1 00:00:00,000 --> 00:00:03,600 aardgaswinning groningen 2 00:00:01,770 --> 00:00:06,870 aan de orde is het verhoor van mevrouw 3 00:00:03,600 --> 00:00:09,379 jorritsma en ik verzoek de weer via haar 4 00:00:06,870 --> 00:00:09,379 billen te geleiden 5 00:00:20,310 --> 00:00:22,490 middag 6 00:00:29,150 --> 00:00:32,520 goedemiddag goedemiddag van harte welkom 7 00:00:31,560 --> 00:00:34,140 mevrouw jorritsma 8 00:00:32,520 --> 00:00:36,000 geldt ook voor de begeleider de hand en 9 00:00:34,140 --> 00:00:37,559 hij hier in aanwezigheid van de 10 00:00:36,000 --> 00:00:39,329 parlementaire enquêtecommissie uit 11 00:00:37,559 --> 00:00:40,920 gaswinning groningen 12 00:00:39,329 --> 00:00:43,019 60 jaar gaswinning heeft nederland veel 13 00:00:40,920 --> 00:00:44,340 gebracht mark mc de voor gedupeerden 14 00:00:43,019 --> 00:00:45,540 schaduwkanten 15 00:00:44,340 --> 00:00:47,640 de commissie onderzoekt hoe deze 16 00:00:45,540 --> 00:00:49,110 schaduwkanten hebben geleid tot het 17 00:00:47,640 --> 00:00:50,190 besluit de gaswinning in groningen te 18 00:00:49,110 --> 00:00:51,809 stoppen 19 00:00:50,190 --> 00:00:54,449 we willen weten hoe de besluitvorming op 20 00:00:51,809 --> 00:00:56,820 cruciale moment is gelopen hoe werkte 21 00:00:54,449 --> 00:00:58,140 publiek en privaat de partijen samen bij 22 00:00:56,820 --> 00:00:59,850 de aardgaswinning 23 00:00:58,140 --> 00:01:02,010 onderzoeken de aardbevingen en 24 00:00:59,850 --> 00:01:03,390 ontwikkeling van kennis daarover de 25 00:01:02,010 --> 00:01:06,000 afhandeling van schade die veroorzaakt 26 00:01:03,390 --> 00:01:07,860 wordt door de bevingen en het proces van 27 00:01:06,000 --> 00:01:10,170 het versterken van gebouwen in de 28 00:01:07,860 --> 00:01:12,240 provincie groningen 29 00:01:10,170 --> 00:01:13,650 we horen u vandaag mijn vrouw jos maar 30 00:01:12,240 --> 00:01:16,020 omdat u minister van economische zaken 31 00:01:13,650 --> 00:01:19,200 bent geweest en ten tijde van de 32 00:01:16,020 --> 00:01:20,780 invoering van de mijn bed en de gaswet 33 00:01:19,200 --> 00:01:23,820 verantwoordelijk bewindspersoon dat 34 00:01:20,780 --> 00:01:26,280 wordt gehoord als getuige en dit voor 35 00:01:23,820 --> 00:01:28,710 vindt plaats onder ede u heeft gekozen 36 00:01:26,280 --> 00:01:30,420 de belofte af te leggen en dat u de 37 00:01:28,710 --> 00:01:32,400 gehele waarheid en niets van de waarheid 38 00:01:30,420 --> 00:01:34,369 zal zeggen in verzoeken om even te gaan 39 00:01:32,400 --> 00:01:37,950 staan 40 00:01:34,369 --> 00:01:39,179 en mijn laten zeggen dat beloof ik 41 00:01:37,950 --> 00:01:41,569 dat beloof ik 42 00:01:39,179 --> 00:01:45,210 mag je plaatsnemen 43 00:01:41,569 --> 00:01:47,100 en staat nu onder heden het verhoor met 44 00:01:45,210 --> 00:01:49,859 uur zou worden afgenomen door mijn 45 00:01:47,100 --> 00:01:52,619 collega via kat en ik doe het ook zelf 46 00:01:49,859 --> 00:01:53,939 en aan het einde van het gesprek zal 47 00:01:52,619 --> 00:01:57,600 stinken van de graaf mogelijk ook nog 48 00:01:53,939 --> 00:01:59,069 een keer vragen stellen dat hem ja mag 49 00:01:57,600 --> 00:02:02,369 ik zelf het begin nog even iets zeggen 50 00:01:59,069 --> 00:02:03,929 omdat ik heb natuurlijk heel diep in 51 00:02:02,369 --> 00:02:05,189 mijn geheugen moeten graven naar 52 00:02:03,929 --> 00:02:07,950 aanleiding van het gesprek het 53 00:02:05,189 --> 00:02:09,509 voorgesprek wat wij hebben gehad ja want 54 00:02:07,950 --> 00:02:11,670 het is stuk meer dan 20 jaar geleden dat 55 00:02:09,509 --> 00:02:13,800 ik die beleidsverantwoordelijkheid droeg 56 00:02:11,670 --> 00:02:15,180 ja nou dankzij het voor gesprek met u is 57 00:02:13,800 --> 00:02:16,020 er heb ik weer behoorlijk wat naar boven 58 00:02:15,180 --> 00:02:18,390 kunnen 59 00:02:16,020 --> 00:02:20,400 kunnen halen ja en wat ik zelf heel 60 00:02:18,390 --> 00:02:23,580 lastig vind is dat ik alles wat tussen 61 00:02:20,400 --> 00:02:26,190 2002 en 2022 is gebeurd eigenlijk weer 62 00:02:23,580 --> 00:02:28,980 even moet helemaal moet vergeten om jou 63 00:02:26,190 --> 00:02:30,990 weer terug te gaan naar 1998 2002 64 00:02:28,980 --> 00:02:32,940 dus als ik daar af en toe we eeuwig is 65 00:02:30,990 --> 00:02:35,370 dan hoop ik dat u me dat niet kwalijk 66 00:02:32,940 --> 00:02:37,350 neemt dat zullen we niet doen maar je 67 00:02:35,370 --> 00:02:39,570 kunt dat ook aangeven ik zal de kinderen 68 00:02:37,350 --> 00:02:43,150 in de beantwoording ja ja ja dan geef ik 69 00:02:39,570 --> 00:02:45,069 het woord aan oh god dank u wel mevrouw 70 00:02:43,150 --> 00:02:48,090 jorritsma u bent als minister van 71 00:02:45,069 --> 00:02:51,700 economische zaken van 3 augustus 1998 72 00:02:48,090 --> 00:02:54,340 tot 22 juli 2002 betrokken bij het 73 00:02:51,700 --> 00:02:56,890 groningse aardgas officieel een tijdens 74 00:02:54,340 --> 00:02:59,079 uw ministerschap wordt in 2000 de gaswet 75 00:02:56,890 --> 00:03:01,569 ingevoerd en bent u intensief betrokken 76 00:02:59,079 --> 00:03:03,609 bij de invoering van de mijnbouwwet die 77 00:03:01,569 --> 00:03:04,620 uiteindelijk na uw periode wordt 78 00:03:03,609 --> 00:03:07,329 ingevoerd 79 00:03:04,620 --> 00:03:09,370 in dit verhoor willen we met u naast 80 00:03:07,329 --> 00:03:11,290 deze twee wetten ook hebben over de 81 00:03:09,370 --> 00:03:13,480 liberalisering van de gasmarkt de 82 00:03:11,290 --> 00:03:15,900 verhoudingen in het gas gebouw en het 83 00:03:13,480 --> 00:03:15,900 schadeproces 84 00:03:16,989 --> 00:03:20,310 in die tijd als minister vinden een 85 00:03:18,430 --> 00:03:23,620 aantal belangrijke ontwikkelingen plaats 86 00:03:20,310 --> 00:03:25,419 op de gasmarkt en we gaan eerst met u de 87 00:03:23,620 --> 00:03:27,159 over deze ontwikkelingen met elkaar in 88 00:03:25,419 --> 00:03:29,139 gesprek 89 00:03:27,159 --> 00:03:32,530 hoe weet u als minister 90 00:03:29,139 --> 00:03:34,769 ingevoerd in het gas gemaal 91 00:03:32,530 --> 00:03:38,799 nou vrij snel daar dat ik binnen kwam 92 00:03:34,769 --> 00:03:41,139 kwam de concept gaswet op mijn bordje te 93 00:03:38,799 --> 00:03:42,669 liggen want in de tijd van hans wijers 94 00:03:41,139 --> 00:03:44,650 was het principe besluit tot 95 00:03:42,669 --> 00:03:47,849 liberalisering al genomen via de derde 96 00:03:44,650 --> 00:03:49,930 energienota in 1995 en de jaren daarna 97 00:03:47,849 --> 00:03:51,849 maar dat moest of vertaald worden in een 98 00:03:49,930 --> 00:03:53,560 gaswet 99 00:03:51,849 --> 00:03:55,000 en de europese richtlijn was in de 100 00:03:53,560 --> 00:03:56,560 tussentijd ook zo ver dat we wisten 101 00:03:55,000 --> 00:03:58,599 wanneer het ingevoerd werd dus hoe ze 102 00:03:56,560 --> 00:03:59,919 nog best wel haast maken ook in die 103 00:03:58,599 --> 00:04:01,269 overgangsperiode 104 00:03:59,919 --> 00:04:03,579 ja en toen die gas werd natuurlijk in 105 00:04:01,269 --> 00:04:06,129 concept op mijn bureau kwam toen werd ik 106 00:04:03,579 --> 00:04:08,620 goed geïnformeerd over de hoek de hoes 107 00:04:06,129 --> 00:04:11,620 en de hoe en waarom van deze gast zetten 108 00:04:08,620 --> 00:04:13,840 ja en hoe vriend die in voedingen nam 109 00:04:11,620 --> 00:04:16,000 plaats hoe bedoelt u hoe werd jullie 110 00:04:13,840 --> 00:04:17,829 geïnformeerd en wist hij wat hij moest 111 00:04:16,000 --> 00:04:19,630 doen met die nood aan bijvoorbeeld nou 112 00:04:17,829 --> 00:04:22,360 ja je krijgt het opgeeft met nota's over 113 00:04:19,630 --> 00:04:24,400 de gaswet waar zitten de punten waar 114 00:04:22,360 --> 00:04:28,120 verwacht je dat discussie over gaat 115 00:04:24,400 --> 00:04:30,070 ontstaan in de eerste is dat dan nog de 116 00:04:28,120 --> 00:04:31,479 door de gang langs de ministerraad die 117 00:04:30,070 --> 00:04:33,159 je maken nou daar zijn ook wel 118 00:04:31,479 --> 00:04:35,110 discussies die gevoerd worden zit hem 119 00:04:33,159 --> 00:04:38,229 briefwisselingen met sommige ministers 120 00:04:35,110 --> 00:04:39,340 en daarna ga je met de camera in gesprek 121 00:04:38,229 --> 00:04:42,159 en dan krijg je gewoon de het 122 00:04:39,340 --> 00:04:43,720 gebruikelijke proces van het voorlopig 123 00:04:42,159 --> 00:04:46,000 verslag en tanks slag en daarna de 124 00:04:43,720 --> 00:04:47,740 behandeling in de kamer 125 00:04:46,000 --> 00:04:50,889 we komen er ook uitgebreid op terug 126 00:04:47,740 --> 00:04:52,180 u voert dan zoals net zei in 2000 de 127 00:04:50,889 --> 00:04:55,270 gaswet in 128 00:04:52,180 --> 00:04:56,590 daarin is geregeld dat in 2004 de hele 129 00:04:55,270 --> 00:04:58,150 gasmarkt 130 00:04:56,590 --> 00:05:00,669 toegankelijk moet zijn voor aanbieders 131 00:04:58,150 --> 00:05:03,120 van buiten wat was dan voor de 132 00:05:00,669 --> 00:05:03,120 aanleiding 133 00:05:03,130 --> 00:05:07,060 de aanleiding was de europese richtlijn 134 00:05:05,380 --> 00:05:08,819 en de besluitvorming die vormen en 135 00:05:07,060 --> 00:05:11,319 periode daarover al had plaatsgevonden 136 00:05:08,819 --> 00:05:13,900 want afspraken over het liberaliseren 137 00:05:11,319 --> 00:05:17,560 van de gas maakt en het tempo waarin dat 138 00:05:13,900 --> 00:05:19,000 gebeurde was al in 1995 gemaakt waarbij 139 00:05:17,560 --> 00:05:20,620 hij de afspraak was we beginnen met 140 00:05:19,000 --> 00:05:22,090 grootverbruikers 141 00:05:20,620 --> 00:05:24,069 en in tegenstelling tot wat in de 142 00:05:22,090 --> 00:05:27,009 europese richtlijn stond vonden we in 143 00:05:24,069 --> 00:05:28,240 nederland en eerder gezegd weet hans 144 00:05:27,009 --> 00:05:30,819 meijer staan nog veel meer van dan ik 145 00:05:28,240 --> 00:05:33,280 maar goed dat is to beslis boven de 10 146 00:05:30,819 --> 00:05:35,319 miljoen kuub dat zijn grootverbruikers 147 00:05:33,280 --> 00:05:36,550 niet maken we direct vrij 148 00:05:35,319 --> 00:05:38,650 de midden gebruikers krijgen een paar 149 00:05:36,550 --> 00:05:41,740 jaar daarna en de uiteindelijk zouden 150 00:05:38,650 --> 00:05:44,380 ook de kleinverbruikers een eigen keuze 151 00:05:41,740 --> 00:05:46,419 mogen maken in hun leverancier waarbij 152 00:05:44,380 --> 00:05:48,610 overigens wel de afspraak was dat in 153 00:05:46,419 --> 00:05:50,139 2003 nog een evaluatie zou plaatsvinden 154 00:05:48,610 --> 00:05:52,690 van de gaswet 155 00:05:50,139 --> 00:05:55,120 om te kijken of ook of we der klaar voor 156 00:05:52,690 --> 00:05:57,550 waar we of het nu de markt rijp was om 157 00:05:55,120 --> 00:05:59,949 ook de kleinverbruiker de vrijheid van 158 00:05:57,550 --> 00:06:02,020 keuze te geven in die vrijheid van keuze 159 00:05:59,949 --> 00:06:03,639 wat wat probeerde u te bereiken met lee 160 00:06:02,020 --> 00:06:05,110 variatie 161 00:06:03,639 --> 00:06:08,020 nou ik probeerde niet zoveel de was een 162 00:06:05,110 --> 00:06:09,669 europese richtlijn die die die die 163 00:06:08,020 --> 00:06:11,110 liberalisering vastlegt en daar waren 164 00:06:09,669 --> 00:06:13,479 wij het mee eens 165 00:06:11,110 --> 00:06:16,330 omdat het die je gaat over er moet een 166 00:06:13,479 --> 00:06:17,949 europese markt van gas kolommen was niet 167 00:06:16,330 --> 00:06:19,479 alleen gas trans was ook elektriciteit 168 00:06:17,949 --> 00:06:22,360 het was hij telen energiemarkt werd 169 00:06:19,479 --> 00:06:23,949 geliberaliseerd en wij vonden dan waren 170 00:06:22,360 --> 00:06:25,360 we het mee eens dat mensen die 171 00:06:23,949 --> 00:06:27,190 keuzevrijheid moesten kunnen krijgen 172 00:06:25,360 --> 00:06:29,380 niet in mijn smoel bedrijven 173 00:06:27,190 --> 00:06:32,590 ja dus de keuzevrijheid was voor u de 174 00:06:29,380 --> 00:06:34,509 aanleiding om dat ook door te zetten nou 175 00:06:32,590 --> 00:06:36,130 ik niks doorzetten ik had helemaal geen 176 00:06:34,509 --> 00:06:37,690 vrijheid om iets door te zetten want er 177 00:06:36,130 --> 00:06:39,990 was verplichting de lag een europese 178 00:06:37,690 --> 00:06:42,099 richtlijn en op basis waarvan wij 179 00:06:39,990 --> 00:06:44,620 de gaswet moest of zeg maar de 180 00:06:42,099 --> 00:06:46,150 liberalisering moesten invoeren en als 181 00:06:44,620 --> 00:06:48,940 je hem invoert voor een deel van de 182 00:06:46,150 --> 00:06:50,319 markt dan vonden wij ook dat hij wel ook 183 00:06:48,940 --> 00:06:52,930 voor de kleinverbruiker moest kunnen 184 00:06:50,319 --> 00:06:54,699 gelden want die zou ook het voordeel van 185 00:06:52,930 --> 00:06:56,400 keuzevrijheid moeten krijgen 186 00:06:54,699 --> 00:06:58,930 ja 187 00:06:56,400 --> 00:07:02,039 in hoeverre waren lage gasprijzen het 188 00:06:58,930 --> 00:07:02,039 doel van de hier bali serie 189 00:07:02,069 --> 00:07:06,909 ik weet niet of lagere gasprijzen want 190 00:07:05,229 --> 00:07:09,519 niet het enige doel van liberalisering 191 00:07:06,909 --> 00:07:11,889 want je krijgt bij een markt natuurlijk 192 00:07:09,519 --> 00:07:13,119 altijd meer fluctuaties in prijzen maar 193 00:07:11,889 --> 00:07:16,299 dat zien we eerlijk gezegd vandaag de 194 00:07:13,119 --> 00:07:17,739 dag ook heel goed 195 00:07:16,299 --> 00:07:19,269 maar de kans dat het efficiënter en 196 00:07:17,739 --> 00:07:20,589 effectiever en daarmee dus ook wat 197 00:07:19,269 --> 00:07:22,509 goedkoper zou kunnen worden maar dat 198 00:07:20,589 --> 00:07:23,949 gaat niet over hele grote bedragen 199 00:07:22,509 --> 00:07:26,049 wat goedkoper zou kunnen worden is wat 200 00:07:23,949 --> 00:07:28,059 eigenlijk aanwezig al was het maar dat 201 00:07:26,049 --> 00:07:29,769 met name de leverantie de dus er moeten 202 00:07:28,059 --> 00:07:32,739 distributiebedrijven gedwongen zouden 203 00:07:29,769 --> 00:07:36,189 worden om optimale efficiënter worden ja 204 00:07:32,739 --> 00:07:38,409 nou we zijn net het was ingegeven door 205 00:07:36,189 --> 00:07:40,479 door europa 206 00:07:38,409 --> 00:07:42,489 de rekenkamer wees in 2000 op dat de 207 00:07:40,479 --> 00:07:44,469 liberalisering van de gasmarkt volgens 208 00:07:42,489 --> 00:07:46,379 de europese richtlijn niet zo snel hoef 209 00:07:44,469 --> 00:07:49,449 te 210 00:07:46,379 --> 00:07:50,949 bouwen wilde de gaswet toch zo snel in 211 00:07:49,449 --> 00:07:53,619 dorp hoe dat was de afspraak niet al 212 00:07:50,949 --> 00:07:55,149 gemaakt was met de kamer ook en daar is 213 00:07:53,619 --> 00:07:58,419 ook iedereen in de kamer mee akkoord 214 00:07:55,149 --> 00:08:00,369 gegaan om dat zo te doen en wij vonden 215 00:07:58,419 --> 00:08:01,659 dus ook dat je het niet langer en niet 216 00:08:00,369 --> 00:08:03,999 moet doen zal ik maar zeggen dan strikt 217 00:08:01,659 --> 00:08:05,619 noodzakelijk en nederland wat natuurlijk 218 00:08:03,999 --> 00:08:07,269 toch een bijzondere positie omdat wij 219 00:08:05,619 --> 00:08:08,789 een hele sterke positie op de gras maakt 220 00:08:07,269 --> 00:08:11,589 hadden 221 00:08:08,789 --> 00:08:12,729 was er ook geen reden voor omdat 222 00:08:11,589 --> 00:08:15,219 om het langer voor je uit te schuiven 223 00:08:12,729 --> 00:08:16,809 dan noodzakelijk overigens waren andere 224 00:08:15,219 --> 00:08:18,759 landen ons al voor gegaan want duitsland 225 00:08:16,809 --> 00:08:21,009 geen snelle gegaan 226 00:08:18,759 --> 00:08:22,599 metro brittanië ook is ook snel gegaan 227 00:08:21,009 --> 00:08:23,949 dat waren altijd wel een beetje onze 228 00:08:22,599 --> 00:08:27,279 partners 229 00:08:23,949 --> 00:08:29,679 ja dus u zegt eigenlijk het was 230 00:08:27,279 --> 00:08:31,629 afgesproken met de kamer en daar dat heb 231 00:08:29,679 --> 00:08:33,009 ik voortgezet als minister 232 00:08:31,629 --> 00:08:34,599 het was eigenlijk onder mijn voorganger 233 00:08:33,009 --> 00:08:35,680 al afgesproken met de kamer en ik heb 234 00:08:34,599 --> 00:08:36,969 gewoon uitgevoerd wat er toen 235 00:08:35,680 --> 00:08:37,750 afgesproken was en daar was ik het mee 236 00:08:36,969 --> 00:08:40,139 eens 237 00:08:37,750 --> 00:08:42,550 nou was het ineens 238 00:08:40,139 --> 00:08:44,500 de gaswet dat grote gevolgen voor het 239 00:08:42,550 --> 00:08:47,529 verkoopkantoor van groningen gas tot was 240 00:08:44,500 --> 00:08:50,279 de gaswinning hoe reageerde gasunie op 241 00:08:47,529 --> 00:08:50,279 uw aankondiging 242 00:08:51,250 --> 00:08:54,129 nou ik kan me niet herinneren dat de 243 00:08:52,569 --> 00:08:55,959 gasunie gereageerd heeft op mijn 244 00:08:54,129 --> 00:08:58,059 aankondiging ik denk eerder gezegd dat 245 00:08:55,959 --> 00:08:59,470 als de gasunie gereageerd heeft op de 246 00:08:58,059 --> 00:09:00,730 aankondiging van de liberalisering dat 247 00:08:59,470 --> 00:09:02,910 ze dat waarschijnlijk al veel eerder had 248 00:09:00,730 --> 00:09:02,910 gedaan 249 00:09:03,329 --> 00:09:06,540 ik heb vanmorgen zitten luisteren naar 250 00:09:04,769 --> 00:09:08,939 de heer verbergen heeft er zelf ook een 251 00:09:06,540 --> 00:09:09,660 opvatting over gehad die heeft hij tegen 252 00:09:08,939 --> 00:09:10,949 mij 253 00:09:09,660 --> 00:09:11,850 voor zover ik me kan herinneren helemaal 254 00:09:10,949 --> 00:09:13,110 niet meer gemaakt dat heeft u 255 00:09:11,850 --> 00:09:16,560 waarschijnlijk tegen me voor gaan ogen 256 00:09:13,110 --> 00:09:20,040 zegt ja ja dan had u contact met hier 257 00:09:16,560 --> 00:09:22,740 verbergen in de regio de zeker ja had u 258 00:09:20,040 --> 00:09:25,709 hoe zijn net ik weet niet precies hoe 259 00:09:22,740 --> 00:09:28,259 gasunie heeft gereageerd maar heeft u nu 260 00:09:25,709 --> 00:09:30,800 toe weerstand ervaren of nee mijn 261 00:09:28,259 --> 00:09:30,800 periode niet 262 00:09:31,399 --> 00:09:34,949 tot het moment natuurlijk we hebben 263 00:09:33,240 --> 00:09:36,600 natuurlijk wel iets anders gedaan op 264 00:09:34,949 --> 00:09:38,850 gegeven moment dat was dat we het gas 265 00:09:36,600 --> 00:09:41,430 gebouwen wilde herstructureren en voor 266 00:09:38,850 --> 00:09:43,439 een deel van de onderwerpen die tot dan 267 00:09:41,430 --> 00:09:46,290 toe in allerlei privaat de contracten 268 00:09:43,439 --> 00:09:47,759 waren vastgelegd over wilde brengen naar 269 00:09:46,290 --> 00:09:49,860 de wedge want wij vonden 270 00:09:47,759 --> 00:09:52,860 ik vind ik nog steeds dat dat op moest 271 00:09:49,860 --> 00:09:54,809 gebeuren dat de publieke belangen 272 00:09:52,860 --> 00:09:57,480 transparant in de weg moesten worden 273 00:09:54,809 --> 00:09:58,740 neergelegd en dat gingen dan met name 274 00:09:57,480 --> 00:10:00,959 over 275 00:09:58,740 --> 00:10:03,029 om te zeggen dan het kleine vel beleid 276 00:10:00,959 --> 00:10:05,279 wat wij heel belangrijk vonden wat ik 277 00:10:03,029 --> 00:10:07,019 ook heel belangrijk vond dat moet in de 278 00:10:05,279 --> 00:10:08,910 wet worden vastgelegd en niet meer via 279 00:10:07,019 --> 00:10:10,850 alle plek en hij privater contracten die 280 00:10:08,910 --> 00:10:13,079 overigens in de geliberaliseerde 281 00:10:10,850 --> 00:10:15,240 situatie ook best wel veel risico's met 282 00:10:13,079 --> 00:10:16,649 zich meebrachten ja dat ze van europa 283 00:10:15,240 --> 00:10:18,360 misschien wel helemaal niet meer mochten 284 00:10:16,649 --> 00:10:21,209 want dan kom je plotseling ook wel om de 285 00:10:18,360 --> 00:10:22,920 competitie toezicht te staan terwijl 286 00:10:21,209 --> 00:10:25,050 kleine velden beleids was natuurlijk wel 287 00:10:22,920 --> 00:10:27,509 heel specifiek voor nederland en dat 288 00:10:25,050 --> 00:10:29,129 moest gewoon in de wet en tweede dat in 289 00:10:27,509 --> 00:10:31,050 de wet ook gewoon geregeld wordt dat de 290 00:10:29,129 --> 00:10:33,000 staat een redelijk aandelen van de 291 00:10:31,050 --> 00:10:35,100 opbrengsten moet kunnen krijgen dus die 292 00:10:33,000 --> 00:10:36,600 twee dingen moesten echt in een wet 293 00:10:35,100 --> 00:10:39,329 nou dat was niet iedereen meteen 294 00:10:36,600 --> 00:10:40,740 enthousiast over en waar sommige die 295 00:10:39,329 --> 00:10:42,600 dachten dat we wel invloed zou kunnen 296 00:10:40,740 --> 00:10:45,059 zijn op de omvang van de staatsinkomsten 297 00:10:42,600 --> 00:10:46,559 dat is overigens het rekenkamerrapport 298 00:10:45,059 --> 00:10:48,059 vind ik zelf ook wel opvallend dat hij 299 00:10:46,559 --> 00:10:49,769 ook vooral af en toe spreken over het 300 00:10:48,059 --> 00:10:51,750 risico dat de staat iets minder 301 00:10:49,769 --> 00:10:53,790 inkomsten zou kunnen krijgen 302 00:10:51,750 --> 00:10:55,319 daar ging het dan over en dat was 303 00:10:53,790 --> 00:10:56,819 natuurlijk bij sommige collega's ook wel 304 00:10:55,319 --> 00:10:59,009 eens een beetje de angst maar 305 00:10:56,819 --> 00:11:00,329 tegelijkertijd dacht ook iedereen wel 306 00:10:59,009 --> 00:11:03,029 dit moet je wel in een wet van 307 00:11:00,329 --> 00:11:05,269 vastleggen dat kan gewoon niet anders we 308 00:11:03,029 --> 00:11:07,800 komen straks uitgebreid daarop terug 309 00:11:05,269 --> 00:11:10,259 we hebben meer een stukje gelezen waar 310 00:11:07,800 --> 00:11:12,810 je een gas in uw commentaar levert op de 311 00:11:10,259 --> 00:11:14,370 gaswet en die zegt dat alleen het 312 00:11:12,810 --> 00:11:16,490 opvoeren van de groningen productie tot 313 00:11:14,370 --> 00:11:18,600 lage prijzen leid 314 00:11:16,490 --> 00:11:21,210 je ook al plaats gaf die aan dit 315 00:11:18,600 --> 00:11:22,680 commentaar je nu beslissingen nou dat 316 00:11:21,210 --> 00:11:23,940 was voor mij vooral de reden om te 317 00:11:22,680 --> 00:11:25,620 zorgen dat we de schop kleine velden 318 00:11:23,940 --> 00:11:28,380 beleid heel goed vast moest leggen in in 319 00:11:25,620 --> 00:11:29,940 in de wet want wij hadden niet het 320 00:11:28,380 --> 00:11:32,400 belang hebben hij om het groningen-veld 321 00:11:29,940 --> 00:11:35,040 zo snel mogelijk licht te trekken daar 322 00:11:32,400 --> 00:11:36,510 waren wij niet voor ik was er ook niet 323 00:11:35,040 --> 00:11:37,950 voor op het ministerie was echt de 324 00:11:36,510 --> 00:11:39,300 gedachte we moeten kleine velden lijst 325 00:11:37,950 --> 00:11:42,660 allerbelangrijkste 326 00:11:39,300 --> 00:11:43,920 want wij willen gewoon dat de gasunie 327 00:11:42,660 --> 00:11:45,450 en dat kon een soort in de wet van 328 00:11:43,920 --> 00:11:47,700 slecht en konden we die opdracht ook aan 329 00:11:45,450 --> 00:11:49,110 de gasunie verstrekken zo lang mogelijk 330 00:11:47,700 --> 00:11:51,270 zoveel mogelijk als uit het 331 00:11:49,110 --> 00:11:53,280 groningen-veld haalt in mijn tijd was 332 00:11:51,270 --> 00:11:55,170 dat over is nog een heel groot deel denk 333 00:11:53,280 --> 00:11:57,890 dat het ik geloof in mijn hele periode 334 00:11:55,170 --> 00:12:02,900 zal het ergens tussen de 50 en de 335 00:11:57,890 --> 00:12:05,280 55.000 cup het cijfer lyceum ja goed 336 00:12:02,900 --> 00:12:09,060 ja ik vind die kom je afkortingen die 337 00:12:05,280 --> 00:12:11,940 ben ik een beetje kwijt mijn en en 25 20 338 00:12:09,060 --> 00:12:13,290 25 30 max uit het groningen-veld want 339 00:12:11,940 --> 00:12:15,510 het groningen-veld moest echt beschouwen 340 00:12:13,290 --> 00:12:17,010 blijven als balans wel een en ook voor 341 00:12:15,510 --> 00:12:19,290 de lange termijn daar wilde je zo lang 342 00:12:17,010 --> 00:12:21,930 mogelijk mee doen en dus het zoveel 343 00:12:19,290 --> 00:12:23,940 mogelijk ontzien ja voor de de 344 00:12:21,930 --> 00:12:26,130 deelnemers in de gasunie en ook de nam 345 00:12:23,940 --> 00:12:27,840 zelfde nam bijvoorbeeld was natuurlijk 346 00:12:26,130 --> 00:12:29,640 toch veel interessanter om veel uit het 347 00:12:27,840 --> 00:12:31,650 groningen-veld te halen want daar waar 348 00:12:29,640 --> 00:12:33,450 de kosten veel aangevallen en daar waar 349 00:12:31,650 --> 00:12:35,340 zij uitsluitend bij betrokken terwijl 350 00:12:33,450 --> 00:12:37,860 een kleine een teen en de kleine velden 351 00:12:35,340 --> 00:12:39,470 was niet alleen de olies maar er waren 352 00:12:37,860 --> 00:12:42,300 ook andere maatschappijen niet haar 353 00:12:39,470 --> 00:12:45,040 poepertje hun voordeel mee kon nemen 354 00:12:42,300 --> 00:12:48,279 ik wil even een stapje terug zetten in 355 00:12:45,040 --> 00:12:50,350 dualisering traject dat het was al onder 356 00:12:48,279 --> 00:12:52,420 uw voorganger in gang gezet we hebben 357 00:12:50,350 --> 00:12:56,110 vanochtend van de heer verbergen hoort 358 00:12:52,420 --> 00:12:59,019 dat en het wederom erop dat in de 359 00:12:56,110 --> 00:13:00,250 besluitvorming in brussel die de 360 00:12:59,019 --> 00:13:02,110 commissie is die in haar eentje 361 00:13:00,250 --> 00:13:04,149 beslissingen neemt je verordening kan 362 00:13:02,110 --> 00:13:06,579 alleen ontstaan als lidstaten daar geen 363 00:13:04,149 --> 00:13:07,720 stemmen en is het juist dat in die 364 00:13:06,579 --> 00:13:09,430 periode 365 00:13:07,720 --> 00:13:11,259 het waar een periode van de twee paarse 366 00:13:09,430 --> 00:13:12,850 kabinetten 367 00:13:11,259 --> 00:13:14,350 nederland zelf voor vechten was van 368 00:13:12,850 --> 00:13:18,009 liberalisering 369 00:13:14,350 --> 00:13:20,709 in europa en ook ja ik weet dat mijn 370 00:13:18,009 --> 00:13:21,819 collega weyers daar heel hard voor 371 00:13:20,709 --> 00:13:23,980 gelopen heeft ja die was groot 372 00:13:21,819 --> 00:13:25,930 voorstander van liberalisering en over 373 00:13:23,980 --> 00:13:28,180 zoals het kabinet het daar mee eens ja 374 00:13:25,930 --> 00:13:30,009 want in die in die verordening 375 00:13:28,180 --> 00:13:33,550 er staat dat de verplichting eigenlijk 376 00:13:30,009 --> 00:13:36,940 was om in 2007 te zorgen dat de markt 377 00:13:33,550 --> 00:13:38,829 voor 33% vrij zou zijn 378 00:13:36,940 --> 00:13:40,800 mijn de gaswet is eigenlijk opgenomen 379 00:13:38,829 --> 00:13:44,440 dat al in 380 00:13:40,800 --> 00:13:47,050 2004 iedereen ja het is 100% 381 00:13:44,440 --> 00:13:48,910 keuzevrijheid zou moeten hebben waar 382 00:13:47,050 --> 00:13:50,560 kwam dat nou precies vandaan 383 00:13:48,910 --> 00:13:52,779 vooral omdat andere landen om ons heen 384 00:13:50,560 --> 00:13:55,060 ook al verder waren gegaan duitsland ons 385 00:13:52,779 --> 00:13:57,639 al 100% geliberaliseerd groot-brittanië 386 00:13:55,060 --> 00:13:59,680 was al 100% geliberaliseerd en wij 387 00:13:57,639 --> 00:14:00,970 vonden ook dat je niet langer niet moest 388 00:13:59,680 --> 00:14:03,010 liberaliseren 389 00:14:00,970 --> 00:14:04,870 dan steek noodzakelijk dus daarom en 390 00:14:03,010 --> 00:14:06,880 daar is die datum uit voortgekomen ik 391 00:14:04,870 --> 00:14:08,769 heb ook niets het idee dat dat tot grote 392 00:14:06,880 --> 00:14:12,220 commotie de tweede kamer met de partij 393 00:14:08,769 --> 00:14:13,540 waar we debat over gevoerd heeft geleid 394 00:14:12,220 --> 00:14:15,490 dit kan mijn herinnering zit daar niet 395 00:14:13,540 --> 00:14:18,069 een heel stevig debat over die datum van 396 00:14:15,490 --> 00:14:19,779 liberalisering denk zelfs dat de kamer 397 00:14:18,069 --> 00:14:22,720 het daar heel erg mee een zoals dat 398 00:14:19,779 --> 00:14:24,850 burgers en bedrijven ook gewoon zelf 399 00:14:22,720 --> 00:14:27,180 keuzes moesten kunnen maken want daar 400 00:14:24,850 --> 00:14:30,189 ging het natuurlijk uiteindelijk om ja 401 00:14:27,180 --> 00:14:31,329 nou hebben we net ook van dr verbergen 402 00:14:30,189 --> 00:14:34,089 hoort dat die eigenlijk drie 403 00:14:31,329 --> 00:14:36,040 kritiekpunten had op die liberalisering 404 00:14:34,089 --> 00:14:37,779 het als ik de wijzer op die is 405 00:14:36,040 --> 00:14:40,149 vormgegeven in de uiteindelijke gaswet 406 00:14:37,779 --> 00:14:42,250 dat het te weinig oog had voor borgen 407 00:14:40,149 --> 00:14:44,139 van reserves' ja dat het lange termijn 408 00:14:42,250 --> 00:14:46,480 contracten in de praktijk eigenlijk 409 00:14:44,139 --> 00:14:49,410 bijna onmogelijk maakte 410 00:14:46,480 --> 00:14:51,810 en dat het toch een naïeve gedachte was 411 00:14:49,410 --> 00:14:53,529 want onze eigen met name 412 00:14:51,810 --> 00:14:56,449 elektriciteitsbedrijven werden opgekocht 413 00:14:53,529 --> 00:14:59,389 door grotere europese concurrenten zijn 414 00:14:56,449 --> 00:15:01,190 iets van die argumenten die rol gespeeld 415 00:14:59,389 --> 00:15:03,800 in uw tuin nou die laatste daar zal ik 416 00:15:01,190 --> 00:15:05,870 daar daar moet ik toch echt van zeggen 417 00:15:03,800 --> 00:15:07,970 dat ik dat verre van mij heb gehouden 418 00:15:05,870 --> 00:15:10,310 ik was tegen het opsplitsen van de 419 00:15:07,970 --> 00:15:12,440 bedrijven op dat moment en ik vond dat 420 00:15:10,310 --> 00:15:15,230 je splitsing van infrastructuur en 421 00:15:12,440 --> 00:15:17,300 transport van infrastructuur en 422 00:15:15,230 --> 00:15:19,940 distributie en productie alleen moest 423 00:15:17,300 --> 00:15:22,010 doen als dat europese op echt gebeurde 424 00:15:19,940 --> 00:15:24,709 dat is naar mijn tijd is dat toch 425 00:15:22,010 --> 00:15:26,779 doorgezet en daarna zijn ook al die 426 00:15:24,709 --> 00:15:27,889 bedrijven aan buitenland verkocht zijn 427 00:15:26,779 --> 00:15:29,839 we hebben we eigenlijk geen groot 428 00:15:27,889 --> 00:15:31,730 nederlands bedrijf meer over gehouden ja 429 00:15:29,839 --> 00:15:33,500 maar dan moet u en anderen over bevragen 430 00:15:31,730 --> 00:15:36,199 en niet mee dat zullen we doen maar de 431 00:15:33,500 --> 00:15:38,389 andere twee punten en ja dat is toch als 432 00:15:36,199 --> 00:15:40,190 anderen zeggen dat ik die lange termijn 433 00:15:38,389 --> 00:15:41,600 contracten en het risico dat we die niet 434 00:15:40,190 --> 00:15:43,160 mochten nemen 435 00:15:41,600 --> 00:15:44,839 staat me helemaal niet bij dat dat uw 436 00:15:43,160 --> 00:15:46,639 belangrijk onderwerp is geweest ik ben 437 00:15:44,839 --> 00:15:48,199 er ook verbaasd over te horen van leer 438 00:15:46,639 --> 00:15:49,610 verbergen morgen 439 00:15:48,199 --> 00:15:51,740 dat we dus eigenlijk geen mogelijkheden 440 00:15:49,610 --> 00:15:53,810 meer waarde ik kan dat niet verklaren 441 00:15:51,740 --> 00:15:56,839 nee maar achterliggend dit zijn 442 00:15:53,810 --> 00:15:59,149 eigenlijk twee manieren om zorgen over 443 00:15:56,839 --> 00:16:00,829 leveringszekerheid op de korte termijn 444 00:15:59,149 --> 00:16:03,350 voorzieningszekerheid op de lange 445 00:16:00,829 --> 00:16:06,199 termijn te borgen was daar discussie 446 00:16:03,350 --> 00:16:07,430 over of de wet voldoende ja ja ik kan 447 00:16:06,199 --> 00:16:08,779 mij niet herinneren dat we echt een 448 00:16:07,430 --> 00:16:11,389 discussie over geweest dat we dan bang 449 00:16:08,779 --> 00:16:13,100 voor waren dus dus dat kan aan mij 450 00:16:11,389 --> 00:16:14,510 liggen dat het gewoon niet meer in mijn 451 00:16:13,100 --> 00:16:15,889 geheugen zit maar kan het eigenlijk niet 452 00:16:14,510 --> 00:16:17,510 moet het niet herinneren dat dat echt 453 00:16:15,889 --> 00:16:20,000 een dit discussie is geweest in die 454 00:16:17,510 --> 00:16:21,829 techniek en u herinnert zich nog wel dat 455 00:16:20,000 --> 00:16:24,290 de oorspronkelijke privaatrechtelijke 456 00:16:21,829 --> 00:16:27,769 overeenkomst tussen gasunie in de staat 457 00:16:24,290 --> 00:16:30,050 dat die in 2000 door uw handtekening 458 00:16:27,769 --> 00:16:32,089 onder een brief komt te vervallen 459 00:16:30,050 --> 00:16:34,279 je pijn die bevoegdheden stonden die de 460 00:16:32,089 --> 00:16:36,199 bewindspersoon vroeger had ja waar u dan 461 00:16:34,279 --> 00:16:37,970 afstand van d ja ja maar dat kwam ook 462 00:16:36,199 --> 00:16:39,500 omdat tanden uiteindelijk moest 463 00:16:37,970 --> 00:16:40,720 natuurlijk de markt voor een deel dat 464 00:16:39,500 --> 00:16:43,550 gaan opvangen 465 00:16:40,720 --> 00:16:44,540 en je je kan niet bij de in in de in in 466 00:16:43,550 --> 00:16:46,220 de lucht te houden zal ik maar zeggen 467 00:16:44,540 --> 00:16:47,750 het een waar je bij het zelf bepaald 468 00:16:46,220 --> 00:16:48,620 denk ook eerlijk gezegd dat we dan de 469 00:16:47,750 --> 00:16:52,540 waarschijnlijk op de vingers getikt 470 00:16:48,620 --> 00:16:55,430 zouden zijn door europa ja ja 471 00:16:52,540 --> 00:16:58,010 en het toezicht op de export was wel 472 00:16:55,430 --> 00:16:58,839 altijd vrij belangrijk geweest in het 473 00:16:58,010 --> 00:17:02,600 verleden 474 00:16:58,839 --> 00:17:05,150 nu werd de instrumenten om daar ja 475 00:17:02,600 --> 00:17:07,339 vanuit de minister invloed op uit te 476 00:17:05,150 --> 00:17:09,399 hoeven oefenen opgeheven 477 00:17:07,339 --> 00:17:12,439 wat wat van effect had dat 478 00:17:09,399 --> 00:17:13,909 nou op zich niet zo heel erg veel effect 479 00:17:12,439 --> 00:17:16,039 behalve we hebben hadden natuurlijk het 480 00:17:13,909 --> 00:17:18,350 nationale plafond zal ik maar zeggen wat 481 00:17:16,039 --> 00:17:20,480 men uit nee uit de nederlandse reserves' 482 00:17:18,350 --> 00:17:22,100 mocht halen maar de gasunie mocht ook 483 00:17:20,480 --> 00:17:23,750 inkopen en verkopen in het buitenland 484 00:17:22,100 --> 00:17:26,929 die mochten ook 485 00:17:23,750 --> 00:17:29,120 gas uit andere landen inkopen waarbij ik 486 00:17:26,929 --> 00:17:31,850 toen overigens wat ik meestal ik zal 487 00:17:29,120 --> 00:17:33,200 gebeuren was dat het engelse gas omdat 488 00:17:31,850 --> 00:17:34,580 daar lag een pijpleiding rechtstreeks 489 00:17:33,200 --> 00:17:36,620 met groot-brittanië 490 00:17:34,580 --> 00:17:38,659 en wij hebben heel lang alleen gas 491 00:17:36,620 --> 00:17:40,250 geëxporteerd naar naar groot-brittannie 492 00:17:38,659 --> 00:17:42,139 en toen de markt geliberaliseerd werd en 493 00:17:40,250 --> 00:17:44,090 engeland was eerder dan wij 494 00:17:42,139 --> 00:17:46,269 toen kon er ook maar gas deze kant op 495 00:17:44,090 --> 00:17:46,269 komen 496 00:17:46,399 --> 00:17:49,730 dat was eigenlijk degene waarvan voor 497 00:17:47,929 --> 00:17:52,250 mij ik had dan toen het meeste van 498 00:17:49,730 --> 00:17:55,759 verwachten maar dat zolang men maar 499 00:17:52,250 --> 00:17:57,830 binnen het nationale plant bv en zorgde 500 00:17:55,759 --> 00:17:59,539 dat onze voorziening zeg maar onze 501 00:17:57,830 --> 00:18:01,909 bedrijven voldoende voorzien konden 502 00:17:59,539 --> 00:18:03,860 worden dan was er geen probleem hoeft 503 00:18:01,909 --> 00:18:04,490 hier dat ook van niet verder zeker te 504 00:18:03,860 --> 00:18:06,320 stellen 505 00:18:04,490 --> 00:18:07,269 maar liberalisering betekent dat ook 506 00:18:06,320 --> 00:18:09,200 andere 507 00:18:07,269 --> 00:18:10,610 energieleveranciers gasleverancier is 508 00:18:09,200 --> 00:18:13,190 toegang kregen tot de nederlandse maar 509 00:18:10,610 --> 00:18:15,429 de zeker dat het aandeel 510 00:18:13,190 --> 00:18:18,529 wat voorheen groot was van de gasunie 511 00:18:15,429 --> 00:18:21,049 daardoor ook enigszins zou dalen ja was 512 00:18:18,529 --> 00:18:23,840 er ook bij het ministerie belang bij om 513 00:18:21,049 --> 00:18:25,340 toch te kijken of die die verlies van 514 00:18:23,840 --> 00:18:27,320 marktaandeel en dus inkomsten 515 00:18:25,340 --> 00:18:29,919 gecompliceerd moest worden door toch 516 00:18:27,320 --> 00:18:32,929 proberen meer te exporteren 517 00:18:29,919 --> 00:18:34,940 voor zover ik mij kan herinneren is het 518 00:18:32,929 --> 00:18:37,909 alleen maar kijk me hielden datzelfde 519 00:18:34,940 --> 00:18:40,250 plafond en eerlijk gezegd als dat 520 00:18:37,909 --> 00:18:42,110 plafond gehaald werd was dat eigenlijk 521 00:18:40,250 --> 00:18:45,169 de meest zeker de kans dat wij onze 522 00:18:42,110 --> 00:18:47,299 inkomsten gewoon beelden en dat of een 523 00:18:45,169 --> 00:18:49,610 toffe dat dan allemaal zelf gebruikte of 524 00:18:47,299 --> 00:18:50,659 dat we meer exporteerde binnen dat 525 00:18:49,610 --> 00:18:54,500 plafond 526 00:18:50,659 --> 00:18:55,850 omdat ook andere levende aan ons is op 527 00:18:54,500 --> 00:18:57,799 zich niet de meest interessante vraag 528 00:18:55,850 --> 00:19:00,830 want uiteindelijk worden de inkomsten 529 00:18:57,799 --> 00:19:02,870 gegenereerd via datgene wat wij zelf via 530 00:19:00,830 --> 00:19:05,679 het kleine velden beleid en uiteindelijk 531 00:19:02,870 --> 00:19:05,679 wat uit groningen kwam 532 00:19:05,720 --> 00:19:10,890 ik eruit haalden 533 00:19:09,090 --> 00:19:13,290 ja maar bij verlies aan dat marktaandeel 534 00:19:10,890 --> 00:19:16,590 en proberen export te vergroten kan dus 535 00:19:13,290 --> 00:19:18,120 zijn dat je tegen goedkopere prijzen 536 00:19:16,590 --> 00:19:20,520 dat gas gaat aanbieden 537 00:19:18,120 --> 00:19:22,530 ja en dat het groningen-veld in die zin 538 00:19:20,520 --> 00:19:23,730 misschien in de uitverkoop kan worden 539 00:19:22,530 --> 00:19:25,980 gedaan 540 00:19:23,730 --> 00:19:27,210 nou is dat iets waarvoor gewaarschuwd is 541 00:19:25,980 --> 00:19:28,950 ik kan me dat niet herinneren dat ervoor 542 00:19:27,210 --> 00:19:32,520 gewaarschuwd is en ik had niet het idee 543 00:19:28,950 --> 00:19:33,540 dat dat het grootste risico was de over 544 00:19:32,520 --> 00:19:36,600 een staat waarin het rekenkamerrapport 545 00:19:33,540 --> 00:19:38,190 ook wel iets over omdat waar en toe in 546 00:19:36,600 --> 00:19:39,330 de gesprekken wel maar de kans dat dat 547 00:19:38,190 --> 00:19:41,190 ging gebeuren 548 00:19:39,330 --> 00:19:43,140 schatten iedereen toch tamelijk laag in 549 00:19:41,190 --> 00:19:45,270 dat dat ik dat niemand verwachtte daar 550 00:19:43,140 --> 00:19:46,920 hele grote effect op dat was niet in een 551 00:19:45,270 --> 00:19:48,630 groot en zo was ook de markt was ook een 552 00:19:46,920 --> 00:19:50,430 groeimarkten want hebben het steeds meer 553 00:19:48,630 --> 00:19:53,730 gas gebruikte in heel europa 554 00:19:50,430 --> 00:19:56,040 ja ik kan nog een vraag want bij de 555 00:19:53,730 --> 00:19:58,980 gaswetten introductie daarvan zijn feel 556 00:19:56,040 --> 00:20:01,470 ook de noorder korting 557 00:19:58,980 --> 00:20:03,810 dat wij vroegen ons wel af is dan nog 558 00:20:01,470 --> 00:20:05,610 over nagedacht als dit voordeel voor de 559 00:20:03,810 --> 00:20:07,260 noordelijke provincies verdwijnt moet 560 00:20:05,610 --> 00:20:08,820 dat nog doen iets anders vervangen 561 00:20:07,260 --> 00:20:10,530 worden is dat een discussiepunt geweest 562 00:20:08,820 --> 00:20:12,480 ik kan me dat niet herinneren ik geloof 563 00:20:10,530 --> 00:20:13,800 ik denk weet of zelfs niet of dat 564 00:20:12,480 --> 00:20:15,960 überhaupt in de kamer nog aan de orde 565 00:20:13,800 --> 00:20:17,130 geweest is ik hoop dat we hoorde ik 566 00:20:15,960 --> 00:20:19,140 toevallig vanmorgen 567 00:20:17,130 --> 00:20:21,180 tijdens het gesprek wat u had met weer 568 00:20:19,140 --> 00:20:24,270 verberg en was voor mij eerlijk gezegd 569 00:20:21,180 --> 00:20:25,920 namelijk nieuw en ik begreep ook wel van 570 00:20:24,270 --> 00:20:27,450 hem althans dat het dat dat ook wel een 571 00:20:25,920 --> 00:20:30,150 heel klein dingetje was ik denk dat 572 00:20:27,450 --> 00:20:31,860 eerlijk gezegd werd groningen ja eerder 573 00:20:30,150 --> 00:20:33,420 op een andere manier bedienden maar niet 574 00:20:31,860 --> 00:20:36,330 zo net nog eens er in de periode voor de 575 00:20:33,420 --> 00:20:39,210 liberalisering stevig strijd geleverd 576 00:20:36,330 --> 00:20:40,680 ook door je zk om die noorden korting 577 00:20:39,210 --> 00:20:43,920 overeind te houden want als het klopt 578 00:20:40,680 --> 00:20:46,050 dat de europese commissie zag van dus 579 00:20:43,920 --> 00:20:47,520 misschien staatssteun ik vlees eerlijk 580 00:20:46,050 --> 00:20:49,470 gezegd want dat echt voor mijn tijd 581 00:20:47,520 --> 00:20:51,210 allemaal zich afgespeeld heeft er de een 582 00:20:49,470 --> 00:20:52,590 internaat mals dat dat kan ik mij niet 583 00:20:51,210 --> 00:20:54,300 erin dat dat ik die discussie hebt 584 00:20:52,590 --> 00:20:56,430 moeten voeren met de europese commissie 585 00:20:54,300 --> 00:20:57,810 waarbij kom over zowel snap dat 10 586 00:20:56,430 --> 00:21:00,020 eigenlijk ook niet meer kon in dat 587 00:20:57,810 --> 00:21:00,020 systeem 588 00:21:01,680 --> 00:21:06,840 hoe vaker spark u de andere partners in 589 00:21:03,870 --> 00:21:09,930 het gas gebouw shell axel 590 00:21:06,840 --> 00:21:12,090 als het nodig was sprak is en dat was 591 00:21:09,930 --> 00:21:12,860 niets heel erg vaak maar in het kader 592 00:21:12,090 --> 00:21:14,900 van 593 00:21:12,860 --> 00:21:16,910 dus echt mijn onze wens om het gas 594 00:21:14,900 --> 00:21:19,090 gebouw zoals wij het noemen de te 595 00:21:16,910 --> 00:21:19,090 renoveren 596 00:21:19,429 --> 00:21:23,929 was er was het wel nodig om af en toe 597 00:21:21,380 --> 00:21:25,490 met de praat hij soms meldde een een van 598 00:21:23,929 --> 00:21:28,040 de twee of de twee 599 00:21:25,490 --> 00:21:30,530 zit ook gewoon bij ons een en hoe 600 00:21:28,040 --> 00:21:32,360 verliepen die gesprekken 601 00:21:30,530 --> 00:21:34,340 nou ja de ene keer vrolijker dan de 602 00:21:32,360 --> 00:21:35,840 andere keer ik herinner me dat ik nog 603 00:21:34,340 --> 00:21:37,220 wel een heel stevig gesprek moeten 604 00:21:35,840 --> 00:21:39,290 voeren met en met de grote baas van 605 00:21:37,220 --> 00:21:41,210 exxon is eigenlijk als een boeiend want 606 00:21:39,290 --> 00:21:43,370 toen ik begonnen met na te denken over 607 00:21:41,210 --> 00:21:44,900 deze verhoor het was dat echt het eerste 608 00:21:43,370 --> 00:21:46,460 wat in mijn gedachten op kan de knop te 609 00:21:44,900 --> 00:21:49,250 herinneren dat ik een heel stevig 610 00:21:46,460 --> 00:21:51,160 gesprek met axel hebt gevoerd wat van 611 00:21:49,250 --> 00:21:53,750 een geheel andere orde was dan met shell 612 00:21:51,160 --> 00:21:55,910 en ik vermoed dat bij shell inderdaad 613 00:21:53,750 --> 00:21:58,250 meespeelde dat zij best wel veel op de 614 00:21:55,910 --> 00:21:59,660 kleine velden ook deden en exen zich 615 00:21:58,250 --> 00:22:02,030 heel erg concentreren op het 616 00:21:59,660 --> 00:22:03,320 groningen-veld en ja zijn eigen maar in 617 00:22:02,030 --> 00:22:04,820 belang 618 00:22:03,320 --> 00:22:05,870 veel uit het groningen-veld halen daar 619 00:22:04,820 --> 00:22:07,040 verdienen ze het meest aan was 620 00:22:05,870 --> 00:22:09,200 makkelijkste 621 00:22:07,040 --> 00:22:11,809 dus dat was een stevig gesprek want 622 00:22:09,200 --> 00:22:13,610 nogmaals als je vastlegd in de wet dat 623 00:22:11,809 --> 00:22:15,110 de kleine velden beleid altijd voorrang 624 00:22:13,610 --> 00:22:18,260 moeten hebben en dat moet in de 625 00:22:15,110 --> 00:22:20,120 gaswinning worden uitgevoerd ja dat is 626 00:22:18,260 --> 00:22:21,679 voor hun niet de meest vrolijke 627 00:22:20,120 --> 00:22:23,240 prettige manier is misschien dachten ze 628 00:22:21,679 --> 00:22:25,190 wel dat mag straks gewoon niet meer van 629 00:22:23,240 --> 00:22:26,840 europa en dan hebben we helemaal het 630 00:22:25,190 --> 00:22:29,000 voor elkaar gaan we gewoon lekker het 631 00:22:26,840 --> 00:22:32,030 groningen-veld licht trekken was niet op 632 00:22:29,000 --> 00:22:33,679 uw uitte zich dat die stevige gesprekken 633 00:22:32,030 --> 00:22:35,480 nou ja gewoon stevig gesprek was nieuwe 634 00:22:33,679 --> 00:22:38,030 om te ik meldde hun dat wij gingen doen 635 00:22:35,480 --> 00:22:40,280 en dan was dit niet mee eens en dat 636 00:22:38,030 --> 00:22:42,590 heeft ook best heel lang dat geduurd dat 637 00:22:40,280 --> 00:22:43,730 exxon en shell ook niet op een lijn 638 00:22:42,590 --> 00:22:45,429 zaten 639 00:22:43,730 --> 00:22:48,679 ik denk 640 00:22:45,429 --> 00:22:50,570 dat wanneer precies was weet niet meer 641 00:22:48,679 --> 00:22:52,010 maar dat heeft u vast in uw stukken nog 642 00:22:50,570 --> 00:22:55,240 erg snel op enig moment komen ze mij 643 00:22:52,010 --> 00:22:55,240 melden dat ze het eens zijn geworden 644 00:22:55,540 --> 00:23:00,799 en toen werd het vastgelegd ja voordat 645 00:22:58,850 --> 00:23:01,809 we dat mannen moment gaan van het eens 646 00:23:00,799 --> 00:23:03,919 worden 647 00:23:01,809 --> 00:23:05,240 in die in die gaswet wordt voor het 648 00:23:03,919 --> 00:23:06,770 eerst de mogelijkheid gecreëerd voor het 649 00:23:05,240 --> 00:23:08,450 instellen van een plafond nu wat het er 650 00:23:06,770 --> 00:23:11,299 net over als het gaat om productie uit 651 00:23:08,450 --> 00:23:14,290 groningen wat waren de belangen van je 652 00:23:11,299 --> 00:23:14,290 oliemaatschappijen bij 653 00:23:15,790 --> 00:23:20,750 een hoe bedoelt u nam op traantje van 654 00:23:19,220 --> 00:23:23,030 het groningen plafond dus de belangen 655 00:23:20,750 --> 00:23:25,910 van die oliemaatschappijen hoe zal u dat 656 00:23:23,030 --> 00:23:28,230 wat vonden zij hiervan en 657 00:23:25,910 --> 00:23:30,320 we hadden het tot dan toe ook een 658 00:23:28,230 --> 00:23:32,670 nationaal plafond 659 00:23:30,320 --> 00:23:34,770 in die zin veranderd er ook weer niet zo 660 00:23:32,670 --> 00:23:35,940 heel erg veel 661 00:23:34,770 --> 00:23:38,910 [Muziek] 662 00:23:35,940 --> 00:23:40,950 dus ja ik ik weet niets goed waard dan 663 00:23:38,910 --> 00:23:44,550 het belang van de oliemaatschappij 664 00:23:40,950 --> 00:23:46,680 veranderde die zag er zelf niet tijdens 665 00:23:44,550 --> 00:23:48,810 een periode in tenminste bij de 666 00:23:46,680 --> 00:23:50,550 invoering van van de gaswet nee bij de 667 00:23:48,810 --> 00:23:52,020 invoering van de gaswet en voor die tijd 668 00:23:50,550 --> 00:23:53,730 hadden we natuurlijk al vastgelegd hoe 669 00:23:52,020 --> 00:23:55,140 het gingen doen in duitsland nogmaals 670 00:23:53,730 --> 00:23:56,310 altijd leg een kleine velden beleid 671 00:23:55,140 --> 00:23:58,290 groot in 672 00:23:56,310 --> 00:23:59,720 en het vaststellen van het totaal de 673 00:23:58,290 --> 00:24:02,460 nationaal plafond 674 00:23:59,720 --> 00:24:03,660 ja dat was er ook al dus in die zin 675 00:24:02,460 --> 00:24:05,780 veranderde ook weer niet zo heel erg 676 00:24:03,660 --> 00:24:07,560 veel en alleen werd het nu 677 00:24:05,780 --> 00:24:09,290 publiekrechtelijk ik gewoon in de wet 678 00:24:07,560 --> 00:24:11,190 vastgelegd in plaats van via al die 679 00:24:09,290 --> 00:24:13,340 ingewikkelde contracten die de daar 680 00:24:11,190 --> 00:24:16,650 vooral lage 681 00:24:13,340 --> 00:24:18,810 ik lees en we zien in in in ons dossier 682 00:24:16,650 --> 00:24:21,240 dat u en die ambtenaren veel contact 683 00:24:18,810 --> 00:24:22,490 hebben over invoering van de gaswet met 684 00:24:21,240 --> 00:24:24,570 shell en exxon 685 00:24:22,490 --> 00:24:26,780 hoeveel ruimte kregen zij om mee te 686 00:24:24,570 --> 00:24:26,780 praten 687 00:24:27,530 --> 00:24:31,850 ja ze helder natuurlijk alle ruimte om 688 00:24:29,700 --> 00:24:34,350 te praten met die met wie ze ook wilde 689 00:24:31,850 --> 00:24:36,000 ik heb natuurlijk niet een zicht op met 690 00:24:34,350 --> 00:24:38,490 met wie ze allemaal altijd hebben 691 00:24:36,000 --> 00:24:39,960 gesproken dat of dat onttrok zich 692 00:24:38,490 --> 00:24:42,450 natuurlijk best wel ook wel aan mijn 693 00:24:39,960 --> 00:24:44,850 gezicht ze zullen ongetwijfeld heel veel 694 00:24:42,450 --> 00:24:45,900 geprobeerd hebben te praten met onze 695 00:24:44,850 --> 00:24:47,610 medewerkers 696 00:24:45,900 --> 00:24:49,370 ik heb ook wel gesprek alleen met shell 697 00:24:47,610 --> 00:24:52,560 gevoerd 698 00:24:49,370 --> 00:24:55,290 en kijk de de liefde voor de van de 699 00:24:52,560 --> 00:24:56,730 olies om zoveel mogelijk in de wet vast 700 00:24:55,290 --> 00:24:58,920 te leggen van zijn natuurlijk niet zij 701 00:24:56,730 --> 00:25:01,710 zouden het liefst hebben voor voor terug 702 00:24:58,920 --> 00:25:03,810 we zijn zo lief zijn voortgegaan met het 703 00:25:01,710 --> 00:25:05,430 op op al die privaten contracten want 704 00:25:03,810 --> 00:25:09,080 die waren lekker stevig en daar konden 705 00:25:05,430 --> 00:25:11,850 ze en ik niet waarom niet zo transparant 706 00:25:09,080 --> 00:25:13,980 om daarmee door te gaan nou ik heb 707 00:25:11,850 --> 00:25:16,380 geprobeerd hun uit te leggen dat het 708 00:25:13,980 --> 00:25:17,850 niet kon omdat wij vermoeden dat een 709 00:25:16,380 --> 00:25:19,800 deel van die privaat de contracten 710 00:25:17,850 --> 00:25:22,110 straks als de richtlijn in was gegaan 711 00:25:19,800 --> 00:25:23,580 überhaupt niet houdbaar waarde en we 712 00:25:22,110 --> 00:25:25,170 vonden ook gewoon dat je de uit 713 00:25:23,580 --> 00:25:26,640 transparant over hoe zijn dat je gewoon 714 00:25:25,170 --> 00:25:28,740 moet vastleggen wat je geregeld wilt 715 00:25:26,640 --> 00:25:30,750 hebben 716 00:25:28,740 --> 00:25:32,710 daar is veel gepraat 717 00:25:30,750 --> 00:25:35,450 ik kan niet anders dan zeggen maar 718 00:25:32,710 --> 00:25:37,520 uiteindelijk ja gaat het dan zoals wij 719 00:25:35,450 --> 00:25:39,470 het willen en dat veel gepraat u 720 00:25:37,520 --> 00:25:42,050 vertelde net dat was een gesprek met 721 00:25:39,470 --> 00:25:43,670 shell alleen ook waar ging dat over dat 722 00:25:42,050 --> 00:25:45,200 ging over hetzelfde onderwerp en dat 723 00:25:43,670 --> 00:25:47,450 gingen met name denk ik over hoe we 724 00:25:45,200 --> 00:25:49,580 konden zorgen dat ze het samen eens 725 00:25:47,450 --> 00:25:51,800 konden worden ik vermoed dat shell daar 726 00:25:49,580 --> 00:25:53,450 echt wel anders in zat wat ik me uit 727 00:25:51,800 --> 00:25:55,280 mijn eigen wil het geheugen weet van die 728 00:25:53,450 --> 00:25:56,810 gesprekken en dat ik vermoed ook dat dat 729 00:25:55,280 --> 00:25:57,710 wel heel erg te maken had met het feit 730 00:25:56,810 --> 00:25:59,330 dat shell 731 00:25:57,710 --> 00:26:01,610 veel groter was ook in die kleine velden 732 00:25:59,330 --> 00:26:03,110 news at shell dan er dan in nou die 733 00:26:01,610 --> 00:26:04,840 waren wel de shell was wel van 734 00:26:03,110 --> 00:26:06,800 medewerking ik heb ook wel eens gedacht 735 00:26:04,840 --> 00:26:08,390 van dat het vooral kwam dat de 736 00:26:06,800 --> 00:26:10,400 nederlands bedrijf was misschien was dat 737 00:26:08,390 --> 00:26:12,650 ook wel zo dat ze er iets anders in 738 00:26:10,400 --> 00:26:14,690 zaten iets andere cultuur hadden dan de 739 00:26:12,650 --> 00:26:16,280 echte amerikaanse 740 00:26:14,690 --> 00:26:18,350 en cultuur en al was het maar in het 741 00:26:16,280 --> 00:26:20,300 gedrag van de grote baas 742 00:26:18,350 --> 00:26:22,880 kijk jeroen van der veer is echt een 743 00:26:20,300 --> 00:26:24,830 andere persoon dan de meneer die van 744 00:26:22,880 --> 00:26:27,470 exxon mij wel even zal komen vertellen 745 00:26:24,830 --> 00:26:29,210 wat hij vond dat wij moesten doen zo 746 00:26:27,470 --> 00:26:30,490 ging het niet met shell wilt u daarmee 747 00:26:29,210 --> 00:26:32,990 zeggen dat shell 748 00:26:30,490 --> 00:26:35,000 meer bezig was om die afspraken vast te 749 00:26:32,990 --> 00:26:37,340 leggen dan app en zo ik denk het wel 750 00:26:35,000 --> 00:26:40,790 denk dat selden het positiever in zat ja 751 00:26:37,340 --> 00:26:43,040 hem over omdat vele contact hebben met 752 00:26:40,790 --> 00:26:45,100 met shell en exxon daar hebben we een 753 00:26:43,040 --> 00:26:48,650 interview van sweder van wijnbergen 754 00:26:45,100 --> 00:26:50,870 over gelezen met het en dossier en hij 755 00:26:48,650 --> 00:26:52,490 ik citeer er wordt gedaan alsof wij een 756 00:26:50,870 --> 00:26:55,060 beetje de nam waren maar naam is gewoon 757 00:26:52,490 --> 00:26:55,060 shell en exxon 758 00:26:56,540 --> 00:27:00,680 wat vindt u ervan ja ik denk dat ze 759 00:26:58,610 --> 00:27:02,560 gelijk had dat zijn al dachten we ze 760 00:27:00,680 --> 00:27:06,110 hadden het wel fout 761 00:27:02,560 --> 00:27:07,430 wat was gewoon niet zo 762 00:27:06,110 --> 00:27:09,560 ik heb het in helaas het interview van 763 00:27:07,430 --> 00:27:10,940 zweden niet gelezen maar lees niet alle 764 00:27:09,560 --> 00:27:13,120 interviews van d'eer van mijn bergum 765 00:27:10,940 --> 00:27:13,120 goed 766 00:27:13,180 --> 00:27:19,550 en wat er net over kleine velden beleid 767 00:27:16,640 --> 00:27:22,150 en ook over profiel productie van een 768 00:27:19,550 --> 00:27:22,150 van groningen 769 00:27:23,270 --> 00:27:28,550 hoeverre had u het idee dat zij meer 770 00:27:25,820 --> 00:27:30,910 invloed vreest van het parlement 771 00:27:28,550 --> 00:27:30,910 je bedrijf 772 00:27:31,220 --> 00:27:37,030 ja zal ongetwijfeld misschien ook wel zo 773 00:27:33,590 --> 00:27:39,500 geweest zijn maar eerlijkheid gebied 774 00:27:37,030 --> 00:27:41,540 ik ben daar nooit zo bang voor geweest 775 00:27:39,500 --> 00:27:43,610 ik vind gewoon dat het parlement die 776 00:27:41,540 --> 00:27:45,200 moet gewoon de hand valt te krijgen om 777 00:27:43,610 --> 00:27:47,120 invloed hoef kunnen oefenen op datgene 778 00:27:45,200 --> 00:27:48,830 waar ze invloed op kunnen uitoefenen en 779 00:27:47,120 --> 00:27:51,260 moeten uitoefenen 780 00:27:48,830 --> 00:27:52,850 want wat publiekrechtelijk vastgelegd is 781 00:27:51,260 --> 00:27:54,380 daar hoort het parlement goede invloed 782 00:27:52,850 --> 00:27:55,180 op te kunnen uitoefenen boete zou kunnen 783 00:27:54,380 --> 00:27:57,530 controleren 784 00:27:55,180 --> 00:28:01,160 en dan haal je daarnaast altijd toch een 785 00:27:57,530 --> 00:28:03,130 heleboel dingen die vanwege de commercie 786 00:28:01,160 --> 00:28:06,440 naar is voor mark genoeg over gezegd 787 00:28:03,130 --> 00:28:08,090 in in veel meer geheim achtige 788 00:28:06,440 --> 00:28:09,530 contracten moet worden vastgelegd omdat 789 00:28:08,090 --> 00:28:11,540 hij bedrijfsgegevens in staan noem maar 790 00:28:09,530 --> 00:28:14,400 op 791 00:28:11,540 --> 00:28:17,020 ja ikzelf ben helemaal niet van 792 00:28:14,400 --> 00:28:18,370 want dat ik angst hebt voor ik ben ik 793 00:28:17,020 --> 00:28:19,720 zit ben er niet van dat je angst moeten 794 00:28:18,370 --> 00:28:21,610 hebben over wat de parlement wil weten 795 00:28:19,720 --> 00:28:23,530 of moet doen nee maar die angst bij 796 00:28:21,610 --> 00:28:25,390 beide bedrijven 797 00:28:23,530 --> 00:28:27,340 ik heb ik heb dat niet zo ervaren dat 798 00:28:25,390 --> 00:28:29,110 angst was beide bedrijven 799 00:28:27,340 --> 00:28:33,520 ze vonden het niet fijn dat de bedrijven 800 00:28:29,110 --> 00:28:35,140 zich af dat de over dat de camera en ik 801 00:28:33,520 --> 00:28:36,520 moet in anders zeggen ik denk dat zij 802 00:28:35,140 --> 00:28:37,900 het niet fijn vonden dat wij het in de 803 00:28:36,520 --> 00:28:40,020 wet wilde vastleggen 804 00:28:37,900 --> 00:28:42,160 daar vond dat vonden ze gewoon niet fijn 805 00:28:40,020 --> 00:28:44,230 zijn altijd liefst door gefunctioneerd 806 00:28:42,160 --> 00:28:45,880 op basis van privaatrechtelijke afspraak 807 00:28:44,230 --> 00:28:48,670 want die waren er immers al vanaf 1960 808 00:28:45,880 --> 00:28:50,110 wat olie ploeg allemaal goed en ik denk 809 00:28:48,670 --> 00:28:51,910 dat het best wel even geduurd hebben 810 00:28:50,110 --> 00:28:54,010 voordat tot ze doordrong dat ze niet 811 00:28:51,910 --> 00:28:56,110 meer houdbaar waar de dat die afspraken 812 00:28:54,010 --> 00:28:58,240 echt voor een flink deel omgezet moesten 813 00:28:56,110 --> 00:29:00,130 worden in wetgeving 814 00:28:58,240 --> 00:29:02,830 ik heb mijn best gedaan om ze daarvan te 815 00:29:00,130 --> 00:29:04,720 overtuigen in een aantal gesprekken en 816 00:29:02,830 --> 00:29:05,650 uiteindelijk moeten wij het dan gewoon 817 00:29:04,720 --> 00:29:06,730 gaan doen 818 00:29:05,650 --> 00:29:08,650 en uiteindelijk hebben we het ook gewoon 819 00:29:06,730 --> 00:29:10,270 gedaan en hebben ze zeker ook bij 820 00:29:08,650 --> 00:29:11,590 neergelegd ja 821 00:29:10,270 --> 00:29:13,060 en voordat ze zich daarbij neer legde 822 00:29:11,590 --> 00:29:15,930 die bedrijf wat was dan hun grootste 823 00:29:13,060 --> 00:29:18,450 argumenten om tegen te zijn eerst 824 00:29:15,930 --> 00:29:21,160 het liep toch allemaal wel goed 825 00:29:18,450 --> 00:29:22,600 waarom moet het eigenlijk zo nodig ze 826 00:29:21,160 --> 00:29:24,100 waren denk ik ook wel een beetje bang 827 00:29:22,600 --> 00:29:26,710 dat ze minder te vertellen zouden 828 00:29:24,100 --> 00:29:28,570 krijgen en voor een stuk was dat 829 00:29:26,710 --> 00:29:30,190 natuurlijk ook zo want doordat de markt 830 00:29:28,570 --> 00:29:31,990 geliberaliseerd wordt was het ook niet 831 00:29:30,190 --> 00:29:35,270 meer zo dat zij de automatische 832 00:29:31,990 --> 00:29:36,830 leverancier van alle zware 833 00:29:35,270 --> 00:29:38,990 en zeker een kleine velden blijf was 834 00:29:36,830 --> 00:29:41,090 natuurlijk nog meer dat daar ook andere 835 00:29:38,990 --> 00:29:43,780 actiever op werden dan tot dan toe ook 836 00:29:41,090 --> 00:29:43,780 werd vertoond 837 00:29:44,090 --> 00:29:48,370 oké vervolgvragen daarover 838 00:29:46,370 --> 00:29:51,080 minder zeggenschap 839 00:29:48,370 --> 00:29:52,280 voorafgaand aan de gaswet was in het gas 840 00:29:51,080 --> 00:29:55,160 gebouwen natuurlijk echt in 841 00:29:52,280 --> 00:29:57,260 besluitvorming op concensus gericht want 842 00:29:55,160 --> 00:29:59,900 bij 50 50 ging iets niet door dus die 843 00:29:57,260 --> 00:30:01,790 moest eigenlijk bij elkaar over 844 00:29:59,900 --> 00:30:04,340 instelling bereik ook bijvoorbeeld over 845 00:30:01,790 --> 00:30:05,210 de hoogte van de wind en bij de gaswet 846 00:30:04,340 --> 00:30:06,410 witte 847 00:30:05,210 --> 00:30:07,970 winnings plafond 848 00:30:06,410 --> 00:30:09,500 om het groningen-veld ingesteld dus nou 849 00:30:07,970 --> 00:30:11,840 dat betekent een materiële om 850 00:30:09,500 --> 00:30:14,120 daadwerkelijk verlies aan zeggenschap 851 00:30:11,840 --> 00:30:15,800 dat klopt toch 852 00:30:14,120 --> 00:30:17,390 ja waarbij die consensus natuurlijk toch 853 00:30:15,800 --> 00:30:19,160 ook altijd vroeg dat de overheid het 854 00:30:17,390 --> 00:30:21,500 erop neer iets moest zijn jas het was 855 00:30:19,160 --> 00:30:23,390 niet zo dat de consensus alleen bereikt 856 00:30:21,500 --> 00:30:25,340 werd door dat zij iets wil het was 857 00:30:23,390 --> 00:30:26,870 altijd altijd waren wij naar ook of als 858 00:30:25,340 --> 00:30:28,490 de overheid daar ook een belangrijk 859 00:30:26,870 --> 00:30:29,800 onderdeel bij 860 00:30:28,490 --> 00:30:32,330 [Muziek] 861 00:30:29,800 --> 00:30:34,070 maar en en neer dat kon het niet anders 862 00:30:32,330 --> 00:30:36,260 meer dan dat dat weggehaald werpen hun 863 00:30:34,070 --> 00:30:38,420 ja dat zouden de europese commissie 864 00:30:36,260 --> 00:30:39,890 nooit geaccepteerd hebben als wij dat 865 00:30:38,420 --> 00:30:41,840 bij een privaat de partij zouden hebben 866 00:30:39,890 --> 00:30:45,620 een knecht en dus die consensus was 867 00:30:41,840 --> 00:30:48,110 gewoon niet houdbaar en had de het het 868 00:30:45,620 --> 00:30:49,910 opgeven van een stuk van de zeggenschap 869 00:30:48,110 --> 00:30:51,920 kregen de olie sta nog iets voor in de 870 00:30:49,910 --> 00:30:53,750 plaats bijvoorbeeld als het gaat om het 871 00:30:51,920 --> 00:30:55,580 vaststellen van de hoogte van het 872 00:30:53,750 --> 00:30:57,860 winnings plafond het gebeurde op voor 873 00:30:55,580 --> 00:30:58,940 meerdere jaren leidde dat tot een hoge 874 00:30:57,860 --> 00:31:00,200 plafond 875 00:30:58,940 --> 00:31:01,910 ik kan me dat niet erin ik geloof ik 876 00:31:00,200 --> 00:31:03,890 geloof niet dat dat in mijn periode en 877 00:31:01,910 --> 00:31:05,770 toen geleid heeft tot een hoge plafond 878 00:31:03,890 --> 00:31:09,140 dat kloof ik niet 879 00:31:05,770 --> 00:31:10,730 wil ik even met u door over de rol van 880 00:31:09,140 --> 00:31:12,050 en de werkzaamheden van uw 881 00:31:10,730 --> 00:31:13,370 directeur-generaal de in een voet 882 00:31:12,050 --> 00:31:14,780 energievoorziening 883 00:31:13,370 --> 00:31:16,580 het was de heer dessens de onder volgen 884 00:31:14,780 --> 00:31:18,620 van de everberg hij zal ons 885 00:31:16,580 --> 00:31:21,470 regeringsvertegenwoordigers meerdere 886 00:31:18,620 --> 00:31:23,630 beheer kort colleges van exploitanten 887 00:31:21,470 --> 00:31:25,550 van gas en olie concessies hij was dus 888 00:31:23,630 --> 00:31:27,140 ook regeringscommissaris in de raad van 889 00:31:25,550 --> 00:31:28,910 commissarissen in de college van 890 00:31:27,140 --> 00:31:32,060 gedelegeerd commissaris van de kast nu 891 00:31:28,910 --> 00:31:33,440 zowel bij de nam als de gasunie hoe zag 892 00:31:32,060 --> 00:31:35,120 nu precies zijn verantwoordelijkheden 893 00:31:33,440 --> 00:31:36,500 india 894 00:31:35,120 --> 00:31:37,940 eigenlijk had hij dezelfde soort 895 00:31:36,500 --> 00:31:39,830 verantwoordelijkheden die daarvoor de 896 00:31:37,940 --> 00:31:41,480 heer verberg ook had en ik vond dat die 897 00:31:39,830 --> 00:31:44,840 daar vanmorgen hele goede uitleg over 898 00:31:41,480 --> 00:31:46,610 heeft gegeven en die en die gepraat van 899 00:31:44,840 --> 00:31:48,799 gedelegeerd commissaris heet het geloof 900 00:31:46,610 --> 00:31:49,759 ik was natuurlijk niet een echte raad 901 00:31:48,799 --> 00:31:51,710 van 902 00:31:49,759 --> 00:31:53,570 van commissarissen was veel meer een 903 00:31:51,710 --> 00:31:55,610 raad van bestuur 904 00:31:53,570 --> 00:31:57,500 dus en zij moet hij moest de 905 00:31:55,610 --> 00:32:00,440 staatsbelang vertegenwoordigen in die 906 00:31:57,500 --> 00:32:02,870 club het is wel zo dat in die tijd al 907 00:32:00,440 --> 00:32:05,000 een begon het allemaal een beetje te 908 00:32:02,870 --> 00:32:09,320 knellen al die rollen die de overheid 909 00:32:05,000 --> 00:32:10,700 zelf en ook is soms één persoon deed dus 910 00:32:09,320 --> 00:32:12,019 veel zijn we langzamerhand ook gaan 911 00:32:10,700 --> 00:32:13,549 kijken van moeten we niet die dingen 912 00:32:12,019 --> 00:32:15,110 meer aan elkaar gaan halen in diezelfde 913 00:32:13,549 --> 00:32:18,860 tijd speelde dat trouwens op veel meer 914 00:32:15,110 --> 00:32:20,360 treinen de de aandeelhouderschap van ns 915 00:32:18,860 --> 00:32:21,799 is overgegaan naar financiën en beleid 916 00:32:20,360 --> 00:32:22,940 bleef hij verkeer en waterstaat dat weet 917 00:32:21,799 --> 00:32:25,100 ik dan toevallig omdat ik daar ook nog 918 00:32:22,940 --> 00:32:26,990 de verleden heb mijn zijn meer van die 919 00:32:25,100 --> 00:32:28,159 en dat we echt geprobeerd hebben om 920 00:32:26,990 --> 00:32:31,220 steeds meer 921 00:32:28,159 --> 00:32:33,289 rollen strikter en gescheiden te maken 922 00:32:31,220 --> 00:32:34,789 tegelijkertijd hierbij was wel een de 923 00:32:33,289 --> 00:32:37,159 waren wel een paar grote staatsbelang 924 00:32:34,789 --> 00:32:39,139 aan de orde waar je ook van vond dat 925 00:32:37,159 --> 00:32:40,309 heel rechtstreeks de overheid ook zijn 926 00:32:39,139 --> 00:32:42,379 invloed op koe moest kunnen blijven 927 00:32:40,309 --> 00:32:44,330 oefenen dus dat was wel de reden waarom 928 00:32:42,379 --> 00:32:45,919 dat toch wel een belangrijke positie was 929 00:32:44,330 --> 00:32:48,379 en ik zag ergens op een nood aan opstaan 930 00:32:45,919 --> 00:32:50,659 als het dan moet dat niet meer de 931 00:32:48,379 --> 00:32:52,129 beleidsverantwoordelijken dat doet dan 932 00:32:50,659 --> 00:32:53,929 zou je ook een andere directeur-generaal 933 00:32:52,129 --> 00:32:55,940 van het ministerie kunnen vragen om die 934 00:32:53,929 --> 00:32:58,690 rol over te nemen dan haal je iets meer 935 00:32:55,940 --> 00:33:00,830 de beleidsverantwoordelijkheid en het 936 00:32:58,690 --> 00:33:03,379 verantwoordelijk zijn voor het belang 937 00:33:00,830 --> 00:33:05,360 van de staat uit elkaar en hoe zag ik u 938 00:33:03,379 --> 00:33:07,009 op dat moment in de tijd de staat 939 00:33:05,360 --> 00:33:09,889 belangen die in het geding 940 00:33:07,009 --> 00:33:12,080 geding waren welke belangen waren nat 941 00:33:09,889 --> 00:33:13,580 nou dat waren en dat waren ze was dus 942 00:33:12,080 --> 00:33:17,090 weer ik kom er maar weer op terug het 943 00:33:13,580 --> 00:33:19,190 kleine velden beleid en dat was ook het 944 00:33:17,090 --> 00:33:22,460 redelijk aandeel van de staat in de 945 00:33:19,190 --> 00:33:23,870 inkomsten stuk ook belangrijk vond ook 946 00:33:22,460 --> 00:33:24,940 iedereen heel belangrijk kan ik u melden 947 00:33:23,870 --> 00:33:27,409 dat 948 00:33:24,940 --> 00:33:29,090 waar wel de twee belangrijkste publieke 949 00:33:27,409 --> 00:33:31,279 belangen die wij moesten proberen te 950 00:33:29,090 --> 00:33:32,899 blijven dienen en natuurlijk toe zeg 951 00:33:31,279 --> 00:33:36,710 maar doe het voorzieningenniveau voor de 952 00:33:32,899 --> 00:33:37,760 nederlandse bevolking ja en was het nou 953 00:33:36,710 --> 00:33:39,260 voor 954 00:33:37,760 --> 00:33:41,420 dr dessens 955 00:33:39,260 --> 00:33:43,550 een wat grotere uitdaging dan voor de in 956 00:33:41,420 --> 00:33:46,010 verberg om te opereren in het gas gebouw 957 00:33:43,550 --> 00:33:47,390 omdat door de liberalisering 958 00:33:46,010 --> 00:33:49,670 de afstand tussen winding en 959 00:33:47,390 --> 00:33:51,440 bijvoorbeeld verkoop vergroot moest 960 00:33:49,670 --> 00:33:52,940 worden als het project al gans 961 00:33:51,440 --> 00:33:54,770 natuurlijk wel daar zie je wel dat dat 962 00:33:52,940 --> 00:33:56,450 dingen gaan veranderen en voor een deel 963 00:33:54,770 --> 00:33:58,730 is dat ook de reden waarom de discussie 964 00:33:56,450 --> 00:34:00,280 kwam van over moet nu een persoon al die 965 00:33:58,730 --> 00:34:01,460 dingen blijven doen 966 00:34:00,280 --> 00:34:02,660 [Muziek] 967 00:34:01,460 --> 00:34:04,220 u zou het eerder gezegd maar er moeten 968 00:34:02,660 --> 00:34:06,050 vragen hoe die dat heeft waarom dat weet 969 00:34:04,220 --> 00:34:08,179 ik niet helemaal precies maar het is 970 00:34:06,050 --> 00:34:10,520 natuur doordat wij toen bezig waren met 971 00:34:08,179 --> 00:34:12,590 die veranderingen 972 00:34:10,520 --> 00:34:15,350 verander de positie is wel degelijk dat 973 00:34:12,590 --> 00:34:17,179 is wel maar moet hem commissaris en twee 974 00:34:15,350 --> 00:34:18,889 primaire belang dienen van de 975 00:34:17,179 --> 00:34:21,889 organisatie waar die commissarissen 976 00:34:18,889 --> 00:34:24,200 india met is en ik laat was en dan waar 977 00:34:21,889 --> 00:34:25,190 welke instructie schaft u hem of die tma 978 00:34:24,200 --> 00:34:26,929 haar moest 979 00:34:25,190 --> 00:34:29,570 kijk uiteindelijk gedelegeerd 980 00:34:26,929 --> 00:34:31,250 commissaris daar was toch ook om het 981 00:34:29,570 --> 00:34:33,409 overheids belang te dienen en dat stond 982 00:34:31,250 --> 00:34:35,300 gewoon in de wet of nog steeds in die 983 00:34:33,409 --> 00:34:37,639 punt voor voordat de gaswet klaar was in 984 00:34:35,300 --> 00:34:38,960 die privater contracten die opdracht had 985 00:34:37,639 --> 00:34:40,790 hij dan ook om die belangen te 986 00:34:38,960 --> 00:34:41,419 behartigen het was ook gedelegeerd 987 00:34:40,790 --> 00:34:44,929 commissaris 988 00:34:41,419 --> 00:34:46,700 ja het is geen echte rvc haar het is dan 989 00:34:44,929 --> 00:34:49,040 toch eigenlijk bijna meer een raad van 990 00:34:46,700 --> 00:34:50,690 bestuur waarheid beleid wat de overheid 991 00:34:49,040 --> 00:34:52,310 had moest hij een aan vooral in brengen 992 00:34:50,690 --> 00:34:55,040 en de andere partijen brachten hun eigen 993 00:34:52,310 --> 00:34:56,629 belang daarin de zaten ook de ik geloof 994 00:34:55,040 --> 00:34:58,460 zelfs dat de grote bazen van een aantal 995 00:34:56,629 --> 00:35:00,800 bedrijven erin zaten en basis van de 996 00:34:58,460 --> 00:35:02,330 shell nederland staat erin en de halve 997 00:35:00,800 --> 00:35:04,730 basis van esso nederland zat erin dus 998 00:35:02,330 --> 00:35:06,290 het was ook niet zo dat de rest allemaal 999 00:35:04,730 --> 00:35:08,030 ook commissarissen waren die het leuke 1000 00:35:06,290 --> 00:35:10,010 afstand een beetje meting kijk en toe 1001 00:35:08,030 --> 00:35:11,210 zetten en hoe nauw was juno daarbij 1002 00:35:10,010 --> 00:35:12,950 betrokken 1003 00:35:11,210 --> 00:35:14,860 sprak de heer des is altijd met u 1004 00:35:12,950 --> 00:35:16,760 voorafgaand aan belangrijke 1005 00:35:14,860 --> 00:35:18,410 vergaderingen van de raad en probeer 1006 00:35:16,760 --> 00:35:20,270 daar zal ze belangrijke beslissingen 1007 00:35:18,410 --> 00:35:22,460 moesten worden genomen en dan kreeg ik 1008 00:35:20,270 --> 00:35:23,870 daar meestal een nota over en dan praten 1009 00:35:22,460 --> 00:35:25,550 we erover en dan ging hij met de 1010 00:35:23,870 --> 00:35:27,560 boodschap opstapje 1011 00:35:25,550 --> 00:35:29,450 zien in die periode gerefereerde de net 1012 00:35:27,560 --> 00:35:32,150 al een beetje aan dat vanuit de politiek 1013 00:35:29,450 --> 00:35:34,340 op vanuit de kamer wel veel kritiek komt 1014 00:35:32,150 --> 00:35:36,860 op de rol van overheids commissarissen 1015 00:35:34,340 --> 00:35:40,310 met uw ongewenste dubbelrol het die van 1016 00:35:36,860 --> 00:35:42,140 zowel beleid smaken als controleur en 1017 00:35:40,310 --> 00:35:44,500 dan wordt het ook wel vaak gesproken 1018 00:35:42,140 --> 00:35:47,790 over belangenverstrengeling 1019 00:35:44,500 --> 00:35:49,940 in hoeverre konden deze rollen nou 1020 00:35:47,790 --> 00:35:52,230 echt wel uit elkaar worden gehouden 1021 00:35:49,940 --> 00:35:55,290 ik vond dat je naar wel voor ze ik cake 1022 00:35:52,230 --> 00:35:57,120 mallen is dat ik normaal gesproken 1023 00:35:55,290 --> 00:35:58,440 ontzettend de voor ben om die rollen uit 1024 00:35:57,120 --> 00:36:00,480 elkaar te halen 1025 00:35:58,440 --> 00:36:01,980 bij allerlei bedrijven heb ik daar zelf 1026 00:36:00,480 --> 00:36:03,240 ook best wel voorbeelden van geven 1027 00:36:01,980 --> 00:36:05,550 waarbij ik zei jongens dan moet u echt 1028 00:36:03,240 --> 00:36:08,370 niet met doen maar hier zat wel iets 1029 00:36:05,550 --> 00:36:10,440 anders omdat het en het nogmaals het was 1030 00:36:08,370 --> 00:36:12,450 niet een echte rvc 1031 00:36:10,440 --> 00:36:15,210 het was eigenlijk veel veel meer een 1032 00:36:12,450 --> 00:36:16,950 raad van bestuur en daar vond ik het 1033 00:36:15,210 --> 00:36:18,780 best wel risicovol 1034 00:36:16,950 --> 00:36:21,240 als wij zeg maar dat overheids belang 1035 00:36:18,780 --> 00:36:22,320 niet meer echt goed zouden kunnen 1036 00:36:21,240 --> 00:36:24,530 bedienen 1037 00:36:22,320 --> 00:36:27,450 bovendien was dan de westons een echte 1038 00:36:24,530 --> 00:36:29,550 dan eigenlijk net als die verberg 1039 00:36:27,450 --> 00:36:31,440 en echte hele goede rijksambtenaar die 1040 00:36:29,550 --> 00:36:33,510 heel erg goed opletten dat de overheid 1041 00:36:31,440 --> 00:36:34,860 belangen heel goed bediend werden en die 1042 00:36:33,510 --> 00:36:37,470 ook wel een waarschuwing gaf als dat 1043 00:36:34,860 --> 00:36:39,390 niet goed zou kunnen gaan dus daar ik 1044 00:36:37,470 --> 00:36:41,310 vond ik het in die zin daar wel prettig 1045 00:36:39,390 --> 00:36:43,230 dat hij daar zat 1046 00:36:41,310 --> 00:36:45,120 tegelijkertijd en hebben op een gegeven 1047 00:36:43,230 --> 00:36:46,770 moment ook gezegd en tent gekke wassen 1048 00:36:45,120 --> 00:36:49,050 infos werd mij herinner was ook gerrit 1049 00:36:46,770 --> 00:36:50,790 zal niet mening wel toe gedaan toch waar 1050 00:36:49,050 --> 00:36:52,680 de op in het ministerie van financiën 1051 00:36:50,790 --> 00:36:54,210 ja door de hele discussie over alle 1052 00:36:52,680 --> 00:36:56,850 rijkscommissaris ze gingen ook van 1053 00:36:54,210 --> 00:36:58,770 mensen die zijn van nou en toen het moet 1054 00:36:56,850 --> 00:37:00,000 toch eens iemand anders worden en 1055 00:36:58,770 --> 00:37:01,500 uiteindelijk hebben ook zeggen ga je 1056 00:37:00,000 --> 00:37:03,960 zouden er over na kunnen denken dat je 1057 00:37:01,500 --> 00:37:05,880 een andere belangrijke beleidsambtenaar 1058 00:37:03,960 --> 00:37:07,530 van het ministerie daar neerzet die dan 1059 00:37:05,880 --> 00:37:09,330 ook wel heel stevig die overheidsplannen 1060 00:37:07,530 --> 00:37:11,100 moet kunnen blijven behartigen 1061 00:37:09,330 --> 00:37:13,680 we zien ook dat in die periode de 1062 00:37:11,100 --> 00:37:15,780 toenmalige directeur generaal 1063 00:37:13,680 --> 00:37:18,510 energie sorry de toenmalige 1064 00:37:15,780 --> 00:37:21,030 secretaris-generaal modi zeggen vond dat 1065 00:37:18,510 --> 00:37:23,040 de rol van directeur generaal energie 1066 00:37:21,030 --> 00:37:24,810 niet gecombineerd kan worden eigenlijk 1067 00:37:23,040 --> 00:37:26,970 met een wie van schoen ze secretaris en 1068 00:37:24,810 --> 00:37:28,770 dat was dsw de van wijnbergen 1069 00:37:26,970 --> 00:37:29,940 ik kan ook een citaat voorlezen ik heb 1070 00:37:28,770 --> 00:37:31,410 in de tijd geprobeerd om de 1071 00:37:29,940 --> 00:37:33,480 directeur-generaal energie uit de 1072 00:37:31,410 --> 00:37:36,030 bestuur van gasunie te halen maar voor 1073 00:37:33,480 --> 00:37:38,610 minister jorritsma ging dat te ver dat 1074 00:37:36,030 --> 00:37:39,780 klopt en dat was u uw persoonlijke 1075 00:37:38,610 --> 00:37:41,370 nooit was meer zijn sociale que 1076 00:37:39,780 --> 00:37:42,630 opvatting ja dat was zijn persoonlijk 1077 00:37:41,370 --> 00:37:44,130 omdat ik mijn de belasterd niet meer dus 1078 00:37:42,630 --> 00:37:44,970 opvatting als minister dat is niet 1079 00:37:44,130 --> 00:37:48,600 verstandig 1080 00:37:44,970 --> 00:37:49,920 nee als kms oké nee dat is in die tijd 1081 00:37:48,600 --> 00:37:51,750 ging het niet zo heel erg goed op het 1082 00:37:49,920 --> 00:37:53,600 ministerie in de relatie tussen leer van 1083 00:37:51,750 --> 00:37:57,680 een berg de rest van het ministerie ja 1084 00:37:53,600 --> 00:37:57,680 hij is ook later vertrokken 1085 00:37:57,930 --> 00:38:02,300 zo zou je het kunnen noemen ja oké 1086 00:38:03,650 --> 00:38:06,869 behalve een de 1087 00:38:05,130 --> 00:38:09,300 regeringsvertegenwoordigers gas gebouw 1088 00:38:06,869 --> 00:38:11,580 was destijds in de concessies van nam 1089 00:38:09,300 --> 00:38:13,650 vastgelegd dat ook daar en regerings 1090 00:38:11,580 --> 00:38:15,510 tegenwoordig er kan worden benoemd die 1091 00:38:13,650 --> 00:38:17,730 toezicht houdt op de naleving van de 1092 00:38:15,510 --> 00:38:19,920 bepalingen in de concessie 1093 00:38:17,730 --> 00:38:22,470 en die hier dessens we noemde zojuist 1094 00:38:19,920 --> 00:38:24,060 zat daarom ook als meer luisterend 1095 00:38:22,470 --> 00:38:27,960 regering vertegenwoordigen in de raad 1096 00:38:24,060 --> 00:38:30,570 van commissarissen van de nam u besluit 1097 00:38:27,960 --> 00:38:32,100 in 1999 om geen regering 1098 00:38:30,570 --> 00:38:34,740 vertegenwoordigen meer naar en nam raad 1099 00:38:32,100 --> 00:38:37,770 toe te sturen wat was uw afweging die 1100 00:38:34,740 --> 00:38:39,270 wij nou eigenlijk is dat precies de 1101 00:38:37,770 --> 00:38:41,700 afwerking die ik bij heel veel dingen 1102 00:38:39,270 --> 00:38:43,770 heb gemaakt van is het hier nodig dat 1103 00:38:41,700 --> 00:38:46,170 hier nog een aparte vertegenwoordiger 1104 00:38:43,770 --> 00:38:48,450 van het rijk bij zit 1105 00:38:46,170 --> 00:38:50,220 en dan de petten zijn wel een heleboel 1106 00:38:48,450 --> 00:38:51,560 mensen die de overheid op allerlei 1107 00:38:50,220 --> 00:38:53,869 plekken heeft 1108 00:38:51,560 --> 00:38:56,280 kan niet helemaal meer in mijn geheugen 1109 00:38:53,869 --> 00:38:58,290 omhoog halen wat wat de precieze reden 1110 00:38:56,280 --> 00:39:00,480 was waarom ik vermoed dat we het niet 1111 00:38:58,290 --> 00:39:02,100 meer nodig vonden en daarom hebben we 1112 00:39:00,480 --> 00:39:03,510 eruit gehaald 1113 00:39:02,100 --> 00:39:06,810 waarom wat betekent dat voor de toezicht 1114 00:39:03,510 --> 00:39:09,090 op de exploitatie van het groningen-veld 1115 00:39:06,810 --> 00:39:10,500 dit besluit en naar mijn gevoel 1116 00:39:09,090 --> 00:39:12,480 betekende dat verder niet zo heel erg 1117 00:39:10,500 --> 00:39:14,190 veel 1118 00:39:12,480 --> 00:39:16,740 want we hebben gewoon de afspraken die 1119 00:39:14,190 --> 00:39:19,700 er zijn met de nam die en de opdrachten 1120 00:39:16,740 --> 00:39:19,700 die ze krijgen van de gasunie 1121 00:39:20,070 --> 00:39:23,460 en voor het overige zijn zijn gewoon 1122 00:39:22,320 --> 00:39:24,960 verantwoordelijk voor de dingen die ze 1123 00:39:23,460 --> 00:39:27,030 doen en die maar natuurlijk op zich in 1124 00:39:24,960 --> 00:39:29,220 de wet vastgelegd over het voor een deel 1125 00:39:27,030 --> 00:39:31,190 natuurlijk ook in de mijnbouwwet dan kom 1126 00:39:29,220 --> 00:39:33,480 ik de twee ook al weer bij elkaar ja 1127 00:39:31,190 --> 00:39:34,859 zegt u daarmee eigenlijk dat die 1128 00:39:33,480 --> 00:39:36,480 waarborgen dan in de wet waren 1129 00:39:34,859 --> 00:39:37,980 vastgelegd dan dat dat voor u voldoende 1130 00:39:36,480 --> 00:39:40,830 was een het niet nodig was dat zo'n 1131 00:39:37,980 --> 00:39:42,630 regerings tegenwoordig er mee in de kon 1132 00:39:40,830 --> 00:39:44,820 luisteren ik weet niet over welke 1133 00:39:42,630 --> 00:39:46,090 waarborgen u nu springt u had het net 1134 00:39:44,820 --> 00:39:49,240 over 1135 00:39:46,090 --> 00:39:51,030 wat u zei van die afspraak in de wet 1136 00:39:49,240 --> 00:39:53,470 landveld kleine velden 1137 00:39:51,030 --> 00:39:56,140 dubbel zeg mijn kleine velden beleid 1138 00:39:53,470 --> 00:39:57,610 werd niet door de naam gemaakt dat werd 1139 00:39:56,140 --> 00:39:59,650 in de gasunie de gassen en ik gaf de 1140 00:39:57,610 --> 00:40:02,260 opdracht voor het kleine velden beleid 1141 00:39:59,650 --> 00:40:03,010 en de en disney voeren dat ook uit en de 1142 00:40:02,260 --> 00:40:04,270 nam 1143 00:40:03,010 --> 00:40:05,260 mocht zich die bemoeide zich met het 1144 00:40:04,270 --> 00:40:06,910 groningen-veld 1145 00:40:05,260 --> 00:40:08,910 en die mochten daar omhoog halen wat 1146 00:40:06,910 --> 00:40:13,060 afgesproken was 1147 00:40:08,910 --> 00:40:17,380 met de gasunie ja en het omhooghalen van 1148 00:40:13,060 --> 00:40:20,760 van groningen gas dan hebben hoe u wilt 1149 00:40:17,380 --> 00:40:20,760 u dan toezicht daarop 1150 00:40:21,150 --> 00:40:24,820 ik neem aan dat de gas mijn ik gewoon 1151 00:40:23,350 --> 00:40:25,930 kon zien hoeveel gasten gehaald was uit 1152 00:40:24,820 --> 00:40:27,250 het groningen-veld 1153 00:40:25,930 --> 00:40:29,760 geloof niet dat een raad ze daar nou 1154 00:40:27,250 --> 00:40:33,100 echt fysiek toezicht op houdt 1155 00:40:29,760 --> 00:40:34,330 toezicht is gewoon geregeld via de via 1156 00:40:33,100 --> 00:40:35,860 de gasunie als ik me zeggen de gasunie 1157 00:40:34,330 --> 00:40:38,170 weet precies hoeveel gas eruit veld 1158 00:40:35,860 --> 00:40:39,430 wordt gehaald en daar zijn afspraken 1159 00:40:38,170 --> 00:40:40,930 over gemaakt 1160 00:40:39,430 --> 00:40:43,810 ik weet ook niet zo goed wat de namrata 1161 00:40:40,930 --> 00:40:45,490 rand toevoegt nee dus echt wel een 1162 00:40:43,810 --> 00:40:48,340 afspraak gemaakt en die werden dan 1163 00:40:45,490 --> 00:40:50,460 kennelijk nagekomen en nakomen van de 1164 00:40:48,340 --> 00:40:53,140 afspraken dat gebeurde 1165 00:40:50,460 --> 00:40:55,300 mij heeft nooit berichten en bereikte 1166 00:40:53,140 --> 00:40:56,980 dat ondanks het feit dat er afgesproken 1167 00:40:55,300 --> 00:40:59,170 was dat men x uit het groningen-veld 1168 00:40:56,980 --> 00:41:01,620 morgen halen men mij heeft gedaan dat 1169 00:40:59,170 --> 00:41:01,620 geloof ik niet 1170 00:41:03,040 --> 00:41:06,670 misschien toch goed om dit is beter uit 1171 00:41:04,960 --> 00:41:09,610 te leggen want het schaduw ali's complex 1172 00:41:06,670 --> 00:41:11,350 ja veel hebben de maatschap groningen 1173 00:41:09,610 --> 00:41:14,410 gaat hij op de exploitatie van het filmt 1174 00:41:11,350 --> 00:41:17,290 ja en daar zitten de olie ze en het rijk 1175 00:41:14,410 --> 00:41:18,970 fifty-fifty in je hebt het en daar zit 1176 00:41:17,290 --> 00:41:20,620 ook een raad van commissarissen op maar 1177 00:41:18,970 --> 00:41:22,660 je hebt ook nog raad van commissarissen 1178 00:41:20,620 --> 00:41:24,430 van de nam in het en nam doet meer dan 1179 00:41:22,660 --> 00:41:26,320 alleen het groningen-veld 1180 00:41:24,430 --> 00:41:28,360 hem in die raad van commissarissen 1181 00:41:26,320 --> 00:41:30,730 zitten leden van beide olies maar daar 1182 00:41:28,360 --> 00:41:33,070 had de overheid oprecht op een positie 1183 00:41:30,730 --> 00:41:34,420 ja en die positie die wordt op een 1184 00:41:33,070 --> 00:41:37,000 gegeven en te controleren 1185 00:41:34,420 --> 00:41:39,790 ja maar daar mee heb is als het gaat om 1186 00:41:37,000 --> 00:41:43,090 de winnings activiteiten minder direct 1187 00:41:39,790 --> 00:41:44,500 toezicht op hoe de nam dat doet en onze 1188 00:41:43,090 --> 00:41:48,999 vraag is eigenlijk is dat een bewuste 1189 00:41:44,500 --> 00:41:51,729 keuze geweest om meer op af afstand wat 1190 00:41:48,999 --> 00:41:54,099 abstracter niveau ik vermoed van wel 1191 00:41:51,729 --> 00:41:55,329 waarbij ik denk dat nog steeds datgene 1192 00:41:54,099 --> 00:41:57,729 wat we in de wet hadden vastgelegd 1193 00:41:55,329 --> 00:42:00,489 inmiddels eigenlijk voldoende garantie 1194 00:41:57,729 --> 00:42:02,489 gaf doet dan dat we dat nog via een 1195 00:42:00,489 --> 00:42:04,630 commissaris konden regelen ja 1196 00:42:02,489 --> 00:42:06,069 uiteindelijk moet je natuurlijk proberen 1197 00:42:04,630 --> 00:42:08,319 zo veel mogelijk in de wet vast te 1198 00:42:06,069 --> 00:42:10,900 leggen en niet alles af te dwingen via 1199 00:42:08,319 --> 00:42:11,890 alle wij kluisjes constructies waar je 1200 00:42:10,900 --> 00:42:13,509 waarschijnlijk dan uiteindelijk toch 1201 00:42:11,890 --> 00:42:15,430 niet zo heel veel over te vertellen hier 1202 00:42:13,509 --> 00:42:16,359 spelen wel twee wetten 1203 00:42:15,430 --> 00:42:17,499 gaswet 1204 00:42:16,359 --> 00:42:20,079 en daarmee gaat die gaat nu over de 1205 00:42:17,499 --> 00:42:22,119 productiekant en liberalisering de markt 1206 00:42:20,079 --> 00:42:24,880 en de mijnbouwwet over de winnings 1207 00:42:22,119 --> 00:42:28,239 activiteit zeker en daar is het toezicht 1208 00:42:24,880 --> 00:42:30,729 geregeld via de toezichthoudende sodm 1209 00:42:28,239 --> 00:42:32,769 maar de positie van een plek hebben in 1210 00:42:30,729 --> 00:42:34,900 de raad van commissarissen van nam 1211 00:42:32,769 --> 00:42:37,239 had een toegevoegde waarde kunnen hebben 1212 00:42:34,900 --> 00:42:38,499 als het gaat om toezicht op wat er 1213 00:42:37,239 --> 00:42:42,039 gebeurt 1214 00:42:38,499 --> 00:42:43,660 dit kunt u zich herinneren nee wie is er 1215 00:42:42,039 --> 00:42:45,519 in en kan ook niet erin ik kan me alleen 1216 00:42:43,660 --> 00:42:48,190 maar herinneren dat als de mijnbouwwet 1217 00:42:45,519 --> 00:42:49,809 het toezicht heeft geregeld dat je je af 1218 00:42:48,190 --> 00:42:51,789 moet vragen want je had want er geen 1219 00:42:49,809 --> 00:42:53,229 positie hebben wij waren geen aandeel 1220 00:42:51,789 --> 00:42:55,960 houden in de nam 1221 00:42:53,229 --> 00:42:57,969 dan word je een soort via toegevoegde 1222 00:42:55,960 --> 00:42:59,890 lid van de raad van commissarissen 1223 00:42:57,969 --> 00:43:01,569 ja ik zie de toegevoegde waarde daar ook 1224 00:42:59,890 --> 00:43:02,979 dat moment ook niet zo erg meer in oké 1225 00:43:01,569 --> 00:43:05,309 helder 1226 00:43:02,979 --> 00:43:07,660 dan gaan we even door in een ander 1227 00:43:05,309 --> 00:43:11,680 element van de verandering in het gas 1228 00:43:07,660 --> 00:43:14,710 gebouw en dat is dat dsm 1229 00:43:11,680 --> 00:43:15,900 ja die jaar lange tijd van weerga kennis 1230 00:43:14,710 --> 00:43:18,489 over mijnbouwactiviteiten 1231 00:43:15,900 --> 00:43:20,829 voor de overheid een rol heeft gevuld in 1232 00:43:18,489 --> 00:43:23,400 het gas gebouw een andere positie gaat 1233 00:43:20,829 --> 00:43:26,109 krijgen en daar nieuwe entiteit ontstaat 1234 00:43:23,400 --> 00:43:28,690 ebn wordt gecreëerd om de belangen van 1235 00:43:26,109 --> 00:43:32,019 de staat te verdedigen en op welke wijze 1236 00:43:28,690 --> 00:43:34,289 stuurde u die organisatie aan energie 1237 00:43:32,019 --> 00:43:34,289 beheer nederland 1238 00:43:34,809 --> 00:43:40,420 ik denk dat ebn aangestuurd werd vanuit 1239 00:43:37,420 --> 00:43:43,950 het ministerie en met de opdracht zoals 1240 00:43:40,420 --> 00:43:46,610 wij hem zagen om met name te kijken naar 1241 00:43:43,950 --> 00:43:46,610 de 1242 00:43:48,830 --> 00:43:55,440 het exploreren het onderzoek deden zij 1243 00:43:51,690 --> 00:43:58,890 er zal minder ebn beter servia dsm veel 1244 00:43:55,440 --> 00:44:00,420 kennis over mijnbouw in in dat bedrijf 1245 00:43:58,890 --> 00:44:03,690 en dat was eigenlijk de kennis die we 1246 00:44:00,420 --> 00:44:06,870 trokken en waarop mijn hun hun waarop 1247 00:44:03,690 --> 00:44:09,560 zij een rol in vulde in het hele in het 1248 00:44:06,870 --> 00:44:12,060 hele gasp het gebouw 1249 00:44:09,560 --> 00:44:14,010 en ja die aansturing was dus gewoon 1250 00:44:12,060 --> 00:44:18,060 eigenlijk dat is de via de gasunie 1251 00:44:14,010 --> 00:44:19,770 liteace en ebn deed ook in opdracht van 1252 00:44:18,060 --> 00:44:21,870 het ministerie datgene waar maar ze de 1253 00:44:19,770 --> 00:44:23,340 gasunie dus bij moesten helpen om te 1254 00:44:21,870 --> 00:44:24,750 doen wat zij moest doen zal ik maar 1255 00:44:23,340 --> 00:44:25,980 zeggen 1256 00:44:24,750 --> 00:44:27,300 misschien het woord helpen is niet het 1257 00:44:25,980 --> 00:44:29,280 goede woord maar zij hadden de 1258 00:44:27,300 --> 00:44:33,630 instructie om veranderen ook bezig te 1259 00:44:29,280 --> 00:44:35,450 zijn met de publieke kant van het gas 1260 00:44:33,630 --> 00:44:39,870 gebouw ja 1261 00:44:35,450 --> 00:44:42,780 misschien moet ik ja dsm had een aparte 1262 00:44:39,870 --> 00:44:44,580 tak dsm gas ja dat werd ebn 1263 00:44:42,780 --> 00:44:47,850 dat werd in begin van uw periode nog 1264 00:44:44,580 --> 00:44:50,070 aangestuurd door dsm en had u dan 1265 00:44:47,850 --> 00:44:51,660 rechtstreeks contact met dsm over de 1266 00:44:50,070 --> 00:44:54,090 inbreken nee binnen nauwelijks meer dan 1267 00:44:51,660 --> 00:44:55,620 denk ik dat dat is overigens ook wel de 1268 00:44:54,090 --> 00:44:58,320 belangrijkste reden geweest waarom op 1269 00:44:55,620 --> 00:45:01,140 enig moment gekozen is om 1270 00:44:58,320 --> 00:45:03,150 dsm uit te gaan kopen ja dat had wel 1271 00:45:01,140 --> 00:45:05,190 meerdere redenen avonds dsm inmiddels 1272 00:45:03,150 --> 00:45:08,130 een chemisch bedrijf geworden ja 1273 00:45:05,190 --> 00:45:10,320 nb was de liberalisering en wij vonden 1274 00:45:08,130 --> 00:45:13,410 we dat we best wel veel risico's zouden 1275 00:45:10,320 --> 00:45:14,610 zijn dat zowel op een makkelijke manier 1276 00:45:13,410 --> 00:45:15,540 heel veel geld zouden kunnen gaan 1277 00:45:14,610 --> 00:45:18,390 verdienen 1278 00:45:15,540 --> 00:45:20,250 als we ze in baby en lieten zitten dat 1279 00:45:18,390 --> 00:45:21,830 was de belangrijkste motivering wordt 1280 00:45:20,250 --> 00:45:24,420 het net zo lang leven ook mijn rug maar 1281 00:45:21,830 --> 00:45:26,160 behoudt de constructie je dsm was 1282 00:45:24,420 --> 00:45:27,450 voorheen de staatsmijnen 1283 00:45:26,160 --> 00:45:30,990 wordt het begrip in de privaat bedrijf 1284 00:45:27,450 --> 00:45:34,440 heeft ook chemische activiteiten maar ik 1285 00:45:30,990 --> 00:45:36,540 kunst mes is dus ook een gas afnemen ja 1286 00:45:34,440 --> 00:45:38,850 grootegast afnemen meer tegelijkertijd 1287 00:45:36,540 --> 00:45:41,850 de partij die de belangen van de staat 1288 00:45:38,850 --> 00:45:43,500 in het gras behaal gebouw behartigt 1289 00:45:41,850 --> 00:45:45,330 u zegt het precies dat dus ook dat was 1290 00:45:43,500 --> 00:45:46,740 reden waarom dat steeds meer dat begon 1291 00:45:45,330 --> 00:45:48,810 steeds meer te wringen dus daar zeiden 1292 00:45:46,740 --> 00:45:50,580 we dan moet van keer vanaf en inmiddels 1293 00:45:48,810 --> 00:45:51,780 waarde aan staat aandelen voor een flink 1294 00:45:50,580 --> 00:45:53,170 deel ook al verkocht voor zetten voor 1295 00:45:51,780 --> 00:45:55,210 zijn werk mee in de dus het was ook 1296 00:45:53,170 --> 00:45:56,890 steeds minder een staatsbedrijf 1297 00:45:55,210 --> 00:45:58,300 ik dat het ooit het geworden was wat 1298 00:45:56,890 --> 00:45:59,790 natuurlijk te maken met geschiedenis in 1299 00:45:58,300 --> 00:46:02,950 limburg ja 1300 00:45:59,790 --> 00:46:05,160 dat was op zich wel te begrijpen maar de 1301 00:46:02,950 --> 00:46:08,380 wereld verandert ja 1302 00:46:05,160 --> 00:46:10,300 johan uw onderhandeld in 2000 over het 1303 00:46:08,380 --> 00:46:14,320 bedrag voor het uit kopen van deel zijn 1304 00:46:10,300 --> 00:46:16,810 om jij de aandelen ibn avf publieke 1305 00:46:14,320 --> 00:46:18,460 handen te krijgen en dat doet u met 1306 00:46:16,810 --> 00:46:21,400 weer elverdink 1307 00:46:18,460 --> 00:46:23,200 dat is de video op dat moment van dsm en 1308 00:46:21,400 --> 00:46:25,480 hij was tegelijkertijd op commissaris in 1309 00:46:23,200 --> 00:46:27,099 college van gedelegeerd commissaris en 1310 00:46:25,480 --> 00:46:29,500 van gasolie 1311 00:46:27,099 --> 00:46:31,230 en had een zicht in alle contracten 1312 00:46:29,500 --> 00:46:33,040 hoe gingen die onderhandelingen 1313 00:46:31,230 --> 00:46:34,390 over 1314 00:46:33,040 --> 00:46:37,300 ja de welke prijs en zou moeten worden 1315 00:46:34,390 --> 00:46:38,770 betaald ja ik moet doen vergeef me dat 1316 00:46:37,300 --> 00:46:40,030 ik niet meer precies ging weet hoe die 1317 00:46:38,770 --> 00:46:42,160 onderhandelingen gingen want dat is wel 1318 00:46:40,030 --> 00:46:43,450 echt heel lang geleden ja ik weet alleen 1319 00:46:42,160 --> 00:46:45,369 dat ik met een mandaat of stap werd 1320 00:46:43,450 --> 00:46:46,390 gestuurd en dat mandaat werd 1321 00:46:45,369 --> 00:46:49,480 uiteindelijk 1322 00:46:46,390 --> 00:46:50,950 aangepast en verhoogt en dat mandaat 1323 00:46:49,480 --> 00:46:52,869 werd gemaakt door de ambtenaren van 1324 00:46:50,950 --> 00:46:54,880 economische zaken en financiën samen 1325 00:46:52,869 --> 00:46:57,220 over is op basis van ik dacht dat 1326 00:46:54,880 --> 00:46:58,150 stanley in worden of goldman sachs één 1327 00:46:57,220 --> 00:47:00,099 van die twee 1328 00:46:58,150 --> 00:47:02,050 heeft ze heeft ook geadviseerd en 1329 00:47:00,099 --> 00:47:04,869 uiteindelijk kreeg ik een de mandaat mee 1330 00:47:02,050 --> 00:47:06,849 van 2,7 miljard en daarom rond dat 1331 00:47:04,869 --> 00:47:09,790 bedrag is het uiteindelijk ook geëindigd 1332 00:47:06,849 --> 00:47:12,609 dat is veel geld ja tegelijkertijd was 1333 00:47:09,790 --> 00:47:15,220 het ons ook wel iets waard om idee ja 1334 00:47:12,609 --> 00:47:16,960 die toch vermenging van rollen die er 1335 00:47:15,220 --> 00:47:20,650 was om daar vanaf te komen 1336 00:47:16,960 --> 00:47:22,510 ja ja bij een als commissie hebben wel 1337 00:47:20,650 --> 00:47:25,810 wat vragen bij de omvang van het bedrag 1338 00:47:22,510 --> 00:47:29,079 je misschien goed dat ik dan even meldt 1339 00:47:25,810 --> 00:47:34,050 dat bij de start van de constructie 1340 00:47:29,079 --> 00:47:34,050 dsm destijds ook iets inbracht in 1341 00:47:34,500 --> 00:47:40,569 gasunie namelijk 800 kilometer aan 1342 00:47:37,599 --> 00:47:44,049 pijpen te waarde van 45 miljoen gulden 1343 00:47:40,569 --> 00:47:47,500 ja maar oké bent vanaf 1972 kregen zij 1344 00:47:44,049 --> 00:47:49,720 eigenlijk in totaal 140 miljoen 1345 00:47:47,500 --> 00:47:53,470 aandeel uit de winst die werd gemaakt 1346 00:47:49,720 --> 00:47:56,260 guldens ging het over en dat is 28 jaar 1347 00:47:53,470 --> 00:47:58,480 door gegaan dat is ongeveer 4 miljard 1348 00:47:56,260 --> 00:48:00,609 gulden en dan wordt er een deal gesloten 1349 00:47:58,480 --> 00:48:04,390 of nog eens trainen kom en 7 miljard 1350 00:48:00,609 --> 00:48:06,609 gulden te betalen om dsm uit te kopen ja 1351 00:48:04,390 --> 00:48:09,099 is dat niet te veel geld aan misschien 1352 00:48:06,609 --> 00:48:10,720 wel maar het is dus wat de toen besloten 1353 00:48:09,099 --> 00:48:12,760 is dat de we uit ontwaart zou moeten 1354 00:48:10,720 --> 00:48:14,440 zijn en dat had vooral te maken met het 1355 00:48:12,760 --> 00:48:16,900 feit dat er om ook een toekomst was als 1356 00:48:14,440 --> 00:48:18,220 we het is er in laten zitten dan was het 1357 00:48:16,900 --> 00:48:19,720 risico dat ze nog veel meer gingen 1358 00:48:18,220 --> 00:48:21,430 verdienen dan de bedragen die ze tot dan 1359 00:48:19,720 --> 00:48:23,589 toe hadden verdiend dus de moest iets 1360 00:48:21,430 --> 00:48:25,059 bedacht worden waardoor ze bereid waren 1361 00:48:23,589 --> 00:48:26,680 om er uit te stappen we konden ze niet 1362 00:48:25,059 --> 00:48:29,530 dwingen om er uit te stappen we konden 1363 00:48:26,680 --> 00:48:31,000 ze er niet uit gooien het dus hebben wij 1364 00:48:29,530 --> 00:48:34,750 gezegd we moeten wij hebben nu een groot 1365 00:48:31,000 --> 00:48:36,339 belang om ze eruit te halen 1366 00:48:34,750 --> 00:48:39,250 ja dat is het dat bedrag is het 1367 00:48:36,339 --> 00:48:41,140 uiteindelijk geweest waar men de twee 1368 00:48:39,250 --> 00:48:42,279 ministeries elkaar ook op vonden ik moet 1369 00:48:41,140 --> 00:48:43,799 u bekennen dat ik me niet tot op de 1370 00:48:42,279 --> 00:48:47,049 laatste komaan we moeite hebt met dat 1371 00:48:43,799 --> 00:48:50,289 vaststelling van dat bedrag en speelt 1372 00:48:47,049 --> 00:48:52,089 dan ook nog een rol dat de elverding een 1373 00:48:50,289 --> 00:48:55,450 dubbele rol had in het gas gebouwen op 1374 00:48:52,089 --> 00:48:57,190 later nog als commissaris is aangebleven 1375 00:48:55,450 --> 00:48:59,049 dat maakt het dat die moeilijk om te 1376 00:48:57,190 --> 00:49:00,760 onderhandelen ik kan me niet herinneren 1377 00:48:59,049 --> 00:49:03,180 dat het om die reden moeilijker was 1378 00:49:00,760 --> 00:49:03,180 geloof het niet 1379 00:49:03,640 --> 00:49:09,160 waar moest hij ook naar de af aankoop 1380 00:49:06,119 --> 00:49:12,210 van de aandelen weer over in waar 1381 00:49:09,160 --> 00:49:15,760 misschien nog steeds in functie blijven 1382 00:49:12,210 --> 00:49:17,529 gebouw geen idee ik denk dat die dat 1383 00:49:15,760 --> 00:49:19,329 gewoon wilde blijven en dat niemand 1384 00:49:17,529 --> 00:49:20,980 heeft gezegd dat hij weg moest ook een 1385 00:49:19,329 --> 00:49:22,660 commissaris was natuurlijk op zich niet 1386 00:49:20,980 --> 00:49:25,089 gewoon gebonden aan dat commissariaat 1387 00:49:22,660 --> 00:49:26,980 was niet gebonden aan ebn dat was hij 1388 00:49:25,089 --> 00:49:28,869 uit hoofde van zijn functie bij dsm ja 1389 00:49:26,980 --> 00:49:30,520 en dus en dan is het wel dat ze ook 1390 00:49:28,869 --> 00:49:33,819 hetzelfde bedrijf waar je over praten 1391 00:49:30,520 --> 00:49:35,020 maar op zich denk ik zelf maar dat ik in 1392 00:49:33,819 --> 00:49:37,329 huwelijk gissen dat is echt niet zo 1393 00:49:35,020 --> 00:49:39,039 verstandig ik geest dat die gewoon een 1394 00:49:37,329 --> 00:49:40,210 verstandige manier was die er wel wie 1395 00:49:39,039 --> 00:49:42,250 een goede rol speelde in de raad van 1396 00:49:40,210 --> 00:49:44,980 commissarissen maar nogmaal is toch is 1397 00:49:42,250 --> 00:49:46,620 al heel wat dit was een verknoping ndsm 1398 00:49:44,980 --> 00:49:49,510 is een grote gast grande 1399 00:49:46,620 --> 00:49:54,070 de aandelen worden ook gedaan weer aan 1400 00:49:49,510 --> 00:49:56,440 ja de staat en dan blijft een grote 1401 00:49:54,070 --> 00:49:58,410 klant toch in de positie van 1402 00:49:56,440 --> 00:50:00,400 commissarissen in het gas gebouw zitten 1403 00:49:58,410 --> 00:50:03,160 dan kan hij toch 1404 00:50:00,400 --> 00:50:05,440 meekijken bij zaken die misschien voor 1405 00:50:03,160 --> 00:50:06,700 de klant die daar tijd wordt u de eind 1406 00:50:05,440 --> 00:50:08,910 het antwoord op zulke blijf ik zou het 1407 00:50:06,700 --> 00:50:08,910 niet weten 1408 00:50:09,000 --> 00:50:12,000 ja 1409 00:50:12,070 --> 00:50:17,290 u stuurt in in 2001 in een kamerbrief 1410 00:50:15,010 --> 00:50:19,570 over de herstructurering van het gas 1411 00:50:17,290 --> 00:50:21,460 gewoon het gaat onder andere over de 1412 00:50:19,570 --> 00:50:22,660 splitsing van gasunie in een 1413 00:50:21,460 --> 00:50:24,700 netwerkbedrijven en een 1414 00:50:22,660 --> 00:50:28,290 handelsonderneming 1415 00:50:24,700 --> 00:50:28,290 waar kwam deze wensen uit voort 1416 00:50:28,730 --> 00:50:31,889 [Muziek] 1417 00:50:32,110 --> 00:50:36,150 volgens mij beschreef de europese unie 1418 00:50:34,420 --> 00:50:39,420 voor dat wij 1419 00:50:36,150 --> 00:50:43,330 een een vorm van splitsing moesten doen 1420 00:50:39,420 --> 00:50:45,130 overigens niet wat er later is gebeurd 1421 00:50:43,330 --> 00:50:47,260 dat was ik ook tegen 1422 00:50:45,130 --> 00:50:48,970 ik was tegen een echte splitsing van en 1423 00:50:47,260 --> 00:50:51,460 waarom was ik er tegen in bezig zeg ik 1424 00:50:48,970 --> 00:50:54,040 ben was een principieel niet tegen maar 1425 00:50:51,460 --> 00:50:56,230 ik vond als we echt moeten splitsen dan 1426 00:50:54,040 --> 00:50:57,310 moet het in heel europa gebeuren en de 1427 00:50:56,230 --> 00:50:59,020 eerlijkheid gebied dat ik er van 1428 00:50:57,310 --> 00:51:00,880 overtuigd was dat de duitsers het niet 1429 00:50:59,020 --> 00:51:02,800 zou moeten doen en dat waren wel onze 1430 00:51:00,880 --> 00:51:04,230 belangrijkste partners in crime als ik 1431 00:51:02,800 --> 00:51:07,240 het zo mag noemen 1432 00:51:04,230 --> 00:51:09,970 dus die brief die ik zit even te zoeken 1433 00:51:07,240 --> 00:51:11,800 welke brief u het had over heeft van 1434 00:51:09,970 --> 00:51:14,310 welke datum is die brief 19 november 1435 00:51:11,800 --> 00:51:14,310 2001 1436 00:51:17,790 --> 00:51:22,470 dat is de brief waarin we überhaupt over 1437 00:51:20,520 --> 00:51:23,790 de voortgang van het gas gebouw 1438 00:51:22,470 --> 00:51:25,860 schrijven en energie aan lering gaan 1439 00:51:23,790 --> 00:51:28,340 gewoon 19 mei toen hebben we volgens mij 1440 00:51:25,860 --> 00:51:31,190 geschreven dat wij de alleen een 1441 00:51:28,340 --> 00:51:34,290 gedeeltelijke splitsing zouden gaan doen 1442 00:51:31,190 --> 00:51:35,700 ja hoewel in de tweede kamer ja dat moet 1443 00:51:34,290 --> 00:51:38,100 ik er wel bij zeggen in de tweede kamer 1444 00:51:35,700 --> 00:51:40,230 was een grote wens om direct helemaal te 1445 00:51:38,100 --> 00:51:41,760 gaan splitsen ik weet niet of er zelfs 1446 00:51:40,230 --> 00:51:43,080 niet een abonnement heeft ge leven van 1447 00:51:41,760 --> 00:51:45,870 ik dacht de partij van de arbeid die 1448 00:51:43,080 --> 00:51:47,490 waren erg voor cda was ook erg voor en 1449 00:51:45,870 --> 00:51:49,530 ik was erg tegen 1450 00:51:47,490 --> 00:51:51,030 om het geheel te splitsen nogmaals ik 1451 00:51:49,530 --> 00:51:52,950 vond dat de gespreksboek worden moest 1452 00:51:51,030 --> 00:51:54,630 worden misschien wel maar alleen als het 1453 00:51:52,950 --> 00:51:55,590 in europees verband gebeuren en de 1454 00:51:54,630 --> 00:51:57,900 eerlijkheid gebiedt ik heb gelijk 1455 00:51:55,590 --> 00:52:00,980 gekregen want daarna is het toch gebeurd 1456 00:51:57,900 --> 00:52:02,430 en we hebben in nederland geen een groot 1457 00:52:00,980 --> 00:52:04,800 elektriciteitsbedrijf in je die zijn 1458 00:52:02,430 --> 00:52:05,910 allemaal over de grens gegaan terwijl in 1459 00:52:04,800 --> 00:52:08,070 duitsland gewoon nog steeds niets 1460 00:52:05,910 --> 00:52:09,690 gebeurd is hoe kan een man met je boos 1461 00:52:08,070 --> 00:52:11,280 over hoe ver de maar dit is echt wat ik 1462 00:52:09,690 --> 00:52:13,410 heel jammer vindt en tegelijkertijd moet 1463 00:52:11,280 --> 00:52:14,280 ik u meteen vertellen en voor zover dat 1464 00:52:13,410 --> 00:52:16,110 niet weet maar ik ben inmiddels 1465 00:52:14,280 --> 00:52:17,760 president commissaris bij alliander wat 1466 00:52:16,110 --> 00:52:19,440 gewoon een infrastructuur bedrijf is dat 1467 00:52:17,760 --> 00:52:20,760 gaat best wel goed maar ik had het nog 1468 00:52:19,440 --> 00:52:22,250 mooie gevonden als dat in heel europa 1469 00:52:20,760 --> 00:52:24,750 was gebeurd 1470 00:52:22,250 --> 00:52:27,810 en als het een heel europa was gebeurd u 1471 00:52:24,750 --> 00:52:29,910 welk belang dient u dit daarbij nou ik 1472 00:52:27,810 --> 00:52:31,310 vind zelf dat kijkt en infrastructuur is 1473 00:52:29,910 --> 00:52:34,620 altijd een monopolie 1474 00:52:31,310 --> 00:52:36,630 dus dat betekent dat een monopolie wat 1475 00:52:34,620 --> 00:52:39,510 fit binnen een bedrijf wat ook niet 1476 00:52:36,630 --> 00:52:41,520 monopolie activiteiten heeft daar loop 1477 00:52:39,510 --> 00:52:43,530 je best wel risico van van mening op en 1478 00:52:41,520 --> 00:52:45,600 ook dat segment moment via het monopolie 1479 00:52:43,530 --> 00:52:47,610 het geld verdient wat me niet kan 1480 00:52:45,600 --> 00:52:49,980 verdienen via de distributie kant of via 1481 00:52:47,610 --> 00:52:52,140 de productiekant dat waren de risico's 1482 00:52:49,980 --> 00:52:54,660 dat weet ik ook wel en als je het alleen 1483 00:52:52,140 --> 00:52:56,280 maar juridisch splitst dat klinkt al 1484 00:52:54,660 --> 00:52:57,540 mooi maar dan kan je nog steeds allerlei 1485 00:52:56,280 --> 00:52:59,340 lekker rommelen 1486 00:52:57,540 --> 00:53:00,360 wat ook in duitsland gewoon gebeurt daar 1487 00:52:59,340 --> 00:53:02,070 gebeurde ook gewoon dat de 1488 00:53:00,360 --> 00:53:03,650 kruissubsidiëring plaatsvond en nog 1489 00:53:02,070 --> 00:53:05,910 steeds 1490 00:53:03,650 --> 00:53:07,560 ik snap dus op zich wel dat mijn 1491 00:53:05,910 --> 00:53:10,050 opvolgers uiteindelijk de keuze hebben 1492 00:53:07,560 --> 00:53:12,240 gemaakt voor echte splitsing voor de 1493 00:53:10,050 --> 00:53:13,380 burger voor bedrijven is dat bij fire 1494 00:53:12,240 --> 00:53:16,290 beste want dan hou je de 1495 00:53:13,380 --> 00:53:18,210 monopoliepositie bij een publiek en 1496 00:53:16,290 --> 00:53:21,210 gereguleerd bedrijf wat ook tarieven mag 1497 00:53:18,210 --> 00:53:24,040 hanteren wat gewoon door de d2 was het 1498 00:53:21,210 --> 00:53:26,020 of wat is het de in middelste aan cm 1499 00:53:24,040 --> 00:53:27,490 gecontroleerd wordt op zijn tarieven met 1500 00:53:26,020 --> 00:53:28,750 een benchmark systemen noemen we op 1501 00:53:27,490 --> 00:53:30,670 allemaal ingewikkeld ingewikkeld maar 1502 00:53:28,750 --> 00:53:32,440 toch heel goed 1503 00:53:30,670 --> 00:53:34,120 en je hebt gewoon bedrijven je op de 1504 00:53:32,440 --> 00:53:37,240 markt te opereren productiebedrijf en 1505 00:53:34,120 --> 00:53:38,770 distributiebedrijven prima maar doordat 1506 00:53:37,240 --> 00:53:40,600 we dat dan alleen in nederland zouden 1507 00:53:38,770 --> 00:53:42,130 doen vond ik dat heel erg spannend en ik 1508 00:53:40,600 --> 00:53:44,170 vond eigenlijk dat het onmenselijk was 1509 00:53:42,130 --> 00:53:45,610 om dat te doen dan nogmaals 1510 00:53:44,170 --> 00:53:47,260 dan toch een beetje met een oranje hart 1511 00:53:45,610 --> 00:53:49,690 ik zal gebeuren we elders sterker 1512 00:53:47,260 --> 00:53:51,280 bedrijven dat ze echt zouden verdwijnen 1513 00:53:49,690 --> 00:53:55,600 op het moment wordt dat wij dat zouden 1514 00:53:51,280 --> 00:53:57,910 gaan doen dat is ook gebeurd ja ja die u 1515 00:53:55,600 --> 00:54:00,580 kritiek zeg maar dat had de gasunie ook 1516 00:53:57,910 --> 00:54:01,930 en die die vreesde voor fragmentatie 1517 00:54:00,580 --> 00:54:03,720 maar ook de zijn concurrentie 1518 00:54:01,930 --> 00:54:07,390 achterstand in europa 1519 00:54:03,720 --> 00:54:08,980 wat deed u toen met met hun kritiek wij 1520 00:54:07,390 --> 00:54:12,660 zijn dus ook niet verder gegaan dan wat 1521 00:54:08,980 --> 00:54:14,620 dan dat wat strikt noodzakelijk was en 1522 00:54:12,660 --> 00:54:16,210 minder konden we ook niet want we 1523 00:54:14,620 --> 00:54:17,950 moesten gewoon vanwege de europese 1524 00:54:16,210 --> 00:54:19,870 richtlijn doen wat we moesten doen 1525 00:54:17,950 --> 00:54:21,580 wij hoefden op niet verder te gaan en 1526 00:54:19,870 --> 00:54:23,970 alleen sommige landen en ons land heeft 1527 00:54:21,580 --> 00:54:26,800 laten we een andere keuze gemaakt ja 1528 00:54:23,970 --> 00:54:28,240 iemand het over dus de tussen aan onze 1529 00:54:26,800 --> 00:54:30,520 regels die twee de splitsing want op 1530 00:54:28,240 --> 00:54:32,500 gegeven moment zien we in uw stukken in 1531 00:54:30,520 --> 00:54:34,690 de stukken dat u uw ambtenaren een 1532 00:54:32,500 --> 00:54:36,250 splitsing laat voorbereiden waaruit de 1533 00:54:34,690 --> 00:54:39,280 twee concurrerende handelsbedrijven 1534 00:54:36,250 --> 00:54:41,410 ontstaan een van shell en een van exxon 1535 00:54:39,280 --> 00:54:42,970 en dat zou betekenen dat de staat zich 1536 00:54:41,410 --> 00:54:45,340 grotendeels zou terugtrekken uit het 1537 00:54:42,970 --> 00:54:48,970 gras gebouw en geen invloed ze meer zou 1538 00:54:45,340 --> 00:54:51,040 hebben over de verkoop van aardgas maar 1539 00:54:48,970 --> 00:54:53,140 vond hij dat doen wenselijk nou dat was 1540 00:54:51,040 --> 00:54:55,420 een verre toekomst beeld wat mogelijk 1541 00:54:53,140 --> 00:54:56,620 zou kunnen gaan ontstaan 1542 00:54:55,420 --> 00:54:58,960 zo is het overigens niet gegaan 1543 00:54:56,620 --> 00:55:00,310 uiteindelijk nemen naar hem toe dat toen 1544 00:54:58,960 --> 00:55:01,810 nog goed toekomst nou dat was de 1545 00:55:00,310 --> 00:55:03,580 gedachte als je het al als je al een 1546 00:55:01,810 --> 00:55:04,960 publieke belangen heel goed geregeld 1547 00:55:03,580 --> 00:55:07,270 hebt in de wet en je hebt het toezicht 1548 00:55:04,960 --> 00:55:09,640 daarop ook heel goed geregeld dan moet 1549 00:55:07,270 --> 00:55:12,520 je je afvragen of je als overheid nog in 1550 00:55:09,640 --> 00:55:14,110 de handel wilt gaan zitten en dat beeld 1551 00:55:12,520 --> 00:55:16,120 en we hebben steeds gezegd maar dat doen 1552 00:55:14,110 --> 00:55:17,770 we pas als ook echt alles heel goed 1553 00:55:16,120 --> 00:55:19,450 geregeld is nou dat heb ik niet meer 1554 00:55:17,770 --> 00:55:20,830 meegemaakt en eerder gezegd geloof ik 1555 00:55:19,450 --> 00:55:22,650 ook niet dat het ooit zover helemaal 1556 00:55:20,830 --> 00:55:25,270 gekomen is 1557 00:55:22,650 --> 00:55:26,860 dus de gedachte op zich 1558 00:55:25,270 --> 00:55:29,550 principieel de steel jaar is dat je dat 1559 00:55:26,860 --> 00:55:31,320 zo zou gaan doen maar dan moet het wel 1560 00:55:29,550 --> 00:55:32,850 echt heel goed controleerbaar zijn dat 1561 00:55:31,320 --> 00:55:35,670 we van zover waren we wilden nog niet in 1562 00:55:32,850 --> 00:55:37,500 mijn tijd maar hoe laat de ambtenaren 1563 00:55:35,670 --> 00:55:39,990 dat is voorbereiden naar toekomstbeeld 1564 00:55:37,500 --> 00:55:43,310 wordt niet gesetz in die kamer brief van 1565 00:55:39,990 --> 00:55:43,310 19 november 2001 1566 00:55:43,800 --> 00:55:48,210 nee dat ging op volgens mij over de 1567 00:55:46,530 --> 00:55:49,320 huidige sith is echt moeten de korte 1568 00:55:48,210 --> 00:55:50,850 termijn th 1569 00:55:49,320 --> 00:55:52,320 vooruitzichten voor de komende tijd 1570 00:55:50,850 --> 00:55:53,790 zoals we dat gingen doen 1571 00:55:52,320 --> 00:55:55,890 dit was niet een toekomstbeeld wat wij 1572 00:55:53,790 --> 00:55:57,840 al binnen 1573 00:55:55,890 --> 00:55:58,980 enige tijd zouden zien gebeuren 1574 00:55:57,840 --> 00:55:59,730 natuurlijk laat je af en toe eens even 1575 00:55:58,980 --> 00:56:01,260 wat 1576 00:55:59,730 --> 00:56:02,820 brainstormen of beter gezegd worden 1577 00:56:01,260 --> 00:56:03,810 gebrand om over hoe de toekomst heden 1578 00:56:02,820 --> 00:56:04,950 verre 1579 00:56:03,810 --> 00:56:07,290 bij ons uit hoe het er in de verre 1580 00:56:04,950 --> 00:56:08,580 toekomst uit zou kunnen zien 1581 00:56:07,290 --> 00:56:10,830 maar dit was niet iets waarvan wij 1582 00:56:08,580 --> 00:56:12,330 dachten dat gaan we morgen regelen 1583 00:56:10,830 --> 00:56:15,510 daarmee heeft u het niet laten opnemen 1584 00:56:12,330 --> 00:56:17,130 in de kamer rigide zeker niet 1585 00:56:15,510 --> 00:56:18,360 en ik eerlijk gezegd dat dat ook alleen 1586 00:56:17,130 --> 00:56:19,860 maar verwarring zou hebben opgeleverd 1587 00:56:18,360 --> 00:56:22,410 want dan zou men gedacht hebben dat ik 1588 00:56:19,860 --> 00:56:23,850 dat op korte termijn ook zou willen en 1589 00:56:22,410 --> 00:56:27,270 ik ben wel best wel van liberalisering 1590 00:56:23,850 --> 00:56:29,190 maar wel alsjeblieft in een geëigend 1591 00:56:27,270 --> 00:56:30,510 tempo en ik denk op sommige terreinen 1592 00:56:29,190 --> 00:56:32,160 dat we nog wel eens een beetje snel 1593 00:56:30,510 --> 00:56:33,540 geweest zijn maar goed wilt u daarmee 1594 00:56:32,160 --> 00:56:36,060 zeggen dat u de kamer niet wilde 1595 00:56:33,540 --> 00:56:37,680 verwarren met dit toekomst ik vind dat 1596 00:56:36,060 --> 00:56:39,180 we de kamer moeten informeren over ons 1597 00:56:37,680 --> 00:56:42,180 beleidsvoornemens in dit was nog geen 1598 00:56:39,180 --> 00:56:45,230 beleidsvoornemen nee maar wel dusdanig 1599 00:56:42,180 --> 00:56:45,230 dat u dat niet 1600 00:56:45,690 --> 00:56:49,530 ik toon ze door de ambtenaren om wat 1601 00:56:47,100 --> 00:56:50,700 verder ik ga om te laten 1602 00:56:49,530 --> 00:56:52,050 ik weet helemaal niet over het eigenlijk 1603 00:56:50,700 --> 00:56:53,280 mijn opdracht was om het zo uit te 1604 00:56:52,050 --> 00:56:54,420 werken ook dat de ambtenaren gewoon 1605 00:56:53,280 --> 00:56:55,590 bedacht dat er zo zouden we in de 1606 00:56:54,420 --> 00:56:58,910 toekomst kunnen huis en hebben ze met 1607 00:56:55,590 --> 00:56:58,910 mij over gepraat ongetwijfeld 1608 00:56:59,460 --> 00:57:04,280 en waarom is het eigenlijk niet gelukt 1609 00:57:00,720 --> 00:57:04,280 in die periode om dat te verwezenlijken 1610 00:57:04,470 --> 00:57:08,820 ja een minister is 4 jaar 1611 00:57:06,660 --> 00:57:10,590 beleid verantwoordelijk voor iets en ik 1612 00:57:08,820 --> 00:57:12,900 weet niet of u überhaubt zullen hebt 1613 00:57:10,590 --> 00:57:14,880 gezien hoe lang het duurt voordat je een 1614 00:57:12,900 --> 00:57:17,750 wetgevingsproces helemaal hebt afgerond 1615 00:57:14,880 --> 00:57:20,310 en dit was een gecompliceerd 1616 00:57:17,750 --> 00:57:23,070 wetgevingsproces en peeters er twee werd 1617 00:57:20,310 --> 00:57:24,450 er zowel de gas werd als de mijnbouwwet 1618 00:57:23,070 --> 00:57:27,600 die ook nog een relatie met elkaar 1619 00:57:24,450 --> 00:57:29,490 hadden waar heel veel 1620 00:57:27,600 --> 00:57:30,450 privaat de constructies omgezet moesten 1621 00:57:29,490 --> 00:57:33,450 worden in publiekrechtelijke 1622 00:57:30,450 --> 00:57:35,700 constructies en anderzijds sommige 1623 00:57:33,450 --> 00:57:37,440 privaatrechtelijke constructies opnieuw 1624 00:57:35,700 --> 00:57:39,840 moest worden opgebouwd omdat we nou lnke 1625 00:57:37,440 --> 00:57:41,010 een deel uitviel omdat ze ergens anders 1626 00:57:39,840 --> 00:57:44,410 geregeld waar 1627 00:57:41,010 --> 00:57:47,110 dus dat is in ik heb het er niet 1628 00:57:44,410 --> 00:57:48,130 helemaal afgerond in mijn periodes niet 1629 00:57:47,110 --> 00:57:50,290 hele 1630 00:57:48,130 --> 00:57:52,720 het hele wet proces afgerond 1631 00:57:50,290 --> 00:57:54,940 dat geldt eigenlijk de gaswet voor de 1632 00:57:52,720 --> 00:57:56,500 liberalisering ziel wel maar de mijnbouw 1633 00:57:54,940 --> 00:57:59,640 werd dus zeker nog niet afgerond geraakt 1634 00:57:56,500 --> 00:57:59,640 in mijn periode 1635 00:58:00,910 --> 00:58:05,200 misschien toch even samenvattend als ik 1636 00:58:02,500 --> 00:58:06,790 goed beluister dan als u opvatting het 1637 00:58:05,200 --> 00:58:07,540 ging om de liberalisering van de 1638 00:58:06,790 --> 00:58:09,820 energiemarkt 1639 00:58:07,540 --> 00:58:12,730 het is belangrijk om 1640 00:58:09,820 --> 00:58:13,810 winnings activiteiten en transport te 1641 00:58:12,730 --> 00:58:15,430 scheiden 1642 00:58:13,810 --> 00:58:18,460 maar dat had ook gekund in gereguleerde 1643 00:58:15,430 --> 00:58:20,890 bedrijven die ook nog wel infrastructuur 1644 00:58:18,460 --> 00:58:23,560 hebben maar toezicht krijgen op welke 1645 00:58:20,890 --> 00:58:25,990 tarieven zijn regen rekenen van en 1646 00:58:23,560 --> 00:58:28,420 toezicht houden zoals de helemaal nou ja 1647 00:58:25,990 --> 00:58:29,890 was lekker ideaal iets er moest het 1648 00:58:28,420 --> 00:58:31,090 natuurlijk gaan zoals het uiteindelijk 1649 00:58:29,890 --> 00:58:32,740 gegaan is 1650 00:58:31,090 --> 00:58:34,840 maar dan vond ik dat dat niet alleen in 1651 00:58:32,740 --> 00:58:36,280 nederland moest mijn hele roman je 1652 00:58:34,840 --> 00:58:38,230 en aangezien ze het in heel europa niet 1653 00:58:36,280 --> 00:58:40,000 deden vond ik het een tamelijk risico de 1654 00:58:38,230 --> 00:58:42,670 weg om je omdat toch in nederland te 1655 00:58:40,000 --> 00:58:45,070 gaan regelen omdat je wist dat je dan 1656 00:58:42,670 --> 00:58:47,140 gewoon kleine eenheden overheen dan zijn 1657 00:58:45,070 --> 00:58:49,180 we toch maar een verdraaid klein landje 1658 00:58:47,140 --> 00:58:50,950 met een relatief kleine markt en we 1659 00:58:49,180 --> 00:58:52,090 hadden best een hele grote positie op de 1660 00:58:50,950 --> 00:58:55,210 gasmarkt maar ook op de 1661 00:58:52,090 --> 00:58:56,530 elektriciteitsmarkt de er daar zeker op 1662 00:58:55,210 --> 00:58:58,210 dit lelijks is tijd maar het is daar 1663 00:58:56,530 --> 00:58:59,260 überhaupt niks van overgebleven op de 1664 00:58:58,210 --> 00:59:01,180 gras merckx ben zijn we natuurlijk 1665 00:58:59,260 --> 00:59:03,250 altijd wel een grote speler geweest maar 1666 00:59:01,180 --> 00:59:05,530 dat kwam dan wel omdat wij een grote 1667 00:59:03,250 --> 00:59:07,630 productie naar hadden 1668 00:59:05,530 --> 00:59:10,210 en nog even over dat andere punt die 1669 00:59:07,630 --> 00:59:13,540 splitsing in twee verkoopkantoren eentje 1670 00:59:10,210 --> 00:59:15,220 van shell en esso want dat we zagen toch 1671 00:59:13,540 --> 00:59:17,860 in de stukken dat had zelfs een naam 1672 00:59:15,220 --> 00:59:20,890 cascade als project en doen als ook al 1673 00:59:17,860 --> 00:59:22,990 instemming bereikt met de olies van stom 1674 00:59:20,890 --> 00:59:25,180 om dit te gaan doen is het bleek wel 1675 00:59:22,990 --> 00:59:26,950 iets meer te zijn dan alleen een eerste 1676 00:59:25,180 --> 00:59:29,020 gedachten dan de is blijkbaar met hun 1677 00:59:26,950 --> 00:59:30,310 over gesproken in uw u dit zegt vermoed 1678 00:59:29,020 --> 00:59:32,530 ik dat dat ook wel zo is maar er is 1679 00:59:30,310 --> 00:59:35,440 niets het is nog niet gerealiseerd in 1680 00:59:32,530 --> 00:59:36,970 mijn periode nee dit klopt het dat ik 1681 00:59:35,440 --> 00:59:40,150 weet ook niet of er überhaupt laten wel 1682 00:59:36,970 --> 00:59:42,220 gerealiseerd is nee dat is niet gasterra 1683 00:59:40,150 --> 00:59:43,840 is ontstaan oh ja toen ik zou zo'n en 1684 00:59:42,220 --> 00:59:46,120 rond heel anders gegaan maar ook dat is 1685 00:59:43,840 --> 00:59:47,710 naar mijn periode net excuus ik ben toen 1686 00:59:46,120 --> 00:59:50,560 gaan weg gegaan heb me om niet meer met 1687 00:59:47,710 --> 00:59:51,700 het onderwerpen moeite tussen 1688 00:59:50,560 --> 00:59:53,320 wil ik nog even op een ander onderwerp 1689 00:59:51,700 --> 00:59:54,710 met u door en dat gaat even over de 1690 00:59:53,320 --> 00:59:58,860 expert die ze 1691 00:59:54,710 --> 01:00:01,740 van de rijks geologische dienst die 1692 00:59:58,860 --> 01:00:03,600 bestond om uw voorganger minister wijers 1693 01:00:01,740 --> 01:00:05,570 en die is op afstand gezet en is 1694 01:00:03,600 --> 01:00:08,160 opgegaan in tno 1695 01:00:05,570 --> 01:00:10,170 wat voor expertise was eigenlijk binnen 1696 01:00:08,160 --> 01:00:11,940 het departement zelf aanwezig bij de 1697 01:00:10,170 --> 01:00:13,800 directie olie en gas 1698 01:00:11,940 --> 01:00:15,770 toen nu minister van economische zaken 1699 01:00:13,800 --> 01:00:18,420 was 1700 01:00:15,770 --> 01:00:20,370 je overwinning vermoed ik dat we niet 1701 01:00:18,420 --> 01:00:22,050 heel veel echte expertise binnen het 1702 01:00:20,370 --> 01:00:24,630 ministerie was die zat natuurlijk 1703 01:00:22,050 --> 01:00:26,040 inderdaad bij tno de stad overs ook wel 1704 01:00:24,630 --> 01:00:30,620 bij de gasunie 1705 01:00:26,040 --> 01:00:34,250 die stad in epm via toen nog dsm 1706 01:00:30,620 --> 01:00:34,250 is dat bij sodm 1707 01:00:34,550 --> 01:00:38,550 en ik vermoed dus dat de ambtenaren voor 1708 01:00:37,020 --> 01:00:40,290 zover ze zich ermee bemoeid en dus op 1709 01:00:38,550 --> 01:00:43,440 hun kennis vooral bij die al die 1710 01:00:40,290 --> 01:00:45,660 organisaties ophaalde ja en was er 1711 01:00:43,440 --> 01:00:47,370 voldoende kennis naar 1712 01:00:45,660 --> 01:00:49,710 op het ministerie aanwezig om die grote 1713 01:00:47,370 --> 01:00:50,940 belangen die u eerder beschreef in het 1714 01:00:49,710 --> 01:00:52,890 verhoor 1715 01:00:50,940 --> 01:00:54,420 te dienen ik moet eerlijk zeggen dat ik 1716 01:00:52,890 --> 01:00:56,400 nooit getwijfeld hebben aan het feit dat 1717 01:00:54,420 --> 01:00:58,710 de directeur-generaal en de ambtenaren 1718 01:00:56,400 --> 01:01:00,690 die zich met het met gas vermoeide 1719 01:00:58,710 --> 01:01:02,070 dat hij het gebrek aan kennis hadden of 1720 01:01:00,690 --> 01:01:05,070 dat ze niet voldoende kennis wisten 1721 01:01:02,070 --> 01:01:07,050 binnen te halen maar stan dessens maar 1722 01:01:05,070 --> 01:01:10,080 ook nog een van hülsta now dat waren 1723 01:01:07,050 --> 01:01:12,060 uiterst goede ambtenaren die ook heel 1724 01:01:10,080 --> 01:01:14,000 goed ingevoerd waren in de materie waar 1725 01:01:12,060 --> 01:01:16,530 zij zich mee moest te bemoeien 1726 01:01:14,000 --> 01:01:17,400 en ik kon ze elke vraag stellen zal ik 1727 01:01:16,530 --> 01:01:19,140 maar zeggen 1728 01:01:17,400 --> 01:01:20,700 of ze konden mij elke antwoord geven wat 1729 01:01:19,140 --> 01:01:22,740 ik nodig had om mijn werk goed te kunnen 1730 01:01:20,700 --> 01:01:25,110 doen 1731 01:01:22,740 --> 01:01:26,370 en ging het ook over ja mogelijke 1732 01:01:25,110 --> 01:01:28,140 gevolgen van allerlei winnings 1733 01:01:26,370 --> 01:01:29,610 activiteiten 1734 01:01:28,140 --> 01:01:31,740 omgaan kunnen ondergrond 1735 01:01:29,610 --> 01:01:35,130 nou ja we hebben natuurlijk vrij vrij 1736 01:01:31,740 --> 01:01:38,160 snel nadat ik minister ben geworden 1737 01:01:35,130 --> 01:01:41,400 hebben we het deze bb versneld opgericht 1738 01:01:38,160 --> 01:01:45,210 het het de technische commissie bodem 1739 01:01:41,400 --> 01:01:47,160 beweging wat veroorzaakt was door wat er 1740 01:01:45,210 --> 01:01:48,510 in de periode daarvoor gebruikt want ze 1741 01:01:47,160 --> 01:01:50,520 zijn al eerder en kom ik zo nog even 1742 01:01:48,510 --> 01:01:52,830 apart en daar binnenin commissie hebben 1743 01:01:50,520 --> 01:01:54,450 we ook bewust mensen met grote 1744 01:01:52,830 --> 01:01:57,060 deskundigheid over die ondergrond 1745 01:01:54,450 --> 01:01:59,190 opgenomen dat is dat iemand uit het 1746 01:01:57,060 --> 01:02:01,310 oorspronkelijk geologen platform in dus 1747 01:01:59,190 --> 01:02:04,650 dat een hoogleraar op dit terrein in 1748 01:02:01,310 --> 01:02:06,510 zal de jurist ook in over rente was meer 1749 01:02:04,650 --> 01:02:08,460 en dat hebben we wel gedaan omdat we 1750 01:02:06,510 --> 01:02:11,279 toen te maken kregen voor het eerst 1751 01:02:08,460 --> 01:02:13,230 eigenlijk denk ik echt met mensen die 1752 01:02:11,279 --> 01:02:16,109 geholpen moesten worden bij het bepalen 1753 01:02:13,230 --> 01:02:17,819 van schade ja kom en zo apart nog even 1754 01:02:16,109 --> 01:02:19,799 over te spreken want het dat speelt nog 1755 01:02:17,819 --> 01:02:22,020 meer omheen maar mijn vraag ging meer 1756 01:02:19,799 --> 01:02:23,430 over de kennis die aanwezig was op het 1757 01:02:22,020 --> 01:02:27,119 op het departement 1758 01:02:23,430 --> 01:02:29,010 zelf en of die voldoende was om die 1759 01:02:27,119 --> 01:02:31,950 grote verantwoordelijkheden 1760 01:02:29,010 --> 01:02:32,849 het probleem vind ik zelf dat je op een 1761 01:02:31,950 --> 01:02:35,700 ministerie 1762 01:02:32,849 --> 01:02:37,289 nooit zo veel praktische deskundigheid 1763 01:02:35,700 --> 01:02:39,059 kunt hebben want op het moment dat ze de 1764 01:02:37,289 --> 01:02:39,890 binnen zitten zitten de jaar zijn ze het 1765 01:02:39,059 --> 01:02:42,900 ook kwijt 1766 01:02:39,890 --> 01:02:44,250 maar wij gebruikten natuurlijk wel de 1767 01:02:42,900 --> 01:02:46,319 kennis die de was beide organisaties 1768 01:02:44,250 --> 01:02:48,480 waren eens meer vermoeid en tno was een 1769 01:02:46,319 --> 01:02:51,270 belangrijke leverancier van kennis ja 1770 01:02:48,480 --> 01:02:53,970 so liam was dat of een soap die hebben 1771 01:02:51,270 --> 01:02:56,250 ook kennis dus en die werd aan 1772 01:02:53,970 --> 01:02:57,710 weggehaald bent en dat lijkt mij ook de 1773 01:02:56,250 --> 01:03:00,779 juiste weg 1774 01:02:57,710 --> 01:03:02,640 nogmaals een beleidsambtenaren hoeft 1775 01:03:00,779 --> 01:03:04,319 zelf geen mijnbouw deskundige te zijn om 1776 01:03:02,640 --> 01:03:07,349 toch daar een goede opvatting heeft 1777 01:03:04,319 --> 01:03:08,339 kunnen hebben hier verberg zij die zijn 1778 01:03:07,349 --> 01:03:10,349 verhoor 1779 01:03:08,339 --> 01:03:12,510 ja dat de algemene bestuursdienst en het 1780 01:03:10,349 --> 01:03:15,420 rouleren van ambtenaren ook wel nadelen 1781 01:03:12,510 --> 01:03:17,160 kan hebben ja speelde dat ook al in die 1782 01:03:15,420 --> 01:03:19,529 periode nog net niet 1783 01:03:17,160 --> 01:03:21,809 daar was ik heel blij mee want ik was 1784 01:03:19,529 --> 01:03:24,029 het ja ik ben het ook ik ben in laat ik 1785 01:03:21,809 --> 01:03:25,470 me maar terughoudend opstellen ik was 1786 01:03:24,029 --> 01:03:28,559 het erg eens wat in verbergt aan 1787 01:03:25,470 --> 01:03:30,809 vanmorgen over gezegd in alle ik denk 1788 01:03:28,559 --> 01:03:33,029 nog goed moment want we zijn toch al een 1789 01:03:30,809 --> 01:03:35,279 tijd bezig om even te schorsen prima dan 1790 01:03:33,029 --> 01:03:38,099 gaan we daarna verder en dan vraag ik 1791 01:03:35,279 --> 01:03:41,510 aan de g4 om je even naar buiten te gaan 1792 01:03:38,099 --> 01:03:41,510 oh ja zijn op is alweer lang bezig 1793 01:03:44,440 --> 01:03:52,670 laat hem een tijdje maar even 1794 01:03:47,619 --> 01:03:55,180 we gaan om 3:05 verder dan schors ik nu 1795 01:03:52,670 --> 01:03:55,180 even de vraag 1796 01:20:06,170 --> 01:20:10,459 ik heel open het verhoor met mevrouw 1797 01:20:08,300 --> 01:20:13,539 jorritsma en ik vraag de rug hier om 1798 01:20:10,459 --> 01:20:13,539 haar naar binnen te begeleiden 1799 01:20:21,230 --> 01:20:24,510 [Applaus] 1800 01:20:26,860 --> 01:20:32,810 ja we kunnen weer verder zeker ik geef 1801 01:20:30,140 --> 01:20:33,980 het woord aan mevrouw kat 1802 01:20:32,810 --> 01:20:37,250 dankuwel dan wil ik het met u hebben 1803 01:20:33,980 --> 01:20:39,080 over roswinkel 1804 01:20:37,250 --> 01:20:40,700 in uw periode vonderen ook zware 1805 01:20:39,080 --> 01:20:43,100 aardbevingen op laatst voor gaswinning 1806 01:20:40,700 --> 01:20:45,290 onder andere in roswinkel 1807 01:20:43,100 --> 01:20:47,690 dorp in drenthe 1808 01:20:45,290 --> 01:20:50,300 in 2000 is hier opnieuw een aardbeving 1809 01:20:47,690 --> 01:20:53,780 ditmaal met een magnitude van 3,2 op de 1810 01:20:50,300 --> 01:20:56,000 schaal van richter en met was de 31e 1811 01:20:53,780 --> 01:20:58,220 aardbeving in het gebied en het staat op 1812 01:20:56,000 --> 01:21:01,720 dat moment in de top 3 van de zwaarste 1813 01:20:58,220 --> 01:21:07,130 aardbevingen en daarvoor 1814 01:21:01,720 --> 01:21:10,010 2000 waarin het dat 97 in een 98 een 1815 01:21:07,130 --> 01:21:13,460 tweetal aardbevingen met ook een 1816 01:21:10,010 --> 01:21:17,020 magnitude van 3,3 en 3,4 maar zeker met 1817 01:21:13,460 --> 01:21:17,020 een hele hoge grond versnelling 1818 01:21:17,990 --> 01:21:21,530 we zien in ons dossier dat een aantal 1819 01:21:19,640 --> 01:21:23,510 ambtelijke nota's worden geschreven over 1820 01:21:21,530 --> 01:21:25,790 klachten van bewoners over de schade 1821 01:21:23,510 --> 01:21:29,140 afhandeling en de mogelijkheden om 1822 01:21:25,790 --> 01:21:29,140 rechtsbijstand te krijgen 1823 01:21:30,200 --> 01:21:35,240 het gaat om een dorp in drenthe van meer 1824 01:21:31,940 --> 01:21:37,850 dan 800 inwoners en klachten van meer 1825 01:21:35,240 --> 01:21:40,040 dan een aantal honderden klachten worden 1826 01:21:37,850 --> 01:21:42,020 ontvangen over de afhandeling van de 1827 01:21:40,040 --> 01:21:43,730 schade wat heeft hij gedaan met die 1828 01:21:42,020 --> 01:21:45,170 signalen 1829 01:21:43,730 --> 01:21:48,020 ik moet u op een punt corrigeren 1830 01:21:45,170 --> 01:21:50,960 roswinkel vond plaats in 1997 1831 01:21:48,020 --> 01:21:54,080 en naar aanleiding van roswinkel 1832 01:21:50,960 --> 01:21:55,610 zijn we tweede kamer vragen gesteld aan 1833 01:21:54,080 --> 01:21:57,470 die je weijers 1834 01:21:55,610 --> 01:21:59,300 die heeft toen geantwoord dat hij met 1835 01:21:57,470 --> 01:22:02,480 spoed een technische commissie 1836 01:21:59,300 --> 01:22:05,360 bodembeweging wilde gaan oprichten en 1837 01:22:02,480 --> 01:22:06,680 toen ik binnenkwam 1838 01:22:05,360 --> 01:22:09,560 is dat ik ongeveer het eerste wat ik 1839 01:22:06,680 --> 01:22:13,220 waar ik mee geconfronteerd werd en 1840 01:22:09,560 --> 01:22:14,660 hebben we besloten de tcb hete zal geen 1841 01:22:13,220 --> 01:22:16,850 namen noemen technische commissie bodem 1842 01:22:14,660 --> 01:22:19,430 beweging zo snel mogelijk op te richten 1843 01:22:16,850 --> 01:22:21,320 vooruitlopend op de mijnbouwwet tot de 1844 01:22:19,430 --> 01:22:24,200 gedachte was oorspronkelijk 1845 01:22:21,320 --> 01:22:26,090 om deze commissie onderdeel te doen zijn 1846 01:22:24,200 --> 01:22:27,500 van de mijnbouwwet hem dus eigenlijk pas 1847 01:22:26,090 --> 01:22:30,650 in te laten gaan als de mijnbouwwet ook 1848 01:22:27,500 --> 01:22:31,580 actieve maar vanwege de toestand in 1849 01:22:30,650 --> 01:22:34,520 roswinkel 1850 01:22:31,580 --> 01:22:36,460 en overigens ook nog van zoutwinning ik 1851 01:22:34,520 --> 01:22:39,450 dacht in harlingen heb een prima 1852 01:22:36,460 --> 01:22:42,610 was het risico van bodemdaling 1853 01:22:39,450 --> 01:22:44,110 groot en bij roswinkel had was inmiddels 1854 01:22:42,610 --> 01:22:46,260 de ervaring dat de schadeafhandeling 1855 01:22:44,110 --> 01:22:48,730 gewoon niet goed liep 1856 01:22:46,260 --> 01:22:50,980 en toen is het eerst bedachten we doen 1857 01:22:48,730 --> 01:22:54,010 die commissie waarin deskundigheid zit 1858 01:22:50,980 --> 01:22:56,500 op dat terrein op veiligheid op 1859 01:22:54,010 --> 01:22:59,290 deskundigheid op bodem beweging waar 1860 01:22:56,500 --> 01:23:01,300 juristen in zitten en die dan de 1861 01:22:59,290 --> 01:23:03,640 minister kunnen adviseren en aan de 1862 01:23:01,300 --> 01:23:06,430 burger informatie kunnen verstrekken was 1863 01:23:03,640 --> 01:23:08,370 in eerste instantie de gedachte maar 1864 01:23:06,430 --> 01:23:11,800 toen dat naar boven kwam dat 1865 01:23:08,370 --> 01:23:13,000 de mensen ook geen risico aanspraak geen 1866 01:23:11,800 --> 01:23:14,530 risicoverzekering meer konden 1867 01:23:13,000 --> 01:23:17,040 rechtsbijstandverzekering moet ik erg 1868 01:23:14,530 --> 01:23:19,780 zeggen konden sluiten 1869 01:23:17,040 --> 01:23:23,020 nou eerst werd mij gevraagd ook uit de 1870 01:23:19,780 --> 01:23:24,190 kamer van moet met de verzekeraars hun 1871 01:23:23,020 --> 01:23:25,810 praten 1872 01:23:24,190 --> 01:23:27,580 dat heeft de minister van financiën 1873 01:23:25,810 --> 01:23:28,660 gedaan want dit soort verzekeringen 1874 01:23:27,580 --> 01:23:31,840 vallen onder het ministerie van 1875 01:23:28,660 --> 01:23:33,690 financiën en de boodschap kwam terug dat 1876 01:23:31,840 --> 01:23:36,430 het eigenlijk geen begaanbare weg was 1877 01:23:33,690 --> 01:23:37,810 want dit soort risico's als u voorzien 1878 01:23:36,430 --> 01:23:40,000 waar zijn dan zijn ze eigenlijk 1879 01:23:37,810 --> 01:23:41,500 nauwelijks te verzekeren 1880 01:23:40,000 --> 01:23:43,330 dus hebben we toen bedacht want hoe gaan 1881 01:23:41,500 --> 01:23:45,520 we het dan oplossen want ik vond ook dat 1882 01:23:43,330 --> 01:23:46,989 de voor de burgers voor de mensen een 1883 01:23:45,520 --> 01:23:49,540 goede oplossing moest komen dat het niet 1884 01:23:46,989 --> 01:23:50,500 zo moest zijn dat ze zich niet meer 1885 01:23:49,540 --> 01:23:51,700 konden we zeker maar ook geen 1886 01:23:50,500 --> 01:23:55,780 schadevergoeding zouden kunnen krijgen 1887 01:23:51,700 --> 01:23:58,810 dus toen is bedacht dat wij de tcb de op 1888 01:23:55,780 --> 01:24:01,800 heb ik de tcb gevraagd om bedenk goede 1889 01:23:58,810 --> 01:24:04,060 oplossing die kwamen met een voorstel 1890 01:24:01,800 --> 01:24:06,850 waarover is toen eerst wat commotie over 1891 01:24:04,060 --> 01:24:08,500 ontstond omdat het noorden vond dat zij 1892 01:24:06,850 --> 01:24:10,360 daar te weinig bij betrokken waren 1893 01:24:08,500 --> 01:24:11,980 geweest druk nog keer gevraagd dan de 1894 01:24:10,360 --> 01:24:13,660 tcb qua praten met ook de 1895 01:24:11,980 --> 01:24:17,590 vertegenwoordigers van noord-nederland 1896 01:24:13,660 --> 01:24:19,090 om samen met gedupeerden dus eigenlijk 1897 01:24:17,590 --> 01:24:21,760 alle actoren die zich bemoeien met de 1898 01:24:19,090 --> 01:24:24,640 schade en buiten overigens degene die 1899 01:24:21,760 --> 01:24:26,260 het veroorzaakt had hem om te kijken hoe 1900 01:24:24,640 --> 01:24:28,000 kunnen we wel een goede oplossing 1901 01:24:26,260 --> 01:24:30,340 bedenken waardoor mensen sneller hun 1902 01:24:28,000 --> 01:24:31,930 schade vergoed zouden kunnen krijgen 1903 01:24:30,340 --> 01:24:34,000 en toen is per dag dat deze weer baby 1904 01:24:31,930 --> 01:24:36,640 opdracht zou krijgen en die was erg een 1905 01:24:34,000 --> 01:24:38,590 3-ledig de ene is dat als iemand zich 1906 01:24:36,640 --> 01:24:40,360 meldt met een schade al ik keek altijd 1907 01:24:38,590 --> 01:24:41,440 is het zo dat je in eerste instantie ga 1908 01:24:40,360 --> 01:24:43,110 je naar degene die de schade heeft 1909 01:24:41,440 --> 01:24:45,780 veroorzaakt 1910 01:24:43,110 --> 01:24:48,719 en als dat niets wordt of dat loopt de 1911 01:24:45,780 --> 01:24:51,570 stof en kom je uit de commissie en dan 1912 01:24:48,719 --> 01:24:53,520 zou de tcb een onafhankelijk onderzoek 1913 01:24:51,570 --> 01:24:55,409 laten uitvoeren voeren en niet meer 1914 01:24:53,520 --> 01:24:57,929 zoals het tot dan toe eigenlijk gebruik 1915 01:24:55,409 --> 01:24:59,790 was en in de afspraken set die daarvoor 1916 01:24:57,929 --> 01:25:01,650 bestond bijvoorbeeld in groningen tussen 1917 01:24:59,790 --> 01:25:03,179 nam en de provincie groningen 1918 01:25:01,650 --> 01:25:04,530 dat de nam echt bepaalde wie het 1919 01:25:03,179 --> 01:25:06,600 onderzoek moest doen 1920 01:25:04,530 --> 01:25:08,369 en toen is voorgesteld door de tcb om 1921 01:25:06,600 --> 01:25:10,920 daar onafhankelijk onderzoek van te 1922 01:25:08,369 --> 01:25:14,310 maken en dan kwam er een advies uit aan 1923 01:25:10,920 --> 01:25:16,170 de burgers en het beeld wat wij toen 1924 01:25:14,310 --> 01:25:19,530 hadden dat we als kijk als het zo is dat 1925 01:25:16,170 --> 01:25:21,030 men heeft schalen en gaat naar tmb die 1926 01:25:19,530 --> 01:25:21,780 vraag dan een commissie om onderzoek te 1927 01:25:21,030 --> 01:25:23,460 doen 1928 01:25:21,780 --> 01:25:26,449 die commissie komt met een advies en die 1929 01:25:23,460 --> 01:25:28,920 zegt die schade is veroorzaakt door 1930 01:25:26,449 --> 01:25:30,500 gaswinning of zoutwinning of oliewinning 1931 01:25:28,920 --> 01:25:33,119 want kon allen allen allen mijn 1932 01:25:30,500 --> 01:25:35,429 bouwactiviteit zijn 1933 01:25:33,119 --> 01:25:37,170 en de het is zo veld moet zoveel kosten 1934 01:25:35,429 --> 01:25:38,850 om het op te knappen 1935 01:25:37,170 --> 01:25:40,380 ik dat dan degene die het veroorzaakt 1936 01:25:38,850 --> 01:25:42,480 had toch wel een heel sterke casus 1937 01:25:40,380 --> 01:25:43,800 moesten hebben om dan niet te betalen 1938 01:25:42,480 --> 01:25:46,230 en wij dachten dan gaan ze naar de 1939 01:25:43,800 --> 01:25:47,580 rechter als ze naar de rechter moeten 1940 01:25:46,230 --> 01:25:49,230 en dan denk ik dat rechter daar in mee 1941 01:25:47,580 --> 01:25:50,850 gaan wij dachten dus dat we toen een 1942 01:25:49,230 --> 01:25:52,170 goede oplossing hadden bedacht en zo is 1943 01:25:50,850 --> 01:25:53,489 het gegaan 1944 01:25:52,170 --> 01:25:56,340 we komen straks uitgebreid terug hoor 1945 01:25:53,489 --> 01:25:59,940 over de deze hun b&b maar ik ga toch in 1946 01:25:56,340 --> 01:26:01,440 kleine stapjes even met u terug want ik 1947 01:25:59,940 --> 01:26:05,400 zei het goed in roswinkel 1948 01:26:01,440 --> 01:26:07,679 19 februari 1997 was een aardbeving toen 1949 01:26:05,400 --> 01:26:10,800 al gekocht er geen minister juist 1950 01:26:07,679 --> 01:26:13,190 14 juli 1998 was er ook een aardbeving 1951 01:26:10,800 --> 01:26:17,119 en vervolgens inderdaad zoals ik zei in 1952 01:26:13,190 --> 01:26:20,929 2025 oktober en wederom een aardbeving 1953 01:26:17,119 --> 01:26:22,920 bij de eerste aardbeving in 97 98 1954 01:26:20,929 --> 01:26:24,690 heeft er toe geleid dat er een 1955 01:26:22,920 --> 01:26:28,350 vereniging van gedupeerden eigenaar is 1956 01:26:24,690 --> 01:26:30,600 op kracht en u zijn net deze ww bestond 1957 01:26:28,350 --> 01:26:34,130 in die het om hoe van deze bb die 1958 01:26:30,600 --> 01:26:37,020 schuift u een brief op 11 januari 2000 1959 01:26:34,130 --> 01:26:38,760 hij zegt het is ons gebleken dat enkele 1960 01:26:37,020 --> 01:26:41,250 rechtsbijstandverzekering de bewoners 1961 01:26:38,760 --> 01:26:43,440 van roswinkel en omgeving bij voorbaat 1962 01:26:41,250 --> 01:26:45,510 uitsluiten van rechtsbijstand als dat 1963 01:26:43,440 --> 01:26:48,060 tot gerechtelijke procedures over schade 1964 01:26:45,510 --> 01:26:50,070 zou komen en deze bb vindt dan en 1965 01:26:48,060 --> 01:26:52,050 onrechtvaardig ontwikkeling en de 1966 01:26:50,070 --> 01:26:54,080 commissie adviseert u om het verbond van 1967 01:26:52,050 --> 01:26:55,680 verzekeraars hierop te wijzen 1968 01:26:54,080 --> 01:26:58,470 ja 1969 01:26:55,680 --> 01:27:00,120 dat gebeurt alleen dat heeft niet geleid 1970 01:26:58,470 --> 01:27:01,800 tot een bevredigende oplossing en dat 1971 01:27:00,120 --> 01:27:03,390 was de reden waarom wij wat ik net heb 1972 01:27:01,800 --> 01:27:05,370 verteld hebben gedaan 1973 01:27:03,390 --> 01:27:08,520 ja nu zegt het is gebeurd het leidt niet 1974 01:27:05,370 --> 01:27:12,450 tot een tevreden oplossing u krijgt een 1975 01:27:08,520 --> 01:27:14,070 nota van uw ministerie en daarin wordt 1976 01:27:12,450 --> 01:27:15,690 geschreven het is een procedure 1977 01:27:14,070 --> 01:27:17,490 vastgelegd tussen de nam in de 1978 01:27:15,690 --> 01:27:19,110 noordelijke provincies over afhandeling 1979 01:27:17,490 --> 01:27:21,000 van de schade claims 1980 01:27:19,110 --> 01:27:22,800 wonen zijn zeer ontevreden over deze 1981 01:27:21,000 --> 01:27:25,380 procedure vooral de rol van de 1982 01:27:22,800 --> 01:27:28,020 veroorzaken van de bevingen man wordt 1983 01:27:25,380 --> 01:27:29,790 als te bepalen tracht het argumenten van 1984 01:27:28,020 --> 01:27:32,750 de verzekeringsmaatschappij is dat ze 1985 01:27:29,790 --> 01:27:35,540 geen brandende huizen willen verzekeren 1986 01:27:32,750 --> 01:27:38,610 ja vervolgens 1987 01:27:35,540 --> 01:27:41,370 krijgt die later weer een nota aan naar 1988 01:27:38,610 --> 01:27:43,320 je wordt ook aangegeven de vereniging 1989 01:27:41,370 --> 01:27:45,300 komt weer wederom met de uitsluiting van 1990 01:27:43,320 --> 01:27:46,950 bewoners en omgeving van roswinkel voor 1991 01:27:45,300 --> 01:27:48,450 dieren gespuis om te verzekering hoe die 1992 01:27:46,950 --> 01:27:49,500 verzekeringsmaatschappijen 1993 01:27:48,450 --> 01:27:51,330 dus we blijven 1994 01:27:49,500 --> 01:27:52,970 iedere keer op hameren dat gaat niet 1995 01:27:51,330 --> 01:27:55,260 goed met die rechtsbijstandverzekeringen 1996 01:27:52,970 --> 01:27:56,130 wat doet hij dan met die klachten over 1997 01:27:55,260 --> 01:27:57,840 die toegang tot hier is 1998 01:27:56,130 --> 01:28:00,000 bijstandsverzekering ik dacht dat ik dat 1999 01:27:57,840 --> 01:28:01,320 net verteld had nou daar heeft het 2000 01:28:00,000 --> 01:28:02,340 ministerie van financiën die 2001 01:28:01,320 --> 01:28:04,350 verantwoordelijk is voor dit soort 2002 01:28:02,340 --> 01:28:05,970 schade verzekeringsmaatschappijen 2003 01:28:04,350 --> 01:28:08,850 geprobeerd met hun over te praten en die 2004 01:28:05,970 --> 01:28:10,140 komen tot de conclusie dat helaas dit 2005 01:28:08,850 --> 01:28:12,450 soort maatschappijen dit mogen doen 2006 01:28:10,140 --> 01:28:14,070 omdat het dan blijkbaar een voorzien 2007 01:28:12,450 --> 01:28:15,570 maar risico is en dan kunnen ze mensen 2008 01:28:14,070 --> 01:28:18,060 uitsluiten dat wil je natuurlijk niet 2009 01:28:15,570 --> 01:28:19,770 blij van werden wij ook niet blij van 2010 01:28:18,060 --> 01:28:21,510 maar helpt allemaal niks want moet wel 2011 01:28:19,770 --> 01:28:24,990 een oplossing komen en ik meende toen 2012 01:28:21,510 --> 01:28:27,270 dat wij de oplossing gevonden hebben 2013 01:28:24,990 --> 01:28:28,760 door de tcb weten vraag van ga nou eens 2014 01:28:27,270 --> 01:28:30,810 praten met 2015 01:28:28,760 --> 01:28:31,830 eerst in eerste instantie met het 2016 01:28:30,810 --> 01:28:33,180 noorden van het land ik meen dat 2017 01:28:31,830 --> 01:28:34,650 gedeputeerde jansen daarbij betrokken 2018 01:28:33,180 --> 01:28:36,450 was geweest 2019 01:28:34,650 --> 01:28:38,280 overigens daarna was mijn ontevreden 2020 01:28:36,450 --> 01:28:39,990 over dat overleg en toen heb ik ze nog 2021 01:28:38,280 --> 01:28:42,180 een keer op pad gestuurd om met het hele 2022 01:28:39,990 --> 01:28:45,480 noorden en de verenigingen van gedubde 2023 01:28:42,180 --> 01:28:47,640 gedeputeerde gedupeerden te praten om te 2024 01:28:45,480 --> 01:28:49,740 kijken is er nou een proces te bedenken 2025 01:28:47,640 --> 01:28:51,780 waardoor mensen beter bediend gaan 2026 01:28:49,740 --> 01:28:53,970 worden en dat proces is toen bedacht 2027 01:28:51,780 --> 01:28:57,020 door t cbb en dat hebben wij ook 2028 01:28:53,970 --> 01:28:59,430 overgenomen waarbij 2029 01:28:57,020 --> 01:29:02,390 allereerst en vroeger was het geloof ik 2030 01:28:59,430 --> 01:29:04,560 zodat alleen maar vanaf 4 2031 01:29:02,390 --> 01:29:07,510 de 2032 01:29:04,560 --> 01:29:09,400 de schade afhandeling en gepakt mocht 2033 01:29:07,510 --> 01:29:11,260 worden en dat werd teruggebracht naar 3 2034 01:29:09,400 --> 01:29:14,619 dus dat was als het zuiden was dan drie 2035 01:29:11,260 --> 01:29:16,329 dan konden ze daar al terecht 2036 01:29:14,619 --> 01:29:17,670 twee een onafhankelijke commissie en 2037 01:29:16,329 --> 01:29:20,530 niet meer er een commissie van de nam 2038 01:29:17,670 --> 01:29:23,650 die gaat kijken van wat is nou weer de 2039 01:29:20,530 --> 01:29:25,719 oorzaak van en hoe groot is de schade 2040 01:29:23,650 --> 01:29:28,360 dat advies aan aardenburg gegaan 2041 01:29:25,719 --> 01:29:31,060 en dan konden burger daar aan mee 2042 01:29:28,360 --> 01:29:32,829 terecht bij de schade veroorzaken en wij 2043 01:29:31,060 --> 01:29:34,360 dachten dan nou dan wordt het toch wel 2044 01:29:32,829 --> 01:29:36,940 heel gek zijn wilde schade veroorzaken 2045 01:29:34,360 --> 01:29:38,829 dat niet betalen ja dus we hebben dan 2046 01:29:36,940 --> 01:29:40,900 geprobeerd te doen wat wij konden doen 2047 01:29:38,829 --> 01:29:42,790 om te zorgen dat mensen gewoon hun recht 2048 01:29:40,900 --> 01:29:45,040 konden halen ja en had u die mensen zelf 2049 01:29:42,790 --> 01:29:46,570 ook gesproken ik heb wel een keer met de 2050 01:29:45,040 --> 01:29:51,510 vereniging van gedupeerden gesproken 2051 01:29:46,570 --> 01:29:54,010 herinner ik mij oké en 2052 01:29:51,510 --> 01:29:56,020 u heeft die nota's ontvangen dus van de 2053 01:29:54,010 --> 01:29:58,619 van die ambtelijke organisatie waarin ze 2054 01:29:56,020 --> 01:30:01,179 dus ook aangeven 2055 01:29:58,619 --> 01:30:03,280 dat de mensen ontevreden zijn over de 2056 01:30:01,179 --> 01:30:06,239 procedure maar ook vooral over de rol 2057 01:30:03,280 --> 01:30:09,429 van van nam als de oorzaken van bevingen 2058 01:30:06,239 --> 01:30:11,530 had dat doen op dat moment bij uw geleid 2059 01:30:09,429 --> 01:30:14,619 dat u meer kennis wilde over de relatie 2060 01:30:11,530 --> 01:30:16,150 tussen gaswinning en aardbevingen 2061 01:30:14,619 --> 01:30:20,130 het gekke is dat het eigenlijk opnieuw 2062 01:30:16,150 --> 01:30:24,030 op dat moment iedereen wist dat mijnbouw 2063 01:30:20,130 --> 01:30:26,579 bodemdaling bodembeweging bodem trilling 2064 01:30:24,030 --> 01:30:29,770 en we hadden nu een paar keer ook een 2065 01:30:26,579 --> 01:30:32,650 aardbeving gehad dat dat kon 2066 01:30:29,770 --> 01:30:34,239 maar het mannen is dat ik ook niet kan 2067 01:30:32,650 --> 01:30:36,670 het en dat ik ooit naar de tweede kamer 2068 01:30:34,239 --> 01:30:39,010 bij groepen om het debat te voeren over 2069 01:30:36,670 --> 01:30:40,840 een aardbeving of over bodem beweging 2070 01:30:39,010 --> 01:30:42,880 dat is dus helemaal niet gebeurt is het 2071 01:30:40,840 --> 01:30:45,219 zat toen nog helemaal niet in het 2072 01:30:42,880 --> 01:30:48,909 systeem in de gedachte dat het allemaal 2073 01:30:45,219 --> 01:30:50,980 heel groot zou worden of we vonden 2074 01:30:48,909 --> 01:30:52,480 gewoon dat ze het probleem op te lossen 2075 01:30:50,980 --> 01:30:54,630 want het was vooral het ging vooral over 2076 01:30:52,480 --> 01:30:57,820 schade veroorzaakt door mijnbouw aan 2077 01:30:54,630 --> 01:30:59,889 woningen mogelijk dijken infrastructuur 2078 01:30:57,820 --> 01:31:02,230 en dat dat ze gaan mogelijk opgeknapt 2079 01:30:59,889 --> 01:31:05,590 moest worden er was overigens ook een 2080 01:31:02,230 --> 01:31:08,679 een fonds en schadefonds wat afgesproken 2081 01:31:05,590 --> 01:31:11,440 was tussen de provincie groningen en de 2082 01:31:08,679 --> 01:31:13,270 nam waar 650 miljoen in zat 2083 01:31:11,440 --> 01:31:14,829 dat werd toen nog achter best een bedrag 2084 01:31:13,270 --> 01:31:16,030 zijn waarmee de heelheid uit de voeten 2085 01:31:14,829 --> 01:31:20,180 kunnen komen 2086 01:31:16,030 --> 01:31:22,550 maar door dat proces te veranderen 2087 01:31:20,180 --> 01:31:24,580 menen wij dat we dat echt ja het voor de 2088 01:31:22,550 --> 01:31:27,110 mensen gewoon veel beter geregeld hadden 2089 01:31:24,580 --> 01:31:29,480 en nu zijn net nou ik wil niet naar de 2090 01:31:27,110 --> 01:31:31,670 kamer toe geroepen om daar met de kamer 2091 01:31:29,480 --> 01:31:33,680 over in gesprek te gaan 2092 01:31:31,670 --> 01:31:36,680 wat u dan op dat moment wellicht kunnen 2093 01:31:33,680 --> 01:31:39,770 denken pro-actief ik ga daar zelf mee 2094 01:31:36,680 --> 01:31:41,090 aan de slag want ik heb de u heeft de 2095 01:31:39,770 --> 01:31:43,400 vereniging van gedupeerden eigenaren 2096 01:31:41,090 --> 01:31:45,890 gesproken u krijgt een brief van het ecb 2097 01:31:43,400 --> 01:31:47,390 u krijgt verschillende nota's waarin het 2098 01:31:45,890 --> 01:31:50,330 een ander wordt gezegd over naar de 2099 01:31:47,390 --> 01:31:52,760 veroorzaken van de bevingen de nam wie 2100 01:31:50,330 --> 01:31:54,710 wordt de bepalend ge 18u procedure 2101 01:31:52,760 --> 01:31:56,630 dat hij dan op dat moment wellicht het 2102 01:31:54,710 --> 01:31:58,310 idee zou kunnen hebben ik ga daar zelf 2103 01:31:56,630 --> 01:31:59,540 mee aan de slag volgens mij ben ik er 2104 01:31:58,310 --> 01:32:01,670 zelf mee aan de slag gegaan heb ik 2105 01:31:59,540 --> 01:32:03,080 gedaan wat ik je net verteld hebt dat is 2106 01:32:01,670 --> 01:32:05,150 precies wat ik gedaan heb en dat heb ik 2107 01:32:03,080 --> 01:32:06,980 gedaan ja ja maar dat gaat dan wat u net 2108 01:32:05,150 --> 01:32:09,140 zei over probleem weer op te lossen maar 2109 01:32:06,980 --> 01:32:11,570 specifiek over kennissen ontwikkeling en 2110 01:32:09,140 --> 01:32:12,830 dat gat is echt waar nou daar hadden we 2111 01:32:11,570 --> 01:32:15,200 natuurlijk binnen de deze me wel 2112 01:32:12,830 --> 01:32:16,760 degelijk kennis over want daar zat ook 2113 01:32:15,200 --> 01:32:18,260 mensen die deskundigheid hadden op het 2114 01:32:16,760 --> 01:32:19,970 terrein van mijnbouw 2115 01:32:18,260 --> 01:32:22,580 wilt u daarmee zeggen dat hier al leunde 2116 01:32:19,970 --> 01:32:24,800 op kennis van tcb nou ik zelf heb het en 2117 01:32:22,580 --> 01:32:26,090 elk geval niet dus het dat dat die 2118 01:32:24,800 --> 01:32:28,360 kennis die werd gewoon binnen gehaald 2119 01:32:26,090 --> 01:32:28,360 natuurlijk 2120 01:32:30,160 --> 01:32:33,290 maar de eerlijkheid gebiedt te tikken 2121 01:32:32,090 --> 01:32:34,730 niet voor ben om alleen maar kennis de 2122 01:32:33,290 --> 01:32:36,020 verzameling ben er voor een problemen op 2123 01:32:34,730 --> 01:32:37,060 te lossen en dat heb ik geprobeerd te 2124 01:32:36,020 --> 01:32:40,960 doen 2125 01:32:37,060 --> 01:32:40,960 ja oké 2126 01:32:41,740 --> 01:32:46,370 over problemen oplossen gesproken want 2127 01:32:44,960 --> 01:32:49,480 dan wil ik het met u hebben over schade 2128 01:32:46,370 --> 01:32:52,850 en de omkering van de bewijslast ja 2129 01:32:49,480 --> 01:32:54,620 in de jaren negentig vinden de drie 2130 01:32:52,850 --> 01:32:57,320 noordelijke provincies en hun adviseur 2131 01:32:54,620 --> 01:32:58,970 professor voldoening dat bewoners met 2132 01:32:57,320 --> 01:33:00,530 schade door aardbeving een moeilijke 2133 01:32:58,970 --> 01:33:02,210 positie hebben 2134 01:33:00,530 --> 01:33:03,680 zou moeten namelijk bewijzen dat die 2135 01:33:02,210 --> 01:33:05,960 schade is veroorzaakt door de 2136 01:33:03,680 --> 01:33:07,820 aardbevingen en zij pleiten voor 2137 01:33:05,960 --> 01:33:09,590 omkering van de bewijslast 2138 01:33:07,820 --> 01:33:11,180 en daarbij moeten de mijnbouw exploitant 2139 01:33:09,590 --> 01:33:12,770 bewijzen dat de schade niet eens 2140 01:33:11,180 --> 01:33:15,110 veroorzaakt door een aardbeving als 2141 01:33:12,770 --> 01:33:16,430 gevolg van de gaswinning en tijdens de 2142 01:33:15,110 --> 01:33:18,620 parlementaire behandeling van de 2143 01:33:16,430 --> 01:33:20,840 mijnbouwwet dus een andere dan de gaswet 2144 01:33:18,620 --> 01:33:22,700 wordt 2 abonnementen ingediend over 2145 01:33:20,840 --> 01:33:24,020 omkering van de bewijslast 2146 01:33:22,700 --> 01:33:26,480 wat vond u van omkering van de 2147 01:33:24,020 --> 01:33:28,320 bewijslast ik was daar tegen omdat ik 2148 01:33:26,480 --> 01:33:30,480 helemaal niet geloven 2149 01:33:28,320 --> 01:33:32,670 dat de positie van de burger daar beter 2150 01:33:30,480 --> 01:33:35,099 van werd 2151 01:33:32,670 --> 01:33:37,829 degene bij wie ze terecht moesten zijn 2152 01:33:35,099 --> 01:33:39,690 bedrijven met heel diepe zakken en dan 2153 01:33:37,829 --> 01:33:41,750 moet dan weet ik echt zeker dat elk 2154 01:33:39,690 --> 01:33:43,770 schadeclaim bij de rechten terechtkwam 2155 01:33:41,750 --> 01:33:45,179 over een scout voor de overheid veel 2156 01:33:43,770 --> 01:33:46,230 makkelijker zijn geweest om het wel te 2157 01:33:45,179 --> 01:33:47,969 doen 2158 01:33:46,230 --> 01:33:49,409 want dan hoeven we op de deze bewegingen 2159 01:33:47,969 --> 01:33:50,880 in te stellen hoe het allemaal niks meer 2160 01:33:49,409 --> 01:33:53,010 te doen want dan moest ze gewoon lekker 2161 01:33:50,880 --> 01:33:55,290 de nam het zelf allemaal gaan doen maar 2162 01:33:53,010 --> 01:33:57,000 ik maakte me echt ernstig zorgen over 2163 01:33:55,290 --> 01:33:59,310 dat de burger daar helemaal niet goed 2164 01:33:57,000 --> 01:34:01,050 mee gediend was bovendien te ging het 2165 01:33:59,310 --> 01:34:03,150 ook van een verkeerde premisse aan dat 2166 01:34:01,050 --> 01:34:05,310 wil ik toch wel opgemerkt hebben een 2167 01:34:03,150 --> 01:34:07,500 professor doe mee en ook de provincie 2168 01:34:05,310 --> 01:34:10,110 dachten dat andere landen omkering van 2169 01:34:07,500 --> 01:34:11,909 de bewijslast had en dat was niet zo en 2170 01:34:10,110 --> 01:34:13,290 wat wij voorgesteld hadden 2171 01:34:11,909 --> 01:34:15,659 ligt daar wel heel dicht tegen aan 2172 01:34:13,290 --> 01:34:17,790 overigens is risicoaansprakelijkheid 2173 01:34:15,659 --> 01:34:20,849 maar dan niet de risicoaansprakelijkheid 2174 01:34:17,790 --> 01:34:23,190 zoals we die normaal kennen in de awb 2175 01:34:20,849 --> 01:34:25,800 waarbij als jij een klachten hebt of 2176 01:34:23,190 --> 01:34:27,780 geschade over iets dan moet je aantonen 2177 01:34:25,800 --> 01:34:29,579 dat het bedrijf dat dat veroorzaakt 2178 01:34:27,780 --> 01:34:31,440 heeft zich niet rechtmatig heeft 2179 01:34:29,579 --> 01:34:33,780 gedragen of slordig is geweest vernoemen 2180 01:34:31,440 --> 01:34:35,670 op dat we eruit gehaald dus met andere 2181 01:34:33,780 --> 01:34:38,969 woorden een bedrijf 2182 01:34:35,670 --> 01:34:40,650 risicoaansprakelijkheid was dat je ze 2183 01:34:38,969 --> 01:34:43,500 zei dat ze aansprakelijk waren op het 2184 01:34:40,650 --> 01:34:44,909 moment dat iemand daar komt en de schade 2185 01:34:43,500 --> 01:34:46,710 is veroorzaakt in een gebied waar het 2186 01:34:44,909 --> 01:34:49,619 speelde 2187 01:34:46,710 --> 01:34:51,389 dan hoefde degenen die daarover zich 2188 01:34:49,619 --> 01:34:52,800 melden bij het bedrijf niet aan te tonen 2189 01:34:51,389 --> 01:34:54,570 dat het bedrijf zich niet gedragen had 2190 01:34:52,800 --> 01:34:56,489 dan was het gewoon de oorzaak kan zijn 2191 01:34:54,570 --> 01:34:57,599 dat het gewoon door de gaswinning of 2192 01:34:56,489 --> 01:34:59,040 door de oliewinning door de zoutwinning 2193 01:34:57,599 --> 01:35:01,619 is gebeurd 2194 01:34:59,040 --> 01:35:04,110 dus wat lager dan heel dichtbij hen toe 2195 01:35:01,619 --> 01:35:06,420 dus dat proces daarnaast hebben gezet 2196 01:35:04,110 --> 01:35:07,739 van en klagen 2197 01:35:06,420 --> 01:35:09,300 ja er was ook nog eerste gedachten dan 2198 01:35:07,739 --> 01:35:11,250 moet je naar de commissie of dan moet je 2199 01:35:09,300 --> 01:35:13,500 dit dat heb ik elke kip geprobeerd toch 2200 01:35:11,250 --> 01:35:15,780 niet te doen ik vind dat mensen zelf die 2201 01:35:13,500 --> 01:35:16,980 keuze moeten kunnen maken want je had 2202 01:35:15,780 --> 01:35:18,690 ook klachten die gewoon heel makkelijk 2203 01:35:16,980 --> 01:35:21,329 rechtstreeks even opgelost kon worden 2204 01:35:18,690 --> 01:35:23,040 was gehad dat zeg maar met een wagen er 2205 01:35:21,329 --> 01:35:24,510 goed doorheen gereed was nou dat ging 2206 01:35:23,040 --> 01:35:26,579 over hele andere dingen dus je moet niet 2207 01:35:24,510 --> 01:35:27,780 alles bij een commissie neerleggen maar 2208 01:35:26,579 --> 01:35:29,130 als mensen naar een kom eens naar die 2209 01:35:27,780 --> 01:35:30,929 commissie toe wilt en dan konden ze daar 2210 01:35:29,130 --> 01:35:33,300 naartoe kwam er een onafhankelijk 2211 01:35:30,929 --> 01:35:35,969 onderzoek met een onafhankelijk advies 2212 01:35:33,300 --> 01:35:39,420 en wij dachten nou dan denk ik toch echt 2213 01:35:35,969 --> 01:35:40,980 dat degene die het heeft veroorzaakt hem 2214 01:35:39,420 --> 01:35:43,530 op basis van het advies wat is gegeven 2215 01:35:40,980 --> 01:35:45,630 dat hij dat ook over goede en dat hebben 2216 01:35:43,530 --> 01:35:47,850 ze ook gevaar delig tinten tweede kamer 2217 01:35:45,630 --> 01:35:50,190 en daar is uiteindelijk ook de tweede 2218 01:35:47,850 --> 01:35:51,960 kamer in meerderheid op dat moment in 2219 01:35:50,190 --> 01:35:53,220 meegegaan 2220 01:35:51,960 --> 01:35:54,440 nou dan komt daar kom ik straks op terug 2221 01:35:53,220 --> 01:35:57,300 want 2222 01:35:54,440 --> 01:35:59,130 wat vond eigenlijk de nam mijn shell en 2223 01:35:57,300 --> 01:36:00,090 esso van van de omkering van de 2224 01:35:59,130 --> 01:36:01,200 bewijslast 2225 01:36:00,090 --> 01:36:03,180 naar die maar daar natuurlijk ook op 2226 01:36:01,200 --> 01:36:05,220 tegen dat snap ik ook nog wel het 2227 01:36:03,180 --> 01:36:05,760 tegelijkertijd dacht ik ja ik eerlijk 2228 01:36:05,220 --> 01:36:07,020 gezegd 2229 01:36:05,760 --> 01:36:08,520 interesseerde mij hun mening daar 2230 01:36:07,020 --> 01:36:10,350 helemaal niet zo erg bij 2231 01:36:08,520 --> 01:36:12,510 ik volg gewoon zelf dat het echt niet 2232 01:36:10,350 --> 01:36:14,970 een goed idee was ja en eerlijk gezegd 2233 01:36:12,510 --> 01:36:16,590 vrees ik dat dat ook wel gebleken is 2234 01:36:14,970 --> 01:36:18,300 daarna die dat het niet zo'n goed idee 2235 01:36:16,590 --> 01:36:20,520 is peter zegt dat het niet het probleem 2236 01:36:18,300 --> 01:36:22,560 oplost moet ik eigenlijk zeggen ja dan 2237 01:36:20,520 --> 01:36:23,820 kun je dat toelichten nou inmiddels is 2238 01:36:22,560 --> 01:36:24,810 het volgens mij ging omgekeerde 2239 01:36:23,820 --> 01:36:26,070 bewijslast 2240 01:36:24,810 --> 01:36:27,300 ik heb niet het idee dat het probleem 2241 01:36:26,070 --> 01:36:28,880 van de groningen staan mijn kleiner is 2242 01:36:27,300 --> 01:36:31,710 geworden 2243 01:36:28,880 --> 01:36:33,980 dat daar komen er zeker nog nog straks 2244 01:36:31,710 --> 01:36:33,980 op terug 2245 01:36:34,500 --> 01:36:38,700 en we zijn net de burger zou daar niet 2246 01:36:36,150 --> 01:36:42,320 mee gediend zijn woorden ik fel op tegen 2247 01:36:38,700 --> 01:36:42,320 dat had ingevoerd er zou worden 2248 01:36:43,650 --> 01:36:48,679 wilt u daarmee zeggen dat dat de burgers 2249 01:36:46,050 --> 01:36:51,380 eigenlijk een veel betere kans hadden 2250 01:36:48,679 --> 01:36:53,749 als ze als de omkering van wijs als niet 2251 01:36:51,380 --> 01:36:56,719 was inderdaad was in jagen die mening 2252 01:36:53,749 --> 01:36:58,099 was ik toe gedaan en de ik kijk het zijn 2253 01:36:56,719 --> 01:37:00,079 voor de overheid veel makkelijker zijn 2254 01:36:58,099 --> 01:37:01,280 geweest om het hoofd te doen want we 2255 01:37:00,079 --> 01:37:02,900 hadden wij de geen enkel om er in te 2256 01:37:01,280 --> 01:37:04,969 spelen 2257 01:37:02,900 --> 01:37:06,380 dan hadden we geen deze b&b hoeve in te 2258 01:37:04,969 --> 01:37:08,869 stellen want die hebben dan geen rol 2259 01:37:06,380 --> 01:37:10,039 meer om te spelen dan is het gewoon je 2260 01:37:08,869 --> 01:37:11,659 gaat naar de lamp en de naam moet 2261 01:37:10,039 --> 01:37:13,340 betalen of je gaat naar de prima als het 2262 01:37:11,659 --> 01:37:14,719 prima is of petra land als een petro 2263 01:37:13,340 --> 01:37:16,369 land is je gaat naar de mijn man 2264 01:37:14,719 --> 01:37:19,369 maatschappij die moet betalen en 2265 01:37:16,369 --> 01:37:21,530 nogmaals ik vermoedde hij wist ik 2266 01:37:19,369 --> 01:37:22,849 eigenlijk ook wel zeker dat het dan dat 2267 01:37:21,530 --> 01:37:24,849 dan elke schade klacht tot een 2268 01:37:22,849 --> 01:37:27,849 rechtszaak zou gaan leiden 2269 01:37:24,849 --> 01:37:27,849 ja 2270 01:37:29,179 --> 01:37:33,559 over schade of klachten gesproken en 2271 01:37:31,820 --> 01:37:36,170 kijk nu we zijn net van ik ben met de 2272 01:37:33,559 --> 01:37:38,269 kamer in hadden daar felle discussies 2273 01:37:36,170 --> 01:37:41,059 over 2274 01:37:38,269 --> 01:37:44,630 er wordt ook een brief en vanuit de naar 2275 01:37:41,059 --> 01:37:48,260 de kamer toegestuurd met daarin zegt en 2276 01:37:44,630 --> 01:37:50,979 nam hoe katie er tegenaan 2277 01:37:48,260 --> 01:37:53,150 nou die geeft dan aan en ik lees even op 2278 01:37:50,979 --> 01:37:54,619 welnu afgezien van het principiële 2279 01:37:53,150 --> 01:37:56,689 aspect is dat vooral vanwege de angst 2280 01:37:54,619 --> 01:37:58,429 voor misbruik van zo'n regeling zonder 2281 01:37:56,689 --> 01:38:00,469 terechte klanten tekort te willen doen 2282 01:37:58,429 --> 01:38:02,059 leert de praktijk dat er altijd een 2283 01:38:00,469 --> 01:38:03,110 aantal personen ten onrechte schade 2284 01:38:02,059 --> 01:38:04,189 cliënt 2285 01:38:03,110 --> 01:38:05,929 deze worden in het huidige systeem 2286 01:38:04,189 --> 01:38:07,699 uitgevuld het via het onafhankelijk 2287 01:38:05,929 --> 01:38:09,999 onderzoek maar niets meer van wordt 2288 01:38:07,699 --> 01:38:09,999 gehoord 2289 01:38:10,150 --> 01:38:15,349 dat vindt u daar wel remaining 2290 01:38:13,249 --> 01:38:16,969 kijk het is een te zware dat en dat 2291 01:38:15,349 --> 01:38:19,189 onafhankelijke onderzoek natuurlijk op 2292 01:38:16,969 --> 01:38:21,260 zich want we nu plaatsvond wat wij 2293 01:38:19,189 --> 01:38:22,280 bedacht hadden want eerlijk gezegd was 2294 01:38:21,260 --> 01:38:23,959 de naam helemaal niet zo enthousiast 2295 01:38:22,280 --> 01:38:25,280 over het onafhankelijke onderzoek want 2296 01:38:23,959 --> 01:38:26,719 er was oorspronkelijk hadden zij een 2297 01:38:25,280 --> 01:38:28,070 onderzoeksplicht 2298 01:38:26,719 --> 01:38:30,110 en die was niet onafhankelijk beter 2299 01:38:28,070 --> 01:38:31,550 gezegd dat was zij konden aanwijzen wie 2300 01:38:30,110 --> 01:38:33,880 het onderzoek moest doen en dat hebben 2301 01:38:31,550 --> 01:38:36,800 toen wij hem weggehaald 2302 01:38:33,880 --> 01:38:38,449 maar maar het is natuurlijk waar dat en 2303 01:38:36,800 --> 01:38:40,880 dat filteren gaat natuurlijk gebeuren 2304 01:38:38,449 --> 01:38:43,999 maar dat kijk daar was ik ook bang voor 2305 01:38:40,880 --> 01:38:45,380 dat dat daarom zeg ik wat ik heb gezegd 2306 01:38:43,999 --> 01:38:46,519 bij omkering van de bewijslast zouden 2307 01:38:45,380 --> 01:38:47,780 zijn voor alles naar de rechter zijn 2308 01:38:46,519 --> 01:38:48,949 gestapt en zegt zich niet aan het ligt 2309 01:38:47,780 --> 01:38:51,320 niet aan de gaswinning over ligt niet 2310 01:38:48,949 --> 01:38:52,760 aan de oliewinning en dat was ik echt 2311 01:38:51,320 --> 01:38:54,260 van overtuigd bent nog steeds eigenlijk 2312 01:38:52,760 --> 01:38:56,979 wel van overtuigd dat dat is niet de 2313 01:38:54,260 --> 01:38:56,979 goede oplossing is 2314 01:38:57,960 --> 01:39:03,720 ja 2315 01:39:00,690 --> 01:39:06,460 in de in hoeverre vs speelt eigenlijk 2316 01:39:03,720 --> 01:39:08,250 de slechterik van mijn ma klimaat in rol 2317 01:39:06,460 --> 01:39:10,770 dan in uw besluit daarover 2318 01:39:08,250 --> 01:39:13,450 niet 2319 01:39:10,770 --> 01:39:16,200 het besluit over de schaal of jongeling 2320 01:39:13,450 --> 01:39:16,200 niet 2321 01:39:18,180 --> 01:39:22,570 [Muziek] 2322 01:39:19,350 --> 01:39:24,750 we lezen komen stukken van uw van de 2323 01:39:22,570 --> 01:39:28,390 ambtelijke organisatie je het tegen 2324 01:39:24,750 --> 01:39:32,620 en die heeft u dat is van uw dg in 2325 01:39:28,390 --> 01:39:34,030 energie die er doorheen van hulst en hij 2326 01:39:32,620 --> 01:39:35,680 schrijft de omkering van de bewijslast 2327 01:39:34,030 --> 01:39:37,360 heeft grote gevolgen voor ons 2328 01:39:35,680 --> 01:39:39,370 rechtssysteem en is in feite niet 2329 01:39:37,360 --> 01:39:40,180 passend bij het bw 2330 01:39:39,370 --> 01:39:41,739 ook zal het leiden tot een 2331 01:39:40,180 --> 01:39:43,660 verslechtering van het mijn bankier maat 2332 01:39:41,739 --> 01:39:46,090 om wat mijnbouw maatschappijen tot een 2333 01:39:43,660 --> 01:39:47,710 bewijslast worden gedwongen waar ze niet 2334 01:39:46,090 --> 01:39:49,630 aan kunnen voldoen dat zou kunnen 2335 01:39:47,710 --> 01:39:51,489 betekenen dat de mijnbouw schade op op 2336 01:39:49,630 --> 01:39:53,890 moeten draaien voor alle schade aan 2337 01:39:51,489 --> 01:39:55,810 huizen in het gebied waar zij winnen dat 2338 01:39:53,890 --> 01:39:58,090 dat was ook een mening maar ik moet u 2339 01:39:55,810 --> 01:40:00,610 eerlijk bekennen voor mij bleef het 2340 01:39:58,090 --> 01:40:02,950 belangrijkste dat ik dacht het lost het 2341 01:40:00,610 --> 01:40:04,720 probleem niet op en ik was bezig met na 2342 01:40:02,950 --> 01:40:07,150 te denken over hoe kunnen we een proces 2343 01:40:04,720 --> 01:40:09,160 nou zo inrichten dat mensen die schade 2344 01:40:07,150 --> 01:40:11,320 hebben zo goed mogelijk worden geholpen 2345 01:40:09,160 --> 01:40:14,200 en ik heb je kan alle argumenten 2346 01:40:11,320 --> 01:40:15,820 bedenken voor de tegen omkering van de 2347 01:40:14,200 --> 01:40:17,640 bewijslast past ook niet in ons 2348 01:40:15,820 --> 01:40:20,230 rechtssysteem eigenlijk 2349 01:40:17,640 --> 01:40:21,730 allerlei dingen die waar zijn maar ik 2350 01:40:20,230 --> 01:40:23,140 denk nog steeds dat de drie zult 2351 01:40:21,730 --> 01:40:25,450 aansprakelijkheid zoals en toen hadden 2352 01:40:23,140 --> 01:40:27,640 opgeschreven plus de onafhankelijke 2353 01:40:25,450 --> 01:40:30,010 commissie via de tcb b plus het 2354 01:40:27,640 --> 01:40:31,720 onafhankelijk advies dat daarmee burgers 2355 01:40:30,010 --> 01:40:33,190 de beste kans hadden om heel snel hun 2356 01:40:31,720 --> 01:40:34,270 schade vergoed te krijgen daar ging het 2357 01:40:33,190 --> 01:40:37,290 mij om 2358 01:40:34,270 --> 01:40:40,060 en dat was de reden waarom ik dus niet 2359 01:40:37,290 --> 01:40:42,730 enthousiast was beter gezegd mond tegen 2360 01:40:40,060 --> 01:40:44,350 omkering van de bewijslast was meer niet 2361 01:40:42,730 --> 01:40:46,960 en niet vanwege verslechtering van het 2362 01:40:44,350 --> 01:40:48,340 kwam mijn kroon bouw primaat of nowhere 2363 01:40:46,960 --> 01:40:51,340 op wat al die argumenten die verder 2364 01:40:48,340 --> 01:40:54,010 genoemd wennen ja maar eigenlijk in de 2365 01:40:51,340 --> 01:40:55,780 in de nota wordt gewoon gezegd naar 2366 01:40:54,010 --> 01:40:58,660 bewijslast dat kan je mouwen 2367 01:40:55,780 --> 01:41:01,980 maatschappijen niet aan voldoen 2368 01:40:58,660 --> 01:41:04,900 maar kennelijk de burger 2369 01:41:01,980 --> 01:41:07,270 het punt is waar waarmee wil je nou dat 2370 01:41:04,900 --> 01:41:09,040 de burger bediend is je wilt dat de 2371 01:41:07,270 --> 01:41:09,770 burger zo snel mogelijk goed bediend 2372 01:41:09,040 --> 01:41:11,690 wordt 2373 01:41:09,770 --> 01:41:13,340 en ik ben ervan overtuigd dat als ik was 2374 01:41:11,690 --> 01:41:15,560 ervan overtuigd dat als we hem omdraaien 2375 01:41:13,340 --> 01:41:17,180 geen tcb we hebben de burgh gewoon 2376 01:41:15,560 --> 01:41:18,410 zichzelf moet redden meldt zich bij de 2377 01:41:17,180 --> 01:41:20,050 mijnbouw maatschappij de mijnbouw 2378 01:41:18,410 --> 01:41:22,220 maatschappij voor vrijwel alle 2379 01:41:20,050 --> 01:41:25,160 schadeclaims naar de rechten zou staan 2380 01:41:22,220 --> 01:41:27,140 en met als gedachten nee dat kan niet om 2381 01:41:25,160 --> 01:41:29,000 mijnbouw zijn veroorzaakt want er is een 2382 01:41:27,140 --> 01:41:30,710 vragen trekken langsreden of er is een 2383 01:41:29,000 --> 01:41:32,660 militair vluchten of en ik voertuig 2384 01:41:30,710 --> 01:41:34,610 langsgereden zijn allerlei redenen om te 2385 01:41:32,660 --> 01:41:36,980 bedenken waarom ze derde onderuit zou 2386 01:41:34,610 --> 01:41:39,170 proberen te komen en ik dacht dat wij 2387 01:41:36,980 --> 01:41:42,140 eigenlijk toen een proces hadden bedacht 2388 01:41:39,170 --> 01:41:44,690 wat goed zou kunnen werken ja maar 2389 01:41:42,140 --> 01:41:46,250 betekent dat dat dat de inwoners de muur 2390 01:41:44,690 --> 01:41:48,380 en de gedupeerden dan dus wel aan die 2391 01:41:46,250 --> 01:41:49,700 bewijslast zou kunnen voldoen 2392 01:41:48,380 --> 01:41:51,080 ja dat denk ik wel 2393 01:41:49,700 --> 01:41:53,090 ik denk dat dankzij dat er zijn 2394 01:41:51,080 --> 01:41:55,460 onafhankelijk advies krijgen van een pup 2395 01:41:53,090 --> 01:41:58,640 met deskundigheid op het terrein en die 2396 01:41:55,460 --> 01:42:01,640 zouden zeggen van ja dit kan zeer goed 2397 01:41:58,640 --> 01:42:03,470 door het gaat door mijn mouw zijn dat ze 2398 01:42:01,640 --> 01:42:05,000 dan voldoende bewijzen door mijn bouwen 2399 01:42:03,470 --> 01:42:07,730 zijn veroorzaakt dat ze dan voldoende 2400 01:42:05,000 --> 01:42:09,560 bewijs over zul je eigenlijk zegt is met 2401 01:42:07,730 --> 01:42:11,360 het advies van de tcb zouden die de 2402 01:42:09,560 --> 01:42:13,640 gedupeerden aan hun bewijslast kunnen 2403 01:42:11,360 --> 01:42:15,470 voldoen dat lijkt me dat was de gedachte 2404 01:42:13,640 --> 01:42:18,800 en dat was onze gedachten dat dat het 2405 01:42:15,470 --> 01:42:20,780 probleem zou kunnen oplossen ja je zei 2406 01:42:18,800 --> 01:42:23,720 net al over de discussie zin in in de 2407 01:42:20,780 --> 01:42:25,250 kamer we hebben een 2408 01:42:23,720 --> 01:42:26,360 nou het kamerlid atsma van cea die 2409 01:42:25,250 --> 01:42:29,210 pleiten voor overheidsaansprakelijkheid 2410 01:42:26,360 --> 01:42:31,760 mij je bij mijnbouw schade en nu in 2411 01:42:29,210 --> 01:42:33,280 reactie daarop had u gezegd in het debat 2412 01:42:31,760 --> 01:42:36,050 van haar 2413 01:42:33,280 --> 01:42:37,640 nou dat kan de op gegeven moment voor 2414 01:42:36,050 --> 01:42:39,980 mijn de grens zijn om deze werd dat in 2415 01:42:37,640 --> 01:42:42,950 te trekken als het die kant op gaan ja 2416 01:42:39,980 --> 01:42:46,190 kijk ik vind het nogal bijzonder als je 2417 01:42:42,950 --> 01:42:48,530 de overheid 2418 01:42:46,190 --> 01:42:50,450 nee laat ik het anders zeggen 2419 01:42:48,530 --> 01:42:53,870 je wil toch dat de mijnbouw maatschappij 2420 01:42:50,450 --> 01:42:55,880 alles doet wat in zijn vermogen ligt om 2421 01:42:53,870 --> 01:42:57,620 schade te voorkomen 2422 01:42:55,880 --> 01:43:00,230 en als we dus geen belang meer is bij de 2423 01:42:57,620 --> 01:43:02,180 mijn oma dus maatschappij om zelf de 2424 01:43:00,230 --> 01:43:04,010 schade te voorkomen omdat worden ever 2425 01:43:02,180 --> 01:43:06,410 happens ze moet gewoon naar de overheid 2426 01:43:04,010 --> 01:43:07,940 om de schade te verhalen 2427 01:43:06,410 --> 01:43:10,400 dat lijkt mij niet de beste in centjes 2428 01:43:07,940 --> 01:43:14,380 om heel goed gedragen dus dat lijkt mijn 2429 01:43:10,400 --> 01:43:14,380 gewone vond ik echt een heel slecht idee 2430 01:43:15,920 --> 01:43:21,560 toe ja en hoe krijg ik de real terug nee 2431 01:43:19,340 --> 01:43:23,880 ik heb ik ga over nu niks zeggen want u 2432 01:43:21,560 --> 01:43:25,590 moet mij vragen over die periode van 2433 01:43:23,880 --> 01:43:27,420 vier jaar ik heb je net al gezegd vindt 2434 01:43:25,590 --> 01:43:28,860 moeilijk genoeg om alles wat ik nu weet 2435 01:43:27,420 --> 01:43:31,140 daar van buiten te sluiten maar ik ging 2436 01:43:28,860 --> 01:43:33,870 ik heb gehandeld op basis van de kennis 2437 01:43:31,140 --> 01:43:34,610 die de toen was en toen vond u als ik u 2438 01:43:33,870 --> 01:43:36,240 zo hoor 2439 01:43:34,610 --> 01:43:37,680 nou als er wel naar die 2440 01:43:36,240 --> 01:43:39,450 overheidsaansprakelijkheid gaat dan ga 2441 01:43:37,680 --> 01:43:41,660 ik dat vers wordt het al intrekken dat 2442 01:43:39,450 --> 01:43:44,250 die kans als aanwezig geweest 2443 01:43:41,660 --> 01:43:47,720 en die had u doorgezet 2444 01:43:44,250 --> 01:43:47,720 nee als de stel dat is niet gebeurd 2445 01:43:49,680 --> 01:43:56,250 had de technische commissie 2446 01:43:51,690 --> 01:43:58,550 bodembeweging voldoende bevoegdheden 2447 01:43:56,250 --> 01:44:01,800 audi heeft ze uiteindelijk gekregen 2448 01:43:58,550 --> 01:44:04,050 in begin was het vooral allemaal eerst 2449 01:44:01,800 --> 01:44:05,400 was het informatie verstrekken en ja het 2450 01:44:04,050 --> 01:44:07,380 is uiteindelijk in de mijnbouwwet 2451 01:44:05,400 --> 01:44:10,200 terecht gekomen en daar zijn denk ik wel 2452 01:44:07,380 --> 01:44:12,780 voldoende bevoegdheden neergelegd 2453 01:44:10,200 --> 01:44:14,670 ik volgens mij heb ik precies het 2454 01:44:12,780 --> 01:44:15,720 proberen vast te leggen datgene wat zij 2455 01:44:14,670 --> 01:44:18,210 zelf 2456 01:44:15,720 --> 01:44:20,910 na overleg met de noordelijke provincies 2457 01:44:18,210 --> 01:44:22,680 en de vereniging van gedate gezegd weer 2458 01:44:20,910 --> 01:44:25,170 gedebuteerd gedupeerden 2459 01:44:22,680 --> 01:44:28,260 met echt met alle stakeholders team bij 2460 01:44:25,170 --> 01:44:29,400 schades betrokken waren ja dat voorstel 2461 01:44:28,260 --> 01:44:31,020 wat stoel gemaakt hebben dat heb ik 2462 01:44:29,400 --> 01:44:32,790 geprobeerd in de wet vast te leggen dus 2463 01:44:31,020 --> 01:44:34,170 ik denk dat ze voldoende bevoegdheden 2464 01:44:32,790 --> 01:44:35,730 halen ja 2465 01:44:34,170 --> 01:44:37,320 hadden ze niet bijvoorbeeld een bindend 2466 01:44:35,730 --> 01:44:39,810 advies recht moeten hebben 2467 01:44:37,320 --> 01:44:42,000 ja dat zou dat zou ik wel gewild hebben 2468 01:44:39,810 --> 01:44:45,360 dat dat uiteindelijk zo ver was gekomen 2469 01:44:42,000 --> 01:44:48,000 maar dat is ik weet niet meer precies 2470 01:44:45,360 --> 01:44:49,650 maar ik denk ik zeg dat dat pas later 2471 01:44:48,000 --> 01:44:52,440 dan echt aan de orde kwam want dat 2472 01:44:49,650 --> 01:44:56,830 helemaal het advies geven 2473 01:44:52,440 --> 01:44:58,660 aan de burgers dat is zelfs gelooft niet 2474 01:44:56,830 --> 01:45:03,070 meer helemaal in mijn periode afgerond 2475 01:44:58,660 --> 01:45:05,950 ja dat is en dat u nu gaf aan met tegen 2476 01:45:03,070 --> 01:45:07,570 een collega kat dat jij ziet u zich zo 2477 01:45:05,950 --> 01:45:09,880 ook zorgen maakt over de positie van de 2478 01:45:07,570 --> 01:45:12,370 burger in een rechtszaak tegen zeker 2479 01:45:09,880 --> 01:45:13,420 tegen de nam en de advocaten die 2480 01:45:12,370 --> 01:45:15,100 misschien 2481 01:45:13,420 --> 01:45:18,010 worden ingehuurd 2482 01:45:15,100 --> 01:45:19,510 tegelijkertijd als die tcw in die 2483 01:45:18,010 --> 01:45:21,460 positie wordt gebracht naar de 2484 01:45:19,510 --> 01:45:22,870 onafhankelijk over oordelen 2485 01:45:21,460 --> 01:45:24,640 en die komt met een advies maar het is 2486 01:45:22,870 --> 01:45:26,679 niet bindend aansluit dat niet uit dat 2487 01:45:24,640 --> 01:45:28,600 de alsnog weer een proces voor dat sluit 2488 01:45:26,679 --> 01:45:30,610 het niet uit maar mijn leeft dat als een 2489 01:45:28,600 --> 01:45:33,520 rechter zo'n advies zou krijgen van 2490 01:45:30,610 --> 01:45:35,230 deskundigen dat en die zou het onder 2491 01:45:33,520 --> 01:45:37,500 ogen krijgen als als het al tot de 2492 01:45:35,230 --> 01:45:39,370 rechtszaak solent dat u dat de 2493 01:45:37,500 --> 01:45:40,540 mijnbouw maatschappij toch niet zo heel 2494 01:45:39,370 --> 01:45:43,420 veel kansen meer zou hebben om zich 2495 01:45:40,540 --> 01:45:46,449 daaraan te kunnen onttrekken en en waar 2496 01:45:43,420 --> 01:45:48,250 blijkt uit dat ze opgeven men wel 2497 01:45:46,449 --> 01:45:50,920 voldoende bevoegdheden had een kunt u 2498 01:45:48,250 --> 01:45:52,150 dat na de onderbouw 2499 01:45:50,920 --> 01:45:53,890 dit is het dit is wat ze zelf 2500 01:45:52,150 --> 01:45:56,190 voorgesteld hebben we toen op dat moment 2501 01:45:53,890 --> 01:45:59,620 en dat heb ik gewoon overgenomen 2502 01:45:56,190 --> 01:46:01,179 kijk ik ben het u dit als speelt zich al 2503 01:45:59,620 --> 01:46:04,030 weer redelijk tegen het einde van mijn 2504 01:46:01,179 --> 01:46:05,679 periode af ja en er is volgens mij nog 2505 01:46:04,030 --> 01:46:07,530 een deel zelfs in de periode daarna 2506 01:46:05,679 --> 01:46:09,640 vastgelegd in de wet pas 2507 01:46:07,530 --> 01:46:12,480 dus daar moet ik moet ik eerder gezegd 2508 01:46:09,640 --> 01:46:17,100 antwoordt op schuld opleiding 2509 01:46:12,480 --> 01:46:19,989 en kregen wel signalen van burgers over 2510 01:46:17,100 --> 01:46:22,179 de nieuwe werkwijze of dat voldoende 2511 01:46:19,989 --> 01:46:23,770 werkte of dat ook dat niet leiden tot 2512 01:46:22,179 --> 01:46:25,989 bevredigende kan me niet herinneren dat 2513 01:46:23,770 --> 01:46:27,940 ik daar nog van burgers meer over 2514 01:46:25,989 --> 01:46:31,090 onvoldoende werking van het nieuwe 2515 01:46:27,940 --> 01:46:32,590 systeem heb gekregen ik denk eerlijk zeg 2516 01:46:31,090 --> 01:46:33,969 maar dat weet ik niet zeker ik denk dat 2517 01:46:32,590 --> 01:46:36,280 dat zit toch voor flink door naar mijn 2518 01:46:33,969 --> 01:46:38,560 periode heeft afgespeeld want dit speelt 2519 01:46:36,280 --> 01:46:40,570 zich überhaupt hij die hebben het zo 2520 01:46:38,560 --> 01:46:41,830 vastleggen speelt helemaal aan het eind 2521 01:46:40,570 --> 01:46:44,850 van de periode dat ik mis van 2522 01:46:41,830 --> 01:46:44,850 economische zaken was 2523 01:46:45,219 --> 01:46:49,300 we zagen in de in de discussie over het 2524 01:46:46,690 --> 01:46:51,190 wetsvoorstel als we ook al bij de raad 2525 01:46:49,300 --> 01:46:53,020 van state maar dat eigenlijk was dat ook 2526 01:46:51,190 --> 01:46:55,600 iets wat punt ook die atsma volgens mij 2527 01:46:53,020 --> 01:46:59,050 maakte want in die deelde ook de angst 2528 01:46:55,600 --> 01:47:00,640 voor te veel processen was een moet je 2529 01:46:59,050 --> 01:47:03,190 niet ook een voorziening hebben voor als 2530 01:47:00,640 --> 01:47:04,840 je toch in die situatie beland dat de 2531 01:47:03,190 --> 01:47:05,750 burger die geen rechts prijs kan 2532 01:47:04,840 --> 01:47:07,530 schaffen 2533 01:47:05,750 --> 01:47:09,870 rechtsbijstandverzekering kan krijgen 2534 01:47:07,530 --> 01:47:12,360 meer op een of ander manier gesteund 2535 01:47:09,870 --> 01:47:15,239 wordt in proces te voeren of ja dat er 2536 01:47:12,360 --> 01:47:17,910 een de en schadefonds is of iets op de 2537 01:47:15,239 --> 01:47:19,770 achterhand om een probleem op te lossen 2538 01:47:17,910 --> 01:47:21,450 en wij dachten dat we eigenlijk het via 2539 01:47:19,770 --> 01:47:23,310 het systeem wat we nu voorgesteld hebben 2540 01:47:21,450 --> 01:47:25,560 dat dat we het daar wel voldoende mee 2541 01:47:23,310 --> 01:47:26,880 geregeld hadden ja terugkijkend keurde 2542 01:47:25,560 --> 01:47:29,100 natuurlijk van alles over vinden maar ze 2543 01:47:26,880 --> 01:47:31,620 zo menen we dat we dat wel goed geregeld 2544 01:47:29,100 --> 01:47:33,239 dat en met met ik moet moeten we oprecht 2545 01:47:31,620 --> 01:47:34,739 ik ben echt bezig geweest om te proberen 2546 01:47:33,239 --> 01:47:38,690 een zo goed mogelijk voor de burger in 2547 01:47:34,739 --> 01:47:42,030 te richten met zoveel mogelijk kansen 2548 01:47:38,690 --> 01:47:45,239 ja en als u terugkijkt is daar een 2549 01:47:42,030 --> 01:47:46,530 specifieke les die u daar zelf uit kunt 2550 01:47:45,239 --> 01:47:48,450 trekken 2551 01:47:46,530 --> 01:47:50,280 ja nou ja het heeft het is gebleken dat 2552 01:47:48,450 --> 01:47:51,920 het niet voldoende was ja dat is wel 2553 01:47:50,280 --> 01:47:54,390 gebleken 2554 01:47:51,920 --> 01:47:55,950 en dat is dat vind ik vervelend ja 2555 01:47:54,390 --> 01:47:57,690 anders zeggen 2556 01:47:55,950 --> 01:47:59,520 nou waar dat precies aan ligt vindt u 2557 01:47:57,690 --> 01:48:00,600 vind ik moeilijk omdat een jaar aan de 2558 01:47:59,520 --> 01:48:02,790 eerlijkheid gebied dat ik me met die 2559 01:48:00,600 --> 01:48:05,600 technische kanten en daarna op überhaupt 2560 01:48:02,790 --> 01:48:11,360 niet meer bemoeid heb ja ja 2561 01:48:05,600 --> 01:48:14,820 oké ga ik even door over de mijnbouwwet 2562 01:48:11,360 --> 01:48:16,470 in de mijn worden pauw werd van 2003 is 2563 01:48:14,820 --> 01:48:19,230 vastgelegd dat voor nieuwe vergunningen 2564 01:48:16,470 --> 01:48:20,700 de eigendom van de delfstoffen pas over 2565 01:48:19,230 --> 01:48:22,790 gaat op de vergunninghouder op het 2566 01:48:20,700 --> 01:48:25,830 moment van de wie 2567 01:48:22,790 --> 01:48:29,300 heeft u ooit overwogen om dit ook op de 2568 01:48:25,830 --> 01:48:29,300 concessie groningen toe te passen 2569 01:48:30,660 --> 01:48:34,470 ik vermoed dat dat dat dat een no-go zou 2570 01:48:33,060 --> 01:48:36,390 kunnen zijn beter gezegd dat we dan 2571 01:48:34,470 --> 01:48:37,860 waarschijnlijk in heel veel 2572 01:48:36,390 --> 01:48:40,250 onderhandelingen zijn geweest ik kan dat 2573 01:48:37,860 --> 01:48:40,250 niet zo 2574 01:48:40,890 --> 01:48:44,940 wanneer is dat bedacht 2575 01:48:42,750 --> 01:48:47,310 want het is vastgelegd in de mijnbouwwet 2576 01:48:44,940 --> 01:48:50,059 en en die werd voorbereid in een nieuwe 2577 01:48:47,310 --> 01:48:53,059 periode ja en 2578 01:48:50,059 --> 01:48:55,729 daarin is zeg maar het groningen-veld 2579 01:48:53,059 --> 01:48:58,039 ja uitgezonderd van de nieuwe wettelijke 2580 01:48:55,729 --> 01:49:00,800 bepaling dat het eigendom van de 2581 01:48:58,039 --> 01:49:02,059 delfstoffen past bij willy in handen van 2582 01:49:00,800 --> 01:49:03,889 de vering hou ik meen me te herinneren 2583 01:49:02,059 --> 01:49:05,929 dat we daar een beter begrip 2584 01:49:03,889 --> 01:49:07,879 teruggelezen ja dat daar wel over 2585 01:49:05,929 --> 01:49:09,800 gesproken is maar dat het een echte 0 2586 01:49:07,879 --> 01:49:11,749 goal was omdat voor bestaande concessies 2587 01:49:09,800 --> 01:49:13,879 niet alleen voor groningen ja alles want 2588 01:49:11,749 --> 01:49:15,589 bestaande concessies was dat dat heel 2589 01:49:13,879 --> 01:49:18,260 erg moeilijk was om een tuin nog in te 2590 01:49:15,589 --> 01:49:20,689 brengen ja en dat is dus ook niet 2591 01:49:18,260 --> 01:49:24,469 gebeurd omdat je dan natuurlijk meteen 2592 01:49:20,689 --> 01:49:26,089 de claim zal waarschijnlijk direct kunt 2593 01:49:24,469 --> 01:49:28,429 verwachten 2594 01:49:26,089 --> 01:49:29,599 dit was zo geregeld contractueel 2595 01:49:28,429 --> 01:49:31,519 geregeld want er zou je je moeten 2596 01:49:29,599 --> 01:49:34,159 onttrekken aan het contract 2597 01:49:31,519 --> 01:49:35,689 ja en dat volgens mij is dat toch gaat 2598 01:49:34,159 --> 01:49:37,459 echt niet lukken als je bestaande 2599 01:49:35,689 --> 01:49:39,499 concessies hebt die gewoon vastgelegd 2600 01:49:37,459 --> 01:49:40,849 zijn ja en ik kan niet maar eventjes 2601 01:49:39,499 --> 01:49:43,069 zeggen van nou we leggen leuk in de wet 2602 01:49:40,849 --> 01:49:45,369 was dat het nu anders is dan gaat dat 2603 01:49:43,069 --> 01:49:45,369 iets betekent 2604 01:49:45,439 --> 01:49:48,829 nou is dit de in verbergen noemde dat 2605 01:49:47,449 --> 01:49:51,609 geloof ik 2606 01:49:48,829 --> 01:49:54,019 de naam op napoleontische benader ja 2607 01:49:51,609 --> 01:49:56,119 het is heel lange de lades de wet worden 2608 01:49:54,019 --> 01:49:58,159 er als de zeggen ja in het frans was de 2609 01:49:56,119 --> 01:49:59,709 mijnbouwwet en daar feel alle 2610 01:49:58,159 --> 01:50:03,099 eigendommen van de grondstoffen 2611 01:49:59,709 --> 01:50:07,039 eigenlijk aan de staande staat maar bij 2612 01:50:03,099 --> 01:50:08,719 groningen gist delen eigendom van het 2613 01:50:07,039 --> 01:50:11,599 slochteren veld 2614 01:50:08,719 --> 01:50:15,800 gegeven aan een commerciële partijen en 2615 01:50:11,599 --> 01:50:18,079 dat is niet en u zegt dit contract 2616 01:50:15,800 --> 01:50:19,729 nou ja verbood ons om of maakt het voor 2617 01:50:18,079 --> 01:50:22,189 ons te moeilijk om dat over te brengen 2618 01:50:19,729 --> 01:50:24,199 wat ik de van mijn adviezen begrijpt wat 2619 01:50:22,189 --> 01:50:25,639 ik het daar in die tijd heb gekregen was 2620 01:50:24,199 --> 01:50:28,039 het echt wel mogelijk om dat te gaan 2621 01:50:25,639 --> 01:50:29,869 veranderen overigens was natuurlijk wel 2622 01:50:28,039 --> 01:50:30,829 een heel groot deel van de opbrengst van 2623 01:50:29,869 --> 01:50:32,329 datzelfde 2624 01:50:30,829 --> 01:50:34,969 contract en dat is een andere landen ook 2625 01:50:32,329 --> 01:50:36,849 anders was natuurlijk wel degelijk voor 2626 01:50:34,969 --> 01:50:39,139 de staat ja 2627 01:50:36,849 --> 01:50:41,719 in de mijnbouwwet dienen meerdere 2628 01:50:39,139 --> 01:50:42,949 publieke belangen geborgd te worden 2629 01:50:41,719 --> 01:50:45,439 eén van die belangen is het bevorderen 2630 01:50:42,949 --> 01:50:46,609 van het mijnbouw klimaat en een ander 2631 01:50:45,439 --> 01:50:48,669 belang is het waarborgen van de 2632 01:50:46,609 --> 01:50:48,669 veiligheid 2633 01:50:49,639 --> 01:50:53,110 welke principes waar volgens uw leidend 2634 01:50:51,829 --> 01:50:55,150 in uw voorstellen 2635 01:50:53,110 --> 01:50:58,330 voor de mijn bouw werd als het gaat om 2636 01:50:55,150 --> 01:51:00,360 het borgen van die veilige 2637 01:50:58,330 --> 01:51:04,060 het borgen van de veiligheid 2638 01:51:00,360 --> 01:51:05,889 voor zover ik weet was dat bij 2639 01:51:04,060 --> 01:51:08,500 vergunningen bij vergunningverlening 2640 01:51:05,889 --> 01:51:12,130 ja het werd altijd gekeken wat zijn de 2641 01:51:08,500 --> 01:51:15,219 effecten van het onttrekken van zout 2642 01:51:12,130 --> 01:51:17,080 olie gas aan de bodem en werd in dat 2643 01:51:15,219 --> 01:51:18,190 kader de afspraak gemaakt hoeveel men 2644 01:51:17,080 --> 01:51:21,219 mocht en 2645 01:51:18,190 --> 01:51:23,830 bij zoveel bodemdaling moest er 2646 01:51:21,219 --> 01:51:26,679 ingegrepen worden dat is later ovens wel 2647 01:51:23,830 --> 01:51:28,869 veel verder gegaan dan in de periode dat 2648 01:51:26,679 --> 01:51:30,429 ik verantwoordelijk als een dit toen ik 2649 01:51:28,869 --> 01:51:31,659 nog niet eens de nieuwe mijnbouwwet ook 2650 01:51:30,429 --> 01:51:33,070 dat is latent u toch wel helemaal 2651 01:51:31,659 --> 01:51:35,889 veranderd 2652 01:51:33,070 --> 01:51:39,969 maar dat was een deel van de veiligheids 2653 01:51:35,889 --> 01:51:43,270 aanpak wordt overige speelde veiligheid 2654 01:51:39,969 --> 01:51:45,610 in mijn periode alleen maar eigenlijk 2655 01:51:43,270 --> 01:51:47,800 een rol in het kader van kijken wat er 2656 01:51:45,610 --> 01:51:50,760 bij bodemdaling gebeurt en wat kunnen 2657 01:51:47,800 --> 01:51:50,760 wij doen om dat te voorkomen 2658 01:51:52,239 --> 01:51:55,900 aardbevingen waren negen aardbevingen 2659 01:51:54,159 --> 01:51:57,820 waren nog niet een groot onderwerp die 2660 01:51:55,900 --> 01:52:00,760 waren echt nog niet een grauwe roswinkel 2661 01:51:57,820 --> 01:52:02,469 ervaring was het zo primase en oranje 2662 01:52:00,760 --> 01:52:03,850 dat was de reden waarom we zeiden van we 2663 01:52:02,469 --> 01:52:06,550 moeten dus iets aan de schade van doen 2664 01:52:03,850 --> 01:52:08,260 ja maar aan de preventie kant ja is 2665 01:52:06,550 --> 01:52:10,440 gewoon ja d'r gewoon de gewone dingen 2666 01:52:08,260 --> 01:52:12,670 die we moesten doen om te zorgen dat er 2667 01:52:10,440 --> 01:52:15,070 tussen op een zodanige manier werd 2668 01:52:12,670 --> 01:52:17,860 gewonnen dat de bodemdaling niet hele 2669 01:52:15,070 --> 01:52:21,550 grote schades met zich meebracht ja maar 2670 01:52:17,860 --> 01:52:23,110 wat is ja niet hele grote schades ja ja 2671 01:52:21,550 --> 01:52:25,630 had daar niet een norm voor moeten 2672 01:52:23,110 --> 01:52:27,580 worden opgenomen in de mijnbouw wfm in 2673 01:52:25,630 --> 01:52:28,929 bij volgens mij gold hier het tno 2674 01:52:27,580 --> 01:52:32,350 die hadden een soort van normenstelsel 2675 01:52:28,929 --> 01:52:35,020 bedacht op basis waarvan de veiligheid 2676 01:52:32,350 --> 01:52:36,850 wel bekeken moest worden 2677 01:52:35,020 --> 01:52:38,110 ja het bekijken is een erg leuk ja maar 2678 01:52:36,850 --> 01:52:39,820 dank ik dat betekent dus dat dat effect 2679 01:52:38,110 --> 01:52:42,100 had voor een hoeveel gas of hoeveel al 2680 01:52:39,820 --> 01:52:44,679 lof over zijn team mocht winnen of bij 2681 01:52:42,100 --> 01:52:48,730 welk soort bodemdaling moet je ingrijpen 2682 01:52:44,679 --> 01:52:50,949 ja er was geen norm als zodanig die 2683 01:52:48,730 --> 01:52:53,860 bepaalde als een bepaalde activiteit tot 2684 01:52:50,949 --> 01:52:55,810 x hoeveelheden schade zou leiden dan zou 2685 01:52:53,860 --> 01:52:57,159 die activiteit moeten stoppen nou 2686 01:52:55,810 --> 01:52:58,900 volgens mij was er wel een mogelijkheid 2687 01:52:57,159 --> 01:53:00,219 om in te grijpen dat werd in de nieuwe 2688 01:52:58,900 --> 01:53:02,980 mijnbouwwet over en dus ook meer 2689 01:53:00,219 --> 01:53:04,360 geëxpliciteerd maar er was dat was wel 2690 01:53:02,980 --> 01:53:06,250 degelijk stond hem binnen de 2691 01:53:04,360 --> 01:53:09,130 vergunningverlening werd werd opgenomen 2692 01:53:06,250 --> 01:53:11,290 voor zover ik me herinner 2693 01:53:09,130 --> 01:53:12,820 hoeveel je mag doen en wat er moest 2694 01:53:11,290 --> 01:53:15,790 gebeuren op het moment dat het meer was 2695 01:53:12,820 --> 01:53:17,469 dan wat jij had voorzien ja 2696 01:53:15,790 --> 01:53:19,300 en in de bijbel werd is ook opgenomen de 2697 01:53:17,469 --> 01:53:20,710 verplichting om te meten 2698 01:53:19,300 --> 01:53:22,239 ja het de exploitant moet gewoon 2699 01:53:20,710 --> 01:53:25,090 voortdurend meten wat er met het veld 2700 01:53:22,239 --> 01:53:26,739 gebeurt maar die wordt ook exclusief 2701 01:53:25,090 --> 01:53:28,290 verantwoordelijk gemaakt voor al die 2702 01:53:26,739 --> 01:53:30,880 data 2703 01:53:28,290 --> 01:53:33,119 is er nog een discussie geweest of het 2704 01:53:30,880 --> 01:53:35,679 ook niet belangrijk is om onafhankelijk 2705 01:53:33,119 --> 01:53:37,330 die metingen te verrichten dat kan me 2706 01:53:35,679 --> 01:53:41,280 niet herinneren dat kan niet erin dat 2707 01:53:37,330 --> 01:53:41,280 dat gebeurd is nee 2708 01:53:41,849 --> 01:53:47,580 verder is ook een zorgplicht verankerd 2709 01:53:44,290 --> 01:53:49,869 in die maar mij bidt ja 2710 01:53:47,580 --> 01:53:52,440 die bepaalde verantwoordelijkheden legt 2711 01:53:49,869 --> 01:53:56,139 bij de exploitant 2712 01:53:52,440 --> 01:53:57,639 er zijn kennisinstituten die ook een 2713 01:53:56,139 --> 01:53:59,770 bepaalde rol krijgen maar dat wel 2714 01:53:57,639 --> 01:54:01,330 afhankelijk weer zijn van de data van de 2715 01:53:59,770 --> 01:54:03,730 exploitant 2716 01:54:01,330 --> 01:54:06,280 is die zorgplicht voldoende 2717 01:54:03,730 --> 01:54:08,650 gedetailleerd uitgewerkt in die mijnbouw 2718 01:54:06,280 --> 01:54:10,690 wind had ik vind het moeilijk te 2719 01:54:08,650 --> 01:54:12,340 beoordelen ik vermoed zelf eerder gezegd 2720 01:54:10,690 --> 01:54:15,429 dat het staatstoezicht aan rol in moest 2721 01:54:12,340 --> 01:54:16,989 spelen ja lijkt mij dat zij toezicht 2722 01:54:15,429 --> 01:54:18,849 hielden ook op de vergunningen 2723 01:54:16,989 --> 01:54:20,679 ja dus ook op de data die verstrekt 2724 01:54:18,849 --> 01:54:22,570 verder ja het lijkt mijn typische rol 2725 01:54:20,679 --> 01:54:23,650 voor het staatstoezicht op de mijnen ja 2726 01:54:22,570 --> 01:54:25,330 ja 2727 01:54:23,650 --> 01:54:27,580 kan me niet voorstellen dat dat niet 2728 01:54:25,330 --> 01:54:28,900 ingevuld werd maar goede 2729 01:54:27,580 --> 01:54:31,570 hij we gisteren een aantal mensen 2730 01:54:28,900 --> 01:54:34,600 gesproken die ook bij deze game werkte 2731 01:54:31,570 --> 01:54:36,460 weer woest die was ook aangenomen om ter 2732 01:54:34,600 --> 01:54:37,350 voorbereiding op de mijnbouwwet met die 2733 01:54:36,460 --> 01:54:41,650 nieuwe 2734 01:54:37,350 --> 01:54:43,030 bepalingen om te gaan en die gaat op een 2735 01:54:41,650 --> 01:54:44,860 gegeven moment ook aan 2736 01:54:43,030 --> 01:54:47,949 ja bij de gaswinning in groningen had ik 2737 01:54:44,860 --> 01:54:50,050 wel een probleem want dubbele stond 2738 01:54:47,949 --> 01:54:51,820 naast hem boos werd ook een gas werd in 2739 01:54:50,050 --> 01:54:53,640 het leek alsof de gaswinning boven de 2740 01:54:51,820 --> 01:54:56,199 mijnbouwwet stond 2741 01:54:53,640 --> 01:54:58,780 dat hij bijvoorbeeld geen informatie had 2742 01:54:56,199 --> 01:55:00,070 gekregen over het winnings plafond voor 2743 01:54:58,780 --> 01:55:03,239 het groningen-veld 2744 01:55:00,070 --> 01:55:03,239 kunt u dat plaatsen 2745 01:55:03,280 --> 01:55:06,790 ik kan dat niet echt plaatsen dat mij 2746 01:55:04,900 --> 01:55:09,790 ooit dat is dat alleen mijn periode 2747 01:55:06,790 --> 01:55:11,400 gebeurt ik dat denk ik eerlijk gezegd ik 2748 01:55:09,790 --> 01:55:13,960 vermoed dat dat pas daarna is gebeurd 2749 01:55:11,400 --> 01:55:16,090 maar want de mijnbouwwet is natuurlijk 2750 01:55:13,960 --> 01:55:18,340 pas later ook ingegaan ja dus nee ik 2751 01:55:16,090 --> 01:55:20,800 voel me meer af ja lasteren spanning 2752 01:55:18,340 --> 01:55:22,510 tussen de gaswet en de mijnbouwwet ik 2753 01:55:20,800 --> 01:55:24,750 kan me dan niet zijn rio dat kan ik me 2754 01:55:22,510 --> 01:55:24,750 niet te 2755 01:55:25,560 --> 01:55:30,909 vallen de net over hoeveel hoeveel 2756 01:55:27,850 --> 01:55:32,500 schade na eigenlijk acceptabel is 2757 01:55:30,909 --> 01:55:33,640 en bij de totstandkoming van een 2758 01:55:32,500 --> 01:55:34,830 mijnbouwwet 2759 01:55:33,640 --> 01:55:38,560 lezen we in de memorie van toelichting 2760 01:55:34,830 --> 01:55:39,790 het volgende in het voor zal is nu 2761 01:55:38,560 --> 01:55:41,290 bepaalde te houden van de 2762 01:55:39,790 --> 01:55:43,150 winningsvergunning verplicht is de 2763 01:55:41,290 --> 01:55:45,730 woning zodanig ter hand te nemen dat 2764 01:55:43,150 --> 01:55:47,260 schade door bodem beweging als gevolg 2765 01:55:45,730 --> 01:55:48,730 van de winding zoveel mogelijk wordt 2766 01:55:47,260 --> 01:55:50,260 voorkomen 2767 01:55:48,730 --> 01:55:52,090 deze verplichting gaat niet zo ver dat 2768 01:55:50,260 --> 01:55:53,920 een normale winning' die soms 2769 01:55:52,090 --> 01:55:55,780 onvermijdelijk bodem bewegingen met zich 2770 01:55:53,920 --> 01:55:57,820 meebrengt niet meer mogelijk zou zijn 2771 01:55:55,780 --> 01:55:59,110 wel dient de vergunningen uit te 2772 01:55:57,820 --> 01:56:01,330 voorkomen het bijvoorbeeld door een 2773 01:55:59,110 --> 01:56:04,090 bijzondere wijze van winding meer schade 2774 01:56:01,330 --> 01:56:06,100 of een grotere kans op schade rond stand 2775 01:56:04,090 --> 01:56:08,850 ontstaat dan zou ontstaan bij normale 2776 01:56:06,100 --> 01:56:08,850 wijze van waning 2777 01:56:09,150 --> 01:56:15,880 ja 2778 01:56:11,159 --> 01:56:18,190 wat denkt u daarover tot later 2779 01:56:15,880 --> 01:56:22,210 het lijkt mij ook correct dat bij 2780 01:56:18,190 --> 01:56:23,920 mijnbouw het is ik in limburg en overal 2781 01:56:22,210 --> 01:56:25,990 in het land waar mijnbouw is gepleegd is 2782 01:56:23,920 --> 01:56:27,180 natuurlijk sprake geweest van bodem 2783 01:56:25,990 --> 01:56:29,860 beweging 2784 01:56:27,180 --> 01:56:32,560 en wat er moet gebeuren is dat je dat zo 2785 01:56:29,860 --> 01:56:34,600 veel mogelijk probeert te geleiden want 2786 01:56:32,560 --> 01:56:36,610 je kan niet er moet tegenhouden en dat 2787 01:56:34,600 --> 01:56:39,220 je het ook op een zodanige manier doet 2788 01:56:36,610 --> 01:56:41,080 dat het zo min mogelijk schade met zich 2789 01:56:39,220 --> 01:56:43,000 meebrengt oké eigenlijk herinner ik mij 2790 01:56:41,080 --> 01:56:45,340 het meeste nog de discussie over de 2791 01:56:43,000 --> 01:56:46,990 vergunning voor prima in harlingen 2792 01:56:45,340 --> 01:56:49,300 daar speelde dat was eigenlijk voor mij 2793 01:56:46,990 --> 01:56:51,730 de eerste waar ik zelf ook betrokken 2794 01:56:49,300 --> 01:56:53,770 herhaald bij en breed bij de discussie 2795 01:56:51,730 --> 01:56:55,390 over de vergunningverlening daar en daar 2796 01:56:53,770 --> 01:56:56,800 ging de discussie over wat vinden we 2797 01:56:55,390 --> 01:56:59,830 aanvaardbaar wat vinden we dat moet 2798 01:56:56,800 --> 01:57:01,210 kunnen ja en dan dan probeer in het 2799 01:56:59,830 --> 01:57:02,980 zodanig te doen dat er zo min mogelijk 2800 01:57:01,210 --> 01:57:06,370 schade optreedt 2801 01:57:02,980 --> 01:57:07,570 maar dat er bodem daling plaats kan 2802 01:57:06,370 --> 01:57:10,390 vinden 2803 01:57:07,570 --> 01:57:13,420 is bijna onvermijdelijk bij bij mijnbouw 2804 01:57:10,390 --> 01:57:15,670 hoeveel schade is dan aanvaardbaar zo 2805 01:57:13,420 --> 01:57:17,470 min mogelijk ja dat vind ik lastig 2806 01:57:15,670 --> 01:57:19,120 we hebben natuurlijk altijd geprobeerd 2807 01:57:17,470 --> 01:57:20,530 om zo min mogelijk schade te veroorzaken 2808 01:57:19,120 --> 01:57:23,110 eerlijk gezegd tot de dag van vandaag 2809 01:57:20,530 --> 01:57:25,960 denk ik 2810 01:57:23,110 --> 01:57:28,530 maar als u dan zegt van normale winding 2811 01:57:25,960 --> 01:57:30,940 en zo min mogelijk schade veroorzaken 2812 01:57:28,530 --> 01:57:33,160 aan welke noemer moeten wij dan denken 2813 01:57:30,940 --> 01:57:36,040 en daar was volgens mij dat normenkader 2814 01:57:33,160 --> 01:57:37,890 wat tno land ontwikkeld vorm 2815 01:57:36,040 --> 01:57:40,210 hand hanteerbaar 2816 01:57:37,890 --> 01:57:41,470 vraag me niet hoe dat in elkaar zit want 2817 01:57:40,210 --> 01:57:43,510 dat zit echt niet meer in mijn geheugen 2818 01:57:41,470 --> 01:57:47,550 maar mee moeten herinneren dat dat het 2819 01:57:43,510 --> 01:57:47,550 kader was wat gehanteerd wordt ja 2820 01:57:50,430 --> 01:57:55,990 met om met die omgaand van van zo min 2821 01:57:53,170 --> 01:57:58,240 mogelijk schade veroorzaken als het gaat 2822 01:57:55,990 --> 01:58:00,670 om je belangen van de inwoners die de 2823 01:57:58,240 --> 01:58:02,890 ziel die daar in die buurt wonen hoo hoo 2824 01:58:00,670 --> 01:58:04,660 hoo werd dan uitgelegd hoe ze daar hoe 2825 01:58:02,890 --> 01:58:05,920 we dan daar met die met uw belangen 2826 01:58:04,660 --> 01:58:07,450 omgingen 2827 01:58:05,920 --> 01:58:09,340 ik vond dat we moesten proberen zo goed 2828 01:58:07,450 --> 01:58:10,750 mogelijk de bewoners waar voor mij heel 2829 01:58:09,340 --> 01:58:12,370 belangrijk ding daar die moet dan moet 2830 01:58:10,750 --> 01:58:13,780 je zo goed mogelijk mee omgaan als de 2831 01:58:12,370 --> 01:58:15,760 schade veroorzaakt wordt door wat dan 2832 01:58:13,780 --> 01:58:17,320 ook dan moet je proberen om daar naartoe 2833 01:58:15,760 --> 01:58:20,580 oplossingen voor te bedenken daar ben ik 2834 01:58:17,320 --> 01:58:22,660 mee bezig geweest in mijn periode 2835 01:58:20,580 --> 01:58:23,989 dat ik was het enige wat ik erover kan 2836 01:58:22,660 --> 01:58:25,820 zeggen 2837 01:58:23,989 --> 01:58:27,739 overigens was het toen niet heel veel 2838 01:58:25,820 --> 01:58:30,400 maatschappelijke onrust in in die 2839 01:58:27,739 --> 01:58:30,400 periode nog 2840 01:58:30,579 --> 01:58:36,309 maar mensen die schade hebben moet 2841 01:58:33,110 --> 01:58:36,309 gewoon netjes bediend worden punt 2842 01:58:36,909 --> 01:58:40,699 is het tijdens uw ministerschap wel eens 2843 01:58:39,139 --> 01:58:42,980 het voorstel opgekomen dat een deel van 2844 01:58:40,699 --> 01:58:45,159 de gasbaten direct naar de regio moest 2845 01:58:42,980 --> 01:58:45,159 gaan 2846 01:58:45,650 --> 01:58:50,119 nou misschien als we dat zelfs gewild 2847 01:58:48,199 --> 01:58:51,469 hadden dat heb ik heb vanmorgen daar ook 2848 01:58:50,119 --> 01:58:53,809 weer de in verbergen even over gehoord 2849 01:58:51,469 --> 01:58:55,760 dat dat niet eens mag want dan wordt het 2850 01:58:53,809 --> 01:58:58,519 staatssteun bijna zitten onderdeel van 2851 01:58:55,760 --> 01:59:00,499 je gas op lengte is maar er was 2852 01:58:58,519 --> 01:59:03,110 natuurlijk best wel toch aandacht voor 2853 01:59:00,499 --> 01:59:04,760 noorden en vooral voor groningen ook er 2854 01:59:03,110 --> 01:59:06,949 zijn ook wel dingen naar het noorden toe 2855 01:59:04,760 --> 01:59:08,499 gegaan hoe het inzicht dat dat aandacht 2856 01:59:06,949 --> 01:59:10,099 voor het noorden 2857 01:59:08,499 --> 01:59:11,719 bijdragen 2858 01:59:10,099 --> 01:59:13,159 we hebben best ook geprobeerd om nog 2859 01:59:11,719 --> 01:59:15,170 specifieke dingen voor groningen te 2860 01:59:13,159 --> 01:59:17,900 kunnen doen niet altijd lukte dat dat is 2861 01:59:15,170 --> 01:59:19,249 als heel ingewikkeld want bij groningen 2862 01:59:17,900 --> 01:59:22,099 werd heel snel dingen als staatssteun 2863 01:59:19,249 --> 01:59:23,329 ervaren omdat de opbrengst van het gras 2864 01:59:22,099 --> 01:59:24,829 beschouwd werden toegeschreven aan 2865 01:59:23,329 --> 01:59:26,960 groningen wat natuurlijk eigenlijk heel 2866 01:59:24,829 --> 01:59:28,309 raar is 2867 01:59:26,960 --> 01:59:29,780 wilt friesland was wel een arme 2868 01:59:28,309 --> 01:59:32,389 provincie team dat mocht je van alles 2869 01:59:29,780 --> 01:59:33,849 doen in groningen wordt dat niet dus bij 2870 01:59:32,389 --> 01:59:36,139 groningen ja 2871 01:59:33,849 --> 01:59:37,670 uiteindelijk is besloten bijvoorbeeld 2872 01:59:36,139 --> 01:59:39,860 tot aanleg van de hanzelijn dat is zo'n 2873 01:59:37,670 --> 01:59:40,999 ding wat ook hoorde bij compensatie over 2874 01:59:39,860 --> 01:59:44,630 het wassen discussie eerst over de 2875 01:59:40,999 --> 01:59:46,130 zuiderzeelijn dat was hetzelfde verhaal 2876 01:59:44,630 --> 01:59:49,090 dus normaal probeerde je groningen wel 2877 01:59:46,130 --> 01:59:49,090 zo goed mogelijk te bedienen 2878 01:59:49,190 --> 01:59:51,499 nee doen nu dan is zeg maar één 2879 01:59:50,239 --> 01:59:53,360 voorbeeld van die specifieke dingen 2880 01:59:51,499 --> 01:59:54,829 heeft u nog andere voorbeelden 2881 01:59:53,360 --> 01:59:57,170 nou je hebt er zijn niet dat we hele 2882 01:59:54,829 --> 02:00:01,030 specifieke pot geld beschikbaar hadden 2883 01:59:57,170 --> 02:00:01,030 voor groningen ja 2884 02:00:01,309 --> 02:00:05,650 wil ik graag het woord geven aan hem en 2885 02:00:02,929 --> 02:00:05,650 vrouwen van de graaf 2886 02:00:09,330 --> 02:00:13,770 ik kom nog even terug op de omkering van 2887 02:00:11,790 --> 02:00:16,980 de bewijslast en ik heb goede u 2888 02:00:13,770 --> 02:00:19,440 geluisterd en u zei ik geloofde er 2889 02:00:16,980 --> 02:00:20,910 helemaal niet in dat de burger daar 2890 02:00:19,440 --> 02:00:22,890 beter van werd 2891 02:00:20,910 --> 02:00:24,750 ik vond u daarin best wel stellige als 2892 02:00:22,890 --> 02:00:28,020 ik eerlijk ben ja klopt 2893 02:00:24,750 --> 02:00:31,190 en ik wil daar even op door vragen want 2894 02:00:28,020 --> 02:00:36,540 het advies van uw dg is 2895 02:00:31,190 --> 02:00:37,830 dat de mijnbouwbedrijven deze nam nooit 2896 02:00:36,540 --> 02:00:42,030 aan die plek of niet aan de bewijslast 2897 02:00:37,830 --> 02:00:43,920 zou kunnen voldoen en als mijn vraag zou 2898 02:00:42,030 --> 02:00:45,090 de burger daar dan wel aan kunnen 2899 02:00:43,920 --> 02:00:46,880 voldoen 2900 02:00:45,090 --> 02:00:49,800 heeft u vanuit dat perspectief gedacht 2901 02:00:46,880 --> 02:00:51,240 maar ik heb geprobeerd het zo te regelen 2902 02:00:49,800 --> 02:00:53,570 dat de burger met zo min mogelijk 2903 02:00:51,240 --> 02:00:56,760 bewijslast risico's 2904 02:00:53,570 --> 02:00:59,010 zijn recht kon halen en ik wist een ding 2905 02:00:56,760 --> 02:01:01,440 zeker als we het omkeren nou ik heb het 2906 02:00:59,010 --> 02:01:03,240 nu een paar keer gezegd dat dan degene 2907 02:01:01,440 --> 02:01:04,770 die het zou moeten betalen voor alles 2908 02:01:03,240 --> 02:01:07,140 naar de rechten zou stampen en die 2909 02:01:04,770 --> 02:01:08,400 hebben hele diepe zakken en die hadden 2910 02:01:07,140 --> 02:01:09,960 de burgers niet 2911 02:01:08,400 --> 02:01:12,120 dus proberen we de burger zoveel 2912 02:01:09,960 --> 02:01:14,910 mogelijk te helpen om met zo goed 2913 02:01:12,120 --> 02:01:16,620 mogelijk beslagen ten ijs richting als 2914 02:01:14,910 --> 02:01:18,770 het nodig is terechte maar liefst gewoon 2915 02:01:16,620 --> 02:01:20,970 de mijnbouw maatschappij te laten gaan 2916 02:01:18,770 --> 02:01:22,980 maar had hij dan niet gedacht dat en dan 2917 02:01:20,970 --> 02:01:24,990 alsnog met een tegen advies zou kunnen 2918 02:01:22,980 --> 02:01:26,640 komen als die route van het deze bb je 2919 02:01:24,990 --> 02:01:28,110 zou worden gevolgd 2920 02:01:26,640 --> 02:01:29,850 en dat er dan ook nog discussie door 2921 02:01:28,110 --> 02:01:32,250 rechter zou kunnen het stad had ik niet 2922 02:01:29,850 --> 02:01:34,980 bedachten ook al zo burger dan alsnog en 2923 02:01:32,250 --> 02:01:36,440 die burger die met nou ja weinig 2924 02:01:34,980 --> 02:01:39,330 middelen en ondersteuning 2925 02:01:36,440 --> 02:01:42,690 tegenover die bedrijven met diepe zakken 2926 02:01:39,330 --> 02:01:44,370 zou kopen ik had ik had mijn idee was 2927 02:01:42,690 --> 02:01:46,680 dat als daar een advies licht van een 2928 02:01:44,370 --> 02:01:48,480 onafhankelijke deskundige commissie die 2929 02:01:46,680 --> 02:01:49,800 de en aannemelijkheid van dat het 2930 02:01:48,480 --> 02:01:51,660 veroorzaakt is door de 2931 02:01:49,800 --> 02:01:53,610 mijnbouwactiviteiten 2932 02:01:51,660 --> 02:01:56,190 dat dan moet je wel van hele goede huize 2933 02:01:53,610 --> 02:01:57,660 komen als mijn bouwmaatschappij om daar 2934 02:01:56,190 --> 02:01:59,670 nog iets tegenover kunnen zeggen wat 2935 02:01:57,660 --> 02:02:02,580 voor de rechter ook nog geloofwaardig is 2936 02:01:59,670 --> 02:02:04,860 en ik meende toen dat dat eigenlijk niet 2937 02:02:02,580 --> 02:02:06,420 zou kunnen en ik dacht dus echt dat we 2938 02:02:04,860 --> 02:02:08,520 hier een hele goede procedure en 2939 02:02:06,420 --> 02:02:10,620 overigens was ik daar niet alleen in 2940 02:02:08,520 --> 02:02:12,219 want dit is ook waar de provincies in 2941 02:02:10,620 --> 02:02:14,170 het noorden van het land 2942 02:02:12,219 --> 02:02:17,289 de vereniging van gedupeerden vonden dit 2943 02:02:14,170 --> 02:02:19,840 ook een goed kader om het op deze manier 2944 02:02:17,289 --> 02:02:21,550 toen te regelen en de kamer ook hij is 2945 02:02:19,840 --> 02:02:25,119 mijn uiteindelijk ook mee gegaan op dat 2946 02:02:21,550 --> 02:02:27,429 moment maar het lijkt erop we hebben 2947 02:02:25,119 --> 02:02:30,039 veel onderzoek al gedaan het lijkt erop 2948 02:02:27,429 --> 02:02:32,769 dat er vanuit het ministerie toch werd 2949 02:02:30,039 --> 02:02:34,269 gedacht dat het ingewikkelder zou worden 2950 02:02:32,769 --> 02:02:37,210 voor de mijnbouwbedrijven dat het 2951 02:02:34,269 --> 02:02:39,429 mijnbouw klimaat eraan zou gaan en dat 2952 02:02:37,210 --> 02:02:41,110 er niet in het voordeel van de burger of 2953 02:02:39,429 --> 02:02:43,719 vanuit het perspectief van de burger 2954 02:02:41,110 --> 02:02:44,679 werd gedacht want daarmee acteren dat is 2955 02:02:43,719 --> 02:02:45,820 niet mijn 2956 02:02:44,679 --> 02:02:47,739 mijn beeld 2957 02:02:45,820 --> 02:02:49,119 sterker nog kijk als ik het werk voor 2958 02:02:47,739 --> 02:02:50,559 mezelf makkelijk had willen makelijk het 2959 02:02:49,119 --> 02:02:51,909 zou moeten doen 2960 02:02:50,559 --> 02:02:55,050 dan hadden we als overheid niets meer te 2961 02:02:51,909 --> 02:02:55,050 maken gehad met schades 2962 02:02:56,400 --> 02:02:59,650 en haalde ook niks meer met de burger te 2963 02:02:58,659 --> 02:03:01,960 maken gehad 2964 02:02:59,650 --> 02:03:04,210 dat lijkt heel fijn en ik geloof daar 2965 02:03:01,960 --> 02:03:05,469 dus echt oprecht niet in bezit en 2966 02:03:04,210 --> 02:03:06,849 nogmaals 2967 02:03:05,469 --> 02:03:08,440 zo slecht voor het mijnbouw klimaat 2968 02:03:06,849 --> 02:03:10,119 thing vindt allemaal prachtig maar ik 2969 02:03:08,440 --> 02:03:12,039 vond de risicoaansprakelijkheid zoals 2970 02:03:10,119 --> 02:03:13,719 wij hem nu in de wet hadden geregeld dus 2971 02:03:12,039 --> 02:03:15,820 dat is een lizzie aanprezen qua 2972 02:03:13,719 --> 02:03:17,440 aansprakelijkheid die aanmerkelijk 2973 02:03:15,820 --> 02:03:19,690 groter is dan op de algemene wet 2974 02:03:17,440 --> 02:03:22,329 bestuursrecht plus het andere systeem 2975 02:03:19,690 --> 02:03:23,619 via de twb daar dacht ik van volgens mij 2976 02:03:22,329 --> 02:03:25,510 hebben zo een mooi systeem in elkaar 2977 02:03:23,619 --> 02:03:27,940 gezet om schadeafhandeling zo goed 2978 02:03:25,510 --> 02:03:31,949 mogelijk te regelen waarmee we mensen 2979 02:03:27,940 --> 02:03:34,019 het beste erop dat was mijn idee toe 2980 02:03:31,949 --> 02:03:36,999 maar het liep anders 2981 02:03:34,019 --> 02:03:39,610 ja maar daar ben ik niet meer bij 2982 02:03:36,999 --> 02:03:41,440 geweest maar wat vind u daar van 2983 02:03:39,610 --> 02:03:43,690 mogen wij je zag vraag u mag ik vragen 2984 02:03:41,440 --> 02:03:44,860 maar kreeg geen antwoord geven ik vind 2985 02:03:43,690 --> 02:03:46,449 niet dat ik hier zit om meningen te 2986 02:03:44,860 --> 02:03:48,039 geven 2987 02:03:46,449 --> 02:03:50,530 dit was zijn die kans in het verleden 2988 02:03:48,039 --> 02:03:53,559 maar het anders had kunnen lopen voor 2989 02:03:50,530 --> 02:03:55,210 mensen er waren ook al veel beek in deze 2990 02:03:53,559 --> 02:03:58,090 veel gevraagd over roswinkel dat was een 2991 02:03:55,210 --> 02:04:00,630 beving waar veel schade uit voortkwam 2992 02:03:58,090 --> 02:04:03,309 daarom halen we hem zo vaak aan ja 2993 02:04:00,630 --> 02:04:05,050 en bij dachten of ik dacht ook dat we 2994 02:04:03,309 --> 02:04:06,610 die mensen in roswinkel beter hielpen 2995 02:04:05,050 --> 02:04:08,440 met manier waarop van de toen bedacht 2996 02:04:06,610 --> 02:04:10,170 hadden 2997 02:04:08,440 --> 02:04:14,039 staat u er nog steeds 8 2998 02:04:10,170 --> 02:04:14,039 dat we dat toen vonden ja 2999 02:04:15,280 --> 02:04:20,260 zeker geloof niet dat ik met de kennis 3000 02:04:17,829 --> 02:04:22,530 van toen een betere beslissingen had 3001 02:04:20,260 --> 02:04:22,530 kunnen nemen 3002 02:04:26,590 --> 02:04:30,599 oké ik heb nog een paar vragen 3003 02:04:31,119 --> 02:04:36,869 u had het over dat tno kader en en ik 3004 02:04:33,849 --> 02:04:39,999 was toch wel benieuwd of er bij u weten 3005 02:04:36,869 --> 02:04:42,309 op basis van het tno kader ook kip 3006 02:04:39,999 --> 02:04:44,679 preventief is ingegrepen 3007 02:04:42,309 --> 02:04:45,789 in winnings activiteiten 3008 02:04:44,679 --> 02:04:48,630 dat heb ik niet in mijn herinnering 3009 02:04:45,789 --> 02:04:52,510 zitten excuses daarvoor en 3010 02:04:48,630 --> 02:04:56,139 mag ik wel veronderstellen dat de schade 3011 02:04:52,510 --> 02:04:58,420 die die in roswinkel was opgetreden dat 3012 02:04:56,139 --> 02:05:00,489 dat uiteindelijk wel werd gezien als een 3013 02:04:58,420 --> 02:05:02,969 ups aan een acceptabel niveau van 3014 02:05:00,489 --> 02:05:02,969 schades 3015 02:05:04,570 --> 02:05:08,170 ladder is in elk geval geen grote 3016 02:05:05,889 --> 02:05:09,670 commotie door ontstaan van mee op in 3017 02:05:08,170 --> 02:05:12,239 premie nogmaals je kan er nu verbaasd 3018 02:05:09,670 --> 02:05:15,070 over zijn maar in die tijd 3019 02:05:12,239 --> 02:05:17,289 ik ben nooit naar de kamer gewond poeder 3020 02:05:15,070 --> 02:05:19,380 is nooit een heel grote commotie 3021 02:05:17,289 --> 02:05:21,940 ontstaan dat het zo niet meer moest 3022 02:05:19,380 --> 02:05:24,309 dat dat is echt van een veel latere 3023 02:05:21,940 --> 02:05:26,619 datum dus ik vond het buitengewoon 3024 02:05:24,309 --> 02:05:29,320 vervelend dat het niet liep zoals het 3025 02:05:26,619 --> 02:05:31,719 moest lopen ik was zelf overigens geen 3026 02:05:29,320 --> 02:05:34,570 minister van economische zaken toen het 3027 02:05:31,719 --> 02:05:35,860 gebeurde maar in de nasleep vond ik 3028 02:05:34,570 --> 02:05:38,559 gewoon dat het beter geregeld moest 3029 02:05:35,860 --> 02:05:40,809 worden dan dat vond ik wel en met mannen 3030 02:05:38,559 --> 02:05:43,329 is dat we toen niet echt het idee hadden 3031 02:05:40,809 --> 02:05:47,110 van dit is dit mag gewoon nooit meer 3032 02:05:43,329 --> 02:05:50,940 gebeuren ook qua schade dat is niet 3033 02:05:47,110 --> 02:05:53,409 beeld wat bij mij is blijven bestaan nou 3034 02:05:50,940 --> 02:05:55,630 ja over de wilt gesproken in het 3035 02:05:53,409 --> 02:05:58,829 kinderboek in roswinkel was zo ongeveer 3036 02:05:55,630 --> 02:06:01,479 800 inwoners en waren honderden 3037 02:05:58,829 --> 02:06:03,119 schademeldingen japans mijn gehele dorp 3038 02:06:01,479 --> 02:06:07,599 ja 3039 02:06:03,119 --> 02:06:09,550 dat 9 keer in onze midden en als ik 3040 02:06:07,599 --> 02:06:11,380 terugkijk te over het functioneren van 3041 02:06:09,550 --> 02:06:12,929 het gras waar hoe vindt u dat dat is 3042 02:06:11,380 --> 02:06:15,909 gebeurd 3043 02:06:12,929 --> 02:06:18,610 hoe bedoelt u dat functioneren van het 3044 02:06:15,909 --> 02:06:21,849 gas gebouw in uw tijd hoe hoe ervaar u 3045 02:06:18,610 --> 02:06:25,139 dat ik denk dat het goed functioneerde 3046 02:06:21,849 --> 02:06:27,239 op zich nog steeds en zeker toen we neem 3047 02:06:25,139 --> 02:06:29,130 ik ben d'r op zich tevreden over dat we 3048 02:06:27,239 --> 02:06:30,659 die publieke belangen op een andere 3049 02:06:29,130 --> 02:06:32,429 manier hebben kunnen regelen dan ze tot 3050 02:06:30,659 --> 02:06:35,699 dan toe geregeld waren zonder dat dat 3051 02:06:32,429 --> 02:06:37,590 hele grote schokken in in de blij te 3052 02:06:35,699 --> 02:06:39,360 hebben gegeven heeft heeft gegeven dus 3053 02:06:37,590 --> 02:06:41,699 dat is best goed gegaan 3054 02:06:39,360 --> 02:06:43,199 ook doen we epm 3055 02:06:41,699 --> 02:06:45,119 een andere structuur hebben gegeven 3056 02:06:43,199 --> 02:06:46,489 waarbij de overheid gewoon eigenlijk ebn 3057 02:06:45,119 --> 02:06:49,139 werd 3058 02:06:46,489 --> 02:06:50,969 dus ik denk zelf ik naar dat hele gebouw 3059 02:06:49,139 --> 02:06:53,520 zie dan hadden we hier dat gas liggen en 3060 02:06:50,969 --> 02:06:55,320 daar ibn daar het gras olie en daar de 3061 02:06:53,520 --> 02:06:57,750 namen die rollen waren nu best wel goed 3062 02:06:55,320 --> 02:07:00,690 geregeld dus ik was daar niet ontevreden 3063 02:06:57,750 --> 02:07:02,579 over nee als u zegt nou eens goed goed 3064 02:07:00,690 --> 02:07:04,940 gegaan goed geregeld waar bent u dat 3065 02:07:02,579 --> 02:07:07,020 meest trots op 3066 02:07:04,940 --> 02:07:08,460 ja 3067 02:07:07,020 --> 02:07:09,480 financieel moeilijk om trots te zijn op 3068 02:07:08,460 --> 02:07:13,219 iets kunnen we hebben gewoon de 3069 02:07:09,480 --> 02:07:16,590 wetgevend ge wetgevingsproces afgerond 3070 02:07:13,219 --> 02:07:19,530 met een positieve besluit van de tweede 3071 02:07:16,590 --> 02:07:20,940 kamer in grote meerderheid en daarna ook 3072 02:07:19,530 --> 02:07:22,500 de eerste kamer 3073 02:07:20,940 --> 02:07:24,739 ja dan ben ik dan altijd wel blij mee 3074 02:07:22,500 --> 02:07:27,210 dat dat goed loopt 3075 02:07:24,739 --> 02:07:28,619 of ik daar nou zo trots op moet zijn ik 3076 02:07:27,210 --> 02:07:29,909 vind dat zo ik heb honden dingen om 3077 02:07:28,619 --> 02:07:33,030 trots op te zijn er nog veel meer dingen 3078 02:07:29,909 --> 02:07:34,230 waar ik bedroefd over ben maar ik ben ik 3079 02:07:33,030 --> 02:07:36,389 loop niet de hele dag te vertellen hoe 3080 02:07:34,230 --> 02:07:37,920 trots kan ik zijn op nee 3081 02:07:36,389 --> 02:07:40,079 en als u zegt veel dingen waar je op 3082 02:07:37,920 --> 02:07:42,659 bedroefd over ben specifiek over het 3083 02:07:40,079 --> 02:07:46,619 gras trosje nou en zeker bedroefd over 3084 02:07:42,659 --> 02:07:48,420 hoe het vandaag is ja zeker 3085 02:07:46,619 --> 02:07:51,719 tanner zaken die u zelf achteraf of 3086 02:07:48,420 --> 02:07:53,639 anders zou willen hebben aangepakt 3087 02:07:51,719 --> 02:07:55,199 nou of ik het zelf andere dingen zou 3088 02:07:53,639 --> 02:07:57,570 willen hebben aangepakt misschien dat ik 3089 02:07:55,199 --> 02:08:00,780 dan nog dan zou je eigenlijk veel verder 3090 02:07:57,570 --> 02:08:02,969 terug moet gaan om het anders te doen 3091 02:08:00,780 --> 02:08:04,559 en waar denkt u dan ja weet je ik heb ik 3092 02:08:02,969 --> 02:08:05,730 heb een beetje moeite mee om nu allerlei 3093 02:08:04,559 --> 02:08:07,590 dingen die ik denk en die ik misschien 3094 02:08:05,730 --> 02:08:08,969 vindt het te gaan vertellen u bent 3095 02:08:07,590 --> 02:08:10,139 volgens mij bezig met een 3096 02:08:08,969 --> 02:08:11,849 feitenonderzoek en daar hou ik me 3097 02:08:10,139 --> 02:08:14,010 eigenlijk toen ik bedoel beperken zo min 3098 02:08:11,849 --> 02:08:16,050 mogelijk allerlei beslissingen over hoe 3099 02:08:14,010 --> 02:08:17,639 ik het allemaal anders had gezien met u 3100 02:08:16,050 --> 02:08:20,039 delen dat doe ik liever op een ander 3101 02:08:17,639 --> 02:08:22,199 moment op een andere plek ja ja goed ik 3102 02:08:20,039 --> 02:08:23,550 stel de vragen nu priester vorm daar 3103 02:08:22,199 --> 02:08:26,690 geen antwoord op te geven 3104 02:08:23,550 --> 02:08:26,690 joyce en dat leg ik vast 3105 02:08:26,780 --> 02:08:31,760 dankuwel wij zijn als commissie uit 3106 02:08:28,850 --> 02:08:33,500 gevraagd maar geen andere mag ik nog één 3107 02:08:31,760 --> 02:08:35,770 ding ook weer zeggen want ik ja ik zat 3108 02:08:33,500 --> 02:08:39,950 er zelf over na te denken ik ben 3109 02:08:35,770 --> 02:08:42,200 nadat ik uit de rijks zeg maar uit den 3110 02:08:39,950 --> 02:08:43,970 haag weg ben gegaan vrijwel onmiddellijk 3111 02:08:42,200 --> 02:08:46,210 een half jaar waarnemend burgemeester in 3112 02:08:43,970 --> 02:08:49,700 delfzijl geweest 3113 02:08:46,210 --> 02:08:51,740 en boeiende is dat in die periode 3114 02:08:49,700 --> 02:08:54,770 het onderwerpen 3115 02:08:51,740 --> 02:08:56,960 bodemdaling aarde aardbevingen in de 3116 02:08:54,770 --> 02:08:58,460 kring van burgemeesters waar ik toen 3117 02:08:56,960 --> 02:08:59,740 actief was eigenlijk nooit een rol heeft 3118 02:08:58,460 --> 02:09:02,090 gespeeld dus 3119 02:08:59,740 --> 02:09:04,760 de wereld zag het toen al heel anders 3120 02:09:02,090 --> 02:09:05,990 uit dus ik zat terugkijken denken van 3121 02:09:04,760 --> 02:09:08,780 hoe kan dat nou eigenlijk dat het toen 3122 02:09:05,990 --> 02:09:10,730 zo weinig speelde het was echt een 3123 02:09:08,780 --> 02:09:11,690 andere tijd 3124 02:09:10,730 --> 02:09:12,950 helden 3125 02:09:11,690 --> 02:09:15,950 dank voor uw komst op dank voor al uw 3126 02:09:12,950 --> 02:09:17,480 antwoorden ik kijk even naar de rivier 3127 02:09:15,950 --> 02:09:19,490 vaag en wereld en dan gaan ze weer 3128 02:09:17,480 --> 02:09:21,700 leiden tot het geld en de pureer tot een 3129 02:09:19,490 --> 02:09:21,700 huis 3130 02:09:26,920 --> 02:09:29,760 dank u wel 3131 02:09:33,000 --> 02:09:39,250 en ik sluit de vergadering 3132 02:09:35,800 --> 02:09:42,160 morgen om 10 uur vervolgen we 3133 02:09:39,250 --> 02:09:45,370 ja tevoren met onze vierde dag 3134 02:09:42,160 --> 02:09:49,620 half tien o ik o ik zit er echt naast 3135 02:09:45,370 --> 02:09:49,620 kwaad uithalen verf ik sluit uw graden