15,319 --> 00:04:19,000
laboratorium nou eigenlijk onderzoek

83
00:04:17,120 --> 00:04:22,970
naar ja

84
00:04:19,000 --> 00:04:25,970
eigenlijk alle aspecten van de opsporing

85
00:04:22,970 --> 00:04:26,830
en de winding de productie van olie en

86
00:04:25,970 --> 00:04:29,539
gas

87
00:04:26,830 --> 00:04:31,849
dat is op een heel hoog niveau

88
00:04:29,539 --> 00:04:33,979
ongeveer wat hij gedaan werd waren

89
00:04:31,849 --> 00:04:37,210
eigenlijk min of meer twee laboratoria

90
00:04:33,979 --> 00:04:39,240
onder één dak rust exploratie

91
00:04:37,210 --> 00:04:41,380
afdeling

92
00:04:39,240 --> 00:04:43,900
daar werd heel veel onderzoek gedaan hoe

93
00:04:41,380 --> 00:04:47,139
vind je nou op nieuwe olie en gasvelden

94
00:04:43,900 --> 00:04:48,690
en oosten productie kant wel de zaak met

95
00:04:47,139 --> 00:04:51,580
eigen directeur

96
00:04:48,690 --> 00:04:53,650
die keken van oké ja seizoen olie of

97
00:04:51,580 --> 00:04:56,319
grasveld gevonden hebt hoe kun je dat

98
00:04:53,650 --> 00:05:00,520
dan op de beste manier ontwikkelen

99
00:04:56,319 --> 00:05:04,830
optimaal daar de olie en gas uit halen

100
00:05:00,520 --> 00:05:04,830
ik zat zelf dus en die productiekant

101
00:05:04,990 --> 00:05:08,650
en wie bepaalde welk onderzoek er werd

102
00:05:07,330 --> 00:05:11,199
uitgevoerd

103
00:05:08,650 --> 00:05:13,090
ja dat was een heel uitgebreid proces

104
00:05:11,199 --> 00:05:15,099
vorken had ik een begin zelf natuurlijk

105
00:05:13,090 --> 00:05:17,949
nog niet zo'n zicht op toen ik daar kwam

106
00:05:15,099 --> 00:05:20,440
werken dollar gewoon een en opdrachten

107
00:05:17,949 --> 00:05:24,280
een onderzoek laten werd wel duidelijk

108
00:05:20,440 --> 00:05:26,440
hoe dat werkt er was een heel proces van

109
00:05:24,280 --> 00:05:28,080
voorstellen die gedaan werden kon voor

110
00:05:26,440 --> 00:05:30,159
een deel natuurlijk vanuit

111
00:05:28,080 --> 00:05:32,550
laboratorium zelf maar ook vragen van

112
00:05:30,159 --> 00:05:36,069
werkmaatschappijen

113
00:05:32,550 --> 00:05:38,409
het hele proces van research planning en

114
00:05:36,069 --> 00:05:42,720
ja was een een uitgebreid werkproces

115
00:05:38,409 --> 00:05:44,740
voor de uiteindelijk denk ik dat

116
00:05:42,720 --> 00:05:46,750
beslissingen over wat er wel en niet

117
00:05:44,740 --> 00:05:49,979
werden werd werd onderzocht het lachen

118
00:05:46,750 --> 00:05:49,979
op het hoofdkantoor denk ik

119
00:05:50,349 --> 00:05:54,490
hoeveel opdrachten voor dit shell

120
00:05:51,970 --> 00:05:55,590
laboratorium voor de nam me uit

121
00:05:54,490 --> 00:05:58,240
ja

122
00:05:55,590 --> 00:06:00,159
het onderzoek wat ik zelf deed werd

123
00:05:58,240 --> 00:06:02,650
volgens mij niet betaald door de nam

124
00:06:00,159 --> 00:06:05,500
maar uit de algemene pot maar

125
00:06:02,650 --> 00:06:08,680
bijvoorbeeld in de in de aanloop jaren

126
00:06:05,500 --> 00:06:11,770
60 naar het onderzoek voor dat gedaan

127
00:06:08,680 --> 00:06:13,719
werd voor de nam weer gekeken werd

128
00:06:11,770 --> 00:06:15,969
hoeveel bodemdaling zou kunnen gaan

129
00:06:13,719 --> 00:06:18,070
optreden door de gaswinning dat is

130
00:06:15,969 --> 00:06:19,449
grotendeels in opdracht van de nam denk

131
00:06:18,070 --> 00:06:22,870
helemaal in opdracht van de naam gedaan

132
00:06:19,449 --> 00:06:24,550
en betaald door hun arm oké en at shell

133
00:06:22,870 --> 00:06:26,320
laboratorium deed ook onderzoek naar de

134
00:06:24,550 --> 00:06:28,440
gevolgen van de gaswinning en dan met

135
00:06:26,320 --> 00:06:31,330
name bodemdaling

136
00:06:28,440 --> 00:06:32,710
hoeveel prioriteit besteden sjaal

137
00:06:31,330 --> 00:06:35,139
onderzoekers aan onderzoek naar

138
00:06:32,710 --> 00:06:36,520
bodemdaling

139
00:06:35,139 --> 00:06:38,920
nou het was eigenlijk al een hele

140
00:06:36,520 --> 00:06:41,290
geschiedenis op dat gebied show had

141
00:06:38,920 --> 00:06:42,700
oh die gelden in venezuela in de jaren

142
00:06:41,290 --> 00:06:46,180
60

143
00:06:42,700 --> 00:06:48,760
50 misschien zelfs al daar trad b die

144
00:06:46,180 --> 00:06:51,820
velden veel bodemdaling op daar was

145
00:06:48,760 --> 00:06:53,710
uitgebreid onderzoek naar gedaan op het

146
00:06:51,820 --> 00:06:57,430
laboratorium dus afdeling in zich

147
00:06:53,710 --> 00:06:58,900
daarmee bezig wilt afdeling peter fysica

148
00:06:57,430 --> 00:07:01,110
er was apparatuur voor de waren allerlei

149
00:06:58,900 --> 00:07:05,040
onderzoeken gedaan de wij een aantal

150
00:07:01,110 --> 00:07:05,040
wetenschappers mee bezig

151
00:07:05,560 --> 00:07:10,030
op basis van die expertise die toen

152
00:07:07,990 --> 00:07:12,280
opgebouwd is is in de jaren 60

153
00:07:10,030 --> 00:07:13,780
aanvullend onderzoek gedaan naar wat

154
00:07:12,280 --> 00:07:15,670
voor bodemdaling en zou kunnen gaan

155
00:07:13,780 --> 00:07:17,310
optreden in groningen

156
00:07:15,670 --> 00:07:19,390
dat is een vrij groot

157
00:07:17,310 --> 00:07:21,370
onderzoeksgebied is in een heel groot

158
00:07:19,390 --> 00:07:24,070
onderzoek gedaan met laboratorium

159
00:07:21,370 --> 00:07:27,040
metingen theoretische modellen

160
00:07:24,070 --> 00:07:28,540
daar waren denk ik toch

161
00:07:27,040 --> 00:07:30,640
ja moeilijk inschatten hoe ik was er

162
00:07:28,540 --> 00:07:32,800
toen in doet niet bij maar nu waren denk

163
00:07:30,640 --> 00:07:35,170
ik misschien wel in de orde van vijf tot

164
00:07:32,800 --> 00:07:36,670
tien mensen fulltime mee bezig

165
00:07:35,170 --> 00:07:38,470
dat was dat onderzoek waarvan u net zei

166
00:07:36,670 --> 00:07:41,230
dat dat gefinancierd of een opdracht van

167
00:07:38,470 --> 00:07:43,210
die naam nu nog een ander weer door

168
00:07:41,230 --> 00:07:45,520
computermodellen ontwikkeld die

169
00:07:43,210 --> 00:07:47,170
berekeningen mee te kunnen uitvoeren is

170
00:07:45,520 --> 00:07:48,970
het vrij uitgebreid als je kijkt hoeveel

171
00:07:47,170 --> 00:07:50,020
mensen werken er toen in totaal op het

172
00:07:48,970 --> 00:07:51,550
laboratorium

173
00:07:50,020 --> 00:07:53,770
hoeveelheid nou ja toen ik daar kwam

174
00:07:51,550 --> 00:07:55,690
waar dat in de orde van 400 persoon denk

175
00:07:53,770 --> 00:07:58,300
ik maar dan verdeeld over die twee

176
00:07:55,690 --> 00:08:00,670
terecht twee laboratoria onder één dak

177
00:07:58,300 --> 00:08:03,520
dus je zou kunnen zeggen misschien 200

178
00:08:00,670 --> 00:08:06,210
200 weet ik niet precies maar oké was

179
00:08:03,520 --> 00:08:09,010
vrij klein nog in die tijd

180
00:08:06,210 --> 00:08:11,950
en en dat was de betrokkenheid van nam

181
00:08:09,010 --> 00:08:14,740
en exxon mobil de andere aandeelhouder

182
00:08:11,950 --> 00:08:16,870
van de nam bij de onderzoeken naar

183
00:08:14,740 --> 00:08:18,100
bodemdaling

184
00:08:16,870 --> 00:08:20,080
voor zou ik de zicht op heb in de tijd

185
00:08:18,100 --> 00:08:22,420
ik daar zelf

186
00:08:20,080 --> 00:08:24,480
ja dus ik hou het lekker zelf werd was

187
00:08:22,420 --> 00:08:26,640
dat eigenlijk heel beperkt

188
00:08:24,480 --> 00:08:28,020
die onderzoeken die gedaan waren in de

189
00:08:26,640 --> 00:08:30,210
jaren zestig alle geleid tot een

190
00:08:28,020 --> 00:08:31,770
voorspelling voor de bodemdaling die zou

191
00:08:30,210 --> 00:08:34,470
kunnen gaan optreden

192
00:08:31,770 --> 00:08:36,210
dat was iets in de orde van de meten het

193
00:08:34,470 --> 00:08:37,770
grasveld is in productie genomen jaar

194
00:08:36,210 --> 00:08:39,120
dus al in de jaren zestig gebeurd met

195
00:08:37,770 --> 00:08:40,979
mij maar eigenlijk is de gasproductie

196
00:08:39,120 --> 00:08:42,200
echt goed op gang gekomen begin jaren

197
00:08:40,979 --> 00:08:44,460
zeventig

198
00:08:42,200 --> 00:08:45,960
werd voortdurend werden de metingen

199
00:08:44,460 --> 00:08:47,940
gedaan in het veld om te kijken hoeveel

200
00:08:45,960 --> 00:08:50,160
dat nou echt zakte en dat was veel

201
00:08:47,940 --> 00:08:51,750
minder dan op basis van de

202
00:08:50,160 --> 00:08:54,540
laboratorium experimenten in de modellen

203
00:08:51,750 --> 00:08:58,440
was voorspeld dat is maar een kwart of

204
00:08:54,540 --> 00:09:00,420
zo van wat gedacht was het onderzoek wat

205
00:08:58,440 --> 00:09:02,160
ik doe ik ben gaan doen was eigenlijk om

206
00:09:00,420 --> 00:09:04,800
te kijken van hoe kan dat nou dat die

207
00:09:02,160 --> 00:09:07,530
voorspelling zo verkeerd was dan had

208
00:09:04,800 --> 00:09:09,120
inmiddels had nam dan zelf gedaan

209
00:09:07,530 --> 00:09:11,190
die die vroege metingen het veld

210
00:09:09,120 --> 00:09:12,750
doorgetrokken en dan kwamen ze op dat

211
00:09:11,190 --> 00:09:14,610
het uiteindelijk iets van 25 centimeter

212
00:09:12,750 --> 00:09:17,010
er worden

213
00:09:14,610 --> 00:09:18,900
ik heb toen begrepen dat nou ja de

214
00:09:17,010 --> 00:09:20,850
onderzoekers in rijswijk en de directeur

215
00:09:18,900 --> 00:09:22,410
van het laboratorium nogal geplaagd

216
00:09:20,850 --> 00:09:24,630
werden met het feit dat ze hun slechte

217
00:09:22,410 --> 00:09:27,030
voorspelling gedaan hadden

218
00:09:24,630 --> 00:09:28,650
dat is toen besloten hebben om er toch

219
00:09:27,030 --> 00:09:31,050
nog eens een keer naar het kijken dus is

220
00:09:28,650 --> 00:09:32,490
gedaan uit algemeen

221
00:09:31,050 --> 00:09:34,770
onderzoeksgelden volgens mij niet niet

222
00:09:32,490 --> 00:09:35,880
specifiek in opdracht van de nam

223
00:09:34,770 --> 00:09:38,130
dus ik heb terwijl ik het onderzoek

224
00:09:35,880 --> 00:09:40,110
deden ook heel weinig gezien van de nam

225
00:09:38,130 --> 00:09:41,460
eigenlijk niet

226
00:09:40,110 --> 00:09:43,260
ik heb heel veel gesproken met de mensen

227
00:09:41,460 --> 00:09:46,200
die destijds onderzoek in de jaren

228
00:09:43,260 --> 00:09:48,330
zestig hadden gedaan hebt die metingen

229
00:09:46,200 --> 00:09:50,670
over gedaan voor een deel ik heb de

230
00:09:48,330 --> 00:09:52,920
apparatuur bekeken computermodellen

231
00:09:50,670 --> 00:09:54,960
bekeken nou noem maar op

232
00:09:52,920 --> 00:09:56,850
maar er was heel weinig externe invloed

233
00:09:54,960 --> 00:09:58,620
op

234
00:09:56,850 --> 00:10:01,230
grotendeels zelfs hand gedaan wat wel

235
00:09:58,620 --> 00:10:04,020
externe adviseurs ook hadden volgt een

236
00:10:01,230 --> 00:10:07,560
hoogleraar in karlsruhe gespecialiseerd

237
00:10:04,020 --> 00:10:09,360
op het gebied van gesteente mechanica

238
00:10:07,560 --> 00:10:11,970
waar ik al het andere experts in delft

239
00:10:09,360 --> 00:10:14,730
heb ik mee gesproken ook in die tijd is

240
00:10:11,970 --> 00:10:16,980
echt heel weinig externe invloed van de

241
00:10:14,730 --> 00:10:19,680
nam van de naam ja dan ga ik eigenlijk

242
00:10:16,980 --> 00:10:21,330
niet veel gezin in die tijd nee en exxon

243
00:10:19,680 --> 00:10:23,370
mobil

244
00:10:21,330 --> 00:10:26,040
nee nooit iets van gezien nee dat is

245
00:10:23,370 --> 00:10:28,140
eigenlijk zo gebleven ik heb nooit veel

246
00:10:26,040 --> 00:10:29,690
van exel ging pas in de periode veel

247
00:10:28,140 --> 00:10:31,890
veel later toen ik

248
00:10:29,690 --> 00:10:35,040
steeds weer op de mijne

249
00:10:31,890 --> 00:10:37,050
hij werkte kwam voor het eerst

250
00:10:35,040 --> 00:10:39,660
mensen van exxon

251
00:10:37,050 --> 00:10:43,380
inzicht oké die komen straks op naar het

252
00:10:39,660 --> 00:10:45,390
recht en clare had voor mijn

253
00:10:43,380 --> 00:10:47,880
duidelijkheid had nam ook beschikking

254
00:10:45,390 --> 00:10:50,339
over een eigen lab en eigen om onderzoek

255
00:10:47,880 --> 00:10:53,700
stark of was mijn daarvoor

256
00:10:50,339 --> 00:10:56,220
afhankelijk van het shell lab

257
00:10:53,700 --> 00:10:57,900
ze hadden wel een eigen laboratorium de

258
00:10:56,220 --> 00:11:00,570
heel klein als dat daar konden ze wel

259
00:10:57,900 --> 00:11:02,930
wat metingen doen maar zodra dus

260
00:11:00,570 --> 00:11:05,580
ingewikkelde zaken werden

261
00:11:02,930 --> 00:11:08,130
buis volledig afhankelijk van het shell

262
00:11:05,580 --> 00:11:09,600
laboratorium in reis week of via elders

263
00:11:08,130 --> 00:11:10,830
kon natuurlijk ook elders onderzoek uit

264
00:11:09,600 --> 00:11:12,780
dat ze dat

265
00:11:10,830 --> 00:11:15,270
gewild zou hebben en als ik het goed

266
00:11:12,780 --> 00:11:16,500
begrijp nu treedt in dienst in 1977 dat

267
00:11:15,270 --> 00:11:17,660
is ook goed

268
00:11:16,500 --> 00:11:20,820
nadat

269
00:11:17,660 --> 00:11:21,950
het laatste onderzoek van shell uitwijst

270
00:11:20,820 --> 00:11:24,480
dat de

271
00:11:21,950 --> 00:11:26,460
geraamde bodemdaling in groningen een

272
00:11:24,480 --> 00:11:27,810
stuk minder is dan aanvankelijk verwacht

273
00:11:26,460 --> 00:11:30,930
aanvankelijk ging het over en meten tot

274
00:11:27,810 --> 00:11:32,670
anderhalve meter ja de laatste ramingen

275
00:11:30,930 --> 00:11:33,390
van shell halverwege de jaren 70 zeggen

276
00:11:32,670 --> 00:11:36,420
dan

277
00:11:33,390 --> 00:11:38,370
nou 20 30 40 centimeter

278
00:11:36,420 --> 00:11:40,980
ja dat was dat was niet shell volgens

279
00:11:38,370 --> 00:11:42,839
mij ik heb altijd begrepen dat dat en

280
00:11:40,980 --> 00:11:45,390
nam zelf wel zeg dus de nam zelf heeft

281
00:11:42,839 --> 00:11:47,970
toegegeven het gekeken naar die metingen

282
00:11:45,390 --> 00:11:50,010
die in het veld de plaats vonden dat

283
00:11:47,970 --> 00:11:51,960
doorgetrokken naar oké wat gaat het kan

284
00:11:50,010 --> 00:11:54,180
worden aangenomen dat dat

285
00:11:51,960 --> 00:11:56,850
ja eigenlijk lineaire last is al snel

286
00:11:54,180 --> 00:11:59,400
reed een soort veer is het oppressor

287
00:11:56,850 --> 00:12:01,140
en dan kom je op die 25 centimeter de

288
00:11:59,400 --> 00:12:02,880
hebben ze voorzichtigheidshalve volgens

289
00:12:01,140 --> 00:12:05,010
mij nog vijf centimeter bij gestopt in

290
00:12:02,880 --> 00:12:07,350
toegezegd nauwe denk het ook

291
00:12:05,010 --> 00:12:08,760
30 centimeter gaat worden het was die

292
00:12:07,350 --> 00:12:12,210
voorspelling van de nam die aanleiding

293
00:12:08,760 --> 00:12:13,860
was voor uw onderzoek 1977 ja de de

294
00:12:12,210 --> 00:12:16,200
reden was het verschil eigenlijk waarom

295
00:12:13,860 --> 00:12:18,380
gebeurt in het veld nou iets anders dan

296
00:12:16,200 --> 00:12:21,030
wat we op basis van

297
00:12:18,380 --> 00:12:24,600
metingen en berekeningen

298
00:12:21,030 --> 00:12:28,290
voorspeld hadden en dat onderzoek dat u

299
00:12:24,600 --> 00:12:29,460
begint dat is dan in opdracht van mam ik

300
00:12:28,290 --> 00:12:32,370
hoop dat mijn shells mij niet in

301
00:12:29,460 --> 00:12:33,540
opdracht van show oké en hoe pakt u dit

302
00:12:32,370 --> 00:12:35,670
onderzoek avond en dan zijn de

303
00:12:33,540 --> 00:12:36,870
veldmetingen van lang liggen de ja er

304
00:12:35,670 --> 00:12:37,640
zijn twijfels

305
00:12:36,870 --> 00:12:40,290
ja

306
00:12:37,640 --> 00:12:44,010
hoe gaat u dan te werk

307
00:12:40,290 --> 00:12:46,890
ik heb nou ik ben begonnen eind 77

308
00:12:44,010 --> 00:12:48,390
november ofzo 70 algemene introductie

309
00:12:46,890 --> 00:12:50,490
ben eerst gaan lees ik had natuurlijk

310
00:12:48,390 --> 00:12:53,370
zelf expertise op een heel ander gebied

311
00:12:50,490 --> 00:12:55,200
van vast waterstof is jaarlijks toch in

312
00:12:53,370 --> 00:12:56,880
gepompt dus het duurt wel een paar

313
00:12:55,200 --> 00:12:59,400
maanden die leest die in die lees de

314
00:12:56,880 --> 00:13:00,990
apparatuur je gaat apparatuur bekijken

315
00:12:59,400 --> 00:13:03,150
je leest rapporten je gaat met de mensen

316
00:13:00,990 --> 00:13:05,310
praten die in de jaren zestig dat

317
00:13:03,150 --> 00:13:07,080
onderzoek gedaan hebben want die balk

318
00:13:05,310 --> 00:13:08,850
die werkten er nog steeds worden voor

319
00:13:07,080 --> 00:13:10,020
het grootste gedeelte

320
00:13:08,850 --> 00:13:12,030
begrijpend ben ik een aantal metingen

321
00:13:10,020 --> 00:13:13,920
gaan over doen de gesteenten monsters

322
00:13:12,030 --> 00:13:15,570
die destijds gebruikt waren die waren er

323
00:13:13,920 --> 00:13:17,340
nog ik heb die meting nog eens een keer

324
00:13:15,570 --> 00:13:19,020
overgedaan de kwam min of meer het

325
00:13:17,340 --> 00:13:20,100
zelfde uit

326
00:13:19,020 --> 00:13:22,410
ja ondertussen natuurlijk allerlei

327
00:13:20,100 --> 00:13:23,790
ideeën verzameld en zelf bedacht en ook

328
00:13:22,410 --> 00:13:26,400
wel een gesprekken met mensen van waar

329
00:13:23,790 --> 00:13:28,230
zou dat nou van kunnen komen in een

330
00:13:26,400 --> 00:13:29,280
basis daarvan aanvullend onderzoek gaan

331
00:13:28,230 --> 00:13:32,940
doen ben bijvoorbeeld een keer een

332
00:13:29,280 --> 00:13:34,440
groningen gereden om zodra ze een steen

333
00:13:32,940 --> 00:13:37,020
uit willen ze waren gehaald werd zo'n

334
00:13:34,440 --> 00:13:39,450
zo'n boorkern zoals dat heet om die echt

335
00:13:37,020 --> 00:13:40,860
binnen een dag in het laboratorium te

336
00:13:39,450 --> 00:13:42,390
kunnen meten en te kunnen kijken of dat

337
00:13:40,860 --> 00:13:44,010
bijvoorbeeld nog verschil maar ik hoef

338
00:13:42,390 --> 00:13:46,650
niet moest hij al het onderzoek vaker

339
00:13:44,010 --> 00:13:48,720
naar groningen niet echt heel graag nee

340
00:13:46,650 --> 00:13:51,870
nee nee dit was een speciaal gevraagd um

341
00:13:48,720 --> 00:13:53,610
en waar nog warme kern hebben zich en

342
00:13:51,870 --> 00:13:54,690
gezellig met liggen en als ook wel

343
00:13:53,610 --> 00:13:56,370
gelukt maar de kon eigenlijk precies

344
00:13:54,690 --> 00:14:00,010
hetzelfde uit

345
00:13:56,370 --> 00:14:01,330
op geen met ben ik wel al die metingen

346
00:14:00,010 --> 00:14:03,700
die gedaan waar in het verleden gaan

347
00:14:01,330 --> 00:14:06,790
analyseren ook metingen die gedaan waren

348
00:14:03,700 --> 00:14:09,970
al in de jaren 50 en 60

349
00:14:06,790 --> 00:14:11,860
en ik maakte mijn figuren in die tijd

350
00:14:09,970 --> 00:14:13,750
met dat vaste waterstof wel dingen die

351
00:14:11,860 --> 00:14:15,880
een beetje daardoor bleken maar was wel

352
00:14:13,750 --> 00:14:17,740
anders maar toch is er kunnen ook

353
00:14:15,880 --> 00:14:19,690
figuren en analyses gaan maken zoals ik

354
00:14:17,740 --> 00:14:23,200
dat deed met mijn metingen aan vast

355
00:14:19,690 --> 00:14:24,250
waterstof in amsterdam en het als anders

356
00:14:23,200 --> 00:14:26,110
ik deed het op een andere manier

357
00:14:24,250 --> 00:14:27,459
eigenlijk dan gebruikelijk was in de

358
00:14:26,110 --> 00:14:29,800
gesteenten in mechanica was

359
00:14:27,459 --> 00:14:31,839
natuurkundige doe je een beetje anders

360
00:14:29,800 --> 00:14:33,160
en toen zag ik ineens dingen waarvan ik

361
00:14:31,839 --> 00:14:35,740
dacht hey

362
00:14:33,160 --> 00:14:37,480
het lijkt wel alsof kruis een rol speelt

363
00:14:35,740 --> 00:14:39,160
het dus niet in hier is hij dat

364
00:14:37,480 --> 00:14:41,589
gesteente dat je indrukt en als je de

365
00:14:39,160 --> 00:14:42,610
druk eraf haalt hem om te gaan weer

366
00:14:41,589 --> 00:14:44,200
terug

367
00:14:42,610 --> 00:14:46,600
het lijkt er ook op of de niets is dat

368
00:14:44,200 --> 00:14:49,480
je drukt het in en een snauw hangt er

369
00:14:46,600 --> 00:14:51,220
zeker mate wordt in elkaar gedrukt en

370
00:14:49,480 --> 00:14:53,440
als je een wacht als hier ook nog

371
00:14:51,220 --> 00:14:55,750
langzaam naar het een beetje

372
00:14:53,440 --> 00:14:58,060
dat is iets wat je niet verwacht meeste

373
00:14:55,750 --> 00:14:59,920
mensen ook niet verwachten

374
00:14:58,060 --> 00:15:02,050
de week experimenten gaan doen om te

375
00:14:59,920 --> 00:15:04,360
kijken hoe dat dan werkt een hoodie trui

376
00:15:02,050 --> 00:15:06,250
werkt bleek ook kruipen experimenten nog

377
00:15:04,360 --> 00:15:08,860
uit het verleden zijn uit de venezuela

378
00:15:06,250 --> 00:15:10,720
tijd en langzaam komt stond er een beeld

379
00:15:08,860 --> 00:15:12,520
dat dat misschien wel iets te maken had

380
00:15:10,720 --> 00:15:13,750
met die verschillen ik ben toen heel

381
00:15:12,520 --> 00:15:16,089
specifieke

382
00:15:13,750 --> 00:15:18,700
laboratorium experimenten gaan doen een

383
00:15:16,089 --> 00:15:20,800
berekening ook wel om te kijken wat daar

384
00:15:18,700 --> 00:15:22,360
het effect van zou kunnen zijn ik kwam

385
00:15:20,800 --> 00:15:24,850
eigenlijk al vrij snel tot de conclusie

386
00:15:22,360 --> 00:15:27,430
dat dat het misschien wel was ze werden

387
00:15:24,850 --> 00:15:28,709
misschien wel vijf of zes mogelijke

388
00:15:27,430 --> 00:15:31,270
verklaringen bedacht

389
00:15:28,709 --> 00:15:32,800
bijvoorbeeld die houdt zo'n steen boor

390
00:15:31,270 --> 00:15:35,020
je los uit

391
00:15:32,800 --> 00:15:37,000
gasreuzen raar dat geeft ontzettend veel

392
00:15:35,020 --> 00:15:38,920
trillingen en schokken en de huid drukt

393
00:15:37,000 --> 00:15:41,050
eraf misschien raakt dat gesteente wel

394
00:15:38,920 --> 00:15:42,850
heel erg beschadigd en digitaal naar

395
00:15:41,050 --> 00:15:44,589
boven haalt en dan dan weet je niet wat

396
00:15:42,850 --> 00:15:46,149
een ondergrond gebeurt van diep het

397
00:15:44,589 --> 00:15:47,529
gesteente veranderd

398
00:15:46,149 --> 00:15:48,970
nou heb ik bijvoorbeeld onderzocht door

399
00:15:47,529 --> 00:15:50,500
dat gesteund op allerlei manieren verder

400
00:15:48,970 --> 00:15:52,320
te pesten door het de trailer te zagen

401
00:15:50,500 --> 00:15:54,579
te doen en dan te kijken of het nog

402
00:15:52,320 --> 00:15:56,800
anders werd het was niet zo bleef

403
00:15:54,579 --> 00:15:58,060
precies 2 weet u ook die kruipt

404
00:15:56,800 --> 00:16:00,100
experimenten gaan doen net heb ik

405
00:15:58,060 --> 00:16:03,399
eigenlijk ontdekt dat als je zo'n steen

406
00:16:00,100 --> 00:16:05,290
belast en zo monster uit veld en dat dan

407
00:16:03,399 --> 00:16:06,910
een tijd laat staan in het begin deed ik

408
00:16:05,290 --> 00:16:09,520
dat een dag of een

409
00:16:06,910 --> 00:16:11,200
van maand ofzo en daarna

410
00:16:09,520 --> 00:16:12,940
wie je gaat belast dat je dan iets

411
00:16:11,200 --> 00:16:15,580
krijgt wat lijkt op wat in hetzelfde

412
00:16:12,940 --> 00:16:17,440
gezien werd namelijk eerst veel minder

413
00:16:15,580 --> 00:16:18,490
sucking en dan na een tijdje gaat harder

414
00:16:17,440 --> 00:16:19,930
zakken

415
00:16:18,490 --> 00:16:21,760
dat leek de natuurlijk op de penning

416
00:16:19,930 --> 00:16:23,170
steeds verder gaan uitwerken

417
00:16:21,760 --> 00:16:24,370
tegen ongeveer een jaar mee bezig ben

418
00:16:23,170 --> 00:16:26,350
geweest en toen dacht ik dat ik de

419
00:16:24,370 --> 00:16:29,160
oplossing gevonden had en dat verklaart

420
00:16:26,350 --> 00:16:32,710
ook waarom u uiteindelijk op een

421
00:16:29,160 --> 00:16:34,990
hoger aantal centimeter bodemdaling komt

422
00:16:32,710 --> 00:16:36,790
dan die want tot dan toe voorspellen ja

423
00:16:34,990 --> 00:16:38,800
mijn voorspelling waar hij gelijk ja je

424
00:16:36,790 --> 00:16:41,110
krijgt eigenlijk komt het omdat inslapen

425
00:16:38,800 --> 00:16:43,480
toren kun je dan nabootsen en je je kunt

426
00:16:41,110 --> 00:16:45,190
wel iets belast en een tijd laten staan

427
00:16:43,480 --> 00:16:47,620
en dan verdergaan je kunt ook opgegeven

428
00:16:45,190 --> 00:16:49,510
mijn droom met een zeker snelheid naar

429
00:16:47,620 --> 00:16:51,520
een bepaalde druk ping en dan ineens

430
00:16:49,510 --> 00:16:53,620
tien honderd of duizend je sneller

431
00:16:51,520 --> 00:16:56,440
verder gaan dan krijg je ook allemaal

432
00:16:53,620 --> 00:16:58,210
dat soort verschijnselen in het veld is

433
00:16:56,440 --> 00:17:00,400
de situatie nog extremer je hebt daar

434
00:16:58,210 --> 00:17:02,560
dat ligt dicht nu de gesteentelagen voor

435
00:17:00,400 --> 00:17:03,850
dat gas in zit is de big km diepte maar

436
00:17:02,560 --> 00:17:05,470
die is daar in

437
00:17:03,850 --> 00:17:07,180
ja tientallen miljoenen jaren naartoe

438
00:17:05,470 --> 00:17:08,620
gekomen dus het is heel langzaam is die

439
00:17:07,180 --> 00:17:10,570
druk opgebouwd

440
00:17:08,620 --> 00:17:12,700
en dan ga je dat gas eruit halen en het

441
00:17:10,570 --> 00:17:14,740
effect na van is dat die belasting op

442
00:17:12,700 --> 00:17:16,450
dat gesteente toeneemt om de gast draagt

443
00:17:14,740 --> 00:17:18,580
een deel van het gewicht van de steen

444
00:17:16,450 --> 00:17:20,530
nee lagen die er bovenliggend hij ineens

445
00:17:18,580 --> 00:17:21,640
weg dat gaat ongeveer een miljoen keer

446
00:17:20,530 --> 00:17:23,830
sneller

447
00:17:21,640 --> 00:17:25,660
dat was ook geen met mijn idee

448
00:17:23,830 --> 00:17:26,890
ja je versnelt dat zo ongelofelijk

449
00:17:25,660 --> 00:17:29,350
misschien heeft dat dan wel heel veel

450
00:17:26,890 --> 00:17:30,670
effect in de bleek ook zo te zijn

451
00:17:29,350 --> 00:17:32,740
je het laboratorium in ieder geval en

452
00:17:30,670 --> 00:17:35,320
dan kun je dat tot een factor duizend

453
00:17:32,740 --> 00:17:37,750
euro kunnen dat van nabootsen maar ja je

454
00:17:35,320 --> 00:17:39,400
ze hoe groenten het experiment in het

455
00:17:37,750 --> 00:17:41,980
laboratorium doe je toch in een in een

456
00:17:39,400 --> 00:17:43,270
dag of een muis is naar zoiets

457
00:17:41,980 --> 00:17:45,610
de vraag is dan ook geen natuurlijk toch

458
00:17:43,270 --> 00:17:48,670
wel kun je dat wel je extrapoleren naar

459
00:17:45,610 --> 00:17:50,560
wat er in het veld gebeurt hoe was die

460
00:17:48,670 --> 00:17:52,600
verhouding in de kennisopbouw ze maar

461
00:17:50,560 --> 00:17:55,030
het groningen-veld een specifiek

462
00:17:52,600 --> 00:17:57,280
grasveld met jouw specifieke kenmerken

463
00:17:55,030 --> 00:17:58,770
ja aan de andere kant u zegt zelf we

464
00:17:57,280 --> 00:18:01,900
maakten gebruik van

465
00:17:58,770 --> 00:18:04,330
onderzoeken uit venezuela de povlakte

466
00:18:01,900 --> 00:18:05,830
ook als ik me goed herinner in ja dat de

467
00:18:04,330 --> 00:18:08,230
was ook weer de kans later eigenlijk

468
00:18:05,830 --> 00:18:09,550
voor hoeven hoe was diever die

469
00:18:08,230 --> 00:18:11,290
verhouding in nieuw onderzoek dus ze

470
00:18:09,550 --> 00:18:12,970
moeten de verhouding tussen

471
00:18:11,290 --> 00:18:15,850
algemene kennis kennis uit andere

472
00:18:12,970 --> 00:18:17,170
gasvelden en het eigen onderzoek naar

473
00:18:15,850 --> 00:18:19,060
het specifieke karakter van het

474
00:18:17,170 --> 00:18:21,190
groningse misschien iets pees toelichten

475
00:18:19,060 --> 00:18:23,050
bedoelt u was dat vergelijk naar meer

476
00:18:21,190 --> 00:18:25,240
gewoon van wat uiteindelijk is de

477
00:18:23,050 --> 00:18:27,610
invloed was op het onderzoek leunen u

478
00:18:25,240 --> 00:18:29,320
vooral op onderzoek naar het specifieke

479
00:18:27,610 --> 00:18:30,670
van groningen

480
00:18:29,320 --> 00:18:31,990
wil je nu daarbij vooral op

481
00:18:30,670 --> 00:18:33,850
internationaal vergelijkend onderzoek

482
00:18:31,990 --> 00:18:36,160
nou ik keek wel naar andere dingen maar

483
00:18:33,850 --> 00:18:37,840
dat hele aspect dat die snelheden die

484
00:18:36,160 --> 00:18:39,580
snelheidsverandering en die kruipt zo'n

485
00:18:37,840 --> 00:18:41,890
belangrijk aspect was dat was gewoon

486
00:18:39,580 --> 00:18:44,170
nieuwe dat heb ik zelf eigenlijk ontdekt

487
00:18:41,890 --> 00:18:46,930
het is wel zo dat de op geen met gingen

488
00:18:44,170 --> 00:18:48,220
we naar een adviseur van ons in

489
00:18:46,930 --> 00:18:50,590
karlsruhe

490
00:18:48,220 --> 00:18:52,930
professor u de hoes die was meer

491
00:18:50,590 --> 00:18:54,310
gespecialiseerd in de ondiepe ondergrond

492
00:18:52,930 --> 00:18:56,580
is van me zeggen de eerste paar honderd

493
00:18:54,310 --> 00:18:59,020
meter of zo dus het in uw handen

494
00:18:56,580 --> 00:19:01,120
ja het heet zo onderkenning schepen

495
00:18:59,020 --> 00:19:03,010
standaard en oké dat lijkt er wel op

496
00:19:01,120 --> 00:19:04,960
maar dit is bij veel lagere drukken maar

497
00:19:03,010 --> 00:19:07,360
die jij wel van goh dat verschijnsel

498
00:19:04,960 --> 00:19:10,510
kennen we eigenlijk wel maar dan voor

499
00:19:07,360 --> 00:19:12,130
een losse zonde en kleilagen en de

500
00:19:10,510 --> 00:19:13,600
hebben wel modellen en theorieën voor

501
00:19:12,130 --> 00:19:15,790
dus hij was niet zo heel verbaasd

502
00:19:13,600 --> 00:19:17,320
eigenlijk wel verbaasd dat dat ook

503
00:19:15,790 --> 00:19:19,360
blijkbaar van toepassing was bij

504
00:19:17,320 --> 00:19:21,160
gesneden is die dan

505
00:19:19,360 --> 00:19:24,870
ja zo hard zijn als beton en op 3 km

506
00:19:21,160 --> 00:19:27,190
diepte lege te maken daar kwam dus wel

507
00:19:24,870 --> 00:19:29,800
ondersteuning en dat dat in een veel

508
00:19:27,190 --> 00:19:31,540
later stadium toen ik in delft de

509
00:19:29,800 --> 00:19:33,250
gegeten hebt of ik welkom promoveren op

510
00:19:31,540 --> 00:19:34,540
dit onderwerp dus dat de professor ver

511
00:19:33,250 --> 00:19:36,310
uit haar

512
00:19:34,540 --> 00:19:38,320
die kende dat er ook een in kok in delft

513
00:19:36,310 --> 00:19:40,000
blik modellen te zijn voor de ondergrond

514
00:19:38,320 --> 00:19:41,710
maar dan een ondiepe ondergrond in die

515
00:19:40,000 --> 00:19:43,990
modellen waren eigenlijk vrij eenvoudig

516
00:19:41,710 --> 00:19:44,590
over te zetten naar situatie in

517
00:19:43,990 --> 00:19:47,940
groningen

518
00:19:44,590 --> 00:19:47,940
oké dat komt wel dat konden

519
00:19:49,010 --> 00:19:55,830
het is uw deskundigheid ja we wil heel

520
00:19:52,920 --> 00:19:58,260
graag goed begrijpen hoe het allemaal

521
00:19:55,830 --> 00:20:00,140
werkt en hoe het in elkaar zit

522
00:19:58,260 --> 00:20:04,080
die bodemdaling door gaswinning

523
00:20:00,140 --> 00:20:05,760
dus daar wil ik even met u doorheen ja

524
00:20:04,080 --> 00:20:07,230
ze zullen we dat we kunnen begrijpen ook

525
00:20:05,760 --> 00:20:11,179
dat het begrijpelijk is voor mensen die

526
00:20:07,230 --> 00:20:11,179
met ons mee kijken en luisteren

527
00:20:11,580 --> 00:20:15,179
zou je misschien kunnen beginnen met het

528
00:20:12,809 --> 00:20:19,230
uitleggen hoe zo'n gasveld er nou

529
00:20:15,179 --> 00:20:21,750
van binnen uitziet ja ja dat is toch die

530
00:20:19,230 --> 00:20:23,970
die lago in dat gras zit bestaat

531
00:20:21,750 --> 00:20:26,280
eigenlijk uit zandkorrels

532
00:20:23,970 --> 00:20:29,040
grote middels een die zandkorrels die

533
00:20:26,280 --> 00:20:30,809
zijn gedurende periode van tientallen

534
00:20:29,040 --> 00:20:32,520
miljoenen honderden miljoenen jaren in

535
00:20:30,809 --> 00:20:34,620
het geval van groningen zijn die

536
00:20:32,520 --> 00:20:37,040
langzaam steeds dieper begraven geraakt

537
00:20:34,620 --> 00:20:39,030
en onder hoge druk en temperatuur komen

538
00:20:37,040 --> 00:20:42,090
en daardoor wordt eigenlijk de zaak

539
00:20:39,030 --> 00:20:44,580
steeds verder in elkaar geperst en raakt

540
00:20:42,090 --> 00:20:46,710
ook aan elkaar vast gekit

541
00:20:44,580 --> 00:20:48,600
en dan krijg je iets van een

542
00:20:46,710 --> 00:20:52,230
nu iets wat lijkt op het om quoi quoi

543
00:20:48,600 --> 00:20:53,220
hardheid is dus echt heel hard gesteente

544
00:20:52,230 --> 00:20:54,750
maart zijn nog wel steeds die

545
00:20:53,220 --> 00:20:56,010
oorspronkelijk korreltjes die zijn nog

546
00:20:54,750 --> 00:20:59,220
wel steeds aanwezig maar die zijn wel

547
00:20:56,010 --> 00:21:01,470
allemaal aan elkaar vast gekit geraakt

548
00:20:59,220 --> 00:21:03,210
intussen die korrels in de ruimte is de

549
00:21:01,470 --> 00:21:04,350
polo zie kijkt heet dat

550
00:21:03,210 --> 00:21:06,000
en in die ruimte

551
00:21:04,350 --> 00:21:07,800
daar kan gas

552
00:21:06,000 --> 00:21:09,450
komen dat gas borrelt in geval van

553
00:21:07,800 --> 00:21:11,330
groningen eigenlijk op uit dit type

554
00:21:09,450 --> 00:21:14,309
ondergrond het carboon wat eronder zit

555
00:21:11,330 --> 00:21:15,809
om te omhoog en zelf verdwijnen waar het

556
00:21:14,309 --> 00:21:17,190
niet dat in groningen daar bovenop een

557
00:21:15,809 --> 00:21:19,230
hele dikke laag zou het licht en het

558
00:21:17,190 --> 00:21:21,900
zout is absoluut ondoorlaatbaar voor gas

559
00:21:19,230 --> 00:21:25,290
is dat zou borrelt omhoog of zij het gas

560
00:21:21,900 --> 00:21:27,090
wereld omhoog en raakt gevangen in het

561
00:21:25,290 --> 00:21:29,730
geval van groningen is dat een heel

562
00:21:27,090 --> 00:21:32,790
uitgestrekt gebied een heel groot zand

563
00:21:29,730 --> 00:21:35,880
laag denken laag die is

564
00:21:32,790 --> 00:21:37,800
ja varieert nogal maar tot 200 meter dik

565
00:21:35,880 --> 00:21:39,380
is die sommige plaats in midden van het

566
00:21:37,800 --> 00:21:41,760
helpen bijvoorbeeld

567
00:21:39,380 --> 00:21:43,710
en de druk is ook heel hoog omdat het op

568
00:21:41,760 --> 00:21:47,100
een diepte van 3 km ziggy druk is iets

569
00:21:43,710 --> 00:21:50,070
van 300 atmosfeer is drie 300 keer de

570
00:21:47,100 --> 00:21:52,080
druk die we hier op aarde had het ook

571
00:21:50,070 --> 00:21:54,350
vlak hebben

572
00:21:52,080 --> 00:21:57,029
oké

573
00:21:54,350 --> 00:21:59,399
net ging het al even over hoe ver de

574
00:21:57,029 --> 00:22:02,760
bodem was gezakt nu of ik het goed heb

575
00:21:59,399 --> 00:22:05,279
zeg laten we hem laatste meting in 2018

576
00:22:02,760 --> 00:22:08,880
zien dat het 34 centimeter

577
00:22:05,279 --> 00:22:12,510
nu er is een klopt dat ja 3436 die orde

578
00:22:08,880 --> 00:22:16,590
van grootte kunt u ons uitleggen hoe

579
00:22:12,510 --> 00:22:18,179
bodemdaling door gaswinning ontstaat je

580
00:22:16,590 --> 00:22:20,909
ja wat je hebt is eigenlijk die die die

581
00:22:18,179 --> 00:22:21,899
die die laag die daar ligt een dikke

582
00:22:20,909 --> 00:22:24,360
laag

583
00:22:21,899 --> 00:22:26,639
daar zit dus een hard gesteente in daar

584
00:22:24,360 --> 00:22:27,809
zit gassen met een druk van 300

585
00:22:26,639 --> 00:22:30,120
atmosfeer

586
00:22:27,809 --> 00:22:33,480
daar bovenop uw 3 km gesteund het

587
00:22:30,120 --> 00:22:35,130
gewicht van die 3 km dikke laag

588
00:22:33,480 --> 00:22:37,799
drukt op dat versteend wat daaronder

589
00:22:35,130 --> 00:22:39,870
ligt in het gesteente frank dat voor een

590
00:22:37,799 --> 00:22:41,760
deel zelf op maar voor een deel is het

591
00:22:39,870 --> 00:22:43,740
gas in die porie in die ruimtes tussen

592
00:22:41,760 --> 00:22:46,679
die korreltjes dat ook helpt om dat

593
00:22:43,740 --> 00:22:49,049
gewicht te dragen als je nou gas gaat

594
00:22:46,679 --> 00:22:51,539
produceren hij dat gast is weg en gaat

595
00:22:49,049 --> 00:22:53,669
de druk dalen van dat gas in in die

596
00:22:51,539 --> 00:22:54,990
ruimtes tussen de korrels

597
00:22:53,669 --> 00:22:56,309
ja dat helpt dus niet meer dat kan niet

598
00:22:54,990 --> 00:22:58,860
meer dragen dat betekent dat dat

599
00:22:56,309 --> 00:23:00,419
gesteente een groter deel van het

600
00:22:58,860 --> 00:23:02,279
gewicht moet gaan dragen

601
00:23:00,419 --> 00:23:05,490
en uiteindelijk als je alle gas weghaalt

602
00:23:02,279 --> 00:23:06,990
moet het volledige gewicht gaan dragen

603
00:23:05,490 --> 00:23:09,090
alleen door het gesteente van lagen die

604
00:23:06,990 --> 00:23:11,490
erboven zit het lijkt ongeveer door een

605
00:23:09,090 --> 00:23:13,679
verdubbeling van de van de druk op het

606
00:23:11,490 --> 00:23:16,799
afgesneden is eigen hetzelfde alsof ie

607
00:23:13,679 --> 00:23:18,809
hier laag samenperst komt dat meer je

608
00:23:16,799 --> 00:23:21,330
kunt dus nabootsen door in het

609
00:23:18,809 --> 00:23:23,070
laboratorium een stukje gesteente pak

610
00:23:21,330 --> 00:23:25,350
uit alle restaura

611
00:23:23,070 --> 00:23:27,840
en dat in een in een pers en onder hoge

612
00:23:25,350 --> 00:23:29,700
druk te brengen in een die drukt laten

613
00:23:27,840 --> 00:23:32,760
oplopen en kijk je wat er gebeurd met

614
00:23:29,700 --> 00:23:34,320
dat gesteente in onlangs tijd dat het zo

615
00:23:32,760 --> 00:23:36,659
hard als beton ook beton kun je

616
00:23:34,320 --> 00:23:38,490
samenwerken dus als je en en omdat het

617
00:23:36,659 --> 00:23:40,500
om 300 bar gaat echt een hele grote

618
00:23:38,490 --> 00:23:42,600
toename in de in de kracht krijg je dan

619
00:23:40,500 --> 00:23:45,389
toch een zekere samendrukking die ligt

620
00:23:42,600 --> 00:23:47,220
in de orde van ja een half procent of

621
00:23:45,389 --> 00:23:51,120
minder of zo maar het is toch een omdat

622
00:23:47,220 --> 00:23:52,529
het dan 200 300 meter is de tip dat

623
00:23:51,120 --> 00:23:54,389
natuurlijk toch aan en kom je dan toch

624
00:23:52,529 --> 00:23:55,860
uiteindelijk op een aanzienlijke

625
00:23:54,389 --> 00:23:58,950
hoeveelheid daling naar dat gebeurt club

626
00:23:55,860 --> 00:24:00,360
op 3 km diepte maar dat gronings toch

627
00:23:58,950 --> 00:24:02,580
min of meer een pannenkoek van moet je

628
00:24:00,360 --> 00:24:05,250
voorstellen dat is 60 kilometer in

629
00:24:02,580 --> 00:24:07,590
diameter met zit maar op 3 km diepte

630
00:24:05,250 --> 00:24:09,690
is hele ondiepe pannenkoek die honderden

631
00:24:07,590 --> 00:24:12,390
oppervlak licht is dat betekent alles

632
00:24:09,690 --> 00:24:14,580
wat er op de km diepte ligt die laag die

633
00:24:12,390 --> 00:24:16,740
erboven zit die zakt gewoon mee wil

634
00:24:14,580 --> 00:24:20,430
krijgen is aan de bovenkant 5 bodem daar

635
00:24:16,740 --> 00:24:22,050
een is dat over het hele veld gelijk ja

636
00:24:20,430 --> 00:24:24,810
je zou zeggen dat in het centrum van het

637
00:24:22,050 --> 00:24:27,330
veld is dat wel ongeveer gelijk het menu

638
00:24:24,810 --> 00:24:29,850
wat je wel krijgt is dat hij nu laag is

639
00:24:27,330 --> 00:24:30,930
niet overal even dik dus sommige

640
00:24:29,850 --> 00:24:32,930
plaatjes die twee aan het loopt

641
00:24:30,930 --> 00:24:35,130
geleidelijk zou het noorden

642
00:24:32,930 --> 00:24:36,690
wordt dikke naar

643
00:24:35,130 --> 00:24:38,250
naar het zuiden toe wordt die dunner dus

644
00:24:36,690 --> 00:24:40,380
daar zitten dikte verschil en dat geeft

645
00:24:38,250 --> 00:24:43,140
ook al verschillen en aan de randen

646
00:24:40,380 --> 00:24:44,970
buiten het veld is geen druk de aan ding

647
00:24:43,140 --> 00:24:47,100
dus ik echt een soort van platte schotel

648
00:24:44,970 --> 00:24:48,660
aan het oppervlak daar doen dus het

649
00:24:47,100 --> 00:24:50,820
varieert wel degelijk over het veld maïs

650
00:24:48,660 --> 00:24:53,160
bekijkt is in groningen omdat het zo'n

651
00:24:50,820 --> 00:24:55,110
groot geld is is het meer is goed

652
00:24:53,160 --> 00:24:57,030
het is meer een soort bord is een soort

653
00:24:55,110 --> 00:24:59,880
soort

654
00:24:57,030 --> 00:25:02,430
dit gebied is zakt eigenlijk min of meer

655
00:24:59,880 --> 00:25:04,670
in zijn geheel langzaam naar beneden en

656
00:25:02,430 --> 00:25:07,140
dan een ronde toe in een geleidelijke

657
00:25:04,670 --> 00:25:09,030
dat het minder wordt en uiteindelijk wat

658
00:25:07,140 --> 00:25:11,760
grotere afstanden van het veld je geen

659
00:25:09,030 --> 00:25:14,550
bodem en diep bord het is aan soep en

660
00:25:11,760 --> 00:25:16,560
soepel en grote we gebruikten wij dagen

661
00:25:14,550 --> 00:25:17,820
hebben allemaal een beeld bij hoe dat

662
00:25:16,560 --> 00:25:19,530
eruit ziet

663
00:25:17,820 --> 00:25:21,720
waarin verschilt bodemdaling door

664
00:25:19,530 --> 00:25:23,400
gaswinning naar van andere type

665
00:25:21,720 --> 00:25:24,810
bodemdaling

666
00:25:23,400 --> 00:25:27,030
nou dat is eigenlijk op zich redelijk

667
00:25:24,810 --> 00:25:29,430
vergelijkbaar je kunt bodemdaling ook

668
00:25:27,030 --> 00:25:30,960
krijgen door bijvoorbeeld water te

669
00:25:29,430 --> 00:25:32,460
winnen dat stuk veel ondieper maar

670
00:25:30,960 --> 00:25:34,110
kanten die verschijnselen lijken daar

671
00:25:32,460 --> 00:25:35,610
heel erg op

672
00:25:34,110 --> 00:25:38,190
al een jaar dan is het tussen de

673
00:25:35,610 --> 00:25:40,740
dimensies zijn allemaal wat anders

674
00:25:38,190 --> 00:25:42,930
dus is zijn de pot theorie of dus eh ja

675
00:25:40,740 --> 00:25:46,380
vergelijk nu het waarmee je kunt uiten

676
00:25:42,930 --> 00:25:48,000
rijk weten hoe dat zich vertaalt van wat

677
00:25:46,380 --> 00:25:49,320
in de diepe ondergrond gebeurt naar het

678
00:25:48,000 --> 00:25:51,000
oppervlak

679
00:25:49,320 --> 00:25:53,100
je kunt ook bodemdaling krijgen door

680
00:25:51,000 --> 00:25:54,810
mijn bouwkolom mijnbouw dan hou je echt

681
00:25:53,100 --> 00:25:57,020
dingen weg lagen dat stopt dan

682
00:25:54,810 --> 00:26:00,540
vervolgens in je vertaalt zich omhoog

683
00:25:57,020 --> 00:26:02,550
het zult net weer even anders het lijkt

684
00:26:00,540 --> 00:26:05,430
allemaal wel op elkaar ze met name dier

685
00:26:02,550 --> 00:26:07,920
die die theorieën zijn die zijn goed

686
00:26:05,430 --> 00:26:09,480
gevalideerd roem die bodemdaling beneden

687
00:26:07,920 --> 00:26:11,970
te vertalen naar het oppervlak nu zijn

688
00:26:09,480 --> 00:26:13,440
groep en zoutwinning

689
00:26:11,970 --> 00:26:15,030
ja zou ik ben ik kan dat ook prima de

690
00:26:13,440 --> 00:26:16,650
eigenlijk overal waar je iets weg houdt

691
00:26:15,030 --> 00:26:18,609
in de ondergrond alleen zoutwinning is

692
00:26:16,650 --> 00:26:21,499
dan anders dat je het eigenlijk

693
00:26:18,609 --> 00:26:23,929
doe dan bekijk dus ik heb je een holte

694
00:26:21,499 --> 00:26:25,729
in de ondergrond en vaak staat een hele

695
00:26:23,929 --> 00:26:27,950
dikke snaar het varieert nogal might

696
00:26:25,729 --> 00:26:30,379
come bevochten vrij dikke zoutlaag zijn

697
00:26:27,950 --> 00:26:32,600
wij een holte in maakt die holten krimp

698
00:26:30,379 --> 00:26:35,210
dan in de loop van de tijd in en dan

699
00:26:32,600 --> 00:26:36,320
blijft natuurlijk hetzelfde het zout aan

700
00:26:35,210 --> 00:26:38,210
weerszijden

701
00:26:36,320 --> 00:26:40,159
daarom heen stroomt dan naar die rol

702
00:26:38,210 --> 00:26:41,899
tattoo schuld die holten op

703
00:26:40,159 --> 00:26:43,700
ja een netto neemt de dikte van de zou

704
00:26:41,899 --> 00:26:47,059
te lang gebruikt op door af en dat is

705
00:26:43,700 --> 00:26:48,350
dat we in haar boven naar bodem daar

706
00:26:47,059 --> 00:26:50,450
en hoe groot is het risico op

707
00:26:48,350 --> 00:26:52,570
bodemdaling door gaswinning

708
00:26:50,450 --> 00:26:54,470
dat ligt er heel erg aan

709
00:26:52,570 --> 00:26:56,690
aantal verschillende factoren

710
00:26:54,470 --> 00:26:58,609
dit ligt het ook aan hoe zit het net

711
00:26:56,690 --> 00:27:00,109
gesteente als je dus zachte gesteente

712
00:26:58,609 --> 00:27:04,269
hebt de voor het los zand zo staan

713
00:27:00,109 --> 00:27:08,659
strand ligt dan kan zo'n gesteente echte

714
00:27:04,269 --> 00:27:09,649
5% of zo lynn in dikte veranderen door

715
00:27:08,659 --> 00:27:12,169
door die

716
00:27:09,649 --> 00:27:13,820
gas of oliewinning groningen is naar

717
00:27:12,169 --> 00:27:17,179
echt zo hard als beton dus dat is een

718
00:27:13,820 --> 00:27:19,700
paar tiende procent maar dus op 100

719
00:27:17,179 --> 00:27:23,559
meter ze het krijg je dan een halve

720
00:27:19,700 --> 00:27:25,879
centimeter ofzo nee toch centimeter ja

721
00:27:23,559 --> 00:27:28,039
verde maakt de uitroep die plicht nou

722
00:27:25,879 --> 00:27:29,929
nou dat dat is met name van belang als

723
00:27:28,039 --> 00:27:32,840
je een klein veld je hebt dus je moet

724
00:27:29,929 --> 00:27:35,210
als behuizing als je als je de begraaf

725
00:27:32,840 --> 00:27:37,460
dieptepunt van zwaar en de afmetingen

726
00:27:35,210 --> 00:27:40,489
van het veld en daarin karakteristieke

727
00:27:37,460 --> 00:27:41,989
die je mee moet nemen als je vrij kleine

728
00:27:40,489 --> 00:27:43,940
velden hebt kan bijvoorbeeld zijn dat de

729
00:27:41,989 --> 00:27:45,830
bodemdaling het oppervlak maar de helft

730
00:27:43,940 --> 00:27:47,179
is een derde van wat er in de diepe

731
00:27:45,830 --> 00:27:49,639
ondergrond gebeurt mijn groningen zo

732
00:27:47,179 --> 00:27:51,820
grote pannenkoek glijdt net over had

733
00:27:49,639 --> 00:27:54,470
dat het eigenlijk een op een gaat

734
00:27:51,820 --> 00:27:56,749
en dan hoeveel geduld daling als je een

735
00:27:54,470 --> 00:27:57,870
klein beetje gas eruit haalt of als we

736
00:27:56,749 --> 00:28:00,059
bijvoorbeeld

737
00:27:57,870 --> 00:28:02,250
van de zijkanten water in kan stromen

738
00:28:00,059 --> 00:28:04,620
olievelden heb je dat vaak waardoor dat

739
00:28:02,250 --> 00:28:06,540
de vloeistoffen die in dat gesneden zit

740
00:28:04,620 --> 00:28:07,410
op druk blijven dan krijg je ook veel

741
00:28:06,540 --> 00:28:11,100
minder

742
00:28:07,410 --> 00:28:13,020
pony [ __ ] je hebt hem manieren om heel

743
00:28:11,100 --> 00:28:14,880
snel richting 5 minuten te kunnen

744
00:28:13,020 --> 00:28:16,530
inschatten als je zeg nou dit zijn

745
00:28:14,880 --> 00:28:18,360
ongeveer de afmetingen

746
00:28:16,530 --> 00:28:20,670
dit is ongeveer de druk daling de soort

747
00:28:18,360 --> 00:28:22,620
gesteund wat je hebt nog weer vrij snel

748
00:28:20,670 --> 00:28:25,920
zeg van nou wie er graag een paar

749
00:28:22,620 --> 00:28:27,450
centimeter 10 centimeter meter 5 meter

750
00:28:25,920 --> 00:28:29,610
dat kan

751
00:28:27,450 --> 00:28:31,230
is bodemdaling

752
00:28:29,610 --> 00:28:32,850
kun je beïnvloeden je kunt het

753
00:28:31,230 --> 00:28:34,920
beïnvloedt ja je kunt ze zou

754
00:28:32,850 --> 00:28:37,590
bijvoorbeeld kunnen zeggen ik hou er

755
00:28:34,920 --> 00:28:39,990
iets uit het gas bijvoorbeeld en ik pomp

756
00:28:37,590 --> 00:28:42,420
er wat anders in water of gras en ik

757
00:28:39,990 --> 00:28:43,350
voor kom op die manier dat de druk dat

758
00:28:42,420 --> 00:28:45,990
geeft wel allerlei complicaties

759
00:28:43,350 --> 00:28:47,790
natuurlijk want gas en water gaan zich

760
00:28:45,990 --> 00:28:49,640
dan mengen 11 die twee gassen gaan

761
00:28:47,790 --> 00:28:53,550
mengen maar het kan wel ja

762
00:28:49,640 --> 00:28:56,130
en hoe wordt die bodemdaling nou gemeten

763
00:28:53,550 --> 00:28:57,990
ja dat is niet mijn specialisme op zich

764
00:28:56,130 --> 00:28:59,190
beetje dienares wel ja ja ik weet op

765
00:28:57,990 --> 00:29:00,780
zich wel van zoek kan ik heb die

766
00:28:59,190 --> 00:29:04,050
metingen veel gebruik ik heb ook van

767
00:29:00,780 --> 00:29:06,179
haar gekeken je je maakt een netwerk van

768
00:29:04,050 --> 00:29:09,450
van meetpunten aan het oppervlak zijn

769
00:29:06,179 --> 00:29:11,250
individuele plekken waar je bouwt een

770
00:29:09,450 --> 00:29:13,740
die draaien hun huis of op plekken

771
00:29:11,250 --> 00:29:16,110
waarvan je denkt dat het stabiel is en

772
00:29:13,740 --> 00:29:20,010
vervolgens met je van punt naar punt

773
00:29:16,110 --> 00:29:22,290
steeds hoe de hoogte van die bouten ten

774
00:29:20,010 --> 00:29:23,600
opzichte van elkaar veranderd en dan

775
00:29:22,290 --> 00:29:25,230
zijn de

776
00:29:23,600 --> 00:29:27,360
technieken

777
00:29:25,230 --> 00:29:29,040
computermodellen technieken om die

778
00:29:27,360 --> 00:29:31,440
metingen vervolgens ander te gebruiken

779
00:29:29,040 --> 00:29:32,730
om daarin vast te stellen van oké in het

780
00:29:31,440 --> 00:29:34,080
je voorstellen als je ver weg geen

781
00:29:32,730 --> 00:29:35,790
buiten het veld en een beetje steeds

782
00:29:34,080 --> 00:29:36,929
naar de volgende bouwt

783
00:29:35,790 --> 00:29:38,160
na het midden van het veld het is in

784
00:29:36,929 --> 00:29:39,570
werkelijkheid wat ingewikkeld en de

785
00:29:38,160 --> 00:29:40,820
groep en kleuters van stellen hoe ver

786
00:29:39,570 --> 00:29:43,080
daar gezakt is

787
00:29:40,820 --> 00:29:44,010
en dat kun je steeds doen wat kun je

788
00:29:43,080 --> 00:29:45,660
iedere

789
00:29:44,010 --> 00:29:47,070
je are free de vijf jaar kun je dat

790
00:29:45,660 --> 00:29:48,390
herhalen

791
00:29:47,070 --> 00:29:50,040
in op die manier krijg je een beeld hoe

792
00:29:48,390 --> 00:29:52,500
dat in de tijd verloopt nou je hebt er

793
00:29:50,040 --> 00:29:54,300
ook een beeld omdat je heel netwerk over

794
00:29:52,500 --> 00:29:56,700
dat veld hebt krijg je ook een beeld van

795
00:29:54,300 --> 00:29:59,440
hoe dat ruimtelijk zich beeld en hoe

796
00:29:56,700 --> 00:30:02,320
verloopt dat in de tijd kunt u dat

797
00:29:59,440 --> 00:30:03,669
geven voor mbr van de oorspronkelijke te

798
00:30:02,320 --> 00:30:05,230
lang hij tien jaar het ligt toch ook

799
00:30:03,669 --> 00:30:06,399
weer aan hoe hou je dat gas eruit maar

800
00:30:05,230 --> 00:30:09,309
als je dat gast met een redelijk

801
00:30:06,399 --> 00:30:11,679
constante snelheid er uit haalt de pas

802
00:30:09,309 --> 00:30:14,769
altijd idee dat je dan uit opervlak een

803
00:30:11,679 --> 00:30:17,019
geleidelijke zakking krijgt die

804
00:30:14,769 --> 00:30:19,090
met de constante snelheid eigenlijk zakt

805
00:30:17,019 --> 00:30:21,820
en die weer op hout op het moment dat je

806
00:30:19,090 --> 00:30:23,669
stopt met het winnen van gas

807
00:30:21,820 --> 00:30:25,690
mijn

808
00:30:23,669 --> 00:30:27,070
oplossing voor de verklaring van de

809
00:30:25,690 --> 00:30:29,500
verschillen die op te rijden tussen de

810
00:30:27,070 --> 00:30:31,929
voorspelde en waargenomen bodemdaling

811
00:30:29,500 --> 00:30:35,139
was dat het zo niet gaat je begint wel

812
00:30:31,929 --> 00:30:36,789
die manier het zakt maakt zak dan veel

813
00:30:35,139 --> 00:30:39,879
minder dan je zou denken en dan naar

814
00:30:36,789 --> 00:30:41,620
gegeven hoeveelheid gas productie

815
00:30:39,879 --> 00:30:44,529
geval van chronisch dat iets van 80

816
00:30:41,620 --> 00:30:46,240
atmosfeer of zo dus een kwart ofzo van

817
00:30:44,529 --> 00:30:49,029
een derde tot een kwart van het gas wat

818
00:30:46,240 --> 00:30:51,159
er zit versneld dat moet krijg je dus

819
00:30:49,029 --> 00:30:53,110
ineens bij hoeveelheid gas die gewonnen

820
00:30:51,159 --> 00:30:57,179
wordt meer bodemdaling

821
00:30:53,110 --> 00:30:57,179
en groningen verdubbeld dat ongeveer

822
00:30:57,490 --> 00:31:01,870
en wat zijn de gevolgen van

823
00:30:59,710 --> 00:31:03,669
en bodemdaling door gaswinning

824
00:31:01,870 --> 00:31:05,529
ja daar moet ik zeggen dat het niet echt

825
00:31:03,669 --> 00:31:07,870
mijn specialisme is maar ik heb het wel

826
00:31:05,529 --> 00:31:09,850
veel geweldige keek er veel over gelezen

827
00:31:07,870 --> 00:31:11,169
zijn mensen kijken dan van dat wat kan

828
00:31:09,850 --> 00:31:13,259
er dan gebeuren als je je bodemdaling

829
00:31:11,169 --> 00:31:15,250
krijg nou ten eerste druk op de

830
00:31:13,259 --> 00:31:17,440
grootschalige onze even tot groningen

831
00:31:15,250 --> 00:31:18,399
beperken bijvoorbeeld als je in het

832
00:31:17,440 --> 00:31:20,259
midden van het veld natuurlijke

833
00:31:18,399 --> 00:31:22,480
bodemdaling voorspeld van de meten en

834
00:31:20,259 --> 00:31:24,039
aan de randen niet dat gaat al het water

835
00:31:22,480 --> 00:31:26,019
natuurlijk gewoon midden van het veld

836
00:31:24,039 --> 00:31:27,490
toe loop en dat zou je niet willen hij

837
00:31:26,019 --> 00:31:29,559
is het sowieso een tikkend poldergebied

838
00:31:27,490 --> 00:31:32,440
wat bemalen wordt met betekent dus dat

839
00:31:29,559 --> 00:31:35,230
je allerlei aanpassingen moet doen in

840
00:31:32,440 --> 00:31:37,240
kanalen rivieren alle waterwerken het

841
00:31:35,230 --> 00:31:40,750
ook in de bemaling van het gebied ren je

842
00:31:37,240 --> 00:31:43,000
moet dus grondwaterstand gaan aanpassen

843
00:31:40,750 --> 00:31:44,889
kijken moet je eventueel gaan verhogen

844
00:31:43,000 --> 00:31:46,570
als een wijk op een plek ligt waar je

845
00:31:44,889 --> 00:31:48,190
ook een redelijke bodemdaling voorspeld

846
00:31:46,570 --> 00:31:50,370
is dat is dat zijn een grootschalige

847
00:31:48,190 --> 00:31:50,370
dingen

848
00:31:51,490 --> 00:31:54,610
de algemene kennis op dat gebied zegt

849
00:31:53,139 --> 00:31:56,049
ook als je zo'n daling hebt die zo

850
00:31:54,610 --> 00:31:58,149
geleidelijk gaat van fun fun fun

851
00:31:56,049 --> 00:32:00,340
geleidelijk supertrash en groningen hebt

852
00:31:58,149 --> 00:32:02,110
dat dat ja of je als je als je hier

853
00:32:00,340 --> 00:32:04,299
staat en je staat bepaald meter verderop

854
00:32:02,110 --> 00:32:07,049
dat ze dezelfde daling dat dat eigenlijk

855
00:32:04,299 --> 00:32:08,950
niet heel veel zou doen dus niet grote

856
00:32:07,049 --> 00:32:10,690
spanning het oppervlak zou kunnen

857
00:32:08,950 --> 00:32:12,910
krijgen of verschillen

858
00:32:10,690 --> 00:32:14,620
een huis of een groot gebouw

859
00:32:12,910 --> 00:32:17,200
ja op alle plek is die daling wel door

860
00:32:14,620 --> 00:32:18,790
gaswinning ongeveer hetzelfde je kunt

861
00:32:17,200 --> 00:32:20,440
wel natuurlijk hebben dat hij

862
00:32:18,790 --> 00:32:23,980
aanpassingen in het polderpeil niet

863
00:32:20,440 --> 00:32:26,500
gedaan worden omdat waterniveau nu mee

864
00:32:23,980 --> 00:32:28,300
te laten zakken dat kunt u wel dingen

865
00:32:26,500 --> 00:32:30,640
doen die hebt als ze bijvoorbeeld

866
00:32:28,300 --> 00:32:33,130
zandplaat gingen kleilaag en veenlagen

867
00:32:30,640 --> 00:32:35,020
zijn weet dat water in verlaagt dan kun

868
00:32:33,130 --> 00:32:37,990
je wel verschillende zakking aan het op

869
00:32:35,020 --> 00:32:39,010
flow krijgen daar ook maar ja wat

870
00:32:37,990 --> 00:32:40,480
experts

871
00:32:39,010 --> 00:32:42,820
wat ik u zelf niet ben op dat gebied

872
00:32:40,480 --> 00:32:45,130
altijd zeggen is dat ja god het verschil

873
00:32:42,820 --> 00:32:46,240
tussen zomer en winter niveau door de

874
00:32:45,130 --> 00:32:48,060
bemaling

875
00:32:46,240 --> 00:32:49,810
is sowieso al veel groter dan de

876
00:32:48,060 --> 00:32:52,120
verschillen die je zou kunnen krijgen

877
00:32:49,810 --> 00:32:53,140
door aanpassingen van het polder praat

878
00:32:52,120 --> 00:32:56,170
je over

879
00:32:53,140 --> 00:32:57,850
ja 10 20 centimeter of zo en vaak heb je

880
00:32:56,170 --> 00:32:59,290
al verschillen tussen zomer en winter

881
00:32:57,850 --> 00:33:02,050
pijl die jongen die de organen meter

882
00:32:59,290 --> 00:33:04,270
zijn in een flow is de algemene gedachte

883
00:33:02,050 --> 00:33:05,350
was dat dat niet zo heel veel zou doen

884
00:33:04,270 --> 00:33:07,270
je wilt naar

885
00:33:05,350 --> 00:33:09,850
wel grootschalig voor uw

886
00:33:07,270 --> 00:33:11,170
waterhuishouding met name daar zijn dus

887
00:33:09,850 --> 00:33:13,230
ook allerlei voorzieningen voor

888
00:33:11,170 --> 00:33:16,840
getroffen

889
00:33:13,230 --> 00:33:20,170
ja geld potten voor gecreëerd om dat te

890
00:33:16,840 --> 00:33:21,850
kunnen betalen voor individuele huizen

891
00:33:20,170 --> 00:33:23,620
heel lokaal is de verwachting dat er

892
00:33:21,850 --> 00:33:25,780
niet veel schade zou op t heeft dat er

893
00:33:23,620 --> 00:33:28,810
geen schade ze er optreedt dat was dit

894
00:33:25,780 --> 00:33:30,430
verwachting ja ja en dat is ook altijd

895
00:33:28,810 --> 00:33:32,320
wel bevestigd door onderzoeken die

896
00:33:30,430 --> 00:33:34,290
gedaan zijn bijvoorbeeld door deltares

897
00:33:32,320 --> 00:33:38,560
of tno of

898
00:33:34,290 --> 00:33:41,500
tot heel recent tot heel recent ja ja

899
00:33:38,560 --> 00:33:44,500
volgens mij is er een twee jaar geleden

900
00:33:41,500 --> 00:33:46,660
nog een rapport verschenen daarover en

901
00:33:44,500 --> 00:33:48,820
ook dat rapport concludeerde weer dat je

902
00:33:46,660 --> 00:33:51,160
gevolgen van de bodemdaling door

903
00:33:48,820 --> 00:33:52,510
gaswinning dat de verwachting niet was

904
00:33:51,160 --> 00:33:55,050
dat het zou leiden tot schade aan

905
00:33:52,510 --> 00:33:56,710
gebouwen

906
00:33:55,050 --> 00:33:58,240
kunt u

907
00:33:56,710 --> 00:34:00,820
schetsen wat de relatie is tussen

908
00:33:58,240 --> 00:34:02,440
bodemdaling en aardbevingen je in

909
00:34:00,820 --> 00:34:04,270
groningen

910
00:34:02,440 --> 00:34:06,610
ja oorspronkelijk was eigenlijk helemaal

911
00:34:04,270 --> 00:34:08,710
niet bedacht dat die gaswinning zou

912
00:34:06,610 --> 00:34:10,750
kunnen gaan leiden tot aardbevingen

913
00:34:08,710 --> 00:34:13,440
waren wel wat voorbeelden in de

914
00:34:10,750 --> 00:34:16,660
literatuur was bijvoorbeeld een veld in

915
00:34:13,440 --> 00:34:20,050
amerika waar dat veld ja dat had vijf

916
00:34:16,660 --> 00:34:21,179
voor zes meter bodemdaling en gehad

917
00:34:20,050 --> 00:34:22,950
daar waren we wel

918
00:34:21,179 --> 00:34:25,740
verschuivende plaatsgevonden in in de

919
00:34:22,950 --> 00:34:28,589
laag boven het rust ervaar een

920
00:34:25,740 --> 00:34:30,569
aardbeving gevoeld dus ook maar niemand

921
00:34:28,589 --> 00:34:32,069
heeft bedacht dat dat ook in groningen

922
00:34:30,569 --> 00:34:34,260
zou kunnen gaan op tenminste voor zover

923
00:34:32,069 --> 00:34:36,919
mij bekend en in de jaren zestig heeft

924
00:34:34,260 --> 00:34:40,319
niemand dat hopelijk of bedacht

925
00:34:36,919 --> 00:34:42,659
wat je krijgt is als je als een nette

926
00:34:40,319 --> 00:34:44,730
zandlaag hebt waar je over al die deur

927
00:34:42,659 --> 00:34:46,579
gaat verlagen dan zou je niet echt

928
00:34:44,730 --> 00:34:48,809
verwachten dat daar

929
00:34:46,579 --> 00:34:51,780
aardbeving optreden maar zo zo is de

930
00:34:48,809 --> 00:34:53,819
situatie niet in die ondergrond zit het

931
00:34:51,780 --> 00:34:56,730
breuken scheuren als het ware in dat

932
00:34:53,819 --> 00:34:59,339
gesteente en gesteente die laag is ook

933
00:34:56,730 --> 00:35:01,619
niet netjes overal een laag maar is vaak

934
00:34:59,339 --> 00:35:04,200
verschool verliep weg dan stukken die

935
00:35:01,619 --> 00:35:06,569
omhoog en omlaag zijn verschoven en met

936
00:35:04,200 --> 00:35:08,040
name als is een breuk hebt waar zo'n

937
00:35:06,569 --> 00:35:10,370
maar twee van die lage zitten aan

938
00:35:08,040 --> 00:35:13,340
weerszijden als je dan

939
00:35:10,370 --> 00:35:14,840
bodemdaling krijgt aan beide kanten dan

940
00:35:13,340 --> 00:35:17,540
kun je voorstellen dat hier een deel van

941
00:35:14,840 --> 00:35:19,010
het gesteente tegen een laag zit niet

942
00:35:17,540 --> 00:35:20,540
en zit tegen zou ik aan de hoofdwegen

943
00:35:19,010 --> 00:35:22,160
gesteente daarom

944
00:35:20,540 --> 00:35:24,320
je niet contacteert u niet samen gebeurt

945
00:35:22,160 --> 00:35:26,480
wordt er de kun je voorstelt de

946
00:35:24,320 --> 00:35:28,070
spanningen gaan ook twee dan een beide

947
00:35:26,480 --> 00:35:29,720
kanten gebeuren

948
00:35:28,070 --> 00:35:32,030
en als je het een hele tijd

949
00:35:29,720 --> 00:35:33,440
u dan tijdje maar van hele tijd

950
00:35:32,030 --> 00:35:36,590
gas weghaalt en die spanning bouwt iets

951
00:35:33,440 --> 00:35:39,680
op kun je voorstelt dat ene is nog langs

952
00:35:36,590 --> 00:35:40,790
er nog niet alsnog los springt en dan

953
00:35:39,680 --> 00:35:43,790
krijg een aardbeving dat ze een

954
00:35:40,790 --> 00:35:45,590
huivering stads mechanisme dat is pas

955
00:35:43,790 --> 00:35:48,080
duidelijk geworden dat dat het

956
00:35:45,590 --> 00:35:50,540
mechanisme rest was in nou denk begin

957
00:35:48,080 --> 00:35:52,100
jaren 90 eind jaren 80 ging je hem

958
00:35:50,540 --> 00:35:54,470
richten

959
00:35:52,100 --> 00:35:56,510
meneer roest hier zometeen komt

960
00:35:54,470 --> 00:35:58,610
sinds sinds eind jaren 80 begin jaren

961
00:35:56,510 --> 00:35:59,690
negentig weten we dat deze relatie

962
00:35:58,610 --> 00:36:01,250
tussen

963
00:35:59,690 --> 00:36:03,170
bodemdaling dat dit mechanisme

964
00:36:01,250 --> 00:36:04,580
waarschijnlijk is ja nou was niet

965
00:36:03,170 --> 00:36:07,010
iedereen op dat moment te overtuigen

966
00:36:04,580 --> 00:36:10,580
natuurlijk maar dat is toen wel voor het

967
00:36:07,010 --> 00:36:14,120
eerst geopperd dat er aardbeving konden

968
00:36:10,580 --> 00:36:16,210
optreden door olie en gaswinning

969
00:36:14,120 --> 00:36:19,610
was al wel bekend denk ik

970
00:36:16,210 --> 00:36:22,040
als mij is de eerste aardbeving op dat

971
00:36:19,610 --> 00:36:24,470
gebied opgetreden jaren 20 ergens in

972
00:36:22,040 --> 00:36:27,530
amerika maar druk zijn extreem geval of

973
00:36:24,470 --> 00:36:30,140
uit de bodemdaling 8 of 9 meter was en

974
00:36:27,530 --> 00:36:33,910
was dat op basis van onderzoek in

975
00:36:30,140 --> 00:36:33,910
nederland of in het buitenland

976
00:36:34,580 --> 00:36:38,750
ja ik was mijn tuin destijds niet van

977
00:36:36,050 --> 00:36:40,520
bewust van onderdrukking buitenland waar

978
00:36:38,750 --> 00:36:43,130
ik nu over heb is zo basis van onderzoek

979
00:36:40,520 --> 00:36:44,980
in nederland met name door de roest

980
00:36:43,130 --> 00:36:46,720
bijvoorbeeld

981
00:36:44,980 --> 00:36:48,250
waar was ook wel onderzoek in de

982
00:36:46,720 --> 00:36:50,740
verenigde staten laat heb ik ook wel

983
00:36:48,250 --> 00:36:52,450
gezien dat er in de jaren 70 maar het is

984
00:36:50,740 --> 00:36:54,580
heel sporadisch soort zijn heel weinig

985
00:36:52,450 --> 00:36:58,000
publicaties op dat gebied

986
00:36:54,580 --> 00:37:00,040
dus het lak veld in frankrijk waren ook

987
00:36:58,000 --> 00:37:02,560
aardbeving op straat dat is ongeveer

988
00:37:00,040 --> 00:37:04,330
dezelfde periode is dat denk ik ja

989
00:37:02,560 --> 00:37:06,010
eind jaren 80 begin jaren negentig

990
00:37:04,330 --> 00:37:07,690
misschien nog minuten later veel van die

991
00:37:06,010 --> 00:37:09,550
publicaties

992
00:37:07,690 --> 00:37:12,010
als je nou zegt hoeveel publicaties zijn

993
00:37:09,550 --> 00:37:13,900
en nou over het optreden van

994
00:37:12,010 --> 00:37:17,590
aardbevingen door het winnen van naar

995
00:37:13,900 --> 00:37:19,450
allerlei dingen olie gas water dan dan

996
00:37:17,590 --> 00:37:21,300
is daar bijna niks te vinden is dus maar

997
00:37:19,450 --> 00:37:24,580
er zijn wel een paar dingen ijs in een

998
00:37:21,300 --> 00:37:25,740
een publicatie uit de jaren 70 ergens in

999
00:37:24,580 --> 00:37:28,180
amerika

1000
00:37:25,740 --> 00:37:30,400
maar ik was meer dat het waargenomen

1001
00:37:28,180 --> 00:37:32,230
werd volgens mij dan dat daar nou zo

1002
00:37:30,400 --> 00:37:33,820
heel uitgebreide theorieën over

1003
00:37:32,230 --> 00:37:34,930
gepresenteerd doe dat dan zou kunnen

1004
00:37:33,820 --> 00:37:36,010
komen

1005
00:37:34,930 --> 00:37:38,290
ik wil nog even mee terug naar de

1006
00:37:36,010 --> 00:37:39,580
discussies over bodemdaling in de

1007
00:37:38,290 --> 00:37:41,440
verschillende modellen waren net al even

1008
00:37:39,580 --> 00:37:43,540
over een guru ontwikkelden we een model

1009
00:37:41,440 --> 00:37:46,660
voor de kijkers thuis great time

1010
00:37:43,540 --> 00:37:49,290
campagne mining dat

1011
00:37:46,660 --> 00:37:49,290
ere wie ere toekomt

1012
00:37:49,990 --> 00:37:53,770
maar begrijpt met verschuift daar iets u

1013
00:37:51,700 --> 00:37:56,290
heeft een model ontwikkeld en nam maak

1014
00:37:53,770 --> 00:37:58,210
daar gebruik van

1015
00:37:56,290 --> 00:37:59,440
maar in 1990

1016
00:37:58,210 --> 00:38:02,350
stappen zijn er vanaf

1017
00:37:59,440 --> 00:38:05,050
ja dan stellen ze ook de prognose van

1018
00:38:02,350 --> 00:38:08,320
bodemdaling voorbij ja die gaat van 65

1019
00:38:05,050 --> 00:38:10,180
naar 35 of 36 centimeter

1020
00:38:08,320 --> 00:38:13,210
kunt u ons meenemen in wat daar gebeurde

1021
00:38:10,180 --> 00:38:15,400
waarom de naam plotseling

1022
00:38:13,210 --> 00:38:16,990
ja die prognose zo'n vorst bij stelde ja

1023
00:38:15,400 --> 00:38:19,540
dan moeten denk je even naar de tijd

1024
00:38:16,990 --> 00:38:21,220
lang kijken vanaf mijn onderzoek even

1025
00:38:19,540 --> 00:38:24,400
snel in vogelvlucht

1026
00:38:21,220 --> 00:38:26,920
het onderzoek is gedaan in eind jaren 70

1027
00:38:24,400 --> 00:38:28,990
heb destijds een rapport over 7 gezegd

1028
00:38:26,920 --> 00:38:31,390
nou tip dit is denk ik de verklaring dat

1029
00:38:28,990 --> 00:38:33,940
zou heel goed kunnen dat was iedereen

1030
00:38:31,390 --> 00:38:35,930
erg enthousiast over aanvankelijk dat

1031
00:38:33,940 --> 00:38:39,020
bleek ook wel zo voorbij en veel mensen

1032
00:38:35,930 --> 00:38:41,000
ook de experts in in rijswijk met name

1033
00:38:39,020 --> 00:38:43,610
jouw gids maar die groot experts op dat

1034
00:38:41,000 --> 00:38:46,090
gebied echte autoriteit was daar heel

1035
00:38:43,610 --> 00:38:48,530
enthousiast over

1036
00:38:46,090 --> 00:38:50,000
je eigen iedereen een wit geblust ik het

1037
00:38:48,530 --> 00:38:53,050
nog een prijs gewonnen zelfs kocht mijn

1038
00:38:50,000 --> 00:38:55,370
voor beste onderzoeken vrouw

1039
00:38:53,050 --> 00:38:57,050
daar zijn we toen mee naar de nam

1040
00:38:55,370 --> 00:38:58,130
geweest of eigenlijk ben ik bij een

1041
00:38:57,050 --> 00:38:59,420
vergadering geweest waar dat

1042
00:38:58,130 --> 00:39:01,970
gepresenteerd werd ik mocht dat

1043
00:38:59,420 --> 00:39:03,530
presenteren op hoofdkantoor iedereen

1044
00:39:01,970 --> 00:39:04,850
daar is ook erg enthousiast en ambassade

1045
00:39:03,530 --> 00:39:06,880
voor zichtig er

1046
00:39:04,850 --> 00:39:09,680
praten we dus nu over

1047
00:39:06,880 --> 00:39:11,210
1980 zo'n 180

1048
00:39:09,680 --> 00:39:12,680
die zeiden ja god ja ja dat zijn

1049
00:39:11,210 --> 00:39:15,260
laboratorium meting dan moet ik toch

1050
00:39:12,680 --> 00:39:16,790
maar afwachten en ja het clubblad kun je

1051
00:39:15,260 --> 00:39:18,590
geen miljoen keer versnellen dat gaat

1052
00:39:16,790 --> 00:39:20,150
niet en gaat allemaal

1053
00:39:18,590 --> 00:39:22,340
daarna nog even wachten voor we hier

1054
00:39:20,150 --> 00:39:24,980
naar mee naar buiten gaan dus dat is ook

1055
00:39:22,340 --> 00:39:27,770
gebeurd is een tijdje is gewacht maar op

1056
00:39:24,980 --> 00:39:28,880
gegeven moment in 1983 was dat volgens

1057
00:39:27,770 --> 00:39:31,700
mij

1058
00:39:28,880 --> 00:39:34,730
hij werkte toen eigenlijk in euston in

1059
00:39:31,700 --> 00:39:35,960
amerika werd mij gevraagd om voor een

1060
00:39:34,730 --> 00:39:37,660
week terug te komen in nederland te

1061
00:39:35,960 --> 00:39:40,250
samen met een collega bodemdaling data

1062
00:39:37,660 --> 00:39:42,110
die groningen te analyseren samen met

1063
00:39:40,250 --> 00:39:43,910
mensen van de nam

1064
00:39:42,110 --> 00:39:45,800
want zij dachten te zien dat het ook

1065
00:39:43,910 --> 00:39:47,900
werkelijk gebeuren dat die versnelling

1066
00:39:45,800 --> 00:39:49,700
die voorspeld was ook begon op het leven

1067
00:39:47,900 --> 00:39:51,040
even voor de duidelijkheid die u had een

1068
00:39:49,700 --> 00:39:53,030
model waarin

1069
00:39:51,040 --> 00:39:55,570
accelereren de sneller wordende

1070
00:39:53,030 --> 00:39:57,890
bodemdaling een rol speelde ja nam

1071
00:39:55,570 --> 00:40:00,140
betwijfel dat aanvankelijk shinola

1072
00:39:57,890 --> 00:40:01,730
jongens even houden wij zelfs zacht en u

1073
00:40:00,140 --> 00:40:03,980
weet doen toen in euston zat naar

1074
00:40:01,730 --> 00:40:06,620
nederland gevlogen met het idee van nou

1075
00:40:03,980 --> 00:40:08,390
volgens mij zien we hier gebeuren in het

1076
00:40:06,620 --> 00:40:10,460
onderzoek van de waal voorspeld ja dus

1077
00:40:08,390 --> 00:40:11,650
initiatief van de nam terras ja dus we

1078
00:40:10,460 --> 00:40:14,120
hebben doen

1079
00:40:11,650 --> 00:40:15,560
samen met mijn met iemand van nam hebben

1080
00:40:14,120 --> 00:40:17,480
die data geanalyseerd en de leken

1081
00:40:15,560 --> 00:40:18,650
inderdaad heel duidelijk op dat dat toch

1082
00:40:17,480 --> 00:40:21,050
echt aan het gebeuren als is daarmee

1083
00:40:18,650 --> 00:40:22,700
houden we bevestiging dat het werk wat

1084
00:40:21,050 --> 00:40:24,260
in het laboratorium gedaan was in het

1085
00:40:22,700 --> 00:40:25,760
model wat ontwikkeld rassen basis van

1086
00:40:24,260 --> 00:40:28,250
laboratorium meting ook in de praktijk

1087
00:40:25,760 --> 00:40:31,100
van toepassing was is dat was en dat het

1088
00:40:28,250 --> 00:40:33,320
moment dat eigenlijk de naam uw model

1089
00:40:31,100 --> 00:40:36,410
ook omarm me omarm me of accepteert

1090
00:40:33,320 --> 00:40:38,510
zeker ja dat wordt 83 84 in die tijd zo

1091
00:40:36,410 --> 00:40:40,400
contact opgenomen met staatstoezicht op

1092
00:40:38,510 --> 00:40:42,040
de mijnen door zichzelf en we niet bij

1093
00:40:40,400 --> 00:40:45,620
betrokken worden tegen een man zelf

1094
00:40:42,040 --> 00:40:47,090
jullie daardoor ook laten zien

1095
00:40:45,620 --> 00:40:48,630
opmerkelijk maar dat heb ik nu pas heel

1096
00:40:47,090 --> 00:40:52,570
recent ontdekt

1097
00:40:48,630 --> 00:40:55,960
blijkt dat ook iemand bij sodm al eerder

1098
00:40:52,570 --> 00:40:57,490
zelfs al in 76 meende dat hij dat zag in

1099
00:40:55,960 --> 00:40:59,440
die bodemdaling

1100
00:40:57,490 --> 00:41:02,140
data en versnelling dat dat ook toen al

1101
00:40:59,440 --> 00:41:04,000
gezien heeft maar dit spel het nooit

1102
00:41:02,140 --> 00:41:06,090
heel veel ruchtbaarheid aan gegeven maar

1103
00:41:04,000 --> 00:41:09,130
hij dacht dat toen al te zien

1104
00:41:06,090 --> 00:41:10,720
iedereen was nooit verder onderzocht het

1105
00:41:09,130 --> 00:41:12,190
is toen niet echt verder onderzoek naar

1106
00:41:10,720 --> 00:41:13,810
volgens mij heeft u wel vastgelegde nam

1107
00:41:12,190 --> 00:41:15,580
had toen op een moment dat jullie

1108
00:41:13,810 --> 00:41:17,200
bodemdaling soort spellen bijstelden van

1109
00:41:15,580 --> 00:41:19,150
een meter naar 30 centimeter heeft hij

1110
00:41:17,200 --> 00:41:21,850
wel die opmerking gemaakt dat hij moet

1111
00:41:19,150 --> 00:41:24,070
dat nog te vroeg vond en het is ook

1112
00:41:21,850 --> 00:41:26,170
altijd wel zo geweest dat die meter is

1113
00:41:24,070 --> 00:41:28,630
de baasjes gebleven eigenlijk altijd

1114
00:41:26,170 --> 00:41:29,800
voor de planning voor alle aanpassingen

1115
00:41:28,630 --> 00:41:33,700
aan de vanuit de werking

1116
00:41:29,800 --> 00:41:35,380
schadevergoeding goed zijn dan in 83 84

1117
00:41:33,700 --> 00:41:36,940
iedereen zegt god dat is het dan

1118
00:41:35,380 --> 00:41:38,170
blijkbaar toch dit model is van

1119
00:41:36,940 --> 00:41:40,690
toepassing

1120
00:41:38,170 --> 00:41:41,980
en dan besluit nam om daar omheen naar

1121
00:41:40,690 --> 00:41:43,210
buiten te gaan

1122
00:41:41,980 --> 00:41:45,820
zeggen nou het is ook wel goed zijn om

1123
00:41:43,210 --> 00:41:48,460
dit echt goed te laten onderbouwen

1124
00:41:45,820 --> 00:41:50,230
wetenschap publicatie daar op basis

1125
00:41:48,460 --> 00:41:52,660
daarvan doen ik zelf vond het wel erg

1126
00:41:50,230 --> 00:41:53,980
leuk om daarop te promoveren heb ik

1127
00:41:52,660 --> 00:41:55,630
voorgesteld dat vonden ze een goed idee

1128
00:41:53,980 --> 00:41:56,680
iedereen vond dat een goed idee

1129
00:41:55,630 --> 00:41:59,740
schreeuwen naar professor voor

1130
00:41:56,680 --> 00:42:01,180
uitgestapt in delft en gevraagd of dat

1131
00:41:59,740 --> 00:42:04,060
inderdaad iets is waar je op zou kunnen

1132
00:42:01,180 --> 00:42:06,550
promoveren hij vond van wel

1133
00:42:04,060 --> 00:42:08,800
toen ik uiteindelijk in heeft mijn 85 of

1134
00:42:06,550 --> 00:42:11,680
86 is die bodemdaling door de nam

1135
00:42:08,800 --> 00:42:13,870
bijgesteld weer eens toen naar dacht 65

1136
00:42:11,680 --> 00:42:16,650
centimeter of zo'n 60 65 cent in vijf

1137
00:42:13,870 --> 00:42:18,970
prachtige en vijfenzestig cent ja ja

1138
00:42:16,650 --> 00:42:20,880
iedereen blij iedereen tevreden we zijn

1139
00:42:18,970 --> 00:42:23,470
er enkele

1140
00:42:20,880 --> 00:42:25,690
jaar later ongeveer ben ik weggegaan

1141
00:42:23,470 --> 00:42:28,120
werd laboratorium in rijswijk ben ik in

1142
00:42:25,690 --> 00:42:30,070
ieder ding gaan werken heel andere tak

1143
00:42:28,120 --> 00:42:32,740
van sport en gaan helpen bij het

1144
00:42:30,070 --> 00:42:36,820
opsporen van olie en gas op de noordzee

1145
00:42:32,740 --> 00:42:38,230
aantal jaren en op gegeven moment maar

1146
00:42:36,820 --> 00:42:42,760
de berk de show from niet bij betrokken

1147
00:42:38,230 --> 00:42:44,380
geweest in 89 is de nam weer naar

1148
00:42:42,760 --> 00:42:47,110
staat zurich gestapt en heb je gezicht

1149
00:42:44,380 --> 00:42:49,300
van f ons ons tikt toch niet dat het dat

1150
00:42:47,110 --> 00:42:51,040
reed uit compactie model is volgens ons

1151
00:42:49,300 --> 00:42:53,230
is het toch gewoon een veer is het

1152
00:42:51,040 --> 00:42:55,000
gewoon lineaire lastig en we willen de

1153
00:42:53,230 --> 00:42:57,850
verschijning weer bij stellen naar iets

1154
00:42:55,000 --> 00:43:00,080
van 33 of 36 centimeter op die orde van

1155
00:42:57,850 --> 00:43:01,910
grootte

1156
00:43:00,080 --> 00:43:03,590
nou dat was wel wat bleek maar op en

1157
00:43:01,910 --> 00:43:05,000
neer gaan is b steeds veranderende tu in

1158
00:43:03,590 --> 00:43:07,400
voorspellingen seth gilliam heeft hun

1159
00:43:05,000 --> 00:43:11,540
aangedrongen op een onafhankelijk second

1160
00:43:07,400 --> 00:43:13,070
opinion een onderzoek de externaliteiten

1161
00:43:11,540 --> 00:43:14,330
dat is ook gebeurd

1162
00:43:13,070 --> 00:43:17,060
maar het onderzoek is betaald door de

1163
00:43:14,330 --> 00:43:20,300
nam die hebben mit massachusetts

1164
00:43:17,060 --> 00:43:21,940
instituut het ik nooit je gevraagd om

1165
00:43:20,300 --> 00:43:24,410
chronische kim uit het geheel te kijken

1166
00:43:21,940 --> 00:43:25,670
en in te kijken wat nou de waarheid was

1167
00:43:24,410 --> 00:43:27,410
en of die nieuwe voorstelling van de

1168
00:43:25,670 --> 00:43:30,290
naam waarbij scheiden van

1169
00:43:27,410 --> 00:43:32,840
is gewoon weer lineaire lastig is in vr

1170
00:43:30,290 --> 00:43:35,420
wordt gewoon iets in de in de dertig 33

1171
00:43:32,840 --> 00:43:37,430
centimeter de joden van grote

1172
00:43:35,420 --> 00:43:38,930
klopt dat nou of of zit daar toch als

1173
00:43:37,430 --> 00:43:41,780
hebben dat gedaan

1174
00:43:38,930 --> 00:43:44,510
twee zeer gerenommeerde onderzoekers van

1175
00:43:41,780 --> 00:43:46,220
dan emeriti toch zo singles hebben wij

1176
00:43:44,510 --> 00:43:47,840
een uitgebreid rapport over geschreven

1177
00:43:46,220 --> 00:43:49,760
dus een vertrouwenscommissie bij

1178
00:43:47,840 --> 00:43:51,740
betrokken te allemaal zelf heel weinig

1179
00:43:49,760 --> 00:43:54,500
van gezien want ik zat in aberdeen ver

1180
00:43:51,740 --> 00:43:56,390
weg je hebt nog geen internet nog geen

1181
00:43:54,500 --> 00:43:58,370
websites is dat en die tijd als dat dan

1182
00:43:56,390 --> 00:44:02,570
wat last ik wist dat het gebeurde ik

1183
00:43:58,370 --> 00:44:03,920
sprak met collega's in life me

1184
00:44:02,570 --> 00:44:05,780
zij komen tot de conclusie na was

1185
00:44:03,920 --> 00:44:08,630
allemaal goed wat een handdouche prima

1186
00:44:05,780 --> 00:44:10,190
tegen via het helemaal goed en dat reed

1187
00:44:08,630 --> 00:44:12,290
uit model naar de

1188
00:44:10,190 --> 00:44:13,730
nauwelijks genoemd in het rapport

1189
00:44:12,290 --> 00:44:15,920
een beetje wordt ge zijn hij is niet een

1190
00:44:13,730 --> 00:44:18,410
toepassing wordt gewoon wordt gewoon

1191
00:44:15,920 --> 00:44:20,780
weer we 33 of 36 uur niet meer precies

1192
00:44:18,410 --> 00:44:23,030
wat getallen centimeter aan het eind van

1193
00:44:20,780 --> 00:44:25,520
de productie periode op en eigenlijk

1194
00:44:23,030 --> 00:44:27,230
heel werkelijk eigenlijk mijn model een

1195
00:44:25,520 --> 00:44:28,340
werkwoord eigenlijk afgeschreven

1196
00:44:27,230 --> 00:44:30,350
ja ze een paar dingen die ik daar

1197
00:44:28,340 --> 00:44:32,080
opmerkelijk aan vindt u zegt heel

1198
00:44:30,350 --> 00:44:36,230
specifiek

1199
00:44:32,080 --> 00:44:38,210
de second opinion van van door mit wordt

1200
00:44:36,230 --> 00:44:40,520
doen dan zelf betaald is dat is dat

1201
00:44:38,210 --> 00:44:42,080
ongebruikelijk groot dat in die tijd

1202
00:44:40,520 --> 00:44:45,610
heel gebruikelijk was het is heel lang

1203
00:44:42,080 --> 00:44:45,610
gebruikelijk gebleven eigen

1204
00:44:45,970 --> 00:44:50,060
misschien ook heel onverstandig

1205
00:44:48,800 --> 00:44:52,220
denk ik zelf

1206
00:44:50,060 --> 00:44:54,140
maar dat was wel susan's ja het is wel

1207
00:44:52,220 --> 00:44:55,730
zo dat ik uw kind in de de manier waarop

1208
00:44:54,140 --> 00:44:58,100
de nederlandse wetgeving werkt is de

1209
00:44:55,730 --> 00:44:59,060
verantwoordelijkheid ja is stuk ligt bij

1210
00:44:58,100 --> 00:45:00,650
de

1211
00:44:59,060 --> 00:45:02,420
oude met spijt bij de operators zoals

1212
00:45:00,650 --> 00:45:03,950
dat dan heet

1213
00:45:02,420 --> 00:45:05,270
maatschappij die olie en gas wind is

1214
00:45:03,950 --> 00:45:06,920
verantwoorden voor alle aspecten van

1215
00:45:05,270 --> 00:45:09,830
veiligheid

1216
00:45:06,920 --> 00:45:11,780
onderzoek nummer maar de de geraamde

1217
00:45:09,830 --> 00:45:13,910
bodemdaling heeft forse financiële

1218
00:45:11,780 --> 00:45:15,920
consequent over eten van een van

1219
00:45:13,910 --> 00:45:17,990
grasveld leider met hun qua schade

1220
00:45:15,920 --> 00:45:20,030
voorzieningen en ja natuurlijk de de nam

1221
00:45:17,990 --> 00:45:21,980
zelf en je maakt nam op die minuut u

1222
00:45:20,030 --> 00:45:24,920
niet op die manier natuurlijk

1223
00:45:21,980 --> 00:45:26,330
opdrachtgever en de contacten tussen mit

1224
00:45:24,920 --> 00:45:28,610
zijn natuurlijk voornamelijk met de nam

1225
00:45:26,330 --> 00:45:31,040
hij we zowel de vertrouwenscommissie de

1226
00:45:28,610 --> 00:45:34,040
zaak begeleiden die was ik ook kritisch

1227
00:45:31,040 --> 00:45:35,710
hoor toen het rapport van van mit

1228
00:45:34,040 --> 00:45:37,730
uiteindelijk uitkwam

1229
00:45:35,710 --> 00:45:39,710
hebben zij de ook nog vragen opgeroepen

1230
00:45:37,730 --> 00:45:41,660
gesteld en als je kijkt naar de

1231
00:45:39,710 --> 00:45:42,980
jeff figuren in dat rapport en je kijkt

1232
00:45:41,660 --> 00:45:45,350
naar de bodem daar niet tegen de tijd

1233
00:45:42,980 --> 00:45:46,460
dat je hoe zo'n rechte lijn zich

1234
00:45:45,350 --> 00:45:48,890
helemaal geen rechte lijn daar zit een

1235
00:45:46,460 --> 00:45:52,130
kromming in dat zie je toch gewoon

1236
00:45:48,890 --> 00:45:53,750
en toxo hebben ook die op een lijn daar

1237
00:45:52,130 --> 00:45:56,090
door heen getrokken en gezegd nou ja als

1238
00:45:53,750 --> 00:45:58,400
als het zou krommen dan wordt toch 65

1239
00:45:56,090 --> 00:45:59,840
centimeter zo stevig als dat geloven wij

1240
00:45:58,400 --> 00:46:02,150
helemaal niet dat gaat hem niet gebeurd

1241
00:45:59,840 --> 00:46:05,200
wordt waarschijnlijk gewoon die die 33

1242
00:46:02,150 --> 00:46:09,050
36 centimeter die orde

1243
00:46:05,200 --> 00:46:10,790
en in waardoor ook pas recent ontdekt in

1244
00:46:09,050 --> 00:46:12,410
kader van de hele parlementaire enquête

1245
00:46:10,790 --> 00:46:14,030
en het graaf in alle documenten en

1246
00:46:12,410 --> 00:46:16,160
stukken die we hebben dingen is rhodium

1247
00:46:14,030 --> 00:46:18,320
hebben ontdekt dat ook iemand van

1248
00:46:16,160 --> 00:46:20,450
ezzulia met eigenlijk niet geloofden

1249
00:46:18,320 --> 00:46:22,160
die dacht een eigen dat is dat nou toch

1250
00:46:20,450 --> 00:46:23,630
vreemd dat kan toch eigenlijk niet heeft

1251
00:46:22,160 --> 00:46:25,610
ook opmerkingen over gemaakt in

1252
00:46:23,630 --> 00:46:27,320
besprekingen met de nam dat detox is een

1253
00:46:25,610 --> 00:46:29,300
was eigenlijk niet geloofden wij geloven

1254
00:46:27,320 --> 00:46:30,980
er niet nee geloof dat niet waar haar

1255
00:46:29,300 --> 00:46:33,020
sterke twijfels over hij zag gewoon dat

1256
00:46:30,980 --> 00:46:34,160
dat toch toenam in de tijd en hoe kon

1257
00:46:33,020 --> 00:46:37,010
dat nou zo

1258
00:46:34,160 --> 00:46:39,740
wie was dat dat is meer patrons dezelfde

1259
00:46:37,010 --> 00:46:41,630
man die trouwens al in 75 gezegd dat ik

1260
00:46:39,740 --> 00:46:43,430
denk dat ik zie dat het toeneemt

1261
00:46:41,630 --> 00:46:44,840
puur niet op basis van laboratorium

1262
00:46:43,430 --> 00:46:47,030
onderzoeken of theorieën maar gewoon

1263
00:46:44,840 --> 00:46:48,860
kijken naar de media chronisch in het

1264
00:46:47,030 --> 00:46:51,020
veld ja die toen zijn volgens mij is te

1265
00:46:48,860 --> 00:46:53,150
vroeg om die bijstelling te doen en 30

1266
00:46:51,020 --> 00:46:55,670
centimeter nou is blijkbaar we

1267
00:46:53,150 --> 00:46:57,230
bespreking geweest tussen sodm en dan

1268
00:46:55,670 --> 00:46:59,810
waar besloten is om dat niet

1269
00:46:57,230 --> 00:47:01,340
wereldkundig te maken om hun twijfels

1270
00:46:59,810 --> 00:47:02,870
van so-dimm

1271
00:47:01,340 --> 00:47:06,530
heeft u nu over de jaren 70 over de

1272
00:47:02,870 --> 00:47:09,290
jaren 80 ik heb het nu over 1990 1962

1273
00:47:06,530 --> 00:47:11,570
dat je op je gemak en waren twijfels bij

1274
00:47:09,290 --> 00:47:15,010
sodm je over de sec en technologie

1275
00:47:11,570 --> 00:47:17,450
iemand westhoek ja precies d patrons ja

1276
00:47:15,010 --> 00:47:21,470
en en daar is toen besproken dat niet

1277
00:47:17,450 --> 00:47:23,830
openbaar te maken ja en die zei iets

1278
00:47:21,470 --> 00:47:25,760
anders wat mij ook opviel

1279
00:47:23,830 --> 00:47:28,130
dat u helemaal niet betrokken was in

1280
00:47:25,760 --> 00:47:30,710
aberdeen ja er wordt een groot

1281
00:47:28,130 --> 00:47:33,440
onderzoeken uitgeschreven naar eigenlijk

1282
00:47:30,710 --> 00:47:34,820
is de vraag had de bal gelijk ja kunnen

1283
00:47:33,440 --> 00:47:36,220
wij blijven rekenen met een model van de

1284
00:47:34,820 --> 00:47:39,500
bouw ja

1285
00:47:36,220 --> 00:47:41,240
is het dan gebruikelijk dat het model

1286
00:47:39,500 --> 00:47:42,290
dat onderzocht wordt dat de onderzoeken

1287
00:47:41,240 --> 00:47:43,820
die dat ontwikkeld heeft daar eenmaal

1288
00:47:42,290 --> 00:47:44,780
niet bij betrokken is lijkt mij erg

1289
00:47:43,820 --> 00:47:46,520
vreemd

1290
00:47:44,780 --> 00:47:47,780
ja goed nu heeft langere die wereld rond

1291
00:47:46,520 --> 00:47:49,880
neer op nee da's heel ver in het is zeer

1292
00:47:47,780 --> 00:47:51,170
ongebruikelijk denk ook dat dat ja

1293
00:47:49,880 --> 00:47:53,720
vanuit de wetenschappelijke integriteit

1294
00:47:51,170 --> 00:47:55,610
en moraliteit van onderzoek of volume

1295
00:47:53,720 --> 00:47:57,220
ziet is dat natuurlijk niet goed samen

1296
00:47:55,610 --> 00:47:59,660
verkeerd ja

1297
00:47:57,220 --> 00:48:01,700
maar wat vond u inhoudelijk van hey hey

1298
00:47:59,660 --> 00:48:04,160
vuur toen geprobeerd en toen zei zij wel

1299
00:48:01,700 --> 00:48:06,200
veel ik hoorde wel via via dat er

1300
00:48:04,160 --> 00:48:08,090
ja dat neem ik mijn model bezig was ik

1301
00:48:06,200 --> 00:48:09,770
heb het rapport aangepast' gezien en dat

1302
00:48:08,090 --> 00:48:11,510
gold ook voor iedereen de poort komt ook

1303
00:48:09,770 --> 00:48:14,450
pas uit naar dat die hele second opinion

1304
00:48:11,510 --> 00:48:15,590
gedaan was dus tijdens the second

1305
00:48:14,450 --> 00:48:17,420
opinion werkt niet betrokken geweest

1306
00:48:15,590 --> 00:48:19,190
niet benaderd

1307
00:48:17,420 --> 00:48:21,470
rapport kwam toen op gegeven moment uit

1308
00:48:19,190 --> 00:48:22,880
toen heb ik het wel gezien maar

1309
00:48:21,470 --> 00:48:26,000
eigenlijk zou ik het pas goed punt terug

1310
00:48:22,880 --> 00:48:28,280
kwam in rijswijk dat was eind 1990

1311
00:48:26,000 --> 00:48:29,810
ergens door rupsen

1312
00:48:28,280 --> 00:48:30,980
ja ik was wel bijzonder verbaasd over

1313
00:48:29,810 --> 00:48:33,080
het geheel van wat er gebeurd was

1314
00:48:30,980 --> 00:48:35,030
eigenlijk en hoe het geheel van wat er

1315
00:48:33,080 --> 00:48:37,300
gebeurd was op ook inhoudelijk over de

1316
00:48:35,030 --> 00:48:39,740
kwaliteit van het onderzoek bij de

1317
00:48:37,300 --> 00:48:41,480
bij de maar taxus en rolf je er waren

1318
00:48:39,740 --> 00:48:44,090
niet zal worden waren niet niemanden'

1319
00:48:41,480 --> 00:48:46,070
dat was zeer gereserveerde wetenschap

1320
00:48:44,090 --> 00:48:47,690
die had een grote naam een grote

1321
00:48:46,070 --> 00:48:49,730
reputatie

1322
00:48:47,690 --> 00:48:52,130
je kunt je ook niet voorstellen dat die

1323
00:48:49,730 --> 00:48:53,330
mensen hun reputatie zouden verkopen zal

1324
00:48:52,130 --> 00:48:55,750
ik maar zeggen om iets te gaan beweren

1325
00:48:53,330 --> 00:48:58,310
waarvan ze denken dat het niet zo is

1326
00:48:55,750 --> 00:49:00,050
ja ik snap het niet werd ook wel gevoed

1327
00:48:58,310 --> 00:49:03,820
met informatie vanuit de nam maar aan de

1328
00:49:00,050 --> 00:49:03,820
andere kant ook later heb ik niet

1329
00:49:04,340 --> 00:49:07,520
reden om te denken dat dingen achter

1330
00:49:06,140 --> 00:49:09,110
gehouden zijn voor zijn heb ik

1331
00:49:07,520 --> 00:49:10,490
uiteindelijk ook toen met mijn promotor

1332
00:49:09,110 --> 00:49:12,680
natuurlijk over gesproken punt weer

1333
00:49:10,490 --> 00:49:14,720
terug was jan rijsdijk

1334
00:49:12,680 --> 00:49:16,820
graag dat hij er van dacht en hij was

1335
00:49:14,720 --> 00:49:18,590
ook zeer verbaasd hij zijn ruimt het is

1336
00:49:16,820 --> 00:49:19,880
volgens mij niet juist die the second

1337
00:49:18,590 --> 00:49:21,590
opinion maar ja het was een second

1338
00:49:19,880 --> 00:49:22,790
opinion natuur

1339
00:49:21,590 --> 00:49:25,220
hij was van overtuigd dat het er

1340
00:49:22,790 --> 00:49:26,600
uiteindelijk toch zou gaan dalen en dat

1341
00:49:25,220 --> 00:49:28,310
we uiteindelijk zouden zien dat het

1342
00:49:26,600 --> 00:49:29,840
model wel van toepassing

1343
00:49:28,310 --> 00:49:31,280
ja geen zonderen en en zonder al teveel

1344
00:49:29,840 --> 00:49:33,320
weg te willen geven uiteindelijk gebeurt

1345
00:49:31,280 --> 00:49:34,190
dat uiteindelijk gebeurt ook ja heeft u

1346
00:49:33,320 --> 00:49:36,890
nog wel eens contact gehad met die

1347
00:49:34,190 --> 00:49:38,330
wetenschappers taxichauffeurs nee nee ge

1348
00:49:36,890 --> 00:49:39,800
nooit en nooit contact gehad met iemand

1349
00:49:38,330 --> 00:49:42,170
wel geprobeerd of ook niet de behoefte

1350
00:49:39,800 --> 00:49:44,240
gevoeld omdat friezen makkelijk en komt

1351
00:49:42,170 --> 00:49:45,500
geen een brief schrijven of zo maar de

1352
00:49:44,240 --> 00:49:46,790
was natuurlijk geen internet hoeft niks

1353
00:49:45,500 --> 00:49:48,110
je doet is niet zoals tegenwoordig

1354
00:49:46,790 --> 00:49:50,870
tegenwoordig zijn de kon middellijk

1355
00:49:48,110 --> 00:49:53,480
mensen en hun emails sturen zou een

1356
00:49:50,870 --> 00:49:56,090
discussie beginnen en figuren opsturen

1357
00:49:53,480 --> 00:49:57,860
en en noem maar op zo dat was toen en nu

1358
00:49:56,090 --> 00:50:00,710
was er ook niet hè ik het was allemaal

1359
00:49:57,860 --> 00:50:02,300
al gebeurd het was zo ja nu het lokt een

1360
00:50:00,710 --> 00:50:04,610
shield en barry toen ik toen ik

1361
00:50:02,300 --> 00:50:07,640
terugkwam uit geen en en heeft niet een

1362
00:50:04,610 --> 00:50:09,380
belletje of en een fax of een bekende ze

1363
00:50:07,640 --> 00:50:12,140
niet nee ik wist niet wie de waar ik wil

1364
00:50:09,380 --> 00:50:13,460
je dat zou moeten doen en gelukkig heeft

1365
00:50:12,140 --> 00:50:15,110
ze wel rust reed door het geen om

1366
00:50:13,460 --> 00:50:17,440
natuurlijk ja precies zo'n jongen

1367
00:50:15,110 --> 00:50:20,120
rijswijk heeft u nog wel geprobeerd om

1368
00:50:17,440 --> 00:50:22,070
intern die discussie er aan te zwengelen

1369
00:50:20,120 --> 00:50:24,160
zo vaak ik had toen wel een andere heel

1370
00:50:22,070 --> 00:50:26,090
ander soort baan gekregen

1371
00:50:24,160 --> 00:50:28,280
waarbij ik ook heel ander soort

1372
00:50:26,090 --> 00:50:30,110
onderzoek ging doen is versteend de

1373
00:50:28,280 --> 00:50:31,990
begane katoen eigenlijk hele tijd

1374
00:50:30,110 --> 00:50:34,520
verdwenen uit mijn

1375
00:50:31,990 --> 00:50:36,320
werken eigenlijk niks is ik heb het wel

1376
00:50:34,520 --> 00:50:38,690
met veel belangstelling gevolgd ik ben

1377
00:50:36,320 --> 00:50:40,730
nog op een workshop meegesleept door de

1378
00:50:38,690 --> 00:50:43,079
afdelingshoofd dat in die in delft

1379
00:50:40,730 --> 00:50:45,569
plaatsvond

1380
00:50:43,079 --> 00:50:48,269
ja iedereen was droog en sneed was

1381
00:50:45,569 --> 00:50:50,609
gewoon mini juist ging gewoon ja dat

1382
00:50:48,269 --> 00:50:53,219
duurt dan tot 2020

1383
00:50:50,609 --> 00:50:55,079
nou wel iets eerder dus je opgegeven met

1384
00:50:53,219 --> 00:50:56,819
vier wel gek nam er dus gezegd het is

1385
00:50:55,079 --> 00:50:58,279
het is een rechte lijn in en dan blijft

1386
00:50:56,819 --> 00:51:00,329
het

1387
00:50:58,279 --> 00:51:02,579
trouwens wel even de kanttekening maken

1388
00:51:00,329 --> 00:51:03,690
ik had op basis van mijn model bepaalde

1389
00:51:02,579 --> 00:51:05,759
berekeningen gemaakt met bepaalde

1390
00:51:03,690 --> 00:51:07,319
parameter en aannames

1391
00:51:05,759 --> 00:51:09,359
dat klopte niet helemaal he dat moest

1392
00:51:07,319 --> 00:51:10,529
laten wel iets bijgesteld worden

1393
00:51:09,359 --> 00:51:12,959
maar nam had gezegd is een rechte lijn

1394
00:51:10,529 --> 00:51:14,910
en zou tiki metingen het veld wat je een

1395
00:51:12,959 --> 00:51:17,369
krijgt is die die metingen ja die zijn

1396
00:51:14,910 --> 00:51:18,539
daar zit ook een soort van ruis op ja we

1397
00:51:17,369 --> 00:51:20,130
kunnen wel een rechte lijn doortrekken

1398
00:51:18,539 --> 00:51:21,180
in begin en ook als het begint de croma

1399
00:51:20,130 --> 00:51:22,499
kun je daar ook nog steeds van een

1400
00:51:21,180 --> 00:51:24,569
rechte lijn doortrekken' tijdje alleen

1401
00:51:22,499 --> 00:51:27,869
ja omdat het harder zaak moet die lijnen

1402
00:51:24,569 --> 00:51:30,089
wel schuine gaan dus dat zou geen begin

1403
00:51:27,869 --> 00:51:31,410
zag je dat nam die bij die die die boom

1404
00:51:30,089 --> 00:51:33,709
daar niks voorspelling wat ging bij

1405
00:51:31,410 --> 00:51:37,469
stellen dat het langzaam meer dan ging

1406
00:51:33,709 --> 00:51:39,180
36 centimeter 38 centimeter

1407
00:51:37,469 --> 00:51:41,670
ik dacht zelf van nou ja oké kijk het

1408
00:51:39,180 --> 00:51:43,289
begint zich al je begint ja en opgeven

1409
00:51:41,670 --> 00:51:45,900
was ik niet meer vol te houden dat een

1410
00:51:43,289 --> 00:51:48,779
rechte lijn was het toen als een nieuw

1411
00:51:45,900 --> 00:51:50,640
model bedacht zelf met twee liggen te

1412
00:51:48,779 --> 00:51:52,170
nemen eerst een rechte lijn

1413
00:51:50,640 --> 00:51:54,150
daarna een andere in eigen land en niet

1414
00:51:52,170 --> 00:51:55,859
stijlen rechtelijk stijnen richtlijn dat

1415
00:51:54,150 --> 00:51:57,449
leek natuurlijk wel heel erg op de

1416
00:51:55,859 --> 00:51:59,900
voorspelling die ik gedaan had was

1417
00:51:57,449 --> 00:52:02,219
allemaal ietsje minder

1418
00:51:59,900 --> 00:52:03,749
zacht dan op basis van mijn model

1419
00:52:02,219 --> 00:52:06,420
voorspelt zou worden met het lijkt ook

1420
00:52:03,749 --> 00:52:08,009
wel inmiddels heel erg daarop

1421
00:52:06,420 --> 00:52:09,539
verschil is wel dat model dat nam dan

1422
00:52:08,009 --> 00:52:11,729
had was een model waarbij het nog steeds

1423
00:52:09,539 --> 00:52:14,459
is een veer was maar jullie eigenlijk in

1424
00:52:11,729 --> 00:52:16,049
begin bepaalde weerstand heeft in de dan

1425
00:52:14,459 --> 00:52:17,039
ineens minder maar blijft nog steeds een

1426
00:52:16,049 --> 00:52:18,599
veer

1427
00:52:17,039 --> 00:52:20,249
het moment dat je stopt met gas binnen

1428
00:52:18,599 --> 00:52:21,930
stopt natuurlijk ook die bodemdaling de

1429
00:52:20,249 --> 00:52:25,739
trend in staat geweest om de wetenschap

1430
00:52:21,930 --> 00:52:28,019
achter dat model te valideren van de nam

1431
00:52:25,739 --> 00:52:30,709
dat namira er was geen wetenschap dat

1432
00:52:28,019 --> 00:52:30,709
puur empirisch

1433
00:52:30,930 --> 00:52:36,569
mij dan even vol en even voor mijn beeld

1434
00:52:34,160 --> 00:52:38,819
empirisch boel je je neemt bodemdaling

1435
00:52:36,569 --> 00:52:40,199
waar je je trekt een lijn die gaat van

1436
00:52:38,819 --> 00:52:42,660
die in een zitten door harder gaat ja

1437
00:52:40,199 --> 00:52:46,559
werking treden lijnen of dat zo gaat of

1438
00:52:42,660 --> 00:52:49,279
zo gaat of zo gaat ja dat is dan eigen

1439
00:52:46,559 --> 00:52:52,650
invulling ja

1440
00:52:49,279 --> 00:52:54,509
ja en en en in 50cc de zeven nou snap

1441
00:52:52,650 --> 00:52:55,920
niet helemaal waarom dus niet begrijpen

1442
00:52:54,509 --> 00:52:57,509
niet waarom maar blijkbaar heb je

1443
00:52:55,920 --> 00:53:00,420
aanvankelijk tot een zekere druk gaming

1444
00:52:57,509 --> 00:53:03,089
bepaalde stijfheid van dat ja

1445
00:53:00,420 --> 00:53:05,220
berichten wijn en daarna verandert het

1446
00:53:03,089 --> 00:53:06,660
dan is die stijfheid anders vanaf een

1447
00:53:05,220 --> 00:53:07,829
bepaalde druk ze zagen dat niet alleen

1448
00:53:06,660 --> 00:53:10,619
in groningen

1449
00:53:07,829 --> 00:53:12,630
ze zagen dat dan praten we erover later

1450
00:53:10,619 --> 00:53:13,559
en praten over het 2009 toen ik weer

1451
00:53:12,630 --> 00:53:16,049
brengen

1452
00:53:13,559 --> 00:53:17,069
stadstoezicht in dienst getreden

1453
00:53:16,049 --> 00:53:18,509
zagen dat ook in een aantal van de

1454
00:53:17,069 --> 00:53:20,999
waddenzee velden zijn gezet hetzelfde

1455
00:53:18,509 --> 00:53:22,589
verschijnsel alleen die periode waarover

1456
00:53:20,999 --> 00:53:25,380
dan die ene

1457
00:53:22,589 --> 00:53:27,150
lagere dalingen nu hoog dat was anders

1458
00:53:25,380 --> 00:53:30,210
in de waddenzee wat ze zei dat

1459
00:53:27,150 --> 00:53:31,470
verschijnsel was overal unaniem

1460
00:53:30,210 --> 00:53:34,769
heeft hier ooit met wetenschap is bij de

1461
00:53:31,470 --> 00:53:37,559
name over gesproken ja ja

1462
00:53:34,769 --> 00:53:39,180
deelden die uw scepsis over deze manier

1463
00:53:37,559 --> 00:53:43,319
van modelleren

1464
00:53:39,180 --> 00:53:44,940
nee volgens mij niet nee zij zijn waarde

1465
00:53:43,319 --> 00:53:46,920
van overtuigd dat het zo wassen waar nog

1466
00:53:44,940 --> 00:53:48,809
altijd overtuigd dat het was dat ik was

1467
00:53:46,920 --> 00:53:51,170
ook een soort persona non grata hele

1468
00:53:48,809 --> 00:53:53,999
tijd ben en nam eigenlijk vanaf 1990

1469
00:53:51,170 --> 00:53:56,640
niet heel erg sterk maar toch zul je

1470
00:53:53,999 --> 00:53:58,589
wilde mijn model als fabricati en slijt

1471
00:53:56,640 --> 00:53:59,519
het als keer hebt een show wilde niet zo

1472
00:53:58,589 --> 00:54:00,720
heel veel

1473
00:53:59,519 --> 00:54:02,930
met mij te maken hebben en wat dat

1474
00:54:00,720 --> 00:54:02,930
betreft

1475
00:54:03,250 --> 00:54:08,110
is nooit echt hebben altijd ons speaking

1476
00:54:05,380 --> 00:54:10,990
terms gebleven dat wel zo was maar ook

1477
00:54:08,110 --> 00:54:13,360
wel weer niet maar net als uit het was

1478
00:54:10,990 --> 00:54:16,270
over en was dat omdat jullie zijn

1479
00:54:13,360 --> 00:54:17,620
misleid had of was er omdat uw model

1480
00:54:16,270 --> 00:54:19,750
geld kost nou ja dat is het ook de grote

1481
00:54:17,620 --> 00:54:21,400
vraag wat is er precies gebeurd in 1990

1482
00:54:19,750 --> 00:54:23,290
wat was nou precies de aanleiding om

1483
00:54:21,400 --> 00:54:25,870
weer terug te gaan naar die

1484
00:54:23,290 --> 00:54:27,610
33 36 centimeter terwijl natuurlijk op

1485
00:54:25,870 --> 00:54:30,160
basis van je als ik nu terug kijk naar

1486
00:54:27,610 --> 00:54:31,540
al die gegevens ziet er toen we lagen

1487
00:54:30,160 --> 00:54:34,210
was daar volgens mij nou niet echt een

1488
00:54:31,540 --> 00:54:36,490
reden toe en het meest verbazingwekkende

1489
00:54:34,210 --> 00:54:38,470
nog wel dat de heer de taksen geen roos

1490
00:54:36,490 --> 00:54:40,660
en hem meegegaan zijn door to door hun

1491
00:54:38,470 --> 00:54:43,360
autoriteit die zij daar overheen gelegd

1492
00:54:40,660 --> 00:54:44,470
hebben dat dat geaccepteerd is door

1493
00:54:43,360 --> 00:54:45,910
iedereen

1494
00:54:44,470 --> 00:54:48,070
heb toen ook gezegd aan ons dat kan

1495
00:54:45,910 --> 00:54:49,570
spaart beving heel gering was en als die

1496
00:54:48,070 --> 00:54:51,190
al zouden optreden dan zou het aan de

1497
00:54:49,570 --> 00:54:52,360
randen gaan je wilt zijn en niet in

1498
00:54:51,190 --> 00:54:54,520
midden

1499
00:54:52,360 --> 00:54:56,230
klopt natuurlijk ook absoluut niet ziet

1500
00:54:54,520 --> 00:54:58,720
is jazeker achteraf gezien een heel

1501
00:54:56,230 --> 00:55:01,180
merkwaardig dat wordt terug en wat

1502
00:54:58,720 --> 00:55:03,340
gebeurt er dan in 2020 want dan omarmt

1503
00:55:01,180 --> 00:55:05,500
de naam eigenlijk met met terugwerkende

1504
00:55:03,340 --> 00:55:06,940
kracht alsnog jaar lang model of weer

1505
00:55:05,500 --> 00:55:08,470
eigenlijk niet jaar was mijn misschien

1506
00:55:06,940 --> 00:55:11,820
nog wel iets eerder eerlijk gezegd was

1507
00:55:08,470 --> 00:55:14,860
mij was dat dan in 2016 of zo'n leugens

1508
00:55:11,820 --> 00:55:16,540
terug bij sorry en kwam werken keek

1509
00:55:14,860 --> 00:55:19,780
tegen heleboel verschillende velden in

1510
00:55:16,540 --> 00:55:21,460
de bodemdaling erboven en toen werd het

1511
00:55:19,780 --> 00:55:23,710
geeft ook wel duidelijk het een aantal

1512
00:55:21,460 --> 00:55:26,050
velden las waarbij de gaswinning

1513
00:55:23,710 --> 00:55:27,730
inmiddels was gestopt en als je keek

1514
00:55:26,050 --> 00:55:29,770
naar de bodemdaling boven de velden en

1515
00:55:27,730 --> 00:55:32,050
zag ik dat de bodemdaling na het

1516
00:55:29,770 --> 00:55:34,320
stopzetten van de gasproductie en de

1517
00:55:32,050 --> 00:55:37,120
druk daling in het reizen we door ging

1518
00:55:34,320 --> 00:55:39,190
dat kon je niet verklaren met dat model

1519
00:55:37,120 --> 00:55:41,140
wat de nam gebruikt wint het zei het is

1520
00:55:39,190 --> 00:55:43,090
nog steeds een veer maps is ook moment

1521
00:55:41,140 --> 00:55:44,110
dat je stopt stopt het maart ging gewoon

1522
00:55:43,090 --> 00:55:45,610
door

1523
00:55:44,110 --> 00:55:47,230
nou toen heeft de naam opgeven de mensen

1524
00:55:45,610 --> 00:55:49,480
werden nam hebben toegezegd ja dan dan

1525
00:55:47,230 --> 00:55:51,400
dan speelt die kruip in die snelheid

1526
00:55:49,480 --> 00:55:52,630
effecten blijkbaar toch een drol

1527
00:55:51,400 --> 00:55:54,910
en toen hebben ze die overstap weer

1528
00:55:52,630 --> 00:55:57,310
gemaakt hij is teruggegaan naar dat week

1529
00:55:54,910 --> 00:55:59,760
uitkomt actiemodel volgens mij is dat

1530
00:55:57,310 --> 00:56:01,900
ook het geval geweest in de

1531
00:55:59,760 --> 00:56:04,620
model wat gebruikt wordt in het

1532
00:56:01,900 --> 00:56:06,660
winningsplan 2016 wat er dan in denk

1533
00:56:04,620 --> 00:56:08,940
eens na waar is inmiddels om

1534
00:56:06,660 --> 00:56:11,630
denk dat ze even kort daarvoor

1535
00:56:08,940 --> 00:56:11,630
om maar gaan

1536
00:56:11,810 --> 00:56:19,650
ik ga even met weer terug naar 1979

1537
00:56:15,990 --> 00:56:21,540
want dan doet u of dan rond uw eerste

1538
00:56:19,650 --> 00:56:23,040
onderzoek af naar de bodemdaling ze

1539
00:56:21,540 --> 00:56:25,260
prognoses

1540
00:56:23,040 --> 00:56:29,730
hoe reageerde uw collega's op het shell

1541
00:56:25,260 --> 00:56:31,590
laboratorium in rijswijk omdat onderzoek

1542
00:56:29,730 --> 00:56:33,600
ja ik algemeen was iedereen enthousiast

1543
00:56:31,590 --> 00:56:35,130
het was wel dat wel meteen uri strikt

1544
00:56:33,600 --> 00:56:36,960
het rapport zoals dat heet

1545
00:56:35,130 --> 00:56:39,330
hierin besefte wel natuurlijk dat de

1546
00:56:36,960 --> 00:56:41,130
mogelijke consequenties groot waren

1547
00:56:39,330 --> 00:56:43,020
kunt u kort schetsen wat de hoofd

1548
00:56:41,130 --> 00:56:44,190
bevinding was van het onderzoek hoofd

1549
00:56:43,020 --> 00:56:45,510
bevindingen van het onderzoek in het

1550
00:56:44,190 --> 00:56:47,730
belangrijkste denk ik nog de reden

1551
00:56:45,510 --> 00:56:50,160
waarom het rust stikt het was is dat de

1552
00:56:47,730 --> 00:56:51,840
bodemdaling niet die 30 centimeter zou

1553
00:56:50,160 --> 00:56:53,130
gaan worden met dat het meer zou gaan

1554
00:56:51,840 --> 00:56:55,110
wordt en dat het

1555
00:56:53,130 --> 00:56:56,880
ik geloof dat er tal van 60 winnie de

1556
00:56:55,110 --> 00:56:58,980
precies dat trant rapport stond maar het

1557
00:56:56,880 --> 00:57:03,330
zou best kunnen dat die orde van grootte

1558
00:56:58,980 --> 00:57:04,860
persoon hem daar is fors meer dan tot

1559
00:57:03,330 --> 00:57:07,250
band hoewel zouden ze in toe komt dat is

1560
00:57:04,860 --> 00:57:10,830
wat jullie doen dat niet eerlijk

1561
00:57:07,250 --> 00:57:12,240
gezegd ze waren daar aan vaderland'

1562
00:57:10,830 --> 00:57:14,040
technisch erg enthousiast over

1563
00:57:12,240 --> 00:57:15,050
technische erg antisemitisch after dat

1564
00:57:14,040 --> 00:57:18,900
het

1565
00:57:15,050 --> 00:57:21,270
nou misschien wel de het antwoord was op

1566
00:57:18,900 --> 00:57:22,910
de vraag waarom dat nou niet klopte die

1567
00:57:21,270 --> 00:57:24,740
oorspronkelijke voorspellingen

1568
00:57:22,910 --> 00:57:27,450
ook

1569
00:57:24,740 --> 00:57:29,340
het is extern besproken met die adviseur

1570
00:57:27,450 --> 00:57:30,900
in karlsruhe hoogleraar daar die was ook

1571
00:57:29,340 --> 00:57:32,790
erg enthousiast ik geloof dat dat ook

1572
00:57:30,900 --> 00:57:34,620
wel dat het dat was

1573
00:57:32,790 --> 00:57:36,210
de jouw gids maar was een enthousiast

1574
00:57:34,620 --> 00:57:38,280
de directeur van het lab was erg

1575
00:57:36,210 --> 00:57:40,940
enthousiast iedereen is eigenlijk

1576
00:57:38,280 --> 00:57:44,540
behoorlijk enthousiast hierover

1577
00:57:40,940 --> 00:57:44,540
en is toen naar

1578
00:57:44,730 --> 00:57:47,640
gepresenteerd naar de noemde kopiëren

1579
00:57:46,200 --> 00:57:50,819
aan de nam een vergadering op het

1580
00:57:47,640 --> 00:57:52,859
hoofdkantoor in de assen nee in in den

1581
00:57:50,819 --> 00:57:54,210
haag pension in den haag op de helft

1582
00:57:52,859 --> 00:57:56,640
kracht waarmee ze weer van de nam was

1583
00:57:54,210 --> 00:57:58,559
daar ook weer uitgenodigd ja u mag nog

1584
00:57:56,640 --> 00:57:59,789
presenteren je ik mocht het vertellen ik

1585
00:57:58,559 --> 00:58:01,650
mocht clasie en moedige kunt eens

1586
00:57:59,789 --> 00:58:04,289
vertellen hoe dat ging nou op zijn tafel

1587
00:58:01,650 --> 00:58:05,400
zoiets azië maar dan zou ik een uur of

1588
00:58:04,289 --> 00:58:08,660
zo ik weet niet meer precies hoe je erin

1589
00:58:05,400 --> 00:58:10,819
zat maar daar mocht ik het vertellen en

1590
00:58:08,660 --> 00:58:13,470
werd enthousiast ontvangen

1591
00:58:10,819 --> 00:58:15,299
en groep al door iedereen alleen ja

1592
00:58:13,470 --> 00:58:16,710
directeur van de nam

1593
00:58:15,299 --> 00:58:19,289
die had wel wat bedenkingen die dacht

1594
00:58:16,710 --> 00:58:21,030
jeetje ja krijgen we nu ik weet nu als

1595
00:58:19,289 --> 00:58:24,299
niet zo enthousiast de directeur van de

1596
00:58:21,030 --> 00:58:26,369
nam was niet zo enthousiast waarom niet

1597
00:58:24,299 --> 00:58:28,380
nou dit noemde ik het net ook al de

1598
00:58:26,369 --> 00:58:30,420
officieel zij die van ja god dat u weet

1599
00:58:28,380 --> 00:58:31,770
ik niet moeten met zo'n we doen willen

1600
00:58:30,420 --> 00:58:33,630
we die zijn we doen een heel mooi veld

1601
00:58:31,770 --> 00:58:36,059
experiment in groningen en laat de derde

1602
00:58:33,630 --> 00:58:37,260
resultaten even van afwachten met andere

1603
00:58:36,059 --> 00:58:39,000
boeren gaat het ook in groningen echt

1604
00:58:37,260 --> 00:58:40,740
wel gebeuren

1605
00:58:39,000 --> 00:58:42,890
en als je dat in groningen ook zien dat

1606
00:58:40,740 --> 00:58:45,510
de die bocht gaat optreden

1607
00:58:42,890 --> 00:58:47,460
dan dat is dat is het moment om te

1608
00:58:45,510 --> 00:58:49,770
wereldkundig te maken omdat het niet

1609
00:58:47,460 --> 00:58:50,970
eerder doen want zij je misschien al en

1610
00:58:49,770 --> 00:58:52,529
verwarring en misschien is het weer

1611
00:58:50,970 --> 00:58:54,960
helemaal niet zo zo zeker weten we dat

1612
00:58:52,529 --> 00:58:57,089
nou ook niet moest ik zelf tuurlijk ook

1613
00:58:54,960 --> 00:58:58,619
wat toegeven dat dat niet weet je kunt

1614
00:58:57,089 --> 00:59:00,630
niet echt dat in het veld gebeurt

1615
00:58:58,619 --> 00:59:02,940
tijdschalen en te snelheden die je daar

1616
00:59:00,630 --> 00:59:04,349
hebt kun je niet in sloop naar buiten ik

1617
00:59:02,940 --> 00:59:06,660
was er zelf redelijk van overtuigd dat

1618
00:59:04,349 --> 00:59:08,190
waarschijnlijk wat geval was maar echt

1619
00:59:06,660 --> 00:59:10,829
zeker weet je dat niet

1620
00:59:08,190 --> 00:59:11,849
is de directeur van de nam reageert met

1621
00:59:10,829 --> 00:59:13,740
we doen op dit moment een

1622
00:59:11,849 --> 00:59:16,710
veldexperimenten in groningen

1623
00:59:13,740 --> 00:59:19,069
terwijl daar toch een stevige bevinding

1624
00:59:16,710 --> 00:59:22,140
licht dat een fors

1625
00:59:19,069 --> 00:59:24,660
verdere bodemdaling is dan tot dan toe

1626
00:59:22,140 --> 00:59:27,059
was voorzien wat gebeurt er vervolgens

1627
00:59:24,660 --> 00:59:28,920
met het onderzoek u hintte de net al

1628
00:59:27,059 --> 00:59:30,510
even ja en die vergadering bevelen niet

1629
00:59:28,920 --> 00:59:32,730
bij de besluitvorming geweest daarna

1630
00:59:30,510 --> 00:59:34,799
natuurlijk die heeft plaatsgevonden maar

1631
00:59:32,730 --> 00:59:36,779
met mij wel duidelijk al in die

1632
00:59:34,799 --> 00:59:39,510
vergadering dat aantal andere mensen ook

1633
00:59:36,779 --> 00:59:41,069
al zijn ja en hij heeft u een punt

1634
00:59:39,510 --> 00:59:42,750
directeur van de nam dat was mij al wel

1635
00:59:41,069 --> 00:59:44,819
duidelijk is

1636
00:59:42,750 --> 00:59:46,170
cray met de directeur van het shell

1637
00:59:44,819 --> 00:59:49,619
laboratorium als ik daar naar toe gegaan

1638
00:59:46,170 --> 00:59:51,119
en we reden ook na een tijdje weer terug

1639
00:59:49,619 --> 00:59:52,619
ja even afwachten wat er dan gebeurt

1640
00:59:51,119 --> 00:59:54,920
naar wat er wat wat er gebeurt is dat

1641
00:59:52,619 --> 00:59:56,690
het onderzoek werd eigenlijk op ijs

1642
00:59:54,920 --> 00:59:59,450
gelegd daar moeten werk opnieuw het

1643
00:59:56,690 --> 01:00:02,830
rapport werd in een kluis zorg stopt uw

1644
00:59:59,450 --> 01:00:04,480
onderzoek werd in een kluis gezien

1645
01:00:02,830 --> 01:00:08,060
het rapport

1646
01:00:04,480 --> 01:00:09,050
het rapport centrum ja daar sturen

1647
01:00:08,060 --> 01:00:11,119
uitgekomen

1648
01:00:09,050 --> 01:00:13,220
daar jaar later toen inderdaad bleek dat

1649
01:00:11,119 --> 01:00:14,869
die groningen

1650
01:00:13,220 --> 01:00:15,970
de verschijnselen die zoals u gespeld

1651
01:00:14,869 --> 01:00:18,980
waren

1652
01:00:15,970 --> 01:00:21,109
inderdaad ook tranen

1653
01:00:18,980 --> 01:00:26,240
we zijn net al het kregen het stempel

1654
01:00:21,109 --> 01:00:27,470
district het ja ja waarom nou ja omdat

1655
01:00:26,240 --> 01:00:29,750
het waarschijnlijk gevoelig was

1656
01:00:27,470 --> 01:00:31,550
gevoelige materie op echt meester

1657
01:00:29,750 --> 01:00:33,200
rapport zijn confidentieel de tekent

1658
01:00:31,550 --> 01:00:34,609
iedereen mag het wel lezen binnen sjaal

1659
01:00:33,200 --> 01:00:36,920
die er een laboratorium kan het dan

1660
01:00:34,609 --> 01:00:38,300
opvragen en lezen

1661
01:00:36,920 --> 01:00:40,190
restrict het is eigenlijk wel een

1662
01:00:38,300 --> 01:00:41,270
beschikbaar voor afdelingshoofd en hoe

1663
01:00:40,190 --> 01:00:43,190
het je toestemming vragen om met de

1664
01:00:41,270 --> 01:00:45,560
mogen lezen geloofde afdelingshoofd en

1665
01:00:43,190 --> 01:00:47,210
nog uit wel allemaal is per definitie

1666
01:00:45,560 --> 01:00:48,830
werd ook uitgebreid gelezen daardoor om

1667
01:00:47,210 --> 01:00:50,960
mensen vinden die district het rapporten

1668
01:00:48,830 --> 01:00:52,460
die moet je lezen natuurlijk zijn recht

1669
01:00:50,960 --> 01:00:55,570
interessante ik snap iets van die

1670
01:00:52,460 --> 01:01:00,730
dynamiek ja ja ja maar toch

1671
01:00:55,570 --> 01:01:00,730
als dag teleurstelling natuurlijk ja

1672
01:01:01,369 --> 01:01:05,210
wie nam de beslissing om uw onderzoek

1673
01:01:03,380 --> 01:01:09,290
geheim te houden natuurlijk niet nee

1674
01:01:05,210 --> 01:01:12,080
natuurlijk niet ik neem aan dat dat

1675
01:01:09,290 --> 01:01:14,940
sociaal is gedaan maar de weet ik niet

1676
01:01:12,080 --> 01:01:18,370
wie echt gezien fit model meegedeeld

1677
01:01:14,940 --> 01:01:20,560
geluk houtwerk me wel meegeteld door de

1678
01:01:18,370 --> 01:01:22,390
afdelingshoofd leeftijd

1679
01:01:20,560 --> 01:01:24,790
lambert smits was strand hij vertelde

1680
01:01:22,390 --> 01:01:26,470
mij dat ik vroeg me wat hij daar zelf

1681
01:01:24,790 --> 01:01:30,250
van voelt

1682
01:01:26,470 --> 01:01:31,930
nou had hij wel wat moeite mee zelf ook

1683
01:01:30,250 --> 01:01:34,090
maar hij zei ook van nou ja moeten maar

1684
01:01:31,930 --> 01:01:36,760
gewoon even afwachten maar we gaan er

1685
01:01:34,090 --> 01:01:38,230
wel voor zorgen dat dat bedrag valt in

1686
01:01:36,760 --> 01:01:40,480
die reserve pot en die onder andere ring

1687
01:01:38,230 --> 01:01:42,670
inliep op dat moment over u

1688
01:01:40,480 --> 01:01:45,040
schadevergoeding spot voor die water

1689
01:01:42,670 --> 01:01:46,960
werken we gaan er wel voor zorgen dat

1690
01:01:45,040 --> 01:01:48,640
die 600 miljoen gewoon blijft staan en

1691
01:01:46,960 --> 01:01:50,910
dat die meten de basis blijft voor

1692
01:01:48,640 --> 01:01:53,530
eventuele bodemdaling

1693
01:01:50,910 --> 01:01:55,800
dat gaan we dat dat gaat wel gebeurd dat

1694
01:01:53,530 --> 01:01:58,630
vertelde riet hem

1695
01:01:55,800 --> 01:02:01,840
dus we gaan niet vol eigenlijk op die 30

1696
01:01:58,630 --> 01:02:03,910
centimeter inzet daar komt het op neer

1697
01:02:01,840 --> 01:02:07,420
en hoe gebruikelijk was het nou bij

1698
01:02:03,910 --> 01:02:09,910
shell om onderzoek nee zo stevig

1699
01:02:07,420 --> 01:02:11,980
onderzoek niet te publiceren

1700
01:02:09,910 --> 01:02:13,690
na veel onderzoek wordt ook niet extern

1701
01:02:11,980 --> 01:02:15,400
gepubliceerd en de wilt zijn natuurlijk

1702
01:02:13,690 --> 01:02:17,619
vaak de reis geheime het onderzoek wordt

1703
01:02:15,400 --> 01:02:20,140
de kwam gedaan om

1704
01:02:17,619 --> 01:02:21,849
om voordeel te behalen in competatief

1705
01:02:20,140 --> 01:02:23,950
opzicht

1706
01:02:21,849 --> 01:02:25,930
dus en en als publiceert wordt er zit

1707
01:02:23,950 --> 01:02:27,599
vaak vaak pas een hele tijd later dus

1708
01:02:25,930 --> 01:02:30,420
dat is op zich niet zo ongebruikelijk

1709
01:02:27,599 --> 01:02:34,569
dat onderzoeken waar hele

1710
01:02:30,420 --> 01:02:36,849
belangwekkende zaken in staan of rond

1711
01:02:34,569 --> 01:02:38,500
vondsten die gedaan zijn dat hij een

1712
01:02:36,849 --> 01:02:39,880
tijd goed beschermd worden is ook niet

1713
01:02:38,500 --> 01:02:41,500
om gebruiken dus dat je rapporteur i

1714
01:02:39,880 --> 01:02:43,809
stikt het maakt namelijk heel goed

1715
01:02:41,500 --> 01:02:46,510
voorstellen en wie deed dat doorgaans en

1716
01:02:43,809 --> 01:02:48,220
wie meedeed zo ja zou jij mij leiden dan

1717
01:02:46,510 --> 01:02:49,990
moet ik had toen ik was de jongste

1718
01:02:48,220 --> 01:02:51,549
bediende hebt dat moment was ik het er

1719
01:02:49,990 --> 01:02:52,930
nu zo uit er nu zo'n inzicht in op dat

1720
01:02:51,549 --> 01:02:55,589
moment maar ik vermoed dat de

1721
01:02:52,930 --> 01:02:58,750
afdelingshoofd in de directeur dat telen

1722
01:02:55,589 --> 01:03:02,410
van shell dat hij nou van reis werk dan

1723
01:02:58,750 --> 01:03:06,099
van reis hè ja oké wat waren de gevolgen

1724
01:03:02,410 --> 01:03:08,740
van de geheimhouding van uw onderzoek

1725
01:03:06,099 --> 01:03:10,480
ja onderzoeks en gewoon doorgegaan dus

1726
01:03:08,740 --> 01:03:13,599
wat dat betreft had niet zo heel veel

1727
01:03:10,480 --> 01:03:15,099
effect dat het is gewoon een aantal

1728
01:03:13,599 --> 01:03:18,799
onderzoek verder heb ik verder

1729
01:03:15,099 --> 01:03:21,069
gespecialiseerd op dat gebied ik heb

1730
01:03:18,799 --> 01:03:23,209
we bezighouden met dan geval van

1731
01:03:21,069 --> 01:03:25,970
voorspelling van bodemdaling in het

1732
01:03:23,209 --> 01:03:27,849
verre oosten velden voor de kust van

1733
01:03:25,970 --> 01:03:29,990
[Muziek]

1734
01:03:27,849 --> 01:03:31,099
borneo

1735
01:03:29,990 --> 01:03:32,300
daar hadden we ontdekten basis van

1736
01:03:31,099 --> 01:03:34,670
laboratorium metingen dat er misschien

1737
01:03:32,300 --> 01:03:36,950
wel 5 tot 10 meter bodemdaling zou gaan

1738
01:03:34,670 --> 01:03:38,900
optreden dat waren officieel platforms

1739
01:03:36,950 --> 01:03:40,760
dus dat naar diegene zal onder water en

1740
01:03:38,900 --> 01:03:42,220
van groot deel is dat zou ik veel

1741
01:03:40,760 --> 01:03:44,660
onderzoek naar gedaan laten we dat nog

1742
01:03:42,220 --> 01:03:46,880
voor de noorse overheid

1743
01:03:44,660 --> 01:03:48,170
gedaan voor het ek visveld toen daar

1744
01:03:46,880 --> 01:03:50,210
ontdekt werd dat dat podd's is ik ben

1745
01:03:48,170 --> 01:03:52,570
helmaal in dat veld actief gebleven

1746
01:03:50,210 --> 01:03:54,410
altijd dat wel

1747
01:03:52,570 --> 01:03:56,000
[Muziek]

1748
01:03:54,410 --> 01:03:57,589
ik kom daar te zeggen dat dat heel

1749
01:03:56,000 --> 01:04:00,400
negatieve invloed heeft gehad nee dat

1750
01:03:57,589 --> 01:04:02,720
valt wel mee denk ik eerder gezegd

1751
01:04:00,400 --> 01:04:04,819
heeft dan vertraging natuurlijk

1752
01:04:02,720 --> 01:04:07,280
opgeleverd dat wel denk ik van een paar

1753
01:04:04,819 --> 01:04:09,800
jaar met name voor groningen

1754
01:04:07,280 --> 01:04:11,630
kunt u daar wat worden en geven

1755
01:04:09,800 --> 01:04:13,160
nou denk dat je als je dat moet doen ik

1756
01:04:11,630 --> 01:04:14,960
denk dat dat überhaupt beetje een

1757
01:04:13,160 --> 01:04:16,400
probleem is in het hele groningen

1758
01:04:14,960 --> 01:04:17,740
dossier er is voortdurend gezocht naar

1759
01:04:16,400 --> 01:04:20,900
de waarheid

1760
01:04:17,740 --> 01:04:23,809
en dat in een situatie waarin je weet

1761
01:04:20,900 --> 01:04:25,339
dat heel grote onzekerheden zijn dus als

1762
01:04:23,809 --> 01:04:27,079
je achteraf ik terugkijk denk ik dat je

1763
01:04:25,339 --> 01:04:29,300
dat zo nu moet film in china rio's

1764
01:04:27,079 --> 01:04:30,800
denken en je moet zeggen nou het zou

1765
01:04:29,300 --> 01:04:32,270
kunnen natuurlijk dat tot de waal

1766
01:04:30,800 --> 01:04:34,819
ongelijk heeft en dat het toch gewoon

1767
01:04:32,270 --> 01:04:36,650
een veer is en wie meer elastisch en dan

1768
01:04:34,819 --> 01:04:38,690
krijgen we gewoon eens aan 30 centimeter

1769
01:04:36,650 --> 01:04:40,910
bodemdaling maar ik zou ook kunnen zijn

1770
01:04:38,690 --> 01:04:43,089
dat hij gelijk heeft en dan wordt het

1771
01:04:40,910 --> 01:04:43,089
misschien

1772
01:04:43,250 --> 01:04:47,599
65 centimeter en god die aan misschien

1773
01:04:46,069 --> 01:04:48,890
is er ook nog een scenario te bedenken

1774
01:04:47,599 --> 01:04:50,869
waarbij het toch die meter wordt

1775
01:04:48,890 --> 01:04:52,609
uiteindelijk en dat je dan in die

1776
01:04:50,869 --> 01:04:54,020
verschillende scenario's drinkt en er

1777
01:04:52,609 --> 01:04:56,390
voor zorgt dat je de zaak zodanig

1778
01:04:54,020 --> 01:04:57,349
opereert dat je je als een van die

1779
01:04:56,390 --> 01:04:59,089
scenario's zich uiteindelijk

1780
01:04:57,349 --> 01:04:59,890
manifesteert in je blijft zoeken de tijd

1781
01:04:59,089 --> 01:05:02,359
kijken

1782
01:04:59,890 --> 01:05:03,490
dat dat je dan een beheersbare situatie

1783
01:05:02,359 --> 01:05:06,319
houdt

1784
01:05:03,490 --> 01:05:08,210
maar u zei net het leidt tot vertraging

1785
01:05:06,319 --> 01:05:11,440
kunnen we zo stellen dat het geheim

1786
01:05:08,210 --> 01:05:14,680
houden van het onderzoek het rapport

1787
01:05:11,440 --> 01:05:16,940
dat dat heeft geleid tot het vertraging

1788
01:05:14,680 --> 01:05:18,779
in het zoeken naar oplossingen voor

1789
01:05:16,940 --> 01:05:21,269
groningen

1790
01:05:18,779 --> 01:05:23,069
ach ja het moeilijk te zeggen

1791
01:05:21,269 --> 01:05:25,679
het wie weet ik nooit wat er gebeurd zou

1792
01:05:23,069 --> 01:05:28,019
zijn als maar uiteindelijk is er wel een

1793
01:05:25,679 --> 01:05:30,239
versie van het rapport uitgekomen een

1794
01:05:28,019 --> 01:05:32,009
paar jaar later twee theater die zich

1795
01:05:30,239 --> 01:05:33,299
kan concentreren op de zachtere

1796
01:05:32,009 --> 01:05:35,009
materialen

1797
01:05:33,299 --> 01:05:38,219
we zeggen zoals in venezuela

1798
01:05:35,009 --> 01:05:41,219
gebruikelijk was en uiteindelijk ben ik

1799
01:05:38,219 --> 01:05:43,709
er in 1986 op gepromoveerd is dit totale

1800
01:05:41,219 --> 01:05:45,769
getal 8570

1801
01:05:43,709 --> 01:05:49,380
totale vertraging is iets van

1802
01:05:45,769 --> 01:05:50,509
een jaar of zes zeven geweest nou ter

1803
01:05:49,380 --> 01:05:52,469
voert al

1804
01:05:50,509 --> 01:05:55,499
discussies geweest met staatstoezicht

1805
01:05:52,469 --> 01:05:59,509
natuurlijk over het model

1806
01:05:55,499 --> 01:06:03,140
vier vijf jaar vertaling denk ik

1807
01:05:59,509 --> 01:06:05,759
en spek je het over scenario's en

1808
01:06:03,140 --> 01:06:07,679
rekenmodellen zijn ook altijd gebaseerd

1809
01:06:05,759 --> 01:06:09,599
op aannames

1810
01:06:07,679 --> 01:06:11,400
de uitkomst gaat altijd gepaard zijn met

1811
01:06:09,599 --> 01:06:14,130
onzekerheden

1812
01:06:11,400 --> 01:06:16,910
hoe ging om met onzekerheden in de

1813
01:06:14,130 --> 01:06:18,449
bodemdaling voorspellingen

1814
01:06:16,910 --> 01:06:19,709
[Muziek]

1815
01:06:18,449 --> 01:06:21,959
ik denk dat mijn vankelijk was ik daar

1816
01:06:19,709 --> 01:06:23,669
nogal naïef in kracht ook eerst

1817
01:06:21,959 --> 01:06:26,699
natuurkundige hen dat ze alles heel goed

1818
01:06:23,669 --> 01:06:28,439
gedefinieerd en vastgelegd en ik denk

1819
01:06:26,699 --> 01:06:31,140
dat ik aanvankelijk niet zo'n gevoel had

1820
01:06:28,439 --> 01:06:32,509
voor hoe groot die onzekerheden wel niet

1821
01:06:31,140 --> 01:06:35,669
zijn in de voorspellingen die je doet in

1822
01:06:32,509 --> 01:06:37,799
geel mechanisch onderzoek

1823
01:06:35,669 --> 01:06:40,709
de eerste eye-opener voor mij was al

1824
01:06:37,799 --> 01:06:42,239
toen we naar die je pap ook al in een

1825
01:06:40,709 --> 01:06:44,219
vroeg stadium dus dat was denk ik alle

1826
01:06:42,239 --> 01:06:46,979
gegevens heeft naar waarschijnlijk 78

1827
01:06:44,219 --> 01:06:49,069
naar die externe adviseur gingen van ons

1828
01:06:46,979 --> 01:06:51,479
in karlsruhe

1829
01:06:49,069 --> 01:06:53,039
professor koedoes en daar die die

1830
01:06:51,479 --> 01:06:55,140
geknipt vroeg ons wat is het probleem

1831
01:06:53,039 --> 01:06:56,699
nou we legden probleem uit het verschil

1832
01:06:55,140 --> 01:06:58,529
tussen de voorspelde en de waargenomen

1833
01:06:56,699 --> 01:06:59,759
bodemdaling groningen was een factor

1834
01:06:58,529 --> 01:07:01,469
drie

1835
01:06:59,759 --> 01:07:04,499
waarop hij zijn nou daar's groep zich

1836
01:07:01,469 --> 01:07:06,839
toen dacht ik o wacht dit is toch wel

1837
01:07:04,499 --> 01:07:08,099
een andere wereld hij vond dat helemaal

1838
01:07:06,839 --> 01:07:10,199
niet zo slecht

1839
01:07:08,099 --> 01:07:11,519
hij vond het eigenlijk best hele groep

1840
01:07:10,199 --> 01:07:14,719
herkende best voorbeelden weinig

1841
01:07:11,519 --> 01:07:17,669
verschillen veel groter waren

1842
01:07:14,719 --> 01:07:20,009
dus ik ben al vrij snel wel tot de

1843
01:07:17,669 --> 01:07:23,269
conclusie gekomen dat dat die

1844
01:07:20,009 --> 01:07:23,269
onzekerheden aanzienlijk zijn

1845
01:07:23,340 --> 01:07:27,390
volledig

1846
01:07:25,310 --> 01:07:30,150
inzicht daarin heb ik eigen pas later

1847
01:07:27,390 --> 01:07:32,040
gekregen en name ook in de in die tijd

1848
01:07:30,150 --> 01:07:33,450
toen bij staatstoezicht nieuw werk hebt

1849
01:07:32,040 --> 01:07:35,640
dan denk ik dat ik inmiddels wel van

1850
01:07:33,450 --> 01:07:36,930
overtuigd was je kunt uw voorspelling

1851
01:07:35,640 --> 01:07:39,570
doen als je veld nog niet geproduceerd

1852
01:07:36,930 --> 01:07:41,130
hebt je maakt zo'n voorspelling

1853
01:07:39,570 --> 01:07:43,350
moet je er rekening mee houden dat dat

1854
01:07:41,130 --> 01:07:45,150
makkelijk de helft kan worden of het

1855
01:07:43,350 --> 01:07:46,920
dubbele kan worden de bonen daarna hier

1856
01:07:45,150 --> 01:07:48,240
voorspeld dat kan prima

1857
01:07:46,920 --> 01:07:49,740
het zo veel onzekerheden in de

1858
01:07:48,240 --> 01:07:51,510
eigenschappen van het gesteente

1859
01:07:49,740 --> 01:07:54,240
het maar heel beperkt deel van het

1860
01:07:51,510 --> 01:07:55,560
restje lange rijen meting op kunt doen

1861
01:07:54,240 --> 01:07:57,210
je weet niet precies hoe het met die

1862
01:07:55,560 --> 01:07:59,490
drukken gaat stroomt daar wel of niet

1863
01:07:57,210 --> 01:08:01,410
water in dat roze waar hoe ziet die

1864
01:07:59,490 --> 01:08:03,870
ondergrond er precies uit klopt dat wel

1865
01:08:01,410 --> 01:08:05,330
met wat je denkt ik ben ook geen mijn

1866
01:08:03,870 --> 01:08:08,190
dash l ben ik

1867
01:08:05,330 --> 01:08:09,900
mijn bezig gaan houden met gt6 week dat

1868
01:08:08,190 --> 01:08:12,300
is een techniek waarbij als het ware met

1869
01:08:09,900 --> 01:08:13,290
akoestische golven foto's maakt van de

1870
01:08:12,300 --> 01:08:15,960
ondergrond

1871
01:08:13,290 --> 01:08:17,040
het kwam pas op zo rond 2000 2002 die

1872
01:08:15,960 --> 01:08:18,480
periode

1873
01:08:17,040 --> 01:08:21,660
nu kun je echt kijken in de ondergrond

1874
01:08:18,480 --> 01:08:22,740
wat gebeurt er nou het was toen nieuw

1875
01:08:21,660 --> 01:08:23,910
je hebt dan allerlei modellen en

1876
01:08:22,740 --> 01:08:25,410
inmiddels uit de weg shell heel veel met

1877
01:08:23,910 --> 01:08:26,700
scenario's gewerkt is er te voor een

1878
01:08:25,410 --> 01:08:28,050
proefveld in noorwegen bijvoorbeeld

1879
01:08:26,700 --> 01:08:29,339
gedacht nou misschien gebeurt dit in de

1880
01:08:28,050 --> 01:08:31,470
ondergrond

1881
01:08:29,339 --> 01:08:33,810
dit en aan een extreem scenario luis dat

1882
01:08:31,470 --> 01:08:35,460
zou ook nog kunnen gebeuren en het mooie

1883
01:08:33,810 --> 01:08:39,000
dan kun je zo'n foto nemen en kijken wat

1884
01:08:35,460 --> 01:08:41,250
er gebeurt en dan bleek het daar t echt

1885
01:08:39,000 --> 01:08:43,230
buiten alle scenario's om die bedacht

1886
01:08:41,250 --> 01:08:46,170
waren dat was wat er gebeurde in de

1887
01:08:43,230 --> 01:08:48,180
ondergrond nou die heb ik ook heel stuk

1888
01:08:46,170 --> 01:08:50,010
dat wilt door gekregen van die modellen

1889
01:08:48,180 --> 01:08:51,839
die zijn echt perkt

1890
01:08:50,010 --> 01:08:54,150
en gronings duel zich een veld waar je

1891
01:08:51,839 --> 01:08:57,750
heel veel punten hebt en heel veel

1892
01:08:54,150 --> 01:09:00,630
metingen en noem maar op maar desondanks

1893
01:08:57,750 --> 01:09:02,820
die onzekerheden zijn groep

1894
01:09:00,630 --> 01:09:04,320
hoe gingen nam en sjaal om met hun

1895
01:09:02,820 --> 01:09:06,240
onzekerheden in de voorspelling van de

1896
01:09:04,320 --> 01:09:08,280
ouders en andere fashion in de tijd

1897
01:09:06,240 --> 01:09:10,470
geweest willen denk het scenario denk is

1898
01:09:08,280 --> 01:09:14,460
iets wat binnen shell eigenlijk alles

1899
01:09:10,470 --> 01:09:17,760
staat op allerlei manieren gebruikt de

1900
01:09:14,460 --> 01:09:20,040
introductie daarvan binnen de olie en

1901
01:09:17,760 --> 01:09:22,859
gaswinning is is het is ook al wel vrij

1902
01:09:20,040 --> 01:09:24,750
snel gekomen denk ik eerlijk gezegd maar

1903
01:09:22,859 --> 01:09:26,820
ze zeker in die jaren mee en zeker naar

1904
01:09:24,750 --> 01:09:29,040
de opkomst van de 3d schijf smeak

1905
01:09:26,820 --> 01:09:31,170
verwezen eenmalig foto's van de

1906
01:09:29,040 --> 01:09:32,520
ondergrond kunnen maken dat was eind

1907
01:09:31,170 --> 01:09:34,050
jaren 90

1908
01:09:32,520 --> 01:09:36,290
nee sorry eind jaren 80 begin jaren

1909
01:09:34,050 --> 01:09:38,319
negentig doel is dat echt veel stubb

1910
01:09:36,290 --> 01:09:42,319
begon line to

1911
01:09:38,319 --> 01:09:44,210
besef dat grote onzekerheden zijn leek 9

1912
01:09:42,319 --> 01:09:45,760
met name bij geologen denk ik heel sterk

1913
01:09:44,210 --> 01:09:47,839
altijd al

1914
01:09:45,760 --> 01:09:51,080
de geen mechanisch hier waren misschien

1915
01:09:47,839 --> 01:09:52,870
wat naïef er maar zijn water ook echt

1916
01:09:51,080 --> 01:09:55,760
hulp gaan beseffen

1917
01:09:52,870 --> 01:09:58,130
hoe zouden de betrokken partijen met de

1918
01:09:55,760 --> 01:10:00,830
aannames en onzekerheden over de

1919
01:09:58,130 --> 01:10:03,320
bodemdaling om moeten gaan

1920
01:10:00,830 --> 01:10:05,060
ja je moet dus inderdaad uitgaan

1921
01:10:03,320 --> 01:10:06,290
ik vind het wel de dossier vind ik een

1922
01:10:05,060 --> 01:10:09,080
heel goed voorbeeld hoe het wel moet

1923
01:10:06,290 --> 01:10:09,920
doen wat daar gedaan wordt six er wordt

1924
01:10:09,080 --> 01:10:11,710
gezegd

1925
01:10:09,920 --> 01:10:14,210
je neemt echt verschillende aannemers

1926
01:10:11,710 --> 01:10:15,410
die verwerk je annemarie mogelijke

1927
01:10:14,210 --> 01:10:17,180
oplossingen van wat er zou kunnen gaan

1928
01:10:15,410 --> 01:10:18,230
gebeuren de bodemdaling

1929
01:10:17,180 --> 01:10:20,180
in het waddenzeegebied door de

1930
01:10:18,230 --> 01:10:21,350
gaswinning

1931
01:10:20,180 --> 01:10:22,760
en wat je dan krijgt een krijgen niet

1932
01:10:21,350 --> 01:10:23,990
een voorspelling

1933
01:10:22,760 --> 01:10:27,080
ben ik een hele waaier van

1934
01:10:23,990 --> 01:10:28,460
voorspellingen over heel grote range en

1935
01:10:27,080 --> 01:10:30,410
in het zeg je nou die heb ik allemaal al

1936
01:10:28,460 --> 01:10:31,880
verschillende waarschijnlijkheden maar

1937
01:10:30,410 --> 01:10:33,650
goed neemt wel een begin die heel er

1938
01:10:31,880 --> 01:10:35,150
eens iemand als je veld nog niet

1939
01:10:33,650 --> 01:10:36,890
geproduceerd en dan weet je en dan nog

1940
01:10:35,150 --> 01:10:39,950
niet zo veel

1941
01:10:36,890 --> 01:10:41,870
en dan naarmate je gaat produceren ga je

1942
01:10:39,950 --> 01:10:44,930
kijken wat er gebeurt en dan kun je die

1943
01:10:41,870 --> 01:10:47,090
waaier van mogelijke uitkomsten kun je

1944
01:10:44,930 --> 01:10:49,970
gaan beperken en dat wordt langzamerhand

1945
01:10:47,090 --> 01:10:51,470
steeds beter in de tijd en dan moet je

1946
01:10:49,970 --> 01:10:52,820
er voor zorgen dat op het moment dat je

1947
01:10:51,470 --> 01:10:54,230
ziet dat zich scenario's gaan

1948
01:10:52,820 --> 01:10:55,850
ontwikkelen die uiteindelijk tot

1949
01:10:54,230 --> 01:10:58,070
onbeheersbare situatie zouden gaan

1950
01:10:55,850 --> 01:10:59,810
leiden of dat situaties die je niet wilt

1951
01:10:58,070 --> 01:11:02,150
dan moet je ingrijpen nu moet je

1952
01:10:59,810 --> 01:11:04,400
gaswinning teruggeschroefd voor of je

1953
01:11:02,150 --> 01:11:06,920
moet andere maatregelen nemen

1954
01:11:04,400 --> 01:11:08,660
dat is een veel betere aanpak

1955
01:11:06,920 --> 01:11:10,670
daar bovenop het is dus een heel

1956
01:11:08,660 --> 01:11:12,310
technisch verhaal dit maar daar bovenop

1957
01:11:10,670 --> 01:11:13,850
moet je eigenlijk ook nu het hele

1958
01:11:12,310 --> 01:11:16,660
risicomanagement een ander soort

1959
01:11:13,850 --> 01:11:19,850
benadering nemen je moet je moet in het

1960
01:11:16,660 --> 01:11:22,010
vaststellen van het risico rekening

1961
01:11:19,850 --> 01:11:24,590
houden met de mate van onzekerheid die

1962
01:11:22,010 --> 01:11:26,720
je hebt als je iets ontzettend goed

1963
01:11:24,590 --> 01:11:28,700
geloof dus je hele goede model er is een

1964
01:11:26,720 --> 01:11:30,560
heel erg valideert de hele goede

1965
01:11:28,700 --> 01:11:32,840
controle over de piramides je kunt het

1966
01:11:30,560 --> 01:11:34,400
heel goed uit te rekenen dan kun je

1967
01:11:32,840 --> 01:11:36,050
zeggen oké dit is de norm of dit is wat

1968
01:11:34,400 --> 01:11:38,660
we willen en rekenen we uit en als we

1969
01:11:36,050 --> 01:11:41,150
daar onder zit veilige gebied zitten dan

1970
01:11:38,660 --> 01:11:45,080
dan kan het moment je zegt nou ik heb

1971
01:11:41,150 --> 01:11:46,460
behoorlijk onzekerheden wel ja het zal

1972
01:11:45,080 --> 01:11:49,340
wel ongeveer goed zijn maar ik weet het

1973
01:11:46,460 --> 01:11:51,800
niet echt dan en dit is de norm van wat

1974
01:11:49,340 --> 01:11:53,809
mag hoe ze daar ga ik een heel stuk

1975
01:11:51,800 --> 01:11:55,610
vanaf zitten ik zorg dat ik echt ver

1976
01:11:53,809 --> 01:11:57,920
onder die norm bij dat is iets wat ook

1977
01:11:55,610 --> 01:12:00,590
die milieu bijvoorbeeld een breuk in de

1978
01:11:57,920 --> 01:12:02,599
heel gebruikelijk is want zijn oor show

1979
01:12:00,590 --> 01:12:03,920
zodat even vertalen naar het

1980
01:12:02,599 --> 01:12:05,750
groningen-veld

1981
01:12:03,920 --> 01:12:07,309
ja nou in groningen veld moet je dan

1982
01:12:05,750 --> 01:12:09,710
nooit nooit gaan zeggen het wordt 36

1983
01:12:07,309 --> 01:12:11,420
centimeter over door 33 centimeter je

1984
01:12:09,710 --> 01:12:14,360
moet aanzeggen verdenken dat het ligt

1985
01:12:11,420 --> 01:12:16,699
tussen de dertig centimeter en de meten

1986
01:12:14,360 --> 01:12:18,190
en dat is dan de range mogelijke

1987
01:12:16,699 --> 01:12:20,840
oplossingen

1988
01:12:18,190 --> 01:12:22,460
bedenken nu meest waarschijnlijke wat we

1989
01:12:20,840 --> 01:12:24,829
nu denken is dat het dit wordt met

1990
01:12:22,460 --> 01:12:26,480
eromheen een aantal scenario's

1991
01:12:24,829 --> 01:12:28,309
nu gaan heel goed meten en kijken wat er

1992
01:12:26,480 --> 01:12:30,320
gebeurt in de tijd na stellingen bij dat

1993
01:12:28,309 --> 01:12:32,360
betekent dus ook dat als je op geen

1994
01:12:30,320 --> 01:12:33,980
beslissingen moet gaan nemen over ook

1995
01:12:32,360 --> 01:12:36,050
gaan we de dijken verhogen of gaan we

1996
01:12:33,980 --> 01:12:38,719
ergens iets op spuit of bepaalde dure

1997
01:12:36,050 --> 01:12:39,710
investeringen doen in gemalen of noem

1998
01:12:38,719 --> 01:12:41,599
maar op

1999
01:12:39,710 --> 01:12:42,889
dat je heel goed kijkt oké wat wat weten

2000
01:12:41,599 --> 01:12:44,030
we nu

2001
01:12:42,889 --> 01:12:45,800
wanneer denken we dat we voldoende

2002
01:12:44,030 --> 01:12:47,179
zekerheid hebben is die beslissing nog

2003
01:12:45,800 --> 01:12:48,559
uit te stellen kan dat hij moet je dat

2004
01:12:47,179 --> 01:12:49,820
vooral doen

2005
01:12:48,559 --> 01:12:51,800
het een heel andere manier van denken

2006
01:12:49,820 --> 01:12:55,460
dan dat je zegt we denken dat dit wordt

2007
01:12:51,800 --> 01:12:57,730
en daar gaan we ons planning of pincet

2008
01:12:55,460 --> 01:13:00,440
tegenwoordige is tno

2009
01:12:57,730 --> 01:13:01,940
verantwoordelijk voor de voorspellingen

2010
01:13:00,440 --> 01:13:03,650
van de aardbevingen en zijn gebruiken

2011
01:13:01,940 --> 01:13:07,699
ook een rekenmodel dat de bodemdaling

2012
01:13:03,650 --> 01:13:09,530
voorspelt wat vindt u van de modellen

2013
01:13:07,699 --> 01:13:11,599
die tno gebruikt

2014
01:13:09,530 --> 01:13:13,219
ja dat is dat is voor de model van tno

2015
01:13:11,599 --> 01:13:15,260
de valt een aanzoek voor model van een

2016
01:13:13,219 --> 01:13:17,480
ander zit nog steeds een anomalie dat

2017
01:13:15,260 --> 01:13:19,670
die bodemdaling wordt gespeld wordt

2018
01:13:17,480 --> 01:13:21,440
basis van het dat detail compactie model

2019
01:13:19,670 --> 01:13:23,449
van waarbij dus rekening houdt met het

2020
01:13:21,440 --> 01:13:26,090
feit dat snelheid van produceren effect

2021
01:13:23,449 --> 01:13:28,400
heeft en als je stopt dan gaat het ook

2022
01:13:26,090 --> 01:13:30,530
door en een kruik dat doel maar het

2023
01:13:28,400 --> 01:13:32,150
model wat gebruikt wordt voor berekenen

2024
01:13:30,530 --> 01:13:33,829
van de aardbeving en de risico's op

2025
01:13:32,150 --> 01:13:35,179
aardbeving met frequentie van uit links

2026
01:13:33,829 --> 01:13:37,099
gaat nog steeds uit van dat model met

2027
01:13:35,179 --> 01:13:39,670
een veer en lineaire lastig model is

2028
01:13:37,099 --> 01:13:41,440
daar zit nog steeds iets wat volgens mij

2029
01:13:39,670 --> 01:13:46,010
verbetering

2030
01:13:41,440 --> 01:13:48,760
nodig heeft oké want ook daar denk ik

2031
01:13:46,010 --> 01:13:50,829
dat je met scenario's moet weduwe ja

2032
01:13:48,760 --> 01:13:54,380
wat zou dat

2033
01:13:50,829 --> 01:13:55,760
wat zou de verbetering zijn dat je zegt

2034
01:13:54,380 --> 01:13:57,679
dat die bodemdaling op een momentje

2035
01:13:55,760 --> 01:13:59,059
stoppen met de gaswinning nog mogelijk

2036
01:13:57,679 --> 01:14:00,079
nog een tijdje doorgaat en nou weet je

2037
01:13:59,059 --> 01:14:01,550
niet

2038
01:14:00,079 --> 01:14:04,140
want dat is een grote onbekende

2039
01:14:01,550 --> 01:14:06,360
die doorgaande kruip niet doorgaan dus

2040
01:14:04,140 --> 01:14:07,530
uitdrukking van het reizen waar komt dat

2041
01:14:06,360 --> 01:14:10,200
nou

2042
01:14:07,530 --> 01:14:12,060
doordat de spanningen

2043
01:14:10,200 --> 01:14:13,830
langzaam vloeien en verdwijnen en gaat

2044
01:14:12,060 --> 01:14:16,440
dat wel heel gelijk zonder aardbevingen

2045
01:14:13,830 --> 01:14:18,900
of zijn dat juiste aardbeving dat zijn

2046
01:14:16,440 --> 01:14:20,610
twee extremen scenario's en kruiden door

2047
01:14:18,900 --> 01:14:22,530
omdat die spanningen nog steeds en het

2048
01:14:20,610 --> 01:14:24,720
veld je nog steeds aan het zetten is dat

2049
01:14:22,530 --> 01:14:26,700
dat ze alle twee kunnen dat is niet

2050
01:14:24,720 --> 01:14:28,560
duidelijk op dit moment hoe dat zit

2051
01:14:26,700 --> 01:14:30,890
en welke onzekerheden over bodemdaling

2052
01:14:28,560 --> 01:14:33,540
zijn in die nog richting de toekomst

2053
01:14:30,890 --> 01:14:36,120
nou ja het groot voordeel in groningen

2054
01:14:33,540 --> 01:14:38,100
is natuurlijk nu dat we inmiddels

2055
01:14:36,120 --> 01:14:39,570
iets van 300 bar druk daarmee hebben

2056
01:14:38,100 --> 01:14:41,790
gehad hè dus

2057
01:14:39,570 --> 01:14:43,440
oorsprong druk voor dressuur waar we 350

2058
01:14:41,790 --> 01:14:45,120
zeer vlot smeer ik zichtbaar en

2059
01:14:43,440 --> 01:14:46,700
atmosfeer een beetje doem kamer is zelf

2060
01:14:45,120 --> 01:14:50,970
ook

2061
01:14:46,700 --> 01:14:53,550
dus van die 350 atmosfeer is 300

2062
01:14:50,970 --> 01:14:56,250
atmosfeer en al uit die hebt gezien wat

2063
01:14:53,550 --> 01:14:58,410
er gebeurd is

2064
01:14:56,250 --> 01:15:00,270
tijdens die periode is dat geef een

2065
01:14:58,410 --> 01:15:02,790
redelijke voorspelling voor het stukje

2066
01:15:00,270 --> 01:15:05,070
wat nog komt denk ik eerlijk gezegd met

2067
01:15:02,790 --> 01:15:08,550
onzekerheden die wel blijven is oké je

2068
01:15:05,070 --> 01:15:09,840
hebt nu een racer aangemaakt waarin de

2069
01:15:08,550 --> 01:15:12,210
druk heel veel lager is je hebt een

2070
01:15:09,840 --> 01:15:15,660
soort van wagen druk belg een agent

2071
01:15:12,210 --> 01:15:18,000
blauwe gebied in de ondergrond gemaakt

2072
01:15:15,660 --> 01:15:21,030
hoe gaat dat nou verder wil er op de

2073
01:15:18,000 --> 01:15:22,220
kijkt gaan durf vanuit van onder van

2074
01:15:21,030 --> 01:15:24,210
opzij

2075
01:15:22,220 --> 01:15:26,580
gaan daar

2076
01:15:24,210 --> 01:15:27,750
gassen of vloeistoffen instromen ga niet

2077
01:15:26,580 --> 01:15:28,770
drukken veranderen wat gebeurt er dan

2078
01:15:27,750 --> 01:15:31,770
met de druk

2079
01:15:28,770 --> 01:15:34,020
daaronder en aan de zijkant dat is iets

2080
01:15:31,770 --> 01:15:35,250
waar veel meer onzekerheid in zitten

2081
01:15:34,020 --> 01:15:37,860
maar heel moeilijk van is zo'n

2082
01:15:35,250 --> 01:15:39,900
voorspellingen voor te doen

2083
01:15:37,860 --> 01:15:42,900
doe ik ook een kennisprogramma effecten

2084
01:15:39,900 --> 01:15:44,340
mijnbouw onderzoek gedaan daarna maar je

2085
01:15:42,900 --> 01:15:46,290
weet eigenlijk al voorhand dat de

2086
01:15:44,340 --> 01:15:48,360
onzekerheden daarin veel groter zijn

2087
01:15:46,290 --> 01:15:50,390
want daar heb je nou per definitie geen

2088
01:15:48,360 --> 01:15:52,680
punten of heel weinig putten

2089
01:15:50,390 --> 01:15:54,210
het als een grote kat zijn onzekerheid

2090
01:15:52,680 --> 01:15:55,440
ik mag ik u een x zagen wat men het

2091
01:15:54,210 --> 01:15:57,240
helemaal duidelijk werd over wat u net

2092
01:15:55,440 --> 01:15:59,040
zei over die twee verschillende modellen

2093
01:15:57,240 --> 01:16:01,320
die tno waarna 4k gebruik je gebruiken

2094
01:15:59,040 --> 01:16:02,850
uw model voor het voorspellen van de

2095
01:16:01,320 --> 01:16:04,320
bodemdaling

2096
01:16:02,850 --> 01:16:07,610
ze gebruiken het oude lineaire model

2097
01:16:04,320 --> 01:16:09,720
voor het verspillen van de aardbeving

2098
01:16:07,610 --> 01:16:12,570
wat betekent dat in de werkelijkheid

2099
01:16:09,720 --> 01:16:13,800
voor de voorspellingen nu ja ik

2100
01:16:12,570 --> 01:16:15,360
dit is trouwens mijn begrip van de

2101
01:16:13,800 --> 01:16:17,160
situatie op de nee en twee moet wel de

2102
01:16:15,360 --> 01:16:19,170
wij zeggen dat ik een paar jaar later

2103
01:16:17,160 --> 01:16:20,910
pailletten niet heel actief meer en

2104
01:16:19,170 --> 01:16:23,180
sinds een jaar een heel actief betrokken

2105
01:16:20,910 --> 01:16:26,100
bij dit onderzoek

2106
01:16:23,180 --> 01:16:28,790
dus misschien dat ze inmiddels het goede

2107
01:16:26,100 --> 01:16:31,080
vraag voor tno en voer de naam denk ik

2108
01:16:28,790 --> 01:16:32,460
maar ik denk dat je het moet doen met

2109
01:16:31,080 --> 01:16:34,320
die verschillen model niet dat je moet

2110
01:16:32,460 --> 01:16:35,820
zeggen van nou laten we dus uitreken met

2111
01:16:34,320 --> 01:16:37,260
haar primaire last i'se modellen wat er

2112
01:16:35,820 --> 01:16:39,600
dan zou gebeuren met de aardbeving en

2113
01:16:37,260 --> 01:16:41,280
later ook eens doen met de model waarbij

2114
01:16:39,600 --> 01:16:43,770
u zeggen dat we weer tijd model dat

2115
01:16:41,280 --> 01:16:44,520
neerzet en dan gaat ie inklinking nog

2116
01:16:43,770 --> 01:16:45,930
door

2117
01:16:44,520 --> 01:16:48,540
blijf daar binnen dan weer de ze model

2118
01:16:45,930 --> 01:16:49,860
nemen dat dat aardbevingen veroorzaakt

2119
01:16:48,540 --> 01:16:51,240
net als die

2120
01:16:49,860 --> 01:16:52,830
samendrukking tijdens de productie

2121
01:16:51,240 --> 01:16:54,630
periode en laat me ook is een model

2122
01:16:52,830 --> 01:16:56,340
nemen waarin we zeggen dat de drukke

2123
01:16:54,630 --> 01:16:58,230
daardoor wordt de spanningen eigenlijk

2124
01:16:56,340 --> 01:16:59,460
vervloeien nee dus is het is een klein

2125
01:16:58,230 --> 01:17:02,580
een paar door voor het werken met zijn

2126
01:16:59,460 --> 01:17:05,130
eigen data en toen als ik hem heel gek

2127
01:17:02,580 --> 01:17:06,720
pakken en zeggen oké stel we gaan het

2128
01:17:05,130 --> 01:17:08,190
compacte model ook toepassen op het

2129
01:17:06,720 --> 01:17:09,300
voorspellen van het aantal bevingen kom

2130
01:17:08,190 --> 01:17:11,220
je dan op een hoger aantal bewegingen

2131
01:17:09,300 --> 01:17:14,160
uit mijn lager aantal beving uit of [ __ ]

2132
01:17:11,220 --> 01:17:15,930
dat zo zeggen kun je niet zeggen want

2133
01:17:14,160 --> 01:17:17,940
dan moet je gaan zeggen wat die extra

2134
01:17:15,930 --> 01:17:19,950
compactie doet of die gaat leiden tot

2135
01:17:17,940 --> 01:17:22,080
echt teksten aardbevingen of niet en of

2136
01:17:19,950 --> 01:17:24,270
die kruipt eigenlijk hetzelfde is

2137
01:17:22,080 --> 01:17:26,910
ja ja als als als de gewoonlijke pasje

2138
01:17:24,270 --> 01:17:29,240
ik zelf vermoed dat het best eens zou

2139
01:17:26,910 --> 01:17:31,890
kunnen zijn dat je dan nog langer

2140
01:17:29,240 --> 01:17:33,660
aardbevingen krijgt nou is het wel zo

2141
01:17:31,890 --> 01:17:35,940
dat in groningen we staan grote

2142
01:17:33,660 --> 01:17:38,250
drukverschillen inmiddels in gastclub

2143
01:17:35,940 --> 01:17:40,140
dus je krijgt nog vele jaren dat er gas

2144
01:17:38,250 --> 01:17:41,970
in de ondergrond bij het stromen

2145
01:17:40,140 --> 01:17:45,300
dus b met name het centrum van het veld

2146
01:17:41,970 --> 01:17:46,800
gaat de druk nog jaren dalen dat gaat

2147
01:17:45,300 --> 01:17:48,240
zeker aardbeving herder is het dat was

2148
01:17:46,800 --> 01:17:50,040
de reden jammer dit vroeger dagen deed

2149
01:17:48,240 --> 01:17:53,130
in model dat zeg je nog wel ziet dat het

2150
01:17:50,040 --> 01:17:54,570
een aantal bevingen nu eigenlijk aan de

2151
01:17:53,130 --> 01:17:56,490
hoge kant en aan de andere kant weer

2152
01:17:54,570 --> 01:18:00,690
voorspellingen zet het zou kunnen dat we

2153
01:17:56,490 --> 01:18:02,160
dat dat reed uit model zoeken wie is er

2154
01:18:00,690 --> 01:18:04,260
volgens u verantwoordelijk voor die

2155
01:18:02,160 --> 01:18:06,030
kennis op haar rondom bodemdaling door

2156
01:18:04,260 --> 01:18:08,340
gaswinning

2157
01:18:06,030 --> 01:18:10,079
oorspronkelijk was dat natuurlijk de

2158
01:18:08,340 --> 01:18:11,760
operator

2159
01:18:10,079 --> 01:18:14,189
nederlandse overheid heeft tegen zich

2160
01:18:11,760 --> 01:18:17,219
daar nooit echt heel erg druk over

2161
01:18:14,189 --> 01:18:18,749
gemaakt nog veel onderzoek naar gedaan

2162
01:18:17,219 --> 01:18:23,909
ik denk dat het is weetjes gaan

2163
01:18:18,749 --> 01:18:26,010
veranderen in de jaren 90 toen tno het

2164
01:18:23,909 --> 01:18:27,689
is weten en itg heette dat in die tijd

2165
01:18:26,010 --> 01:18:29,459
een samenvoeging van de rijks

2166
01:18:27,689 --> 01:18:30,800
geologische dienst en een aantal andere

2167
01:18:29,459 --> 01:18:33,089
organisaties

2168
01:18:30,800 --> 01:18:35,070
die zijn toen wel expertise gaan

2169
01:18:33,089 --> 01:18:36,510
ontwikkelen waarmee ze zelf ook

2170
01:18:35,070 --> 01:18:40,320
onafhankelijk dit soort berekeningen

2171
01:18:36,510 --> 01:18:43,499
kunnen doen is een soort van ja dat weet

2172
01:18:40,320 --> 01:18:44,489
adviesgroep economische zaken aan gj

2173
01:18:43,499 --> 01:18:46,199
soort

2174
01:18:44,489 --> 01:18:47,579
oliemaatschappij zonder olie en gasveld

2175
01:18:46,199 --> 01:18:49,769
laatste hennis hebben dus veel van die

2176
01:18:47,579 --> 01:18:51,499
expertise op dat gebied opgebouwd

2177
01:18:49,769 --> 01:18:53,849
zij zijn in staat om dat soort

2178
01:18:51,499 --> 01:18:55,979
berekening controle berekening te doen

2179
01:18:53,849 --> 01:18:57,510
en ze hebben ook wel geld en budget om

2180
01:18:55,979 --> 01:18:59,099
onafhankelijk kennisontwikkeling te doen

2181
01:18:57,510 --> 01:19:00,030
op dat gebied

2182
01:18:59,099 --> 01:19:02,119
heb je dat ook maar ze zijn niet

2183
01:19:00,030 --> 01:19:05,249
verantwoordelijk voor volgens mij

2184
01:19:02,119 --> 01:19:07,619
vindt u dat het zo goed geregeld is in

2185
01:19:05,249 --> 01:19:09,089
nederland of hoe zou je dat een oud 70

2186
01:19:07,619 --> 01:19:11,760
heeft mij altijd bijzonder verbaasd

2187
01:19:09,089 --> 01:19:15,719
hoeveel mensen en middelen beschikbaar

2188
01:19:11,760 --> 01:19:18,989
waren in nederland om de risico's en ook

2189
01:19:15,719 --> 01:19:21,539
het hele beheer van olie en gas gebeuren

2190
01:19:18,989 --> 01:19:23,459
in nederland te begeleiden te sturen

2191
01:19:21,539 --> 01:19:25,189
maar ook zeker op technisch gebied

2192
01:19:23,459 --> 01:19:27,989
hoeveel dagen dat er

2193
01:19:25,189 --> 01:19:29,369
ja dat ik heb niet zo'n zicht op andere

2194
01:19:27,989 --> 01:19:31,379
organisaties maar als ik mijn god kijk

2195
01:19:29,369 --> 01:19:33,349
naar economische zaken daar zaad zijn 1

2196
01:19:31,379 --> 01:19:36,089
of 2 technische experts

2197
01:19:33,349 --> 01:19:37,619
een lange tijd de een denken eerlijk

2198
01:19:36,089 --> 01:19:40,260
gezegd dus kijk bij pensioen en

2199
01:19:37,619 --> 01:19:43,409
toezichthouder zelf bij de afdeling

2200
01:19:40,260 --> 01:19:46,889
ondergrond waar ik kwam werken in 2009

2201
01:19:43,409 --> 01:19:49,219
was daar eigenlijk een geel mechanische

2202
01:19:46,889 --> 01:19:51,749
expert de was niemand met

2203
01:19:49,219 --> 01:19:53,550
net iemand aangenomen met geodetische

2204
01:19:51,749 --> 01:19:55,079
kennis dus de meten van die bodemdaling

2205
01:19:53,550 --> 01:19:58,050
aan het oppervlak

2206
01:19:55,079 --> 01:20:00,300
er was niemand met geofysisch kennis was

2207
01:19:58,050 --> 01:20:02,519
een halve russen waren generen een

2208
01:20:00,300 --> 01:20:04,349
beetje meewerkend afdelingshoofd dat was

2209
01:20:02,519 --> 01:20:07,169
het en als je keek naar de hoeveelheid

2210
01:20:04,349 --> 01:20:10,169
wat er stuk groningen maya waddenzee had

2211
01:20:07,169 --> 01:20:11,969
de zoutwinning en er waren veel plaatsen

2212
01:20:10,169 --> 01:20:15,780
problemen en zaken weer bekeken moest

2213
01:20:11,969 --> 01:20:18,130
worden volstrekt onvoldoende

2214
01:20:15,780 --> 01:20:20,750
expertise en mensen

2215
01:20:18,130 --> 01:20:23,870
tno had kwam hier met het ted kwam ook

2216
01:20:20,750 --> 01:20:26,230
wel omdat in die tijd een turk met een

2217
01:20:23,870 --> 01:20:28,970
periode waar schutter ontzettende druk

2218
01:20:26,230 --> 01:20:30,920
van liberalisering en en eigen

2219
01:20:28,970 --> 01:20:32,030
verantwoordelijkheid voor

2220
01:20:30,920 --> 01:20:34,160
maatschappij de moesten allemaal niet

2221
01:20:32,030 --> 01:20:36,010
willen als overheid dat kon je aan de

2222
01:20:34,160 --> 01:20:38,510
markt overlaten

2223
01:20:36,010 --> 01:20:39,890
motie apto

2224
01:20:38,510 --> 01:20:41,920
tweede kamer was volgens mij in die tijd

2225
01:20:39,890 --> 01:20:44,360
ook helemaal op die

2226
01:20:41,920 --> 01:20:46,100
golflengte en moest misschien een

2227
01:20:44,360 --> 01:20:48,950
nationale toezichthouder komen we

2228
01:20:46,100 --> 01:20:51,140
moesten veel minder mensen komen moesten

2229
01:20:48,950 --> 01:20:53,090
toezicht vakanties komen dat kon je

2230
01:20:51,140 --> 01:20:54,320
prima overlaten aan de bedrijven

2231
01:20:53,090 --> 01:20:55,670
maatschappij

2232
01:20:54,320 --> 01:20:58,070
het werk zelf hele niet mee eens maar

2233
01:20:55,670 --> 01:21:00,380
was wel de de trend en ik denk ik een

2234
01:20:58,070 --> 01:21:02,000
van de redenen dat het zo gelopen is

2235
01:21:00,380 --> 01:21:03,560
maar ook in de periode daarvoor worden

2236
01:21:02,000 --> 01:21:05,540
was toch altijd

2237
01:21:03,560 --> 01:21:07,910
er werden natuurlijk honderden miljarden

2238
01:21:05,540 --> 01:21:09,530
verdiend aan dat groningen-veld en als

2239
01:21:07,910 --> 01:21:11,750
je kijkt wat werd er nou geïnvesteerd in

2240
01:21:09,530 --> 01:21:13,100
kennisontwikkeling en onafhankelijke

2241
01:21:11,750 --> 01:21:15,140
kennisontwikkeling natuurlijk heel

2242
01:21:13,100 --> 01:21:17,210
weinig

2243
01:21:15,140 --> 01:21:19,460
dat is helder dankuwel ja we gaan even

2244
01:21:17,210 --> 01:21:20,930
korte schorsing zijn al vijf kwartier

2245
01:21:19,460 --> 01:21:22,880
uit bezig

2246
01:21:20,930 --> 01:21:26,000
we hebben nog meer vragen voor u maar ik

2247
01:21:22,880 --> 01:21:28,040
eraan denk vijf voor half 12 gaan we

2248
01:21:26,000 --> 01:21:30,920
verder en vraag ik even aan de griffier

2249
01:21:28,040 --> 01:21:33,970
om nu even buiten te jagen hem levens

2250
01:21:30,920 --> 01:21:33,970
factuur aan prima

2251
01:21:36,940 --> 01:21:41,420
compliment

2252
01:21:38,790 --> 01:21:41,420
ja

2253
01:21:49,340 --> 01:21:54,860
ik schors de verhouding tot de vijf of

2254
01:21:52,380 --> 01:21:54,860
al bestaan

2255
01:35:27,780 --> 01:35:31,780
ik heb open de vergadering van de

2256
01:35:30,520 --> 01:35:33,550
parlementaire enquêtecommissie uit

2257
01:35:31,780 --> 01:35:35,500
gaswinning groningen

2258
01:35:33,550 --> 01:35:38,560
we hadden even geschorst in het voor met

2259
01:35:35,500 --> 01:35:41,739
de heer de waan en ik verzoek de d4

2260
01:35:38,560 --> 01:35:44,850
wederom om hem opnieuw uit te nodigen om

2261
01:35:41,739 --> 01:35:44,850
een voor ons plaats innemen

2262
01:35:53,950 --> 01:35:57,010
[Applaus]

2263
01:36:07,599 --> 01:36:12,790
ja kun je verder we kunnen weer verder

2264
01:36:10,250 --> 01:36:15,440
dan gaat hij een kwint rijk door met is

2265
01:36:12,790 --> 01:36:16,510
de voor de pauze kijk er al even een

2266
01:36:15,440 --> 01:36:19,219
kort na fruit

2267
01:36:16,510 --> 01:36:23,000
in 2009 maakt u de overstap naar het

2268
01:36:19,219 --> 01:36:26,090
toezicht naar stadium zicht op de mijne

2269
01:36:23,000 --> 01:36:27,619
wat is de voornaamste reden dat u de

2270
01:36:26,090 --> 01:36:28,330
overstap maakte van shell naar het so

2271
01:36:27,619 --> 01:36:31,250
leer

2272
01:36:28,330 --> 01:36:33,380
ik ging met shell speciaal met pensioen

2273
01:36:31,250 --> 01:36:35,360
met vroegpensioen

2274
01:36:33,380 --> 01:36:38,739
reden daarvoor een stuk grote financiële

2275
01:36:35,360 --> 01:36:40,820
crisis van 2007 acht

2276
01:36:38,739 --> 01:36:44,420
ja ik dacht eigenlijk nou dan ga ik met

2277
01:36:40,820 --> 01:36:47,330
pensioen ja oké maar toen zag ik op

2278
01:36:44,420 --> 01:36:49,310
gegeven moment was vrij laat zelfs al

2279
01:36:47,330 --> 01:36:51,070
advertentie voor een baan de

2280
01:36:49,310 --> 01:36:54,590
staatstoezicht op de mijnen

2281
01:36:51,070 --> 01:36:57,040
maar die was al van augustus jaar

2282
01:36:54,590 --> 01:36:57,040
defloration

2283
01:36:57,409 --> 01:37:02,030
natuurlijk nou toch eens bellen aan de

2284
01:36:59,000 --> 01:37:04,489
ja op zich had ik geen werk hij kan wel

2285
01:37:02,030 --> 01:37:06,199
zin om er te doen eigenlijk hele gezin

2286
01:37:04,489 --> 01:37:08,900
ze heb ik gebeld en gevraagd dat die

2287
01:37:06,199 --> 01:37:10,219
vacature nog met mijn e-mail gestuurd

2288
01:37:08,900 --> 01:37:11,239
denk ik

2289
01:37:10,219 --> 01:37:13,340
toen gebeld

2290
01:37:11,239 --> 01:37:14,780
het is een serie ja ja die is er nog wel

2291
01:37:13,340 --> 01:37:17,389
naar die vacature we niet kunnen

2292
01:37:14,780 --> 01:37:19,610
vervullen maar ons te verhaal hans de

2293
01:37:17,389 --> 01:37:21,860
haal de hans de waal van de bodemdaling

2294
01:37:19,610 --> 01:37:24,320
ja oh wacht even en verweerd nummer

2295
01:37:21,860 --> 01:37:26,570
hierdoor zo dat gesprek begonnen en toe

2296
01:37:24,320 --> 01:37:30,020
met dat programma terechtgekomen

2297
01:37:26,570 --> 01:37:31,929
ik had al een hele tijd eigenlijk ander

2298
01:37:30,020 --> 01:37:34,510
soort werk gedaan nu

2299
01:37:31,929 --> 01:37:36,590
management technisch management niveau

2300
01:37:34,510 --> 01:37:38,599
maar voel me altijd leuk ik had die

2301
01:37:36,590 --> 01:37:40,310
bodemdaling als het een heel actief

2302
01:37:38,599 --> 01:37:42,070
gevolgd

2303
01:37:40,310 --> 01:37:44,659
ik had per shell ook wel

2304
01:37:42,070 --> 01:37:48,349
aangedaan die wat op intern toezicht

2305
01:37:44,659 --> 01:37:50,060
leken op maatschappij is cor snel

2306
01:37:48,349 --> 01:37:52,790
aangenomen eigenlijk toen ik hoe wetten

2307
01:37:50,060 --> 01:37:55,790
van shell naar een extern toezicht naar

2308
01:37:52,790 --> 01:37:57,380
sodm als toezichthouder gekeken heb ik

2309
01:37:55,790 --> 01:37:58,330
nooit zo heel veel van gezien eerlijk

2310
01:37:57,380 --> 01:38:02,199
gezegd

2311
01:37:58,330 --> 01:38:05,820
ik heb nooit contacten gehad met sqdm

2312
01:38:02,199 --> 01:38:09,580
indertijd er bij shell werkte

2313
01:38:05,820 --> 01:38:12,780
collega van mij bob smits die had wel zo

2314
01:38:09,580 --> 01:38:15,210
nu en dan wat contacten met buttons

2315
01:38:12,780 --> 01:38:18,220
speler en dat was in jaren

2316
01:38:15,210 --> 01:38:20,410
tachtig negentig denken zo die as other

2317
01:38:18,220 --> 01:38:22,260
onder indruk van de expertise van

2318
01:38:20,410 --> 01:38:26,290
namelijk buttons

2319
01:38:22,260 --> 01:38:28,690
verder en wat duidelijk komt dan terecht

2320
01:38:26,290 --> 01:38:30,190
bij de afdeling geo-engineering ja dat

2321
01:38:28,690 --> 01:38:32,800
heette met een mooi woord geven genie en

2322
01:38:30,190 --> 01:38:34,600
tegenwoordig ondergrond ja maar dat is

2323
01:38:32,800 --> 01:38:36,160
niet een woning in het kort een ander op

2324
01:38:34,600 --> 01:38:37,060
mijn vraag naar wat ik dat wat is dat

2325
01:38:36,160 --> 01:38:38,710
precies

2326
01:38:37,060 --> 01:38:42,370
ja geen chinees en de mensen inderdaad

2327
01:38:38,710 --> 01:38:43,960
kijken naar de de ondergrond en dan met

2328
01:38:42,370 --> 01:38:46,660
name naar de in de tiende winningsplan

2329
01:38:43,960 --> 01:38:49,000
en naar wat er in de wind x plannen

2330
01:38:46,660 --> 01:38:51,760
voorgesteld wordt over de manier van

2331
01:38:49,000 --> 01:38:53,980
winnen maar met name ligt de nadruk

2332
01:38:51,760 --> 01:38:56,470
onder de mijnbouwwet open natuurlijk op

2333
01:38:53,980 --> 01:38:58,270
de bodem daar wel zo omdat trofee aan op

2334
01:38:56,470 --> 01:39:00,280
de afdeling hoe groot is dan afdeling

2335
01:38:58,270 --> 01:39:01,570
wat ja piepklein

2336
01:39:00,280 --> 01:39:04,480
ja echt heel klein ik vond het heel

2337
01:39:01,570 --> 01:39:06,210
klein het is kom even altijd sprake voor

2338
01:39:04,480 --> 01:39:08,410
de paus en je

2339
01:39:06,210 --> 01:39:10,900
inhoudelijk heeft jaar en een paar

2340
01:39:08,410 --> 01:39:13,900
mensen was een parttime hier is een

2341
01:39:10,900 --> 01:39:17,170
primer so engineer on soest-zuid daar

2342
01:39:13,900 --> 01:39:18,880
als grimmige chemicus was iemand geweest

2343
01:39:17,170 --> 01:39:21,490
die had naar bodem weinig verkeken je

2344
01:39:18,880 --> 01:39:23,230
was al een jaar weg of zo ik ken ik ook

2345
01:39:21,490 --> 01:39:27,630
nog wel uit michel tijd en uit de tijd

2346
01:39:23,230 --> 01:39:27,630
daarna toen nu kunnen

2347
01:39:28,110 --> 01:39:33,540
de lag een gigantische stapel en

2348
01:39:30,550 --> 01:39:36,280
dossiers en problemen en en werk

2349
01:39:33,540 --> 01:39:40,290
maar geen serieel een geo mechaniek is

2350
01:39:36,280 --> 01:39:40,290
die geen ondergang ik is ja ja

2351
01:39:40,480 --> 01:39:44,560
spitzer kon echt helemaal niet nee dat

2352
01:39:42,340 --> 01:39:46,140
dat is niet te behappen was al hun

2353
01:39:44,560 --> 01:39:48,310
voldoende tijd denk ik kom op een

2354
01:39:46,140 --> 01:39:51,520
kwantitatief en kwalitatief afdoende

2355
01:39:48,310 --> 01:39:53,050
manier toezicht uitoefenen want als je

2356
01:39:51,520 --> 01:39:54,820
wat is naar de rol hand van die van die

2357
01:39:53,050 --> 01:39:56,950
afdeling geo-engineering was natuurlijk

2358
01:39:54,820 --> 01:39:58,780
om op het moment dat mijn

2359
01:39:56,950 --> 01:40:01,240
bouwonderneming nieuwe winningsplan

2360
01:39:58,780 --> 01:40:02,890
indien je het moesten onder mijn website

2361
01:40:01,240 --> 01:40:04,570
acteurs zeggen ze dan in hoe dat veld

2362
01:40:02,890 --> 01:40:05,950
willen gaan ontwikkelen

2363
01:40:04,570 --> 01:40:10,770
toen ze ook voorspellingen over de

2364
01:40:05,950 --> 01:40:13,840
bodemdaling en de seismisch kijk

2365
01:40:10,770 --> 01:40:15,310
daar werd advies van verwacht door de

2366
01:40:13,840 --> 01:40:17,320
afdeling ondergrond speelden hele

2367
01:40:15,310 --> 01:40:19,930
belangrijke rol in en vervolgens als een

2368
01:40:17,320 --> 01:40:22,150
veld dan ontwikkeld wordt meekijken

2369
01:40:19,930 --> 01:40:24,010
meelopen kijken of het wel gebeurt zoals

2370
01:40:22,150 --> 01:40:26,320
voorspeld of die bodem daar op zich wel

2371
01:40:24,010 --> 01:40:29,260
ontwikkeld zoals voorspeld voor andere

2372
01:40:26,320 --> 01:40:31,480
problemen optreden dat er stroom

2373
01:40:29,260 --> 01:40:33,670
en nou is het groningen-veld heel groot

2374
01:40:31,480 --> 01:40:36,850
maar er zijn nog tientallen honderden

2375
01:40:33,670 --> 01:40:39,700
andere gasvelden die ja nederland zo'n

2376
01:40:36,850 --> 01:40:42,070
honderd olie en gasveld ja ja en mijn

2377
01:40:39,700 --> 01:40:44,470
god iran samen met hans roest

2378
01:40:42,070 --> 01:40:46,120
doen monitoren ja nou stuk wel zo dat er

2379
01:40:44,470 --> 01:40:47,500
een heel veel hele kleine veldjes en die

2380
01:40:46,120 --> 01:40:50,220
zijn of shirring daar spelen geen

2381
01:40:47,500 --> 01:40:52,140
probleem is dat als je nou zegt

2382
01:40:50,220 --> 01:40:53,910
tel het is openen ik heb op zich gedaan

2383
01:40:52,140 --> 01:40:55,730
ik hebben ze op een rij gezet

2384
01:40:53,910 --> 01:40:57,920
wat er in die tijd speelde aan problemen

2385
01:40:55,730 --> 01:41:00,630
verval of dingen die die veel aandacht

2386
01:40:57,920 --> 01:41:02,420
vereiste dan kom je al heel makkelijk

2387
01:41:00,630 --> 01:41:05,280
aan iets van tien vijftien

2388
01:41:02,420 --> 01:41:09,000
onderwerpen die echt veel tijd nodig

2389
01:41:05,280 --> 01:41:11,160
hadden rusten de waddenzee winningsplan

2390
01:41:09,000 --> 01:41:14,850
en dat was waar de problemen nog van de

2391
01:41:11,160 --> 01:41:17,360
oude kolenwinning in in in limburg

2392
01:41:14,850 --> 01:41:20,719
maar instortingen optraden waren

2393
01:41:17,360 --> 01:41:22,949
problemen met de zoutwinning

2394
01:41:20,719 --> 01:41:25,560
verschillende soorten zoutwinning ook

2395
01:41:22,949 --> 01:41:27,960
ondiepe zout in die diepe zoutwinning ja

2396
01:41:25,560 --> 01:41:30,390
het was een gasveld dat te veel harder

2397
01:41:27,960 --> 01:41:32,580
zakte dan voorspeld was dat inmiddels

2398
01:41:30,390 --> 01:41:35,070
toen ik daar kwam al stilgelegd was maar

2399
01:41:32,580 --> 01:41:37,199
dat moest gekeken worden wat er nou toch

2400
01:41:35,070 --> 01:41:39,960
de verklaring voor kon zijn nou heb ik

2401
01:41:37,199 --> 01:41:42,659
zelf nog afhankelijk v leren waar gas op

2402
01:41:39,960 --> 01:41:44,840
slagen is ook koepel is waar hoef

2403
01:41:42,659 --> 01:41:49,370
geadviseerd moet najaar eindeloze lijst

2404
01:41:44,840 --> 01:41:51,270
in als u een inschatting moet maken

2405
01:41:49,370 --> 01:41:53,040
hoe

2406
01:41:51,270 --> 01:41:56,489
welk percentage van de werkzaamheden

2407
01:41:53,040 --> 01:41:59,400
ging over het veld in groningen

2408
01:41:56,489 --> 01:42:01,320
nou aanvankelijk heel beperkt eigenlijk

2409
01:41:59,400 --> 01:42:02,699
eerlijk gezegd ik denk het hand rustte

2410
01:42:01,320 --> 01:42:04,380
misschien nog wel wat meer tijd aan

2411
01:42:02,699 --> 01:42:07,020
besteden ik ging wel eens menen dat

2412
01:42:04,380 --> 01:42:10,230
technisch platform aardbeving als dat

2413
01:42:07,020 --> 01:42:12,630
over lichte was maar kijk net van mijn

2414
01:42:10,230 --> 01:42:14,190
tijd was dat een nauwelijks nauwelijks

2415
01:42:12,630 --> 01:42:16,850
tijd ik ben eigenlijk pas weer begonnen

2416
01:42:14,190 --> 01:42:19,290
betrokken geraakt pas in 2011

2417
01:42:16,850 --> 01:42:22,920
aan zuurstof ze denk ik iets meer met

2418
01:42:19,290 --> 01:42:24,890
mijn computing zelf vragen ja maar als

2419
01:42:22,920 --> 01:42:27,210
ik het zo hoor dan is qua qua omvang

2420
01:42:24,890 --> 01:42:29,489
maar zijn relatief weinig ruimte voor

2421
01:42:27,210 --> 01:42:31,110
uren en uw collega's om eigen onderzoek

2422
01:42:29,489 --> 01:42:32,699
te doen was afhankelijk van wat u

2423
01:42:31,110 --> 01:42:34,500
aangeleverd ja en verder ook niet zo

2424
01:42:32,699 --> 01:42:36,570
geachte doe je eigen onderzoek een stuk

2425
01:42:34,500 --> 01:42:38,610
ook niet de rol van swb en is jullie een

2426
01:42:36,570 --> 01:42:40,920
kon natuurlijk wel externe adviseurs

2427
01:42:38,610 --> 01:42:44,010
inschakelen de namelijk tno de afdeling

2428
01:42:40,920 --> 01:42:46,080
agj die hadden veel expertise is ook een

2429
01:42:44,010 --> 01:42:48,420
goede club mensen daar dat is denk ik

2430
01:42:46,080 --> 01:42:50,280
wel de concentratie van mensen bij de

2431
01:42:48,420 --> 01:42:52,230
semi-overheid overheid met een met de

2432
01:42:50,280 --> 01:42:54,179
meeste ja expertise op dit gebied die

2433
01:42:52,230 --> 01:42:57,530
hadden ook een behoorlijk aantal mensen

2434
01:42:54,179 --> 01:42:57,530
en waar goede mensen fabriek

2435
01:42:59,040 --> 01:43:02,880
u zegt het al netstat staatstoezicht op

2436
01:43:01,530 --> 01:43:04,920
de mijnen zijn er in nederland kennen

2437
01:43:02,880 --> 01:43:07,110
soms instellingen die onderzoek die om

2438
01:43:04,920 --> 01:43:09,690
na de risico's van gaswinning als knmi

2439
01:43:07,110 --> 01:43:11,580
en tno en wat zijn de verschillen in

2440
01:43:09,690 --> 01:43:14,010
taken en verantwoordelijkheden tussen

2441
01:43:11,580 --> 01:43:16,140
staatstoezicht en het knmi bij het

2442
01:43:14,010 --> 01:43:20,310
inschatten van de risico's bij

2443
01:43:16,140 --> 01:43:21,900
gaswinning ja nou sqdm had helemaal geen

2444
01:43:20,310 --> 01:43:23,969
expertise op het gebied van seismische

2445
01:43:21,900 --> 01:43:24,929
tijd in huis had ook geen geofysici in

2446
01:43:23,969 --> 01:43:26,580
huis

2447
01:43:24,929 --> 01:43:28,650
ik weet dat jan de jong

2448
01:43:26,580 --> 01:43:31,100
de toenmalige die gm van een solium

2449
01:43:28,650 --> 01:43:33,980
heeft gevraagd om

2450
01:43:31,100 --> 01:43:36,470
extra formatie dat dat is aan 1 of 2

2451
01:43:33,980 --> 01:43:38,180
geofysici in dienst mocht nemen omdat

2452
01:43:36,470 --> 01:43:41,240
dat zo'n prominente plaats had gekregen

2453
01:43:38,180 --> 01:43:43,910
in de nieuwe gas of in de nieuwe mijn

2454
01:43:41,240 --> 01:43:45,560
bal werd in 2003 dat is toen niet

2455
01:43:43,910 --> 01:43:47,210
toegestaan en miss to verteld dat hij

2456
01:43:45,560 --> 01:43:48,980
daarvoor bij het knmi moest zijn goede

2457
01:43:47,210 --> 01:43:51,320
expertise dat hij daar gebruik van moest

2458
01:43:48,980 --> 01:43:52,850
maken maar ook in china knmi kijkt is

2459
01:43:51,320 --> 01:43:54,950
eigenlijk een heel klein clubje mensen

2460
01:43:52,850 --> 01:43:57,020
die zich daarbij schilder met die sites

2461
01:43:54,950 --> 01:44:02,240
miskend

2462
01:43:57,020 --> 01:44:04,970
beantwoord dat graag en ja ik de in de

2463
01:44:02,240 --> 01:44:07,970
in die zin zegt het de waren er niet zo

2464
01:44:04,970 --> 01:44:09,140
niet zoveel bij het podium maar waar zit

2465
01:44:07,970 --> 01:44:09,790
nou het verschil in taak en

2466
01:44:09,140 --> 01:44:11,720
verantwoordelijkheid

2467
01:44:09,790 --> 01:44:15,380
en de so ham' of staatstoezicht

2468
01:44:11,720 --> 01:44:17,000
aanrijding ja ja nou en zo dun stuk de

2469
01:44:15,380 --> 01:44:18,230
toezichthouder k&m is geen

2470
01:44:17,000 --> 01:44:20,390
toezichthouder een show die hem houdt

2471
01:44:18,230 --> 01:44:21,950
ook geen toezicht elkaar hier zo op tno

2472
01:44:20,390 --> 01:44:24,440
dus dat allemaal los

2473
01:44:21,950 --> 01:44:27,260
is de taak van sodm is met name gericht

2474
01:44:24,440 --> 01:44:29,930
om te kijken of die olie en gaswinning

2475
01:44:27,260 --> 01:44:31,580
en zoutwinning in nederland en

2476
01:44:29,930 --> 01:44:34,160
kolenwinning of de na pijl en de

2477
01:44:31,580 --> 01:44:35,780
effecten daarvan of dat veilig is

2478
01:44:34,160 --> 01:44:38,930
het gaat met name bij sodm om de

2479
01:44:35,780 --> 01:44:41,410
veiligheid dat is de hoofdzaak

2480
01:44:38,930 --> 01:44:43,679
tno heeft een grote taak adviseert ook

2481
01:44:41,410 --> 01:44:46,110
economische zaken

2482
01:44:43,679 --> 01:44:47,729
en kan ook iets vinden van allerlei

2483
01:44:46,110 --> 01:44:49,139
andere zaken maar zijn niet

2484
01:44:47,729 --> 01:44:49,920
verantwoordelijk voor de veiligheid op

2485
01:44:49,139 --> 01:44:51,059
zich

2486
01:44:49,920 --> 01:44:52,860
geldt ook voor

2487
01:44:51,059 --> 01:44:55,590
knmi hoe u zou kunnen zeggen dat die

2488
01:44:52,860 --> 01:44:59,429
squeezie tijd natuurlijk toch een sterke

2489
01:44:55,590 --> 01:45:01,530
risico component heeft maar ik uit haar

2490
01:44:59,429 --> 01:45:03,599
passie duidelijkheid dit punt ze ook dit

2491
01:45:01,530 --> 01:45:05,699
niemand dacht dat een veiligheidsrisico

2492
01:45:03,599 --> 01:45:07,889
was in die tijd het heel lang zo

2493
01:45:05,699 --> 01:45:09,479
gebleven tot naar huizingen eigenlijk

2494
01:45:07,889 --> 01:45:10,789
als iedereen ervan overtuigen dat de

2495
01:45:09,479 --> 01:45:13,530
geen risico was dat

2496
01:45:10,789 --> 01:45:15,389
is misschien ook in deel verklaring voor

2497
01:45:13,530 --> 01:45:16,949
het feit door hem zo weinig mensen en

2498
01:45:15,389 --> 01:45:18,539
middelen opgezet de maan is toch ook een

2499
01:45:16,949 --> 01:45:19,619
soort vicieuze cirkel natuurlijk want

2500
01:45:18,539 --> 01:45:22,889
daardoor kom je natuurlijk ook niet

2501
01:45:19,619 --> 01:45:24,749
achter dat het anders is

2502
01:45:22,889 --> 01:45:28,079
en hoe was het de verhouding tussen het

2503
01:45:24,749 --> 01:45:29,939
staatstoezicht op de mijnen en het knmi

2504
01:45:28,079 --> 01:45:34,590
het knmi voor een deel of heb ik dat uit

2505
01:45:29,939 --> 01:45:37,559
horen zeggen ja ik weet het sodm al zo

2506
01:45:34,590 --> 01:45:40,380
rond 2006 2007 zich zorgen begon te

2507
01:45:37,559 --> 01:45:42,570
maken over de aardbeving in het

2508
01:45:40,380 --> 01:45:44,519
groningen-veld die lijkt toe te nemen

2509
01:45:42,570 --> 01:45:46,610
jullie ik zeg ook te concentreren in

2510
01:45:44,519 --> 01:45:49,050
bepaalde gebieden dat was al bij de

2511
01:45:46,610 --> 01:45:52,199
winningsplan 2007 wat de nam had

2512
01:45:49,050 --> 01:45:56,039
ingediend dat sodm daar vragen bij had

2513
01:45:52,199 --> 01:45:58,679
over had en toen heeft knmi volgens mij

2514
01:45:56,039 --> 01:46:00,929
tegen fysio die hem gezicht dat dat niet

2515
01:45:58,679 --> 01:46:02,459
aan de orde was omdat om daar problemen

2516
01:46:00,929 --> 01:46:03,929
over te maken omdat ik

2517
01:46:02,459 --> 01:46:05,969
periode veel te kort was de waren veel

2518
01:46:03,929 --> 01:46:07,559
te weinig aardbevingen je kan daar niks

2519
01:46:05,969 --> 01:46:08,820
over zeggen je komt er geen uitspraken

2520
01:46:07,559 --> 01:46:10,920
of doen

2521
01:46:08,820 --> 01:46:13,429
en zij vonden ook dat het hun expertise

2522
01:46:10,920 --> 01:46:15,809
was so real moest dat niet

2523
01:46:13,429 --> 01:46:17,280
dan moest je eigenlijk niet niet zelf

2524
01:46:15,809 --> 01:46:19,409
iets van vinden moest gewoon de de

2525
01:46:17,280 --> 01:46:21,959
mening van knmi gebruiken wat ook

2526
01:46:19,409 --> 01:46:23,880
gebeurt is ongeveer eindelijk

2527
01:46:21,959 --> 01:46:26,010
economie vond dat er zijn geen risico's

2528
01:46:23,880 --> 01:46:28,769
nou de kar niet helemaal zeggen maar die

2529
01:46:26,010 --> 01:46:30,860
hadden bepaalde ideeën daarover namelijk

2530
01:46:28,769 --> 01:46:32,840
dat het maximale magnitude in het veld

2531
01:46:30,860 --> 01:46:35,309
eigenlijk vaststond je kon niet meer

2532
01:46:32,840 --> 01:46:38,639
krijgen dan bepaalde kracht van de

2533
01:46:35,309 --> 01:46:41,099
aardbevingen en als je dat dan weer mee

2534
01:46:38,639 --> 01:46:43,260
nam in de berekeningen van wat er na met

2535
01:46:41,099 --> 01:46:45,780
huizen en gebouwen kom gebeurd was de

2536
01:46:43,260 --> 01:46:47,280
conclusie die blijven staan hij is geen

2537
01:46:45,780 --> 01:46:49,579
risico op instorting tussen is geen

2538
01:46:47,280 --> 01:46:49,579
eigen risico

2539
01:46:50,820 --> 01:46:55,470
hoe was de verhouding tussen het

2540
01:46:52,830 --> 01:46:56,910
staatstoezicht en tno

2541
01:46:55,470 --> 01:46:58,670
ja die was op zich heel redelijk

2542
01:46:56,910 --> 01:47:01,410
eigenlijk

2543
01:46:58,670 --> 01:47:03,960
die de periode dat ik de kwam zijn broek

2544
01:47:01,410 --> 01:47:07,860
steeds meer gebruik gaan maken van de

2545
01:47:03,960 --> 01:47:10,470
expertise bij tno tno was ook zo

2546
01:47:07,860 --> 01:47:12,750
huisleverancier van sodm

2547
01:47:10,470 --> 01:47:14,010
werd ook samen geadviseerd vaak over

2548
01:47:12,750 --> 01:47:15,690
winningsplan en daar kwam het

2549
01:47:14,010 --> 01:47:18,650
gemeenschappelijke handtekeningen onder

2550
01:47:15,690 --> 01:47:18,650
de cyrus groep

2551
01:47:18,720 --> 01:47:24,140
kleine mier was wat meer waar minder

2552
01:47:21,180 --> 01:47:24,140
contacten met knmi

2553
01:47:24,390 --> 01:47:28,850
was ook het ook niet zo heel veel samen

2554
01:47:26,310 --> 01:47:28,850
geur eigenlijk

2555
01:47:29,310 --> 01:47:32,520
maar mensen kennelijk een beetje de

2556
01:47:31,110 --> 01:47:34,800
periode voordat ik daar kwam natuurlijk

2557
01:47:32,520 --> 01:47:36,270
maar er werd wel mensen zagen elkaar wel

2558
01:47:34,800 --> 01:47:37,770
wat ze uitwisseling van ideeën er

2559
01:47:36,270 --> 01:47:38,910
technisch plat van aardbeving is dat

2560
01:47:37,770 --> 01:47:40,920
iedereen

2561
01:47:38,910 --> 01:47:43,350
gezamenlijk in samen met de mijn we

2562
01:47:40,920 --> 01:47:45,180
ondernemers waren wel contacten

2563
01:47:43,350 --> 01:47:48,570
tank op zich dat er geen grote problemen

2564
01:47:45,180 --> 01:47:50,670
waren verre tussen die organisaties het

2565
01:47:48,570 --> 01:47:52,320
is dat wel als ik u want we eerder

2566
01:47:50,670 --> 01:47:53,990
antwoord beluisteren op karimi verschil

2567
01:47:52,320 --> 01:47:56,400
van inzicht tussen

2568
01:47:53,990 --> 01:47:59,160
het zicht op risico's

2569
01:47:56,400 --> 01:48:01,500
ja maar ik denk dat dat de so liam zich

2570
01:47:59,160 --> 01:48:04,800
wel degelijk zorgen begon te maken zo

2571
01:48:01,500 --> 01:48:06,900
vanaf 2006 denk ik ongeveer

2572
01:48:04,800 --> 01:48:08,580
en dat knmi van mening was dat er geen

2573
01:48:06,900 --> 01:48:10,110
aanleiding voor als dat geen reden voor

2574
01:48:08,580 --> 01:48:13,140
was en

2575
01:48:10,110 --> 01:48:14,930
sodm had ook niet de interne expertise

2576
01:48:13,140 --> 01:48:17,190
op mensen om dat te kunnen charlie je

2577
01:48:14,930 --> 01:48:20,640
kunt zeggen ja is het nou wel zo horen

2578
01:48:17,190 --> 01:48:23,370
wat jullie zegt klopt dat nou wel en zou

2579
01:48:20,640 --> 01:48:24,630
je op op zich was stuart terecht kan hij

2580
01:48:23,370 --> 01:48:26,340
was natuurlijk een nationaal

2581
01:48:24,630 --> 01:48:30,450
kenniscentrum op het gebied van

2582
01:48:26,340 --> 01:48:31,620
seismische kijkt maar ook weer knmi

2583
01:48:30,450 --> 01:48:33,830
zetten maar heel weinig mensen op dat

2584
01:48:31,620 --> 01:48:36,120
onderwerp

2585
01:48:33,830 --> 01:48:38,370
is daar werden wel grote uitspraak

2586
01:48:36,120 --> 01:48:41,690
gedaan op basis van eigenlijk heel

2587
01:48:38,370 --> 01:48:41,690
beperkte kennis

2588
01:48:44,250 --> 01:48:49,500
wij komen hier ook later wel terug in

2589
01:48:47,370 --> 01:48:52,740
ons onderzoek

2590
01:48:49,500 --> 01:48:55,410
ja ook na de zomer gaan wij verder met

2591
01:48:52,740 --> 01:48:58,320
openbaar verhoor en dan is komt er noden

2592
01:48:55,410 --> 01:48:59,850
ja ja laat de regio

2593
01:48:58,320 --> 01:49:02,630
iedereen is met ze alle in een tunnel

2594
01:48:59,850 --> 01:49:06,000
geraakt dat is al vrij vroeg begonnen in

2595
01:49:02,630 --> 01:49:07,950
1990 ongeveer denk ik ook en dat was

2596
01:49:06,000 --> 01:49:09,570
raar natuurlijk wel aardbevingen maar

2597
01:49:07,950 --> 01:49:11,190
dat was toch niet echt een probleem het

2598
01:49:09,570 --> 01:49:13,920
was niet echt een risico leuk om schade

2599
01:49:11,190 --> 01:49:17,310
ontstaan maar er was nooit sprake van de

2600
01:49:13,920 --> 01:49:19,800
herkenning van een risico en die tunnel

2601
01:49:17,310 --> 01:49:22,560
is blijven bestaan tot en met huizingen

2602
01:49:19,800 --> 01:49:24,960
en wie zaten er in die tunnel

2603
01:49:22,560 --> 01:49:26,210
tno zat in die tunnel knmi en zo die hem

2604
01:49:24,960 --> 01:49:28,200
de naam

2605
01:49:26,210 --> 01:49:30,330
economische iedereen eigenlijk hierbij

2606
01:49:28,200 --> 01:49:32,420
betrokken was in twee stukken

2607
01:49:30,330 --> 01:49:34,380
grijp betuigde groep van mensen

2608
01:49:32,420 --> 01:49:37,620
eigenlijk de mensen die in de technisch

2609
01:49:34,380 --> 01:49:40,350
pad van aardbevingen later zaten die

2610
01:49:37,620 --> 01:49:41,100
waren dat deltares at dan weet je in die

2611
01:49:40,350 --> 01:49:42,680
tijd

2612
01:49:41,100 --> 01:49:45,810
tno bouw

2613
01:49:42,680 --> 01:49:48,210
een groep van mensen waar ook heel

2614
01:49:45,810 --> 01:49:50,400
weinig externe challenge denk op was van

2615
01:49:48,210 --> 01:49:52,320
buiten tussen van nou ik een nederlandse

2616
01:49:50,400 --> 01:49:54,990
aangelegenheid nederlandse universiteit

2617
01:49:52,320 --> 01:49:56,310
in nederlandse is kennisinstituten

2618
01:49:54,990 --> 01:49:58,710
terwijl in nederland natuurlijk heel

2619
01:49:56,310 --> 01:50:01,670
weinig ervaring is met cs missie tijd

2620
01:49:58,710 --> 01:50:04,410
laat staan geïndiceerde seismisch i tijd

2621
01:50:01,670 --> 01:50:07,040
en die tunnel is er die blijft er tot

2622
01:50:04,410 --> 01:50:09,270
aan 2012 ja zegt

2623
01:50:07,040 --> 01:50:11,160
en als toezichthouder heeft

2624
01:50:09,270 --> 01:50:14,400
staatstoezicht ook veel contact met

2625
01:50:11,160 --> 01:50:17,730
ministerie van economische zaken waar de

2626
01:50:14,400 --> 01:50:19,800
organisatie officieel onder valt op

2627
01:50:17,730 --> 01:50:23,430
welke manier had u in uw dagelijkse werk

2628
01:50:19,800 --> 01:50:25,370
te maken met serie van economische zaken

2629
01:50:23,430 --> 01:50:27,750
economische zaken vroeg ons om advies

2630
01:50:25,370 --> 01:50:30,570
dat deden ze ook formeel mensen dit

2631
01:50:27,750 --> 01:50:32,220
formeel verzoek om advies

2632
01:50:30,570 --> 01:50:34,350
onder hem door het hoeft dat niet eens

2633
01:50:32,220 --> 01:50:36,750
officieel volgens mij maar de dag zul je

2634
01:50:34,350 --> 01:50:37,880
sean staat werk wel altijd gedaan en

2635
01:50:36,750 --> 01:50:40,460
daar werd ook

2636
01:50:37,880 --> 01:50:42,650
na aanvankelijk natuurlijk van hoe grote

2637
01:50:40,460 --> 01:50:44,659
inschatting van risico was veel of

2638
01:50:42,650 --> 01:50:46,520
weinig tijd aan besteed maar zoiets als

2639
01:50:44,659 --> 01:50:47,590
groot dingen als een nieuw winningsplan

2640
01:50:46,520 --> 01:50:50,989
kwam werd eind ook een behoorlijke

2641
01:50:47,590 --> 01:50:52,489
inspanning geleverd werd en boeken

2642
01:50:50,989 --> 01:50:55,300
extern advies gevraagd voornamelijk

2643
01:50:52,489 --> 01:50:55,300
belgië tno

2644
01:50:56,540 --> 01:51:01,810
was zo ja ook wel overleg mee met elk

2645
01:50:59,929 --> 01:51:04,040
met een zk maar

2646
01:51:01,810 --> 01:51:06,280
hij is er immers door een redelijke mate

2647
01:51:04,040 --> 01:51:08,110
onafhankelijk in haar adviesje

2648
01:51:06,280 --> 01:51:10,110
denk dat er op niveau van

2649
01:51:08,110 --> 01:51:11,980
afdelingshoofden en en

2650
01:51:10,110 --> 01:51:14,380
inspecteur-generaal

2651
01:51:11,980 --> 01:51:16,570
meer overleg was met economische zaken

2652
01:51:14,380 --> 01:51:18,340
waar ook regelmatig

2653
01:51:16,570 --> 01:51:20,139
bilaterale met de economische zaken waar

2654
01:51:18,340 --> 01:51:22,449
de lopende zaken werden door gesproken

2655
01:51:20,139 --> 01:51:24,599
daar ben ik ook wel eens bij geweest in

2656
01:51:22,449 --> 01:51:27,940
een later stadium eigen

2657
01:51:24,599 --> 01:51:30,250
en ik wil graag een uitspraak voor

2658
01:51:27,940 --> 01:51:30,969
houden johan de heer

2659
01:51:30,250 --> 01:51:34,000
haak

2660
01:51:30,969 --> 01:51:36,039
japan het knmi die hij afgelopen weekend

2661
01:51:34,000 --> 01:51:38,170
heeft gedaan dokter olie te

2662
01:51:36,039 --> 01:51:41,710
het leidt tot herkenning ik ik lees nog

2663
01:51:38,170 --> 01:51:43,929
even voor het is een kunst op zich om je

2664
01:51:41,710 --> 01:51:46,659
wetenschappelijke integriteit overeind

2665
01:51:43,929 --> 01:51:49,059
te houden in een politieke omgeving

2666
01:51:46,659 --> 01:51:50,889
legt haar uit

2667
01:51:49,059 --> 01:51:53,170
op de vraag of hij wel eens te horen

2668
01:51:50,889 --> 01:51:54,460
kreeg dat hij een minister niet in de

2669
01:51:53,170 --> 01:51:55,420
problemen mocht brengen met zijn

2670
01:51:54,460 --> 01:51:56,590
onderzoeken

2671
01:51:55,420 --> 01:51:59,020
zegt hij

2672
01:51:56,590 --> 01:52:01,750
tuurlijk ja tuurlijk dat kreeg ik wel

2673
01:51:59,020 --> 01:52:04,420
eens te horen dat was een geschreven en

2674
01:52:01,750 --> 01:52:08,199
ongeschreven regel dan schrijf je het zo

2675
01:52:04,420 --> 01:52:10,239
op dat de goede verstaander leest wat

2676
01:52:08,199 --> 01:52:10,980
hij lezen wil

2677
01:52:10,239 --> 01:52:14,320
ja

2678
01:52:10,980 --> 01:52:16,119
het mijn verbaasd die uitspraak ja wilt

2679
01:52:14,320 --> 01:52:17,230
u vertellen waarom deze uitspraken die

2680
01:52:16,119 --> 01:52:18,789
heeft verbaasd

2681
01:52:17,230 --> 01:52:20,500
nou omdat het eigenlijk suggereert dat

2682
01:52:18,789 --> 01:52:23,440
hij niet onafhankelijk wassing zijn

2683
01:52:20,500 --> 01:52:25,060
adviseren dat hij zelf vond dat die

2684
01:52:23,440 --> 01:52:29,640
rekening moest houden met

2685
01:52:25,060 --> 01:52:29,640
belang van de minister of andere zaken

2686
01:52:30,010 --> 01:52:34,000
de haak zelf nooit last van gehad

2687
01:52:32,110 --> 01:52:36,070
de nooit de druk gevoel dat ik niet kon

2688
01:52:34,000 --> 01:52:39,040
zeggen wat ik wil zich over nikon

2689
01:52:36,070 --> 01:52:40,630
opschrijven wat ik wilde opschrijven

2690
01:52:39,040 --> 01:52:42,460
daar heeft u in uw werk bij het

2691
01:52:40,630 --> 01:52:46,140
staatstoezicht op de mijnen

2692
01:52:42,460 --> 01:52:46,140
nooit last van gehad

2693
01:52:48,550 --> 01:52:54,010
heeft u wel druk want dus u had het net

2694
01:52:50,560 --> 01:52:55,540
over dat knmi soms de neiging had om

2695
01:52:54,010 --> 01:52:57,880
mike het zou zeggen een eindje om het

2696
01:52:55,540 --> 01:52:59,680
eigen erf te zetten en om een hekje om

2697
01:52:57,880 --> 01:53:03,120
het eigen erf te zetten en dat we dat

2698
01:52:59,680 --> 01:53:03,120
van hen was er niet van het liever dm

2699
01:53:05,050 --> 01:53:09,370
heeft u daar wel eens het idee gehad dat

2700
01:53:06,610 --> 01:53:11,710
dat men ook actief bezig was om het sodm

2701
01:53:09,370 --> 01:53:14,260
ervan te weerhouden om bepaalde dingen

2702
01:53:11,710 --> 01:53:17,230
te gaan uitzoeken

2703
01:53:14,260 --> 01:53:18,670
nee dat heb ik niet zo gevoeld

2704
01:53:17,230 --> 01:53:20,680
het was wel duidelijk hun mening de

2705
01:53:18,670 --> 01:53:24,530
sites bici tijd en adviseer daarover was

2706
01:53:20,680 --> 01:53:26,210
was hun zaken niets van serbian

2707
01:53:24,530 --> 01:53:27,800
[Muziek]

2708
01:53:26,210 --> 01:53:29,360
ben zelf pas gaan kijken naar die

2709
01:53:27,800 --> 01:53:31,190
scheids missie tijd in groningen vanaf

2710
01:53:29,360 --> 01:53:33,670
eind 2011

2711
01:53:31,190 --> 01:53:36,080
ja geen 2012 dus een kader van dus

2712
01:53:33,670 --> 01:53:37,490
ja dat heet de actualisering van het

2713
01:53:36,080 --> 01:53:39,170
winningsplan groningen maar dat is

2714
01:53:37,490 --> 01:53:41,870
eigenlijk het indienen van een nieuw

2715
01:53:39,170 --> 01:53:44,090
reddingsplan aangepaste versie

2716
01:53:41,870 --> 01:53:45,800
toen ik daar zelf naar gaan kijken

2717
01:53:44,090 --> 01:53:47,510
ja ik heb me nooit gerend gevoeld en

2718
01:53:45,800 --> 01:53:49,310
daarna het gaan kijken eerder gezegd

2719
01:53:47,510 --> 01:53:51,530
maar ik wist bewust ik wel hoe knmi

2720
01:53:49,310 --> 01:53:54,010
daarover dacht op een gegeven moment

2721
01:53:51,530 --> 01:53:56,440
naar die huizingen beving zijn wij zelf

2722
01:53:54,010 --> 01:53:59,000
verder analyses gaan doen

2723
01:53:56,440 --> 01:54:01,550
in de resultaten daarvan ga je eigenlijk

2724
01:53:59,000 --> 01:54:04,190
aan dat dat tot dan toe gedacht werd dat

2725
01:54:01,550 --> 01:54:06,740
dat waarschijnlijk niet waar was ja daar

2726
01:54:04,190 --> 01:54:07,630
hebben we toen wel met knmi alweer vrij

2727
01:54:06,740 --> 01:54:10,550
snel

2728
01:54:07,630 --> 01:54:11,990
over gesproken je hebt is dat heeft zich

2729
01:54:10,550 --> 01:54:16,580
voortgezet in de periode van september

2730
01:54:11,990 --> 01:54:19,460
tot en met december of zo ja het werd

2731
01:54:16,580 --> 01:54:20,990
wel flink pushback gegeven door knmi

2732
01:54:19,460 --> 01:54:23,660
jaar op en dan gaan we daar gaan we

2733
01:54:20,990 --> 01:54:25,070
komende maandag uitgebreide ja dat wel

2734
01:54:23,660 --> 01:54:26,990
dus toen heb ik dat wel gevoeld dat haar

2735
01:54:25,070 --> 01:54:29,210
de dat dat zij eigenlijk vonden dat hij

2736
01:54:26,990 --> 01:54:30,530
dat ons daar niet mee moesten we münchen

2737
01:54:29,210 --> 01:54:31,400
waar het ook helemaal niet mee eens met

2738
01:54:30,530 --> 01:54:33,740
wat rijen

2739
01:54:31,400 --> 01:54:35,600
zijde en vonden jullie zeggen het zelf

2740
01:54:33,740 --> 01:54:37,940
al in een bij zijn eigenlijk vanaf eind

2741
01:54:35,600 --> 01:54:39,710
2011 raakt u in houden betrokken bij de

2742
01:54:37,940 --> 01:54:42,000
gaswinning je ook krijgt u wel een

2743
01:54:39,710 --> 01:54:43,250
belangrijke rol

2744
01:54:42,000 --> 01:54:44,900
[Muziek]

2745
01:54:43,250 --> 01:54:47,540
hoe ziet het er in de praktijk uit om

2746
01:54:44,900 --> 01:54:49,310
toezicht te houden op de nam

2747
01:54:47,540 --> 01:54:52,160
hoe zag de praktijk van uw erg fel is

2748
01:54:49,310 --> 01:54:53,450
houder eruit en werkt dat nou op geen

2749
01:54:52,160 --> 01:54:57,650
het wordt duidelijk dat er nu

2750
01:54:53,450 --> 01:54:59,690
winningsplan aankomt dus een 2011 dan

2751
01:54:57,650 --> 01:55:02,060
zit er een aantal

2752
01:54:59,690 --> 01:55:04,490
informele bijeenkomst plaats maar wordt

2753
01:55:02,060 --> 01:55:07,580
wel netjes melk reactoren zo met

2754
01:55:04,490 --> 01:55:09,510
technische mensen van de nam

2755
01:55:07,580 --> 01:55:11,730
en daar wordt besproken

2756
01:55:09,510 --> 01:55:15,360
wat wat zij van plan zijn te gaan doen

2757
01:55:11,730 --> 01:55:17,640
en maakt sodm duidelijk waar wat wat wij

2758
01:55:15,360 --> 01:55:20,850
daarvan vinden en ook over eens zijn met

2759
01:55:17,640 --> 01:55:22,440
het voorgestelde aanpak en de zaken

2760
01:55:20,850 --> 01:55:25,500
waarvan wij vinden dat die extra

2761
01:55:22,440 --> 01:55:27,510
aandacht nodig hebben wordt meteen ook

2762
01:55:25,500 --> 01:55:29,100
gebruikt om een update te geven door de

2763
01:55:27,510 --> 01:55:30,660
nam van de technische ontwikkelingen en

2764
01:55:29,100 --> 01:55:32,580
werk van wat zij gedaan hebben de

2765
01:55:30,660 --> 01:55:36,060
afgelopen tijd zo vreemd u daar

2766
01:55:32,580 --> 01:55:37,980
verschillen van inzicht in in het in de

2767
01:55:36,060 --> 01:55:40,590
risicoperceptie van de gaswinning op dat

2768
01:55:37,980 --> 01:55:44,040
moment tussen sodm en de nam op dat

2769
01:55:40,590 --> 01:55:45,770
moment nog niet begint dus eind 2011 een

2770
01:55:44,040 --> 01:55:48,810
echte belangrijke bijeenkomst is dan in

2771
01:55:45,770 --> 01:55:50,550
april 2012

2772
01:55:48,810 --> 01:55:52,860
r of daders lans wat ze gedaan hebben er

2773
01:55:50,550 --> 01:55:54,410
zijn voor geschiedenis aan het is rdm

2774
01:55:52,860 --> 01:55:57,960
heeft natuurlijk in

2775
01:55:54,410 --> 01:55:58,830
2009 gevraagd om meer werk gaan doen je

2776
01:55:57,960 --> 01:56:00,210
aan die

2777
01:55:58,830 --> 01:56:02,580
aardbevingen

2778
01:56:00,210 --> 01:56:04,350
nam vraagt op dat moment uitstel

2779
01:56:02,580 --> 01:56:06,900
daarvoor dat het nieuwe ondergrond model

2780
01:56:04,350 --> 01:56:09,390
klaar is dat cosmeti discussie die

2781
01:56:06,900 --> 01:56:11,370
mailwisseling daarvan in 2010 geweest

2782
01:56:09,390 --> 01:56:14,640
april 2010 of zo

2783
01:56:11,370 --> 01:56:16,140
zij vragen dan uitstelt tot 2012 van dat

2784
01:56:14,640 --> 01:56:17,670
ze weten ook ook dan dat dat nieuw

2785
01:56:16,140 --> 01:56:19,800
reddingsplan er aankomt in zijn zijn

2786
01:56:17,670 --> 01:56:21,180
nieuwe modellen en ondergronds modellen

2787
01:56:19,800 --> 01:56:24,330
voor een aantal trip waar naar daarvoor

2788
01:56:21,180 --> 01:56:27,090
toestemming voor gegeven

2789
01:56:24,330 --> 01:56:28,500
iedereen vond het wel wat lang erg lange

2790
01:56:27,090 --> 01:56:30,180
periode hem goed uiteindelijk wordt er

2791
01:56:28,500 --> 01:56:31,560
mee akkoord gaan dus wij hadden niet

2792
01:56:30,180 --> 01:56:33,270
anders dan verwacht

2793
01:56:31,560 --> 01:56:37,080
in april dat zij zouden komen met hun

2794
01:56:33,270 --> 01:56:38,580
nieuwe analyses van tanken risico dat

2795
01:56:37,080 --> 01:56:41,160
financieel erg tegen de was eigenlijk

2796
01:56:38,580 --> 01:56:42,170
niks daar hebben ze geen werk aangedaan

2797
01:56:41,160 --> 01:56:44,160
dus op dat moment

2798
01:56:42,170 --> 01:56:46,320
tellen we ook aan de nam dat wij

2799
01:56:44,160 --> 01:56:48,150
verwachten dat daar alsnog veel aan

2800
01:56:46,320 --> 01:56:49,490
gedaan wordt veel meer aan gedaan zelf

2801
01:56:48,150 --> 01:56:51,900
antwoorden

2802
01:56:49,490 --> 01:56:53,819
zijn bijeenkomst zijn technisch plat van

2803
01:56:51,900 --> 01:56:57,030
aardbevingen in

2804
01:56:53,819 --> 01:56:59,159
nou ik denk eind mei of zo

2805
01:56:57,030 --> 01:57:02,229
thuis die

2806
01:56:59,159 --> 01:57:03,849
discussie ook opnieuw en ga ik zelfs de

2807
01:57:02,229 --> 01:57:06,879
andere oliemaatschappij aangeven dat ze

2808
01:57:03,849 --> 01:57:08,829
vinden dat nam wel meer moet gaan doen

2809
01:57:06,879 --> 01:57:11,199
en veel meer aandacht moet gaan besteden

2810
01:57:08,829 --> 01:57:12,729
aan het eind bevers risico hoe gaat zich

2811
01:57:11,199 --> 01:57:14,409
gesprek dan het hadden er bedoel dit

2812
01:57:12,729 --> 01:57:17,439
klinkt alsof de andere

2813
01:57:14,409 --> 01:57:18,819
oh oh gasmaatschappij het idee dat dat

2814
01:57:17,439 --> 01:57:19,749
nam de kantjes er vanaf lopen op dat

2815
01:57:18,819 --> 01:57:21,459
gebied

2816
01:57:19,749 --> 01:57:23,019
nou dat weet ik niet of ze dat zo vonden

2817
01:57:21,459 --> 01:57:25,629
maar wat ze wel vonden dat zij last

2818
01:57:23,019 --> 01:57:27,909
kregen van het feit dat die aardbevings

2819
01:57:25,629 --> 01:57:29,229
problematiek steeds sterker werk en dat

2820
01:57:27,909 --> 01:57:31,359
ze vonden dat naar daar veel meer

2821
01:57:29,229 --> 01:57:32,439
aandacht voor nodig was dat ze wist dat

2822
01:57:31,359 --> 01:57:34,689
die verantwoordelijkheid daarvoor weer

2823
01:57:32,439 --> 01:57:36,999
in nam lag en dat ze vonden dat de nam

2824
01:57:34,689 --> 01:57:38,589
waarom groene invulling aangaf dat zijn

2825
01:57:36,999 --> 01:57:40,329
technische mensen pijl die daarbij

2826
01:57:38,589 --> 01:57:42,639
hebben ze elkaar komen het scherm niet

2827
01:57:40,329 --> 01:57:44,530
op managementniveau

2828
01:57:42,639 --> 01:57:45,969
leiden die discussies door een

2829
01:57:44,530 --> 01:57:49,300
veranderende relatie tussen

2830
01:57:45,969 --> 01:57:51,189
staatstoezicht en en nam uit eindelijk

2831
01:57:49,300 --> 01:57:52,719
wel ook in die bijeenkomst een koning

2832
01:57:51,189 --> 01:57:54,099
die een bijeenkomst in april is

2833
01:57:52,719 --> 01:57:56,219
eigenlijk wel duidelijk dat en nam dat

2834
01:57:54,099 --> 01:57:59,169
niet zo'n groot en belangrijk issue vond

2835
01:57:56,219 --> 01:58:00,789
dus ja ja dat mogen gaan doen maar gaat

2836
01:57:59,169 --> 01:58:02,589
toch helemaal niks veranderen

2837
01:58:00,789 --> 01:58:04,929
dacht toch niet dat iemand gaswinning in

2838
01:58:02,589 --> 01:58:08,349
groningen zou gaan bijstellen vanwege de

2839
01:58:04,929 --> 01:58:11,199
tuin baby's risico had had ook dat

2840
01:58:08,349 --> 01:58:13,269
moment had sodm op dat moment voldoende

2841
01:58:11,199 --> 01:58:14,499
inzicht in

2842
01:58:13,269 --> 01:58:16,149
in de ondergrond van het groningen-veld

2843
01:58:14,499 --> 01:58:17,229
om om zelf die risico's te kunnen

2844
01:58:16,149 --> 01:58:18,879
inschatten of er een en daarbij echt

2845
01:58:17,229 --> 01:58:21,359
afhankelijk van de risico's van de

2846
01:58:18,879 --> 01:58:21,359
uitbrengen

2847
01:58:22,689 --> 01:58:27,789
dat ligt er aan hoe je dat bekijkt

2848
01:58:24,780 --> 01:58:29,339
wat er uiteindelijk gebeurt is is dat

2849
01:58:27,789 --> 01:58:31,479
wij in

2850
01:58:29,339 --> 01:58:34,149
september naar echt naar huizingen

2851
01:58:31,479 --> 01:58:36,219
meteen goed zijn gaan kijken

2852
01:58:34,149 --> 01:58:37,689
ik had zelf al het gevoel dat er wel erg

2853
01:58:36,219 --> 01:58:39,429
veel bevingen waarin het mag niet iets

2854
01:58:37,689 --> 01:58:41,979
boven de 3 en dat dat eigenlijk niet in

2855
01:58:39,429 --> 01:58:43,089
overeenstemming was met de analyse zoals

2856
01:58:41,979 --> 01:58:46,230
die gemaakt werden door het kleine

2857
01:58:43,089 --> 01:58:48,060
wielen was ik al bezorgd over

2858
01:58:46,230 --> 01:58:50,930
daar zijn we verder naar gaan kijken

2859
01:58:48,060 --> 01:58:53,070
in augustus begin september

2860
01:58:50,930 --> 01:58:55,140
en toe bleek al heel snel dat het een

2861
01:58:53,070 --> 01:58:56,460
aantal aannames

2862
01:58:55,140 --> 01:58:58,739
de heb je hem die show gedetailleerde

2863
01:58:56,460 --> 01:59:00,150
kennis van dat geld voor nodig en ook

2864
01:58:58,739 --> 01:59:02,730
niet zo heel gedetailleerde kennis nodig

2865
01:59:00,150 --> 01:59:04,710
van seks missie tijd of vijf bewegingen

2866
01:59:02,730 --> 01:59:07,370
dus eigenlijk gewoon dat er een aantal

2867
01:59:04,710 --> 01:59:09,300
aannames ideaal ruzies gaten en een

2868
01:59:07,370 --> 01:59:11,340
manier waarop dat gedaan met die

2869
01:59:09,300 --> 01:59:13,460
eigenlijk niet kan niet mag niet juist

2870
01:59:11,340 --> 01:59:16,410
is

2871
01:59:13,460 --> 01:59:17,820
en daar hadden we problemen de daardoor

2872
01:59:16,410 --> 01:59:20,489
kwamen al heel snel tot de conclusie dat

2873
01:59:17,820 --> 01:59:22,770
je dan als je dat zo doet helemaal niet

2874
01:59:20,489 --> 01:59:24,390
mag concluderen dat er een maximale mag

2875
01:59:22,770 --> 01:59:26,520
niet duur is en helemaal niet kunt

2876
01:59:24,390 --> 01:59:28,410
concluderen dat het niet afhankelijk

2877
01:59:26,520 --> 01:59:29,940
zijn van de productiesnelheid en dat

2878
01:59:28,410 --> 01:59:32,760
soort zaken

2879
01:59:29,940 --> 01:59:34,890
dus je hebt helemaal niet zo heel veel

2880
01:59:32,760 --> 01:59:36,239
kennis nodig uit groningen geld om tot

2881
01:59:34,890 --> 01:59:39,180
die conclusie te komen als je naar de

2882
01:59:36,239 --> 01:59:41,270
gegevens kijkt wat ik nou zo opmerkelijk

2883
01:59:39,180 --> 01:59:44,100
van doordat wij

2884
01:59:41,270 --> 01:59:46,020
ja twee weken tijd die samen met mijn

2885
01:59:44,100 --> 01:59:47,850
collega waar je bent en dan na die data

2886
01:59:46,020 --> 01:59:49,650
keken en eigenlijk zeggen goh alles wat

2887
01:59:47,850 --> 01:59:51,390
er gedaan is en heel hierover gezicht is

2888
01:59:49,650 --> 01:59:53,489
in de vooraf grote 20 jaar dan kun je

2889
01:59:51,390 --> 01:59:56,270
echt wel vraagtekens pc ja beide hebben

2890
01:59:53,489 --> 01:59:59,940
moet vragen over over precies dit moment

2891
01:59:56,270 --> 02:00:02,520
dat dat klopt ik ga eventjes terug naar

2892
01:59:59,940 --> 02:00:04,290
dat nummer want die beving in huizingen

2893
02:00:02,520 --> 02:00:06,540
heeft een kracht van 3 punt 6 en die

2894
02:00:04,290 --> 02:00:09,480
zijn net ik was daar vooral bezorgd over

2895
02:00:06,540 --> 02:00:11,460
dat wel eens zwaardere beving zouden

2896
02:00:09,480 --> 02:00:14,220
kunnen komen met lauren niet zwaarder en

2897
02:00:11,460 --> 02:00:16,320
3d dan nee ik was wel bezorgd over de

2898
02:00:14,220 --> 02:00:18,890
frequentie waarbij sterke bevingen met

2899
02:00:16,320 --> 02:00:21,450
magnitudes boven de drie zich voordeden

2900
02:00:18,890 --> 02:00:25,530
vorst voorspellingen zou je zo'n beving

2901
02:00:21,450 --> 02:00:27,780
eens in de cv ieder jaar moet krijgen en

2902
02:00:25,530 --> 02:00:30,380
we zaten op dat moment half vier of vijf

2903
02:00:27,780 --> 02:00:33,600
bevingen die ongeveer ieder jaar

2904
02:00:30,380 --> 02:00:35,010
plaatsvinden iets langer soms maar die

2905
02:00:33,600 --> 02:00:37,290
orde van grootte deze leek echt een

2906
02:00:35,010 --> 02:00:40,080
duidelijk hogere frequentie gebeurt

2907
02:00:37,290 --> 02:00:42,560
gewoon vaker dan dat je zelf verwachten

2908
02:00:40,080 --> 02:00:44,640
hebben we ook wel over gesproken met de

2909
02:00:42,560 --> 02:00:46,560
kmi volgens mij weet niet meer precies

2910
02:00:44,640 --> 02:00:49,050
wanneer neergezet in september weer

2911
02:00:46,560 --> 02:00:51,120
uitgebreid aan de orde gekomen en zij

2912
02:00:49,050 --> 02:00:53,030
zeiden ja maar statistisch kan dat wel

2913
02:00:51,120 --> 02:00:55,410
het kan wel dat is mogelijk

2914
02:00:53,030 --> 02:00:56,969
maar de kan straks misschien toch niet

2915
02:00:55,410 --> 02:00:58,210
zo heel groot maar het kan wel ja alles

2916
02:00:56,969 --> 02:00:59,980
kan altijd

2917
02:00:58,210 --> 02:01:01,510
niemand wint een loterij dat een kans is

2918
02:00:59,980 --> 02:01:03,010
ook niet zo groot maar of dat nou hier

2919
02:01:01,510 --> 02:01:04,630
echt van toepassing was naar ik echt wel

2920
02:01:03,010 --> 02:01:06,310
twijfels over

2921
02:01:04,630 --> 02:01:07,989
ze zijn waar je potjes analyses gaan

2922
02:01:06,310 --> 02:01:10,570
maken waar gebruik het niet echt uit

2923
02:01:07,989 --> 02:01:12,460
bleek dat er niets was in dat er echte

2924
02:01:10,570 --> 02:01:15,610
op toegenomen was indertijd aantal bleef

2925
02:01:12,460 --> 02:01:19,690
in zijn geheel ook toegenomen af waarom

2926
02:01:15,610 --> 02:01:22,210
want het knmi deed dat nog

2927
02:01:19,690 --> 02:01:23,620
waarom wilden u zelf gaan rekenen omdat

2928
02:01:22,210 --> 02:01:25,989
wij even gevraagd hadden aan kan hem

2929
02:01:23,620 --> 02:01:28,290
daarnaar te kijken en ook wel naar tno

2930
02:01:25,989 --> 02:01:30,639
en en zit daar eigenlijk

2931
02:01:28,290 --> 02:01:31,409
weten we niet warm van aan de reacties

2932
02:01:30,639 --> 02:01:35,469
daarop

2933
02:01:31,409 --> 02:01:38,469
dus dat gebeurde eigenlijk niet nee

2934
02:01:35,469 --> 02:01:40,989
ik heb begrepen dat u toestemming heeft

2935
02:01:38,469 --> 02:01:42,580
gevraagd aan de heer de jong

2936
02:01:40,989 --> 02:01:46,330
ja goed magen inspecteur-generaal der

2937
02:01:42,580 --> 02:01:48,340
mijnen om zelf die berekeningen te mogen

2938
02:01:46,330 --> 02:01:49,870
doen ja we gaan een kleine ogen die

2939
02:01:48,340 --> 02:01:51,739
toestemming hadden zelf natuurlijk ook

2940
02:01:49,870 --> 02:01:55,159
wel ding gedaan

2941
02:01:51,739 --> 02:01:56,840
en we hadden al wel de eerste indicaties

2942
02:01:55,159 --> 02:01:58,969
speel dan wat langer een discussie ook

2943
02:01:56,840 --> 02:02:00,829
al voor huizingen had plaatsgevonden lag

2944
02:01:58,969 --> 02:02:02,329
er een brief klaar komt dat we vonden

2945
02:02:00,829 --> 02:02:04,869
dat een aan onvoldoende

2946
02:02:02,329 --> 02:02:08,059
deed aan die je aardbeving problematiek

2947
02:02:04,869 --> 02:02:09,860
waren we eigenlijk aan hem vroeg om alle

2948
02:02:08,059 --> 02:02:12,499
gegevens van de ondergrond beschikbaar

2949
02:02:09,860 --> 02:02:14,210
te maken voor tno we wilden zelf dat

2950
02:02:12,499 --> 02:02:16,670
moment een onafhankelijk onderzoek laten

2951
02:02:14,210 --> 02:02:19,940
uitvoeren control onderzoek of het werk

2952
02:02:16,670 --> 02:02:22,760
had aan de nam me vroeger door tno is

2953
02:02:19,940 --> 02:02:26,749
dat dat speelde al naar huizing hebben

2954
02:02:22,760 --> 02:02:29,449
we echt zelf gekeken en zagen we dat het

2955
02:02:26,749 --> 02:02:30,769
toch wel issues waren ze wilde een

2956
02:02:29,449 --> 02:02:32,510
aanzienlijke hoeveelheid van onze tijd

2957
02:02:30,769 --> 02:02:33,920
aan gaan besteden en daarvoor hebben

2958
02:02:32,510 --> 02:02:36,260
toestemming vraagt nu aan de jongens hem

2959
02:02:33,920 --> 02:02:37,909
toen de bijgehaald en gezicht kijk dit

2960
02:02:36,260 --> 02:02:39,710
hebben we nu gevonden dit ziet er zo uit

2961
02:02:37,909 --> 02:02:41,840
je is plaatje naar huis onmiddellijk

2962
02:02:39,710 --> 02:02:44,300
belang daarvan in en zei ja naar de

2963
02:02:41,840 --> 02:02:46,969
moeten verder uitzoeken en tot wel klein

2964
02:02:44,300 --> 02:02:48,289
nieuwe inzichten leiden en die

2965
02:02:46,969 --> 02:02:50,650
nee dat onderzoek dat jullie nou ja twee

2966
02:02:48,289 --> 02:02:53,900
dingen eigenlijk twee voornamelijk

2967
02:02:50,650 --> 02:02:55,610
uitkomst een uitkomst was van op basis

2968
02:02:53,900 --> 02:02:57,199
van de aardbeving die al hadden

2969
02:02:55,610 --> 02:02:59,530
plaatsgevonden met verschillende

2970
02:02:57,199 --> 02:03:02,300
magnitudes en aantallen daarvan

2971
02:02:59,530 --> 02:03:04,610
was een analyse gedaan over wat de

2972
02:03:02,300 --> 02:03:06,590
maximale mag niet uw maximale sterkte

2973
02:03:04,610 --> 02:03:08,469
zou kunnen zijn van aardbeving die in

2974
02:03:06,590 --> 02:03:10,969
groningen zou kunnen optreden

2975
02:03:08,469 --> 02:03:13,550
die bovengrens zoals in de loop der tijd

2976
02:03:10,969 --> 02:03:17,300
overal plaatje bijgesteld van 3,2 en 3,6

2977
02:03:13,550 --> 02:03:19,059
1,6 stiekem een chirurg logische plaats

2978
02:03:17,300 --> 02:03:21,349
was gras met 3,9

2979
02:03:19,059 --> 02:03:23,690
nou dat is toch wel een redelijke bij

2980
02:03:21,349 --> 02:03:25,309
stemming hoor want een punt magnitude 30

2981
02:03:23,690 --> 02:03:27,769
keer zoveel energie die vrijkomt is er

2982
02:03:25,309 --> 02:03:30,139
ook niet niks mee maar de overtuin was

2983
02:03:27,769 --> 02:03:32,570
toch het is thuis een bovengrens en in

2984
02:03:30,139 --> 02:03:33,949
3,9 was al een extra magische meegenomen

2985
02:03:32,570 --> 02:03:36,170
is dat was echt wel een veilige

2986
02:03:33,949 --> 02:03:38,480
bovengrens we kwamen er achter dat die

2987
02:03:36,170 --> 02:03:40,010
analyse gedaan was op een manier die

2988
02:03:38,480 --> 02:03:41,389
niet valide was

2989
02:03:40,010 --> 02:03:43,579
en als je als je dat deed op de manier

2990
02:03:41,389 --> 02:03:44,809
die wel valide was op de goede manier

2991
02:03:43,579 --> 02:03:46,159
dat je ook eigenlijk op basis van die

2992
02:03:44,809 --> 02:03:48,499
aardbeving staat daar niks van zeggen

2993
02:03:46,159 --> 02:03:50,869
over een bovengrens dus dat zijn

2994
02:03:48,499 --> 02:03:52,639
belangrijke uitkomst

2995
02:03:50,869 --> 02:03:54,710
twee de uitkomst is dat gekeken hadden

2996
02:03:52,639 --> 02:03:56,389
naar productiesnelheden in het veld is

2997
02:03:54,710 --> 02:03:57,769
de hoeveelheid gastheer per jaar uit

2998
02:03:56,389 --> 02:04:01,099
gehaald worden en het optreden van

2999
02:03:57,769 --> 02:04:03,390
aardbevingen en wij meenden te zien dat

3000
02:04:01,099 --> 02:04:05,250
je dan gezag dat wanneer het

3001
02:04:03,390 --> 02:04:06,810
gasproductie toenam dat ongeveer een

3002
02:04:05,250 --> 02:04:09,480
jaar later het aantal aardbeving nu toe

3003
02:04:06,810 --> 02:04:11,700
dan is de productie weer afnam want zat

3004
02:04:09,480 --> 02:04:16,230
echt de variatie in de tijd

3005
02:04:11,700 --> 02:04:17,670
tussen 2000 en 2010 was echt en toen aan

3006
02:04:16,230 --> 02:04:19,830
om bij daarvoor ook een afname van het

3007
02:04:17,670 --> 02:04:21,720
aantal weg dat je dat terugzag

3008
02:04:19,830 --> 02:04:23,550
in in de beving frequentie een aantal

3009
02:04:21,720 --> 02:04:26,130
bevingen per jaar dus wat de suggestie

3010
02:04:23,550 --> 02:04:28,460
gaf dat de productiesnelheid echt

3011
02:04:26,130 --> 02:04:31,050
invloed had op de snelheid waarmee de

3012
02:04:28,460 --> 02:04:33,150
aardbeving op te halen aantal bleef in

3013
02:04:31,050 --> 02:04:35,790
die op dat haar de twee voornaamste

3014
02:04:33,150 --> 02:04:37,950
uitkomst even in mijn woorden

3015
02:04:35,790 --> 02:04:40,620
de eerste bevindingen als je kan niet

3016
02:04:37,950 --> 02:04:43,140
zeggen over de bovengrens op basis van

3017
02:04:40,620 --> 02:04:44,430
die boom staat dat u geweest zijn ja

3018
02:04:43,140 --> 02:04:46,890
en de tweede is hoe sneller we gas

3019
02:04:44,430 --> 02:04:48,900
winnen hoe steviger groningen beeft ja

3020
02:04:46,890 --> 02:04:51,810
hoe vaker de brief de ratio als je twee

3021
02:04:48,900 --> 02:04:53,580
keer uh nou dus cristi was als je de

3022
02:04:51,810 --> 02:04:56,930
gast productie verdubbeld dan krijg je

3023
02:04:53,580 --> 02:04:59,280
in jaar later verdubbeld aantal beving

3024
02:04:56,930 --> 02:05:01,050
hoe leuk dit op zo'n korte termijn tot

3025
02:04:59,280 --> 02:05:02,580
die inzichten te komen

3026
02:05:01,050 --> 02:05:04,140
nu er was niet zo moeilijk is gewoon

3027
02:05:02,580 --> 02:05:05,700
kwestie van die data hadden we

3028
02:05:04,140 --> 02:05:07,980
natuurlijk wel de productiedata de

3029
02:05:05,700 --> 02:05:09,170
hadden truc de aantal aardbeving het is

3030
02:05:07,980 --> 02:05:12,150
een kwestie van

3031
02:05:09,170 --> 02:05:13,850
potjes maken excel-spreadsheets is in

3032
02:05:12,150 --> 02:05:15,930
dan heb je dat

3033
02:05:13,850 --> 02:05:18,020
je kunt ook verschillende periodes

3034
02:05:15,930 --> 02:05:18,020
bekijken

3035
02:05:18,420 --> 02:05:21,450
de aires die de het kmi gedaan had kun

3036
02:05:20,430 --> 02:05:22,800
je ook geen aan voor verschillende

3037
02:05:21,450 --> 02:05:24,600
periodes en dan blijkt dat de

3038
02:05:22,800 --> 02:05:27,090
verschillende uitkomsten uitkomen nou

3039
02:05:24,600 --> 02:05:28,290
dat is al vreemd natuurlijk was wel zo

3040
02:05:27,090 --> 02:05:31,170
dat de inmiddels zijn hun geur

3041
02:05:28,290 --> 02:05:33,060
natuurlijk wat meer davies data

3042
02:05:31,170 --> 02:05:34,650
kmi tot dan gedaan hadden zouden data

3043
02:05:33,060 --> 02:05:37,500
van allerlei verschillende velden in

3044
02:05:34,650 --> 02:05:39,480
nederland gecombineerd en in een aan wie

3045
02:05:37,500 --> 02:05:40,980
ze gestopt

3046
02:05:39,480 --> 02:05:42,540
ja dat mag niet zo dat kun je dat kun je

3047
02:05:40,980 --> 02:05:43,800
eigenlijk doen en hun rechtvaardiging de

3048
02:05:42,540 --> 02:05:45,780
voor was ja maar kan hebben we

3049
02:05:43,800 --> 02:05:47,760
onvoldoende data om

3050
02:05:45,780 --> 02:05:49,200
om een analyse kunnen maken

3051
02:05:47,760 --> 02:05:51,780
het antwoord daarop is natuurlijk dan

3052
02:05:49,200 --> 02:05:53,490
moet je die analyse niet maar niet dan

3053
02:05:51,780 --> 02:05:56,370
doen maar op de manier waarop niet goed

3054
02:05:53,490 --> 02:05:58,950
is zegt hier nu dat de manier waarop het

3055
02:05:56,370 --> 02:06:02,250
knmi dat deed dat dat niet goed was

3056
02:05:58,950 --> 02:06:04,590
natuurlijk ja ja kunt u uitleggen wat

3057
02:06:02,250 --> 02:06:06,570
daar niet goed aan was

3058
02:06:04,590 --> 02:06:08,850
nou drie dingen eigenlijk twee beseften

3059
02:06:06,570 --> 02:06:10,800
we eigenlijk al in september geen

3060
02:06:08,850 --> 02:06:12,780
september de derde werd dans pas later

3061
02:06:10,800 --> 02:06:15,420
volledig duidelijk

3062
02:06:12,780 --> 02:06:17,489
zal ik ook zo dicht ten eerste mag je

3063
02:06:15,420 --> 02:06:18,989
niet zeggen van als ik een analyse gaan

3064
02:06:17,489 --> 02:06:20,520
maken van wat de maximale mag natuurlijk

3065
02:06:18,989 --> 02:06:22,230
kan worden wat je staan doet dan maak je

3066
02:06:20,520 --> 02:06:23,969
een bepaalde figuren t te boeten berg

3067
02:06:22,230 --> 02:06:26,580
richten plot

3068
02:06:23,969 --> 02:06:28,949
er staat langs de ene as staat de

3069
02:06:26,580 --> 02:06:30,810
magnitude sterkte van de beving

3070
02:06:28,949 --> 02:06:32,699
en langs de andere staten hoe vaak je

3071
02:06:30,810 --> 02:06:34,260
dan voorkomt zo'n b en dan krijg je een

3072
02:06:32,699 --> 02:06:35,640
lijn

3073
02:06:34,260 --> 02:06:37,650
heel technisch moeten open ogen

3074
02:06:35,640 --> 02:06:38,910
ritmische plot doen

3075
02:06:37,650 --> 02:06:40,860
daar krijg je die ik heb die datapunten

3076
02:06:38,910 --> 02:06:43,440
en online en op basis daarvan kun je een

3077
02:06:40,860 --> 02:06:46,320
voorspelling maken en en het knmi dag te

3078
02:06:43,440 --> 02:06:48,660
zien dat je die dan lijn had een boven

3079
02:06:46,320 --> 02:06:49,469
een bepaalde macht kubert kans 0 op zijn

3080
02:06:48,660 --> 02:06:50,940
bv

3081
02:06:49,469 --> 02:06:53,460
dus zeg je nou deze mag natuur is

3082
02:06:50,940 --> 02:06:55,640
daarboven die kans die is eigenlijk niet

3083
02:06:53,460 --> 02:06:55,640
meer

3084
02:06:56,100 --> 02:06:59,969
dat mag je niet dan moet je dat doen op

3085
02:06:57,810 --> 02:07:01,050
de op basis van de data van dat veld

3086
02:06:59,969 --> 02:07:02,910
waarvoor je dat probeert te voorspellen

3087
02:07:01,050 --> 02:07:05,179
maar waar natuurlijk relatief weinig

3088
02:07:02,910 --> 02:07:08,910
beving op dat moment nog in groningen

3089
02:07:05,179 --> 02:07:11,040
dus hebben ze veel de data van andere

3090
02:07:08,910 --> 02:07:13,080
velden daarbij gestopte roswinkel veld

3091
02:07:11,040 --> 02:07:15,000
ook maar nam alle velden in nederland

3092
02:07:13,080 --> 02:07:15,929
waar aardbeving optreden ze allemaal in

3093
02:07:15,000 --> 02:07:18,360
diezelfde

3094
02:07:15,929 --> 02:07:20,429
figuur gestopt maar ja ik die gelden

3095
02:07:18,360 --> 02:07:22,410
zijn bepaalde momenten

3096
02:07:20,429 --> 02:07:24,660
gestart met daarvoor waagstuk geen

3097
02:07:22,410 --> 02:07:27,719
beving start dan neemt de aantal beving

3098
02:07:24,660 --> 02:07:29,790
toe en dan stopt het weer dat dat kun je

3099
02:07:27,719 --> 02:07:31,260
niet met elkaar gaan combineren in als

3100
02:07:29,790 --> 02:07:32,730
je ook kijkt naar een in de geur veld

3101
02:07:31,260 --> 02:07:34,920
als we als groninger ie je dat helemaal

3102
02:07:32,730 --> 02:07:36,420
niet constant is aantal bv

3103
02:07:34,920 --> 02:07:39,390
je ziet gewoon dat dat toeneemt in de

3104
02:07:36,420 --> 02:07:41,640
tijd alleen dat werd ja moest zeggen dat

3105
02:07:39,390 --> 02:07:42,750
dat kon je niet goed zien als je oh wat

3106
02:07:41,640 --> 02:07:44,190
kon niet goed zien als je die gegevens

3107
02:07:42,750 --> 02:07:46,350
en al die verschillende velden met

3108
02:07:44,190 --> 02:07:48,630
elkaar combineert en dan leek het alsof

3109
02:07:46,350 --> 02:07:50,160
het aantal aardbeving in nederland door

3110
02:07:48,630 --> 02:07:53,040
olie en gaswinning ongeveer constant was

3111
02:07:50,160 --> 02:07:54,929
was ook wel ongeveer zo op mars per veld

3112
02:07:53,040 --> 02:07:58,710
keek was dat kan niet waarin de basis

3113
02:07:54,929 --> 02:08:01,210
van die aan liegen is dat je

3114
02:07:58,710 --> 02:08:03,370
constant tussen stationair die tijd hebt

3115
02:08:01,210 --> 02:08:04,990
betekent dat dan ongeveer een constant

3116
02:08:03,370 --> 02:08:07,870
aantal aardbevingen per jaar naar toe

3117
02:08:04,990 --> 02:08:10,690
was niet zo is dat is een en op de cd de

3118
02:08:07,870 --> 02:08:13,420
alle het knmi voeg de alle data van

3119
02:08:10,690 --> 02:08:17,280
andere velden bij elkaar maar had het

3120
02:08:13,420 --> 02:08:19,990
groningen-veld moeten nemen wat is 2

3121
02:08:17,280 --> 02:08:21,760
we zijn net er zijn drie heerlijk we

3122
02:08:19,990 --> 02:08:23,170
zijn er zijn drie dat er zijn drie jaar

3123
02:08:21,760 --> 02:08:24,520
door de eerste is dat je niet al die

3124
02:08:23,170 --> 02:08:26,560
velden met mijn kamer combineer de

3125
02:08:24,520 --> 02:08:29,470
tweede is de aanname dat het constant is

3126
02:08:26,560 --> 02:08:32,680
dat is 2 het mag niet zomaar allerlei

3127
02:08:29,470 --> 02:08:35,080
van stel je voor dat je die velden

3128
02:08:32,680 --> 02:08:37,990
het ene veld al in 1960 gaat ontwikkeld

3129
02:08:35,080 --> 02:08:41,080
en daarna een veld in 1980 en enorm veld

3130
02:08:37,990 --> 02:08:45,270
in 2020 dan ziet die figuur de compleet

3131
02:08:41,080 --> 02:08:45,270
anders uit maar is wel dezelfde vinden

3132
02:08:45,280 --> 02:08:49,000
toen de tijdstippen waarop je velden

3133
02:08:47,230 --> 02:08:49,930
start en stopt er een gigantisch invloed

3134
02:08:49,000 --> 02:08:52,000
op die

3135
02:08:49,930 --> 02:08:54,070
figuur en daarmee op de uitkomst is dat

3136
02:08:52,000 --> 02:08:55,270
mag helemaal niet show kan niet de

3137
02:08:54,070 --> 02:08:56,530
tweede moet je voor zijn analyse

3138
02:08:55,270 --> 02:08:58,210
aannemen dat het aantal aardbeving

3139
02:08:56,530 --> 02:08:59,170
inderdaad minder meer constant is in de

3140
02:08:58,210 --> 02:09:00,340
tijd

3141
02:08:59,170 --> 02:09:02,320
dus ook niet het geval als je een

3142
02:09:00,340 --> 02:09:04,840
individueel veld kijkt en met name

3143
02:09:02,320 --> 02:09:06,280
groningen keken wij daarna je kijkt als

3144
02:09:04,840 --> 02:09:08,530
functie van de tijd durvers kunt u een

3145
02:09:06,280 --> 02:09:10,720
de productie of een functie van de druk

3146
02:09:08,530 --> 02:09:11,950
daling dan zie je gewoon dat het aantal

3147
02:09:10,720 --> 02:09:14,050
aardbeving naar weerstand ik helemaal

3148
02:09:11,950 --> 02:09:16,750
geen aardbeving is er enkel aardbeving

3149
02:09:14,050 --> 02:09:19,030
zo nu en dan en trekken en dat gaat maar

3150
02:09:16,750 --> 02:09:21,130
door dat is een kwadratisch het figuur

3151
02:09:19,030 --> 02:09:22,960
of zelfs exponentieel als je term dat

3152
02:09:21,130 --> 02:09:24,310
kun je niet precies zien wat het is maar

3153
02:09:22,960 --> 02:09:26,890
wat je wel ziet is dat het heel sterk

3154
02:09:24,310 --> 02:09:28,510
toeneemt in de tijd

3155
02:09:26,890 --> 02:09:32,560
ja dan kun je zo'n aan hun genie maken

3156
02:09:28,510 --> 02:09:35,440
want die manier de derde is je in die

3157
02:09:32,560 --> 02:09:37,060
minifiguur kijkt wat voor lijm moet je

3158
02:09:35,440 --> 02:09:39,010
daar nou doorheen trekken nou wat wat

3159
02:09:37,060 --> 02:09:40,360
het knmi diëten die trokken naar de lijn

3160
02:09:39,010 --> 02:09:42,460
doorheen die het meest waarschijnlijk

3161
02:09:40,360 --> 02:09:45,010
was en die had inderdaad zo'n bochten

3162
02:09:42,460 --> 02:09:45,940
dan gevolg daarvan was dat er boven een

3163
02:09:45,010 --> 02:09:47,590
bepaalde

3164
02:09:45,940 --> 02:09:49,360
magnitude de kans op zo'n beving

3165
02:09:47,590 --> 02:09:51,160
eigenlijk 0 werd

3166
02:09:49,360 --> 02:09:53,260
maar je kunt ook zeggen welke lijn kun

3167
02:09:51,160 --> 02:09:54,640
je allemaal door puntenwolken heen te

3168
02:09:53,260 --> 02:09:56,260
werken anders indruk ook wat scepter op

3169
02:09:54,640 --> 02:09:58,390
een zeer kan die kan bidden wel groot

3170
02:09:56,260 --> 02:10:00,670
beving is een grote onzekerheden ook

3171
02:09:58,390 --> 02:10:01,960
statistische onzeker

3172
02:10:00,670 --> 02:10:03,610
we hadden dat een houtje touwtje met

3173
02:10:01,960 --> 02:10:05,620
name mijn collega om je muntendam wat

3174
02:10:03,610 --> 02:10:07,330
dat met je houdt touwtje aan reese had

3175
02:10:05,620 --> 02:10:08,650
ze dat netjes uitgewerkt en dan blijkt

3176
02:10:07,330 --> 02:10:09,970
eigenlijk dat ook een rechte lijn die je

3177
02:10:08,650 --> 02:10:11,750
er een krijgt eigenlijk net zo

3178
02:10:09,970 --> 02:10:14,180
waarschijnlijk is ja is minder maar

3179
02:10:11,750 --> 02:10:15,800
nauwelijks minder waarschijnlijk

3180
02:10:14,180 --> 02:10:17,150
wij op baars tafel nodig zetten hoe je

3181
02:10:15,800 --> 02:10:18,920
die analyse moet je gewoon niet show

3182
02:10:17,150 --> 02:10:20,270
doen op die manier je moet prompt kijken

3183
02:10:18,920 --> 02:10:22,340
wat zou het kunnen zijn en het blijkt

3184
02:10:20,270 --> 02:10:23,690
dat je eigenlijk geen uitspraken doen

3185
02:10:22,340 --> 02:10:25,400
hoe die lijn de

3186
02:10:23,690 --> 02:10:28,220
precies uit ik voorbij het punt waar je

3187
02:10:25,400 --> 02:10:29,200
nog geen beving hebt gehad nou later is

3188
02:10:28,220 --> 02:10:32,510
dat door

3189
02:10:29,200 --> 02:10:34,070
twee onderzoekers van shell die chun

3190
02:10:32,510 --> 02:10:36,110
laboratorium werd in rijswijk is dat

3191
02:10:34,070 --> 02:10:37,700
heel netjes uit geheugen term is volgens

3192
02:10:36,110 --> 02:10:41,060
mij een november december van hetzelfde

3193
02:10:37,700 --> 02:10:42,680
jaar gedaan en zij hebben toen ook

3194
02:10:41,060 --> 02:10:44,510
statistische techniek gebruikt hij

3195
02:10:42,680 --> 02:10:46,940
daarvoor moet gebruiker heet de mex mijn

3196
02:10:44,510 --> 02:10:49,850
blog wie hoe daenerys oké technische

3197
02:10:46,940 --> 02:10:52,640
term die bevestigde dat ook volledig een

3198
02:10:49,850 --> 02:10:54,440
sterker nog daar kwam nog uit dat het

3199
02:10:52,640 --> 02:10:56,840
ja dat wij dat het misschien nog wel wat

3200
02:10:54,440 --> 02:11:00,700
zorgelijke was dan wij bereken trillen

3201
02:10:56,840 --> 02:11:05,330
oké en hoe kwalificeert u

3202
02:11:00,700 --> 02:11:08,180
die methode die het knmi gebruikte ja ik

3203
02:11:05,330 --> 02:11:10,610
denk dat ze dat in alle

3204
02:11:08,180 --> 02:11:11,960
vermoed dat zo dat in alle eerlijkheid

3205
02:11:10,610 --> 02:11:14,630
dachten dat dat de beste manier waarop

3206
02:11:11,960 --> 02:11:16,580
je dat zo moest doen maar ik heb ze ook

3207
02:11:14,630 --> 02:11:18,080
nooit nou de sint setje hebben

3208
02:11:16,580 --> 02:11:20,090
oorspronkelijk ook als je kijkt het is

3209
02:11:18,080 --> 02:11:22,220
op geen het gepubliceerd in 2006 hebben

3210
02:11:20,090 --> 02:11:25,040
zodat in hun in wetenschappelijk blad

3211
02:11:22,220 --> 02:11:27,770
gepubliceerd hoe basis van een intern

3212
02:11:25,040 --> 02:11:28,970
rapport uit 2004

3213
02:11:27,770 --> 02:11:31,250
daar geven ze ook allemaal netjes aan

3214
02:11:28,970 --> 02:11:33,080
dat tot van eck was de hoofdauteur van

3215
02:11:31,250 --> 02:11:34,520
dat artikel van nauwe maak deze in deze

3216
02:11:33,080 --> 02:11:36,590
aannames mag eigenlijk niet maar ik doe

3217
02:11:34,520 --> 02:11:37,940
het toch

3218
02:11:36,590 --> 02:11:39,530
daar staat dan uiteindelijk ook wel als

3219
02:11:37,940 --> 02:11:41,810
conclusie naar de bovengrens zou dan

3220
02:11:39,530 --> 02:11:43,820
sowieso veel zijn maar staat ook wel in

3221
02:11:41,810 --> 02:11:44,780
deze analyse door de aannames die we

3222
02:11:43,820 --> 02:11:46,370
maken

3223
02:11:44,780 --> 02:11:48,560
niet kent ook grote onzekerheden dat

3224
02:11:46,370 --> 02:11:50,780
staat er wel netjes zien dat is voor mij

3225
02:11:48,560 --> 02:11:53,120
later uit beeld geraakt het is nu niet

3226
02:11:50,780 --> 02:11:54,800
meer vergeven ja het feit dat er een

3227
02:11:53,120 --> 02:11:57,950
bovengrens zoals aardbeving is wel heel

3228
02:11:54,800 --> 02:11:59,450
hard gecommuniceerd steeds dat hadden ze

3229
02:11:57,950 --> 02:12:01,760
niet moeten doen dan gaat ze moet lukken

3230
02:11:59,450 --> 02:12:03,110
nee joh verbazingwekkend is de

3231
02:12:01,760 --> 02:12:05,800
uiteindelijk gepubliceerd in een

3232
02:12:03,110 --> 02:12:08,270
peer-reviewed wetenschappelijk artikel

3233
02:12:05,800 --> 02:12:11,020
in het hebben ze blijkbaar ook geen ge

3234
02:12:08,270 --> 02:12:13,220
sterke kritiek op gehad ja

3235
02:12:11,020 --> 02:12:15,050
ik weet het niet ik volgens mij voor

3236
02:12:13,220 --> 02:12:17,420
zover mij bekend is ook niet aan

3237
02:12:15,050 --> 02:12:19,940
buitenlandse instituten waar wel veel

3238
02:12:17,420 --> 02:12:23,330
ervaring was met aardbeving wordt italië

3239
02:12:19,940 --> 02:12:25,820
of america gevraagd wat moment van die

3240
02:12:23,330 --> 02:12:28,760
analysetechniek vond

3241
02:12:25,820 --> 02:12:30,650
zwitserland of later is dat wel gebeurt

3242
02:12:28,760 --> 02:12:33,380
ja klem maar we even een sprong in de

3243
02:12:30,650 --> 02:12:36,740
tijd is is het nu beter is de huidige

3244
02:12:33,380 --> 02:12:39,740
stand van de kinderontwikkeling over

3245
02:12:36,740 --> 02:12:41,090
over de ondergrond is dat beter

3246
02:12:39,740 --> 02:12:42,650
ja naar ondergrond moet ik denk ik

3247
02:12:41,090 --> 02:12:44,480
specificeren naar de geïndiceerde

3248
02:12:42,650 --> 02:12:46,610
scheids missie tijd dus aardbeving

3249
02:12:44,480 --> 02:12:50,000
dubbele gasproducten ja dat is heel veel

3250
02:12:46,610 --> 02:12:50,930
beter dus recht naar die naar de beving

3251
02:12:50,000 --> 02:12:53,030
in huizingen

3252
02:12:50,930 --> 02:12:54,770
en nou dat advies van jureren om die

3253
02:12:53,030 --> 02:12:56,270
gasproductie terug te brengen heeft

3254
02:12:54,770 --> 02:12:58,100
minister op dit niet gedaan heeft wel

3255
02:12:56,270 --> 02:13:00,680
gestart met dat de onderzoeksprogramma

3256
02:12:58,100 --> 02:13:01,790
die 11 en 14 onderzoeken

3257
02:13:00,680 --> 02:13:04,310
daarnaast is ook nog het kennisprogramma

3258
02:13:01,790 --> 02:13:06,350
effecten mijnbouw opgestart nam heeft

3259
02:13:04,310 --> 02:13:08,420
een heel grote studie in data acquisitie

3260
02:13:06,350 --> 02:13:11,090
programma opgestart is echt

3261
02:13:08,420 --> 02:13:12,620
indrukwekkend wat er gedaan is is een

3262
02:13:11,090 --> 02:13:14,180
indrukwekkende hoeveelheid

3263
02:13:12,620 --> 02:13:16,880
kennisontwikkeling dat ze ontzettend

3264
02:13:14,180 --> 02:13:18,740
veel beter nu ja en toch zijn

3265
02:13:16,880 --> 02:13:20,720
onzekerheden nog steeds groot maar

3266
02:13:18,740 --> 02:13:22,520
blijft maar je zou zelfs kunnen zeggen

3267
02:13:20,720 --> 02:13:23,870
dat het het groeiende besef over de

3268
02:13:22,520 --> 02:13:25,760
onzekerheid misschien ook wel leidt tot

3269
02:13:23,870 --> 02:13:27,770
misschien voor een deel ook wel uit die

3270
02:13:25,760 --> 02:13:29,750
uit die ja uit uit dat werk gekomen ik

3271
02:13:27,770 --> 02:13:30,680
dit besef hoe groot die onzekerheden

3272
02:13:29,750 --> 02:13:34,040
zijn je

3273
02:13:30,680 --> 02:13:36,320
en we zien nu in in de media mede door

3274
02:13:34,040 --> 02:13:37,610
de invloed van de gasprijzen van oorlog

3275
02:13:36,320 --> 02:13:40,010
en ook reden dat er een discussie wordt

3276
02:13:37,610 --> 02:13:43,160
gevoerd over het mogelijk langer

3277
02:13:40,010 --> 02:13:45,470
openhouden van van het groningen-veld

3278
02:13:43,160 --> 02:13:47,120
kunt u ons mee nemen wat volgens u de

3279
02:13:45,470 --> 02:13:48,860
consequenties voor de bodem in groningen

3280
02:13:47,120 --> 02:13:50,330
zouden zijn wanneer de toch wel meer gas

3281
02:13:48,860 --> 02:13:52,430
wordt gevonden boek een beetje

3282
02:13:50,330 --> 02:13:55,240
voorzichtig zijn want ik heb al een

3283
02:13:52,430 --> 02:13:57,610
tijdje niet meer ben

3284
02:13:55,240 --> 02:13:59,900
2016 17 ben ik

3285
02:13:57,610 --> 02:14:01,670
weggaan bedacht in ondergrond ander werk

3286
02:13:59,900 --> 02:14:03,170
gaan doen bij staatstoezicht dus ik ben

3287
02:14:01,670 --> 02:14:04,719
niet helemaal op de hoogte van de

3288
02:14:03,170 --> 02:14:07,849
laatste ontwikkelingen

3289
02:14:04,719 --> 02:14:09,650
my train twee dingen als je die risico's

3290
02:14:07,849 --> 02:14:12,679
acceptabel wilt hebben dan moet je dus

3291
02:14:09,650 --> 02:14:13,969
echt aan de norm voldoen en ook gegeven

3292
02:14:12,679 --> 02:14:16,340
die onzekerheden moet je aanzienlijk

3293
02:14:13,969 --> 02:14:17,780
onder enorm gaan zitten dat is de de

3294
02:14:16,340 --> 02:14:18,949
aanpak die je moet nemen

3295
02:14:17,780 --> 02:14:20,389
die twee dingen doen je kunt die

3296
02:14:18,949 --> 02:14:23,000
productie terugbrengen uiteindelijk is

3297
02:14:20,389 --> 02:14:24,710
er besloten om dat zelfs te stoppen

3298
02:14:23,000 --> 02:14:27,170
je kunt ik versterkings kant van de

3299
02:14:24,710 --> 02:14:29,420
huizen kun je heb je ook een je kunt de

3300
02:14:27,170 --> 02:14:31,520
gevolgen aanpakken dat heet dit algemeen

3301
02:14:29,420 --> 02:14:33,830
natuurlijke risicobeheersing niet de

3302
02:14:31,520 --> 02:14:36,590
voorkeur je dat de bron aanpakken niet

3303
02:14:33,830 --> 02:14:37,639
ge volgende groepen kun je doen

3304
02:14:36,590 --> 02:14:39,560
ja ik geloof niet dat er een situatie

3305
02:14:37,639 --> 02:14:41,270
zijn waren die versterking zo

3306
02:14:39,560 --> 02:14:43,760
voortvarend opgepakt ik weet wel zeker

3307
02:14:41,270 --> 02:14:45,969
dat het geval niet eens dat dat risico

3308
02:14:43,760 --> 02:14:48,710
daardoor aanzienlijk teruggebracht is

3309
02:14:45,969 --> 02:14:50,480
dus ja wat je gaat krijgen is dat die

3310
02:14:48,710 --> 02:14:51,469
risico's dan uiteindelijk weer omhoog

3311
02:14:50,480 --> 02:14:52,639
moeten gaan

3312
02:14:51,469 --> 02:14:55,520
je hangt natuurlijk heel erg af van

3313
02:14:52,639 --> 02:14:58,250
hoeveel ga je dan produceren en hoe snel

3314
02:14:55,520 --> 02:15:00,440
en maar het is niet veilig het is ook nu

3315
02:14:58,250 --> 02:15:06,560
met de huidige productie en zelfs als je

3316
02:15:00,440 --> 02:15:07,969
het veld nu stopt niet veilig en die de

3317
02:15:06,560 --> 02:15:10,159
mate van veiligheid hangt natuurlijk ook

3318
02:15:07,969 --> 02:15:11,540
samen met die maximaal mag ik jullie wou

3319
02:15:10,159 --> 02:15:14,090
het net over hadden

3320
02:15:11,540 --> 02:15:15,650
nu lazen wij vorige week dat er dat nam

3321
02:15:14,090 --> 02:15:18,830
een 5-daagse wetenschappelijke

3322
02:15:15,650 --> 02:15:21,070
conferentie heeft georganiseerd over nou

3323
02:15:18,830 --> 02:15:23,300
ja waar onder andere gesproken is over

3324
02:15:21,070 --> 02:15:25,070
die nieuwe inschattingen zijn we jou een

3325
02:15:23,300 --> 02:15:27,920
nieuwe discussie over de maximale

3326
02:15:25,070 --> 02:15:30,040
magnitude van beving in het in het

3327
02:15:27,920 --> 02:15:32,960
groningen-veld

3328
02:15:30,040 --> 02:15:34,610
kunt u inschatten in hoeverre het te

3329
02:15:32,960 --> 02:15:36,290
verwachten is dat die maximaal te

3330
02:15:34,610 --> 02:15:38,869
verwachten magnitude opnieuw gaat worden

3331
02:15:36,290 --> 02:15:41,060
bijgesteld naar weet ik dus niet want ik

3332
02:15:38,869 --> 02:15:42,860
ben er niet bij geweest die deze

3333
02:15:41,060 --> 02:15:44,239
workshop als een vervolg op een eerdere

3334
02:15:42,860 --> 02:15:46,400
versie van uw workshop die een aantal

3335
02:15:44,239 --> 02:15:50,239
jaar geleden is gehouden

3336
02:15:46,400 --> 02:15:52,790
daar is toegekeken zelfde format volgens

3337
02:15:50,239 --> 02:15:54,409
mij zelf de organisatie deze workshop is

3338
02:15:52,790 --> 02:15:55,219
gedaan omdat er inmiddels natuurlijk een

3339
02:15:54,409 --> 02:15:57,530
aantal jaren kennisontwikkeling

3340
02:15:55,219 --> 02:15:59,119
geschreven om te kijken of dat het zou

3341
02:15:57,530 --> 02:16:02,330
leiden tot een bijstellingen tot nieuwe

3342
02:15:59,119 --> 02:16:03,800
inzichten wat wel zo is kijkje op in

3343
02:16:02,330 --> 02:16:05,510
groningen

3344
02:16:03,800 --> 02:16:07,489
je hebt dit discussie of wat is de

3345
02:16:05,510 --> 02:16:09,079
maximale magnitude die kan ook op die

3346
02:16:07,489 --> 02:16:10,520
kan optreden

3347
02:16:09,079 --> 02:16:12,170
je kunt ook kijken welke aardbeving

3348
02:16:10,520 --> 02:16:14,690
geven de grootste risico's kan je een

3349
02:16:12,170 --> 02:16:16,550
beving van van een magnitude 6 als die

3350
02:16:14,690 --> 02:16:17,900
zou kunnen zie je optreedt

3351
02:16:16,550 --> 02:16:20,510
je zou een hele grote gevolgen hebben

3352
02:16:17,900 --> 02:16:22,610
maar de kans daarop is heel klein

3353
02:16:20,510 --> 02:16:24,710
want dat die maar één keer in de

3354
02:16:22,610 --> 02:16:26,960
nou ja misschien 100.000 jaar voorkomt

3355
02:16:24,710 --> 02:16:28,940
en nu productieperiode is vrij kort en

3356
02:16:26,960 --> 02:16:30,829
zelfs als je nog een staart hebt er naar

3357
02:16:28,940 --> 02:16:32,300
tijd eigenlijk te kort

3358
02:16:30,829 --> 02:16:34,819
ja kan altijd wel mee die kans is heel

3359
02:16:32,300 --> 02:16:38,179
erg klein dus het gevolg daarvan is dat

3360
02:16:34,819 --> 02:16:41,059
de belangrijkste bijdrage aan de aan het

3361
02:16:38,179 --> 02:16:42,830
risico het optreden van slachtoffers en

3362
02:16:41,059 --> 02:16:45,559
in groningen wordt veroorzaakt door

3363
02:16:42,830 --> 02:16:47,990
aardbevingen rond de vier en half tot 5

3364
02:16:45,559 --> 02:16:51,170
daarna zakt het weer dat kans op die

3365
02:16:47,990 --> 02:16:53,300
grote regio klein wordt dus tenzij die

3366
02:16:51,170 --> 02:16:55,969
workshop dat conclusie komt van aan weet

3367
02:16:53,300 --> 02:16:57,859
je het wordt minder na vierenhalf zou ik

3368
02:16:55,969 --> 02:16:59,269
niet verwachten dat het heel vroeg heel

3369
02:16:57,859 --> 02:17:02,059
veel invloed zal hebben op de risico's

3370
02:16:59,269 --> 02:17:03,410
maar goed komen andere mensen later

3371
02:17:02,059 --> 02:17:04,910
misschien die wel bij de workshop zijn

3372
02:17:03,410 --> 02:17:06,410
geweest weet het niet of de conclusies

3373
02:17:04,910 --> 02:17:09,280
van de workshop ook bekend zijn ik denk

3374
02:17:06,410 --> 02:17:09,280
het eerlijk gezegd nog niet

3375
02:17:10,179 --> 02:17:15,830
als we nu terugkijken en ik u terugkijkt

3376
02:17:13,639 --> 02:17:19,160
op de omgang het risico's van de

3377
02:17:15,830 --> 02:17:20,510
gaswinning en welke les er dan ook zijn

3378
02:17:19,160 --> 02:17:22,760
streng voor de toekomst daar wil ik het

3379
02:17:20,510 --> 02:17:24,080
nu nog even met u over hebben

3380
02:17:22,760 --> 02:17:25,519
[Muziek]

3381
02:17:24,080 --> 02:17:27,290
in hoeverre is er volgens u voldoende

3382
02:17:25,519 --> 02:17:28,609
aandacht geweest voor de risico's van de

3383
02:17:27,290 --> 02:17:30,559
gaswinning

3384
02:17:28,609 --> 02:17:32,660
niet dus moet voldoende aandacht geweest

3385
02:17:30,559 --> 02:17:35,059
het is denk ik voor een deel adori

3386
02:17:32,660 --> 02:17:37,609
tunnel gekomen natuurlijk is dit

3387
02:17:35,059 --> 02:17:39,800
begonnen al in 1990 toen toen gezegd is

3388
02:17:37,609 --> 02:17:42,439
door toxo of snuitje db van jullie gaan

3389
02:17:39,800 --> 02:17:43,639
waarschijnlijk hebben niet optreden in

3390
02:17:42,439 --> 02:17:45,559
die bodemdaling wordt dan dan de niet

3391
02:17:43,639 --> 02:17:47,210
zoveel dat wordt maar reach van we gaan

3392
02:17:45,559 --> 02:17:49,189
weer terug naar het oude scenario want

3393
02:17:47,210 --> 02:17:50,719
ja die pvda

3394
02:17:49,189 --> 02:17:53,090
compactie die samen de ligt ook aan de

3395
02:17:50,719 --> 02:17:55,219
het is de motor van de van de aardbeving

3396
02:17:53,090 --> 02:17:57,319
is daardoor is op dat moment eigenlijk

3397
02:17:55,219 --> 02:17:59,479
zaak een beetje uitzicht verdween is

3398
02:17:57,319 --> 02:18:01,840
toen wel die bewaar commissie gekomen

3399
02:17:59,479 --> 02:18:05,000
die daar nog eens gaan kijken in

3400
02:18:01,840 --> 02:18:06,399
93 of zo geloof ik nu aannemen dat ze

3401
02:18:05,000 --> 02:18:08,929
daarna zijn gaan kijken

3402
02:18:06,399 --> 02:18:11,179
toen is de tunnel ontstaan denk ik en

3403
02:18:08,929 --> 02:18:12,500
toen is het idee geweest want is geen

3404
02:18:11,179 --> 02:18:14,450
risico is

3405
02:18:12,500 --> 02:18:15,769
aw schade moet vergoed worden het aantal

3406
02:18:14,450 --> 02:18:17,090
wegen uur

3407
02:18:15,769 --> 02:18:18,559
vult en ook nog wel mee de waar niet

3408
02:18:17,090 --> 02:18:20,030
zoveel bevingen

3409
02:18:18,559 --> 02:18:22,099
heeft echt zwaar of groene aandacht

3410
02:18:20,030 --> 02:18:24,950
gekregen men had dat veel meer moeten

3411
02:18:22,099 --> 02:18:26,300
herkennen als een potentiële issue

3412
02:18:24,950 --> 02:18:28,790
dit is ook denk ik

3413
02:18:26,300 --> 02:18:31,299
teveel in wordt looking geweest is te

3414
02:18:28,790 --> 02:18:32,599
weinig extern

3415
02:18:31,299 --> 02:18:35,809
[Muziek]

3416
02:18:32,599 --> 02:18:38,900
komt daar gezocht riep ik gezocht ja zou

3417
02:18:35,809 --> 02:18:41,599
het veel beter gekund en en evo om het

3418
02:18:38,900 --> 02:18:42,860
scherper te krijgen wat had dan eerder

3419
02:18:41,599 --> 02:18:45,980
ik het moet zijn dat het schade

3420
02:18:42,860 --> 02:18:49,309
opleveren nee had veel eerder veel meer

3421
02:18:45,980 --> 02:18:50,480
onderzoek gedaan moeten worden ja en

3422
02:18:49,309 --> 02:18:51,740
broek denk ik

3423
02:18:50,480 --> 02:18:54,130
wat dat betreft heb ik daar veel meer

3424
02:18:51,740 --> 02:18:57,860
partijen bij betrokken moeten worden die

3425
02:18:54,130 --> 02:18:59,179
niet in de tunnel zaten dus dus wat veel

3426
02:18:57,860 --> 02:19:01,160
meer geluisterd moeten worden naar

3427
02:18:59,179 --> 02:19:02,469
mensen buiten de tunnel

3428
02:19:01,160 --> 02:19:04,340
ik denk dat je ook gericht

3429
02:19:02,469 --> 02:19:05,660
onderzoeksopdrachten moet geven ik denk

3430
02:19:04,340 --> 02:19:08,900
de nederlandse overheid daar ook een rol

3431
02:19:05,660 --> 02:19:10,670
wijn had moeten spelen om externe

3432
02:19:08,900 --> 02:19:11,929
deskundigen wat al wel gebeurd is

3433
02:19:10,670 --> 02:19:13,400
natuurlijk uiteindelijk maar pas veel

3434
02:19:11,929 --> 02:19:15,469
later dat is dat kennisprogramma

3435
02:19:13,400 --> 02:19:17,389
effecten mijn bijvoorbeeld zeg twee

3436
02:19:15,469 --> 02:19:19,190
daarmee dat we in nederland veel te

3437
02:19:17,389 --> 02:19:20,300
weinig wisten van de gedragingen in onze

3438
02:19:19,190 --> 02:19:23,630
ondergrond

3439
02:19:20,300 --> 02:19:25,040
tuna met gas winnaar van hem bewust na

3440
02:19:23,630 --> 02:19:27,050
de veel verstand van ondergrond denk ik

3441
02:19:25,040 --> 02:19:28,969
eerlijk gezegd dus zeer hoogstaande

3442
02:19:27,050 --> 02:19:31,250
kennis op dat gebied maar waar we denk

3443
02:19:28,969 --> 02:19:33,769
ik beperkte kennis hadden is de kennis

3444
02:19:31,250 --> 02:19:35,210
van aardbevingen veroorzaakt door olie

3445
02:19:33,769 --> 02:19:37,580
en gaswinning

3446
02:19:35,210 --> 02:19:38,570
daar was weinig expertise en de kennis

3447
02:19:37,580 --> 02:19:41,000
die we daar hadden was voornamelijk

3448
02:19:38,570 --> 02:19:42,230
gebaseerd op natuurlijke aardbevingen

3449
02:19:41,000 --> 02:19:45,040
zoals die optreden

3450
02:19:42,230 --> 02:19:47,510
zogeheten tektonische aardbeving en de

3451
02:19:45,040 --> 02:19:50,360
analysetechnieken die daarvoor bestonden

3452
02:19:47,510 --> 02:19:53,990
zijn ook gewoon gebruikt voor voor

3453
02:19:50,360 --> 02:19:56,000
groningen of andere velden in nederland

3454
02:19:53,990 --> 02:19:58,550
en de vraag is of dat wel kan of dat wel

3455
02:19:56,000 --> 02:20:00,950
mag of je had niet anders moet doen ik

3456
02:19:58,550 --> 02:20:02,810
denk dat er op dat moment veel meer

3457
02:20:00,950 --> 02:20:04,850
onderzoek gestart had moeten worden naar

3458
02:20:02,810 --> 02:20:08,410
specifiek maar het was niet wel komt

3459
02:20:04,850 --> 02:20:08,410
denk ik ook en niemand wilde dat horen

3460
02:20:09,650 --> 02:20:14,920
wat had u zelf anders willen doen

3461
02:20:15,050 --> 02:20:19,160
en nou ja eigenlijk dat hele onderzoek

3462
02:20:17,450 --> 02:20:20,649
naar de bodem daar nu wat doe ik met

3463
02:20:19,160 --> 02:20:23,170
mijn aanvankelijke

3464
02:20:20,649 --> 02:20:25,160
veld en aandacht was

3465
02:20:23,170 --> 02:20:26,210
toch hebben volgens mij houdt u niet

3466
02:20:25,160 --> 02:20:27,620
heel veel anders kunnen doen was

3467
02:20:26,210 --> 02:20:29,359
eigenlijk ook niet zo heel ontevreden

3468
02:20:27,620 --> 02:20:31,760
over de manier waarop dat gegaan is tot

3469
02:20:29,359 --> 02:20:32,859
sam zeggen 1990 en dat we gaan de taxus

3470
02:20:31,760 --> 02:20:35,090
een rolls royce

3471
02:20:32,859 --> 02:20:36,890
in 1990 was wel het jaar waarover

3472
02:20:35,090 --> 02:20:38,270
iedereen zei was ik mijn personeel

3473
02:20:36,890 --> 02:20:39,830
omgaat

3474
02:20:38,270 --> 02:20:41,140
ja toen was ik niet zo welkom weer bij

3475
02:20:39,830 --> 02:20:43,160
den ham

3476
02:20:41,140 --> 02:20:45,069
wat is mijn model is ook echt

3477
02:20:43,160 --> 02:20:47,720
afgeschoten om het zo maar te noemen

3478
02:20:45,069 --> 02:20:49,310
daarvoor heb ik echt het idee ook hebben

3479
02:20:47,720 --> 02:20:50,930
ook allerlei materialen gevonden weer

3480
02:20:49,310 --> 02:20:53,660
van de onderzoeken die zoals die gedaan

3481
02:20:50,930 --> 02:20:56,210
zijn een de jaren 60 daar is dat niet

3482
02:20:53,660 --> 02:20:57,920
echt ik stem en gepubliceerd headers er

3483
02:20:56,210 --> 02:20:59,990
geen ruchtbaarheid aan gegeven dat is

3484
02:20:57,920 --> 02:21:01,790
pas gebeurd in 72 of zo en er de

3485
02:20:59,990 --> 02:21:03,140
kamervragen van terlouw

3486
02:21:01,790 --> 02:21:05,270
maar ze kijkt naar het onderzoek in de

3487
02:21:03,140 --> 02:21:07,250
muur op dat gedaan werd in het ambt is

3488
02:21:05,270 --> 02:21:09,080
allemaal prima allemaal goed werd veel

3489
02:21:07,250 --> 02:21:11,000
aandacht aan besteed veel geld het aan

3490
02:21:09,080 --> 02:21:11,780
besteed ook aan de opzet van de monitor

3491
02:21:11,000 --> 02:21:14,840
inge

3492
02:21:11,780 --> 02:21:17,240
keurig zo doe je dat en en dat je

3493
02:21:14,840 --> 02:21:18,290
oorspronkelijk in sterren niemand komt

3494
02:21:17,240 --> 02:21:19,939
die zegt niet oud wordt misschien toch

3495
02:21:18,290 --> 02:21:21,800
wel meer de kip lab experimenten gedaan

3496
02:21:19,939 --> 02:21:24,290
en zwarte en scoort dat je dan toch even

3497
02:21:21,800 --> 02:21:25,819
zegt na ook een ik denk dat je er open

3498
02:21:24,290 --> 02:21:27,740
er ook een klein ik denk wel dat je dat

3499
02:21:25,819 --> 02:21:29,450
niet kan gaan communiceren van het zou

3500
02:21:27,740 --> 02:21:32,090
toch best toch een kunnen dat en chauvin

3501
02:21:29,450 --> 02:21:33,530
zoet kan ik ook nog wel begrijpen dat je

3502
02:21:32,090 --> 02:21:36,170
even wacht voor je dat wereld kunnen

3503
02:21:33,530 --> 02:21:37,750
maar om op gement lijkt het erop en dan

3504
02:21:36,170 --> 02:21:39,830
wordt het ook netjes

3505
02:21:37,750 --> 02:21:42,760
meegedeeld komt het in de publiciteit

3506
02:21:39,830 --> 02:21:46,100
het wordt gepubliceerd van externe

3507
02:21:42,760 --> 02:21:48,590
challange opgedaan worden allemaal prima

3508
02:21:46,100 --> 02:21:50,120
wat er dan eind jaren 80 gebeurd met die

3509
02:21:48,590 --> 02:21:51,319
nieuwe bijstelling en het onderzoek en

3510
02:21:50,120 --> 02:21:53,810
toxische yoshi ja het is mij niet

3511
02:21:51,319 --> 02:21:55,670
duidelijk hoe dat heeft kunnen gebeuren

3512
02:21:53,810 --> 02:21:58,040
en ook hoe ze tot de conclusie zijn

3513
02:21:55,670 --> 02:22:00,380
gekomen dat die cs missie tijd geen rol

3514
02:21:58,040 --> 02:22:02,120
zou spelen want het is staat verder geen

3515
02:22:00,380 --> 02:22:04,100
woord over in in het rapport zich alleen

3516
02:22:02,120 --> 02:22:05,210
die conclusies maar ook daar geldt

3517
02:22:04,100 --> 02:22:07,130
trouwens ook een beetje voor je

3518
02:22:05,210 --> 02:22:08,899
bodemdaling dus ze stellen dat ze

3519
02:22:07,130 --> 02:22:11,240
poneren dat maakt voor het verre niet

3520
02:22:08,899 --> 02:22:15,040
onderbouwd

3521
02:22:11,240 --> 02:22:17,390
dus er is iets vreemds gebeurt en

3522
02:22:15,040 --> 02:22:18,680
dan krijgen we die tweede periode met je

3523
02:22:17,390 --> 02:22:20,050
helpt er niet bij betrokken kom ik bij

3524
02:22:18,680 --> 02:22:22,220
jury hem

3525
02:22:20,050 --> 02:22:23,990
neer door geen spijt van denk ik eerder

3526
02:22:22,220 --> 02:22:24,920
gezegd van dat ik het gedaan heb en hoe

3527
02:22:23,990 --> 02:22:26,930
ik dat

3528
02:22:24,920 --> 02:22:29,780
gedaan in die tijd

3529
02:22:26,930 --> 02:22:30,950
denk ook dat het huidige

3530
02:22:29,780 --> 02:22:33,590
jan de jong heel dankbaar kunnen zijn

3531
02:22:30,950 --> 02:22:36,560
dat hij zich echt onafhankelijk opstelde

3532
02:22:33,590 --> 02:22:38,450
en ons heel goed ondersteund heeft er in

3533
02:22:36,560 --> 02:22:40,460
ik geloof ik niet dat we de tuin

3534
02:22:38,450 --> 02:22:42,790
dingen fout gedaan hebben of zo verkeerd

3535
02:22:40,460 --> 02:22:45,380
gedaan hebben

3536
02:22:42,790 --> 02:22:46,880
wat wel zo is is dat ik druk op gemend

3537
02:22:45,380 --> 02:22:50,960
wel heel lang is gaan duren

3538
02:22:46,880 --> 02:22:54,649
bedoel 2012 vindt huizing plaats en nu

3539
02:22:50,960 --> 02:22:56,510
is 2022 rent is nog steeds niet veilig

3540
02:22:54,649 --> 02:22:59,210
het staatstoezicht voldoende aandacht

3541
02:22:56,510 --> 02:23:02,240
gehad ook voor de schades die om

3542
02:22:59,210 --> 02:23:03,649
miljoenen is niet nee ik denk dat hier

3543
02:23:02,240 --> 02:23:07,780
een fronten eigenlijk vanuit was geen

3544
02:23:03,649 --> 02:23:07,780
risico dat schade dat kon vergoed worden

3545
02:23:07,870 --> 02:23:11,420
die schade op de een van muur werd het

3546
02:23:10,130 --> 02:23:13,220
geaccepteerd

3547
02:23:11,420 --> 02:23:14,950
denk als je er is een fabriek zou

3548
02:23:13,220 --> 02:23:17,149
starten waarbij je zegt nou we gaan

3549
02:23:14,950 --> 02:23:19,399
duizenden huizen beschadigen maar de

3550
02:23:17,149 --> 02:23:21,770
gaan gewoon betalen hoor naar de moet

3551
02:23:19,399 --> 02:23:23,120
nog maar zien dat dat zou mogen dit al

3552
02:23:21,770 --> 02:23:25,609
stuk wel groot maatschappelijk belang

3553
02:23:23,120 --> 02:23:28,490
veel geld en maar toch vind ik dat toch

3554
02:23:25,609 --> 02:23:31,220
relatief weinig aandacht er voor die

3555
02:23:28,490 --> 02:23:32,300
schade op gegeven moment kom je dan tot

3556
02:23:31,220 --> 02:23:34,850
de conclusie is wel een

3557
02:23:32,300 --> 02:23:37,580
veiligheidsrisico je kunt het aanpakken

3558
02:23:34,850 --> 02:23:39,640
door de productie te beperken nou dat is

3559
02:23:37,580 --> 02:23:41,630
op geadviseerd natuurlijk

3560
02:23:39,640 --> 02:23:42,920
maar de andere kant van de medaille is

3561
02:23:41,630 --> 02:23:44,510
je kunt natuurlijk ook de versterking

3562
02:23:42,920 --> 02:23:46,609
aanpak is ook altijd gezegd door een

3563
02:23:44,510 --> 02:23:47,780
jury en voor dan moet je doen

3564
02:23:46,609 --> 02:23:49,399
we hebben eigenlijk geen toezicht

3565
02:23:47,780 --> 02:23:51,170
gehouden en niks gevonden en niet

3566
02:23:49,399 --> 02:23:53,030
gekeken of dat nou fatsoenlijk gedaan

3567
02:23:51,170 --> 02:23:55,520
werd en hoe snel dat is pas gekomen met

3568
02:23:53,030 --> 02:23:58,100
komst van theodor kockelkoren

3569
02:23:55,520 --> 02:23:59,930
het argument van de igf daarvoor was van

3570
02:23:58,100 --> 02:24:02,359
ja we hebben we geen expertise voor de

3571
02:23:59,930 --> 02:24:03,680
zijn we geen specialist op dat gebied

3572
02:24:02,359 --> 02:24:05,300
dan kun je onderaan kun je zeggen ja

3573
02:24:03,680 --> 02:24:07,819
daar moet je maar zorg dat je expertise

3574
02:24:05,300 --> 02:24:10,550
krijgt natuurlijk ik denk dat daar wel

3575
02:24:07,819 --> 02:24:13,370
was een expert op gebied van gebouwen

3576
02:24:10,550 --> 02:24:16,399
die was aangetrokken niet van groningen

3577
02:24:13,370 --> 02:24:18,200
maar te kijken naar de schade door

3578
02:24:16,399 --> 02:24:21,910
laat de problemen tegen vol van de

3579
02:24:18,200 --> 02:24:24,229
koningin in limburg die was er wel een

3580
02:24:21,910 --> 02:24:25,939
die schrift geven met ook vertrokken

3581
02:24:24,229 --> 02:24:29,270
werd het het eigenlijk heel weinig

3582
02:24:25,939 --> 02:24:30,680
aandacht aan geven de toenmalige die gm

3583
02:24:29,270 --> 02:24:33,740
harry van der meijden wilder dat ook

3584
02:24:30,680 --> 02:24:36,650
niet vond dat geen taak van helium ja

3585
02:24:33,740 --> 02:24:37,910
dan kun je heel anders over denken

3586
02:24:36,650 --> 02:24:39,101
en nu zijn net in een bij ze in dat

3587
02:24:37,910 --> 02:24:41,540
onderzoek

3588
02:24:39,101 --> 02:24:44,061
was ook niet welkom

3589
02:24:41,540 --> 02:24:46,240
denk ik waarom was dat niet welkom

3590
02:24:44,061 --> 02:24:48,440
ja ik denk toch dat

3591
02:24:46,240 --> 02:24:49,790
dat wordt dat daar natuurlijk vervelende

3592
02:24:48,440 --> 02:24:52,250
bijeffecten iedereen vond een deuk

3593
02:24:49,790 --> 02:24:53,630
prachtig die die gaswinning nu praat nou

3594
02:24:52,250 --> 02:24:54,860
een beetje natuurlijk op persoonlijke

3595
02:24:53,630 --> 02:24:56,990
titel

3596
02:24:54,860 --> 02:24:59,360
dat leverde heel veel geld op dat was

3597
02:24:56,990 --> 02:25:01,601
heel politiek handige tas belangrijk

3598
02:24:59,360 --> 02:25:01,601
voor nederland

3599
02:25:02,000 --> 02:25:05,000
ik denk dat dat best een natuurlijke

3600
02:25:03,170 --> 02:25:07,550
neiging is alles wat op de weg komt wat

3601
02:25:05,000 --> 02:25:11,420
mogelijk daar een belemmering zou kunnen

3602
02:25:07,550 --> 02:25:15,200
zijn dat dat niet zo welkom is

3603
02:25:11,420 --> 02:25:17,150
tot slot welke vragen wilt u of hoopt u

3604
02:25:15,200 --> 02:25:19,760
dat de parlementaire enquêtecommissie

3605
02:25:17,150 --> 02:25:22,790
zal gaan beantwoorden

3606
02:25:19,760 --> 02:25:25,820
ja kijk ook nog even wat ik zelf nog

3607
02:25:22,790 --> 02:25:29,200
opgeschreven had een aan zonk schaken en

3608
02:25:25,820 --> 02:25:31,430
of dat inderdaad aan de orde is gekomen

3609
02:25:29,200 --> 02:25:32,630
hij denkt niet besluitvorming erg

3610
02:25:31,430 --> 02:25:33,650
belangrijk is natuurlijk hoe is dat nou

3611
02:25:32,630 --> 02:25:34,820
voor hopen

3612
02:25:33,650 --> 02:25:36,380
denk als je er van de buitenkant naar

3613
02:25:34,820 --> 02:25:39,080
kijken lijkt het erop dat toch een heel

3614
02:25:36,380 --> 02:25:41,240
beperkt groepje mensen is geweest die

3615
02:25:39,080 --> 02:25:42,561
daar de besluiten hebben genomen en dat

3616
02:25:41,240 --> 02:25:45,040
er eigenlijk

3617
02:25:42,561 --> 02:25:48,010
veiligheid nooit iets is geweest dat

3618
02:25:45,040 --> 02:25:50,330
daar een grote rol in heeft gespeeld

3619
02:25:48,010 --> 02:25:51,830
ik vind die carol dan interessant hoe is

3620
02:25:50,330 --> 02:25:53,780
dat nou hoe is dat nou hoe komen moest

3621
02:25:51,830 --> 02:25:56,210
dat nou is dat georkestreerd die tunnel

3622
02:25:53,780 --> 02:25:57,500
vast die tunnel

3623
02:25:56,210 --> 02:25:59,690
op natuurlijke manier of heeft iemand

3624
02:25:57,500 --> 02:26:02,360
daar nog die gestuurd is dat nou bewust

3625
02:25:59,690 --> 02:26:05,390
geweest om daar geen externe adviezen

3626
02:26:02,360 --> 02:26:06,771
expertise tijd te beperken of of niet ik

3627
02:26:05,390 --> 02:26:09,101
heb er zelf geen mening over ik weet het

3628
02:26:06,771 --> 02:26:12,920
niet ik heb niet gezien dat

3629
02:26:09,101 --> 02:26:17,170
een als ik dat zeg dat denkt hij weet ik

3630
02:26:12,920 --> 02:26:17,170
niet nee kan ik niks over zeggen dat

3631
02:26:17,920 --> 02:26:22,190
het middels de wetenschappelijke kant

3632
02:26:19,940 --> 02:26:24,290
van de zaak natuurlijk ja ik vind ook

3633
02:26:22,190 --> 02:26:25,760
verwonderlijk hoe zo lang in die tunnel

3634
02:26:24,290 --> 02:26:27,771
geleefd is met z'n alle hood is moest

3635
02:26:25,760 --> 02:26:29,811
dat nou toch mogelijk dat dat gebeurt ik

3636
02:26:27,771 --> 02:26:32,120
denk dat toch van belang is om een

3637
02:26:29,811 --> 02:26:34,490
aantal van de betrokkenen daar verder

3638
02:26:32,120 --> 02:26:36,080
door te vragen hoe dat nou kan is de

3639
02:26:34,490 --> 02:26:38,030
naam nooit echt getwijfeld en hoe kan

3640
02:26:36,080 --> 02:26:39,860
het nou dat als wij de twee weken naar

3641
02:26:38,030 --> 02:26:41,330
kijken

3642
02:26:39,860 --> 02:26:42,860
het helpt ook wel dat er relatieve buik

3643
02:26:41,330 --> 02:26:44,870
staan is waar dat helpt wel het zitten

3644
02:26:42,860 --> 02:26:46,010
in een tunnel met z'n alle is is de club

3645
02:26:44,870 --> 02:26:47,690
zich dat de kent hij uit de

3646
02:26:46,010 --> 02:26:50,090
wetenschappelijk bereikt en in zo'n

3647
02:26:47,690 --> 02:26:52,220
paradigma's rust op heet en is

3648
02:26:50,090 --> 02:26:54,890
ontzettend lastig om buiten de doos en

3649
02:26:52,220 --> 02:26:56,750
had denk ik oudere boks he

3650
02:26:54,890 --> 02:26:59,510
maar dat kunt u bewust proberen te

3651
02:26:56,750 --> 02:27:01,010
voorkomen door juist mensen in te

3652
02:26:59,510 --> 02:27:03,260
schakelen die niet in niet een al zitten

3653
02:27:01,010 --> 02:27:04,100
die er niet bij betrokken zijn

3654
02:27:03,260 --> 02:27:05,800
tik

3655
02:27:04,100 --> 02:27:09,160
dat wil ik de ander hem daar nog eens

3656
02:27:05,800 --> 02:27:09,160
naar te kijken

3657
02:27:09,590 --> 02:27:12,950
ja waarom is er nou niet in scenario's

3658
02:27:11,060 --> 02:27:14,540
gedacht waarom ze nog steeds een

3659
02:27:12,950 --> 02:27:17,021
voorstelling gemaakt voor de bodemdaling

3660
02:27:14,540 --> 02:27:19,160
of voor de scheids missie tijd

3661
02:27:17,021 --> 02:27:21,021
wat is er gebeurd op dat moment van

3662
02:27:19,160 --> 02:27:22,070
taxus uw als het speelde de veranderen

3663
02:27:21,021 --> 02:27:24,080
dingen op dat moment die misschien

3664
02:27:22,070 --> 02:27:26,510
kunnen verklaren waarom het zo

3665
02:27:24,080 --> 02:27:28,340
belangrijk werd om die bodem daar nu

3666
02:27:26,510 --> 02:27:31,460
weer teruggeschroefd te krijgen en die

3667
02:27:28,340 --> 02:27:33,740
zij missie tijd eigenlijk

3668
02:27:31,460 --> 02:27:37,130
ze zeggen dat dat niet echt belangrijk

3669
02:27:33,740 --> 02:27:38,510
was en dat is denk ik ook wel

3670
02:27:37,130 --> 02:27:40,370
ja het is misschien coco belang om heeft

3671
02:27:38,510 --> 02:27:44,740
kijken hoe kon dat nou ik dat sodm zo

3672
02:27:40,370 --> 02:27:46,790
onder bemenst en was als toezichthouder

3673
02:27:44,740 --> 02:27:48,290
wat is dat nou voor besluitvorming

3674
02:27:46,790 --> 02:27:49,820
geweest hij moest naar gekomen dat de

3675
02:27:48,290 --> 02:27:53,330
overheid zo weinig mensen in middelen

3676
02:27:49,820 --> 02:27:55,340
had om pro fatsoenlijke manier dat dat

3677
02:27:53,330 --> 02:27:58,400
hele probleem

3678
02:27:55,340 --> 02:27:59,410
manager denk dat dat ook een belangrijke

3679
02:27:58,400 --> 02:28:01,760
vraag is

3680
02:27:59,410 --> 02:28:03,230
ja dan hebben nog dingen als de gaswet

3681
02:28:01,760 --> 02:28:05,271
brief en zo de dikte te hoewel

3682
02:28:03,230 --> 02:28:07,010
interessant is tot onze verbijstering

3683
02:28:05,271 --> 02:28:11,150
kan niet op haar kan zeggen

3684
02:28:07,010 --> 02:28:12,860
gaf nam ons in januari 2013 een brief in

3685
02:28:11,150 --> 02:28:15,290
isee maakt productie verbinding het kan

3686
02:28:12,860 --> 02:28:16,910
helemaal niet want wij mogen wij

3687
02:28:15,290 --> 02:28:19,430
mogelijk het produceren kijk waar de

3688
02:28:16,910 --> 02:28:21,050
kromme brief te voorschijn nota bene dat

3689
02:28:19,430 --> 02:28:23,080
ministerie van economische zaken die wij

3690
02:28:21,050 --> 02:28:26,900
niet eens hadden raad eens wie hem

3691
02:28:23,080 --> 02:28:28,301
daarin nam gewoon toestemming kreeg om

3692
02:28:26,900 --> 02:28:31,040
in 10 jaar tijd

3693
02:28:28,301 --> 02:28:33,830
425 miljard kubieke meter te produceren

3694
02:28:31,040 --> 02:28:36,261
plus wat ze nog moesten in halen uit de

3695
02:28:33,830 --> 02:28:37,610
beginperiode van die 10 jaar plus wat ze

3696
02:28:36,261 --> 02:28:39,681
nog moesten inhalen van de tien jaar

3697
02:28:37,610 --> 02:28:41,271
daarvoor en die manier konden ze dus

3698
02:28:39,681 --> 02:28:44,391
inderdaad

3699
02:28:41,271 --> 02:28:46,790
47 wordt ie 53 publiceerde de produceert

3700
02:28:44,391 --> 02:28:48,530
dat mocht dat wij dat niet wisten als

3701
02:28:46,790 --> 02:28:50,590
hij jullie hem stuk heel heel heel

3702
02:28:48,530 --> 02:28:54,419
merkwaardige denk ik

3703
02:28:50,590 --> 02:28:54,419
[Muziek]

3704
02:28:55,221 --> 02:28:58,370
ja wat zou je beter doen ja nou is

3705
02:28:57,021 --> 02:28:59,900
william zich op g moment ook wel met

3706
02:28:58,370 --> 02:29:01,101
volumes gaan door mooie

3707
02:28:59,900 --> 02:29:03,021
dat denk ik dat we dat niet hadden

3708
02:29:01,101 --> 02:29:05,120
moeten doen jurgen zich terug op dat

3709
02:29:03,021 --> 02:29:06,771
eerste advies van hij sorry je zo veel

3710
02:29:05,120 --> 02:29:08,990
en zo snel zo realistisch mogelijk

3711
02:29:06,771 --> 02:29:12,620
omlaag met die gaswinning ik denk dat we

3712
02:29:08,990 --> 02:29:14,450
dat zo hadden moeten houden en pas later

3713
02:29:12,620 --> 02:29:17,091
in de loop der tijd en meer duidelijk

3714
02:29:14,450 --> 02:29:19,521
werd over de normale toe oké krijgen we

3715
02:29:17,091 --> 02:29:21,141
de norm in manier duidelijk werd op het

3716
02:29:19,521 --> 02:29:23,570
gebied van kennis in inschatting van wat

3717
02:29:21,141 --> 02:29:25,011
risico's nou echt waren dat was

3718
02:29:23,570 --> 02:29:26,900
misschien moment geweest om weer te

3719
02:29:25,011 --> 02:29:29,181
zeggen oké we dit niveau is het veilig

3720
02:29:26,900 --> 02:29:32,601
maar dat kon eigenlijk pas natuurlijk

3721
02:29:29,181 --> 02:29:36,730
vrij laat dat kompas in 2016 ofzo 17

3722
02:29:32,601 --> 02:29:36,730
dagen toen hadden we pas moet doen

3723
02:29:37,020 --> 02:29:41,300
[Muziek]

3724
02:29:39,039 --> 02:29:42,499
ja dat is het wel denk ik dat is het

3725
02:29:41,300 --> 02:29:44,329
idee al misschien misschien misschien

3726
02:29:42,499 --> 02:29:46,579
nog even topmerk dat dat die ander jong

3727
02:29:44,329 --> 02:29:48,979
dat is toch wel geweldig wat hij gedaan

3728
02:29:46,579 --> 02:29:50,659
heeft en zijn onafhankelijkheid en zoals

3729
02:29:48,979 --> 02:29:53,149
hij zich onafhankelijk heeft opgesteld

3730
02:29:50,659 --> 02:29:54,619
een ander aspect natuurlijk denk ik toch

3731
02:29:53,149 --> 02:29:56,959
ook belangrijk is om toch naar te kijken

3732
02:29:54,619 --> 02:29:58,489
is die positie van sodm die

3733
02:29:56,959 --> 02:30:01,340
onafhankelijkheid en hoe daar invulling

3734
02:29:58,489 --> 02:30:04,220
door is gegeven door de verschillende im

3735
02:30:01,340 --> 02:30:07,010
hebt er geen klachten over land kamer

3736
02:30:04,220 --> 02:30:08,539
heel goed tempo dan wij zijn uitgevraagd

3737
02:30:07,010 --> 02:30:11,569
heel goed als commissie mee op dit

3738
02:30:08,539 --> 02:30:13,760
moment en dank u voor de uitvoerige

3739
02:30:11,569 --> 02:30:16,279
beantwoording op al onze vragen en ik

3740
02:30:13,760 --> 02:30:18,020
zal kijken we even naar de griffier en

3741
02:30:16,279 --> 02:30:20,169
vragen om meer naar buiten te begeleiden

3742
02:30:18,020 --> 02:30:20,169
ja

3743
02:30:23,859 --> 02:30:27,459
gaat ook voor weer bans

3744
02:30:31,010 --> 02:30:35,510
tot ziens

3745
02:30:33,289 --> 02:30:38,329
wij ik ga de vergadering zo sluiten en

3746
02:30:35,510 --> 02:30:39,590
wij een vat en de dag met de tweede

3747
02:30:38,329 --> 02:30:42,459
verhoor

3748
02:30:39,590 --> 02:30:46,149
om kwart over een

3749
02:30:42,459 --> 02:30:46,149
dan sluit ik nu de graden